Nguyên nhân nhiễm khuẩn hp dạ dày
Theo thống kê từ Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ năm 2009, trên thế giới có khoảng 50% dân số nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp). Đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Việt Nam, tỷ lệ nhiễm khuẩn Hp dạ dày cao hơn từ 10 – 20% so với tỷ lệ chung trên thế giới. Trong đó, khoảng 10% những người nhiễm vi khuẩn Hp có nguy cơ mắc bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng và 1% xuất hiện các dấu hiệu, triệu chứng tiến triển thành ung thư dạ dày. Show
Tổng quan về nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp) dạ dày #Ở giai đoạn đầu nhiễm vi khuẩn Hp, người bệnh hầu như không có biểu hiện triệu chứng cụ thể. Vì vậy bệnh rất dễ lây lan và chỉ được phát hiện khi vi khuẩn Hp gây tổn thương đến dạ dày – tá tràng, xuất hiện các triệu chứng khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Vi khuẩn Helicobacter pylori hay H. pylori (gọi tắt là vi khuẩn Hp) là một loại xoắn khuẩn, gram âm. Vi khuẩn Hp có thể xâm nhập và phát triển trong môi trường axit dạ dày, chủ yếu ở hang vị dạ dày. Nhiễm khuẩn Hp là gì? #Nhiễm khuẩn Hp là tình trạng vi khuẩn Hp xâm nhập và phát triển tại dạ dày, gây tổn thương lớp nhầy trên bề mặt niêm mạc dạ dày – tá tràng khi xâm nhập. Cơ chế gây bệnh của vi khuẩn Hp như thế nào? #Vi khuẩn Hp có khả năng thích nghi và phát triển trong môi trường có tính axit của dạ dày. Vi khuẩn này tiết ra một loại enzyme là Urease có hoạt tính phân giải Urê thành Amoniac và Axit cacbonic. Chất Amoniac này cho phép vi khuẩn tồn tại và phát triển trong môi trường axit dạ dày và ăn mòn chất nhầy bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày – tá tràng. Tình trạng này là tiền đề cho axit dạ dày xâm nhập vào lớp niêm mạc gây tổn thương. Vì vậy, vi khuẩn Hp là tác nhân chính gây ra bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng cùng một số bệnh lý khác ở ống tiêu hóa. Nguyên nhân nhiễm vi khuẩn Hp như thế nào? #Nguyên nhân nhiễm vi khuẩn Hp chủ yếu qua 3 phương thức lây truyền bao gồm đường miệng, đường trung gian (đường phân – miệng) và lây nhiễm chéo qua các thiết bị y tế. Hiện nay vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng về nguyên nhân nhiễm khuẩn Hp. Tuy nhiên, vi khuẩn Helicobacter pylori có khả năng lây nhiễm từ người bị nhiễm sang người khỏe mạnh. Vi khuẩn Hp lây nhiễm qua đường miệng #Vi khuẩn Hp không chỉ có trong dạ dày mà còn được tìm thấy trong khoang miệng, tuyến nước bọt, mảng bám răng. Do đó, vi khuẩn Hp lây nhiễm qua đường miệng khi:
Ngoài ra, vi khuẩn cũng có thể truyền qua đường miệng khi hai người hôn nhau hoặc truyền từ mẹ sang con khi nhai và mớm thức ăn. Nếu trong gia đình có người bị nhiễm vi khuẩn Hp thì tỷ lệ những thành viên còn lại mắc bệnh là rất cao. Nhiễm vi khuẩn Hp qua đường trung gian #Nhiễm vi khuẩn Hp qua các con đường trung gian cũng là một trong những nguyên nhân gây nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori cao. Một số con đường trung gian lây truyền như:
Nhiễm vi khuẩn Hp qua các thiết bị y tế #Vi khuẩn Hp có thể lây nhiễm chéo qua thiết bị y tế khi thăm khám nha khoa, nội soi tai mũi họng, nội soi dạ dày, nội soi đại – trực tràng,… tại các cơ sở, trung tâm y tế không uy tính, không có quy trình vô khuẩn. Vì vậy, việc vệ sinh tiệt trùng các thiết bị y tế sau mỗi lần sử dụng cho các bệnh nhân khác nhau là cần thiết để tránh lây nhiễm chéo vi khuẩn Hp. Quý Khách hãy tìm hiểu và lựa chọn các trung tâm, phòng khám uy tín, có quy trình khám chữa bệnh rõ ràng, nội soi vô khuẩn, chống lây nhiễm chéo, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bản thân. Bệnh viện, trung tâm nội soi uy tín sẽ đảm bảo khử khuẩn thiết bị nội soi kỹ càng để không lây nhiễm chéo. (Ảnh minh họa sưu tầm)Yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn Hp #Các yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn Hp phụ thuộc vào độ tuổi, khu vực địa lý, thói quen sinh hoạt và môi trường sống. Một số yếu tố nguy cơ phổ biến lây nhiễm vi khuẩn Hp bao gồm:
Sinh lý bệnh nhiễm vi khuẩn Hp #Phụ thuộc vào vị trí xuất hiện của vi khuẩn Helicobacter pylori mà các tổn thương do nhiễm khuẩn Hp gây ra sẽ khác nhau. Sau đây là một số tổn thương tại mỗi vị trí khác nhau của dạ dày:
Nhiễm khuẩn Hp khiến bệnh nhân có tỉ lệ mắc ung thư tuyến biểu mô hang vị và thân vị dạ dày cao hơn 3 – 6 lần. Ngoài ra vi khuẩn Hp có khả năng gây ra một số bệnh lý khác như: u lympho dạ dày, u lympho mô bạch huyết niêm mạc (MALT),… Triệu chứng và dấu hiệu nhiễm vi khuẩn Hp #Phần lớn, các triệu chứng và dấu hiệu nhiễm vi khuẩn Hp sẽ không xuất hiện sớm đến khi bệnh tiến triển thành viêm loét dạ dày – tá tràng. Khi xuất hiện các vết viêm hoặc loét, người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn, khó chịu và chỉ phát hiện dương tính với nhiễm khuẩn Hp khi được xét nghiệm vi khuẩn Hp. Các triệu chứng nhiễm vi khuẩn Hp là gì? #Sau một thời gian dài, các triệu chứng nhiễm vi khuẩn Hp ban đầu sẽ tương tự như bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng. Triệu chứng đầu tiên của bệnh là các cơn đau dạ dày xuất hiện khi bụng đói. Tình trạng này có thể kéo dài trong vài phút hoặc vài giờ. Người bệnh sẽ cảm thấy bớt đau hơn sau khi ăn no, uống sữa hoặc dùng thuốc kháng axit. Đau vùng thượng vị là triệu chứng nhiễm vi khuẩn Hp thường gặp. (Ảnh minh họa sưu tầm)Các triệu chứng viêm loét dạ dày – tá tràng do nhiễm vi khuẩn Hp bao gồm:
Khi viêm loét dạ dày – tá tràng tiến triển, bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng xuất huyết dạ dày bao gồm:
Khi tình trạng bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng kéo dài và bệnh nhân không điều trị triệt để có thể dẫn đến ung thư dạ dày. Ung thư dạ dày giai đoạn sớm thường không biểu hiện triệu chứng đặc hiệu. Các triệu chứng thường chỉ xuất hiện ở giai đoạn ung thư tiến triển. Các triệu chứng này bao gồm:
Khi nào cần đến gặp bác sĩ? #Nếu Quý Khách xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng nhiễm vi khuẩn Hp sau đây, hãy đến ngay bệnh viện, phòng khám uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng và cận lâm sàng nhằm chẩn đoán chính xác các bệnh lý về tiêu hóa.
Phương pháp chẩn đoán nhiễm vi khuẩn Hp #Để chẩn đoán nhiễm vi khuẩn Hp chính xác, bác sĩ sẽ cần khám lâm sàng và chỉ định Quý Khách thực hiện các cận lâm sàng chẩn đoán phù hợp. Bác sĩ sẽ hỏi tiền sử bệnh, khám sức khỏe tổng quát, thực hiện các xét nghiệm kiểm tra nhiễm vi khuẩn Hp, nội soi, xét nghiệm hơi thở,… Khám lâm sàng #Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về tình trạng bệnh, các loại thuốc đang uống để điều trị bệnh (nếu có), cũng như bệnh sử và tiền căn của Quý Khách và người thân để định hướng chẩn đoán. Bác sĩ thực hiện thăm khám tổng quát, tập trung khám tiêu hóa để kiểm tra các dấu hiệu đầy hơi, đau bụng, chướng bụng. Bác sĩ sẽ kết hợp khám lâm sàng và các phương tiện cận lâm sàng để chẩn đoán nhiễm vi khuẩn Hp.Cận lâm sàng chẩn đoán #Khi thăm khám cận lâm sàng, bác sĩ sẽ cần làm các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và nội soi tiêu hóa để xác định chính xác tình trạng viêm loét dạ dày – tá tràng và tình trạng nhiễm khuẩn Hp trong dạ dày – tá tràng. Xét nghiệm vi khuẩn HpXét nghiệm vi khuẩn Hp phổ biến là các xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, kiểm tra hơi thở hoặc test urease nhanh (RUT) để xác định xem Quý Khách có bị nhiễm vi khuẩn Hp hay không, đồng thời loại trừ các bệnh lý tiêu hóa liên quan khác. Test urease nhanh là xét nghiệm chẩn đoán nhiễm vi khuẩn Hp có độ chính xác trên 95%. (Ảnh minh họa sưu tầm)4 xét nghiệm nhiễm khuẩn Hp thường được chỉ định gồm:
Nội soi ống tiêu hóaTùy thuộc vào các triệu chứng nhiễm vi khuẩn Hp và tiểu sử bệnh mà Quý Khách có thể được chỉ định nội soi ống tiêu hóa trên hoặc toàn bộ ống tiêu hóa. Để chẩn đoán nhiễm khuẩn Helicobacter pylori, bác sĩ sẽ tiến hành nội soi dạ dày. Bác sĩ sẽ sử dụng dây soi có gắn camera với độ phóng đại từ 100 – 135 lần, soi đến cấp độ tế bào, kết hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo AI để chẩn đoán chính xác và đồng nhất kết quả. Nội soi là phương pháp thông dụng khi chẩn đoán bệnh lý dạ dày nhờ độ chính xác cao. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, biểu hiện lâm sàng, kết quả xét nghiệm mà phương pháp nội soi có hoặc không có sinh thiết. Nội soi tiêu hóa có thể được thực hiện để lấy mẫu sinh thiết niêm mạc dạ dày cho test urease nhanh (RUT) hoặc nhuộm mô học. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể được thực hiện nội soi đại tràng nếu bác sĩ có nghi ngờ các bệnh lý ở ống tiêu hóa dưới. Chẩn đoán hình ảnh
Biến chứng khi nhiễm vi khuẩn Hp #Các biến chứng liên quan đến nhiễm vi khuẩn Hp dạ dày, bao gồm:
Phương pháp điều trị nhiễm vi khuẩn Hp #Thời gian điều trị nhiễm vi khuẩn Hp và các vết viêm loét trong dạ dày – tá tràng thường mất ít nhất 2 tuần. Phác đồ điều trị bệnh nhiễm vi khuẩn Hp sẽ giúp chữa lành vết loét dạ dày do vi khuẩn Hp gây ra, giảm yếu tố nguy cơ phát triển ung thư dạ dày và ngăn ngừa bệnh tái phát. Các cách điều trị vi khuẩn Hp gồm:
Thuốc điều trị nhiễm vi khuẩn Hp dạ dày #Thuốc điều trị nhiễm vi khuẩn Hp dạ dày cần kết hợp giữa nhiều loại thuốc kháng sinh với thuốc kháng axit để tiêu diệt vi khuẩn tận gốc. Một số loại thuốc điều trị nhiễm vi khuẩn Hp bao gồm:
Lưu ý: Bệnh nhân không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc điều trị vi khuẩn Hp mà chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Vi khuẩn Helicobacter pylori có thể kháng thuốc, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn nếu người bệnh không tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Việc điều trị có thể thay đổi tùy thuộc vào bệnh sử và vấn đề dị ứng với các thuốc. Hãy báo ngay với bác sĩ điều trị nếu có bất kỳ tác dụng phụ của thuốc, tránh ngừng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ. Thuốc điều trị nhiễm vi khuẩn Hp dạ dày cần kết hợp giữa nhiều loại thuốc kháng sinh với thuốc kháng axit để tiêu diệt vi khuẩn Hp tận gốc. (Ảnh minh họa sưu tầm)Để kiểm tra hiệu quả điều trị, bác sĩ chỉ định thực hiện xét nghiệm test hơi thở urea, xét nghiệm kháng nguyên trong phân hoặc nội soi ống tiêu hóa trên (sau 4 tuần khi hoàn thành phác đồ điều trị). Để đảm bảo hiệu quả diệt vi khuẩn Hp, nên tiến hành xét nghiệm kiểm tra ở tất cả các bệnh nhân được điều trị, bắt buộc thực hiện ở những bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa. Lưu ý:
Thay đổi thói quen sinh hoạt #Hiện nay chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy thực phẩm có vai trò ngăn ngừa hoặc gây ra bệnh loét dạ dày ở người bị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, tình trạng viêm loét có thể tiến triển nặng hơn khi người bệnh thường xuyên ăn thực phẩm cay nóng, uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá. Do đó, người bệnh nên hạn chế hoặc ngừng những thói quen không lành mạnh, giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn. Một số thói quen phòng tránh các loại virus cũng giúp hạn chế khả năng lây nhiễm Hp như:
Những điểm cần lưu ý #Những điều cần lưu ý khi nhiễm vi khuẩn Hp dạ dày #
Phương pháp phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn Hp #Một số phương pháp phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn Hp được các bác sĩ khuyến cáo như thay đổi thói quen sinh hoạt, xây dựng lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, hợp lý. Những phương pháp giúp Quý Khách giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bao gồm:
Tài liệu tham khảo #
|