Chiết khấu tín dụng chứng từ là gì năm 2024

Xét về mặt rủi ro, nghiệp vụ xác nhận L/C mang đến rủi ro cao hơn cho ngân hàng Thông báo, vì lúc này bộ chứng từ chưa được ngân hàng Mở đồng ý thanh toán, ngân hàng Thông báo đã chủ động chuyển tiền cho người XK theo đúng bản chất của nghiệp vụ xác nhận, sau đó ngân hàng Thông báo mới dùng bộ chứng từ này đi đòi tiền ngân hàng Mở (để giảm rủi ro, ngân hàng Thông báo thường yêu cầu ngân hàng Mở ký quỹ trước 100% tiền hàng).

Còn đối với nghiệp vụ chiết khấu bộ chứng từ, ngân hàng Thông báo chỉ đồng ý chiết khấu bộ chứng từ, nếu bộ chứng từ đó được ngân hàng Mở chứng thực là đã hợp lệ (thường là bước này ngân hàng Thông báo sẽ scan trước chứng từ gửi cho ngân hàng Mở xem và giúp kiểm tra trước tính hợp lệ - có thể tốn phí hoặc không tốn phí tuỳ mối quan hệ giữa hai ngân hàng).

Điểm khác nhau thứ hai là nghiệp vụ xác nhận được triển khai ngay từ lúc Mở L/C, vì người XK không tin vào năng lực tài chính của ngân hàng Mở. Còn nghiệp vụ chiết khấu chứng từ thường phát sinh trong trường hợp ngân hàng Mở chậm thanh toán hoặc thanh toán trả chậm, người XK muốn nhận tiền nhanh hơn thoả thuận đã cam kết.

Bàn thêm về việc giao chứng từ và chuyển tiền giữa Ngân hàng Thông báo và ngân hàng Mở. Ngân hàng Thông báo thì muốn: (1) chỉ cần đánh một bức điện đòi tiền (telephraphic transfer – t/t), thì ngân hàng Mở sẽ phải chuyển tiền, bộ chứng từ sẽ được gửi sau/đến sau. Rủi ro sẽ thuộc về ngân hàng Mở (vì bộ chứng từ có thể bất hợp lệ, hoặc thất lạc chứng từ). Còn ngân hàng Mở thì muốn: (2) phải nhận được bức điện đòi tiền (telephraphic transfer – t/t) và nhận được bộ chứng từ rồi mới chuyển tiền cho ngân hàng Thông báo.

Do vậy mà trên L/C được mở ra, ngân hàng Mở thường yêu cầu nội dung: “TTR unacceptable” = “Telephraphic Tranfer Reimbursement”. Ghi như vậy nghĩa là ngân hàng Mở muốn như trường hợp thứ (2), và tạm dịch là “không cho phép ngân hàng Thông báo đòi tiền bằng điện” (ngân hàng Mở phải nhận được chứng từ rồi mới trả tiền cho ngân hàng Thông báo).

Trong trường hợp L/C không phải là L/C xác nhận bởi ngân hàng Thông báo, hoặc người XK không dùng dịch vụ chiết khấu bộ chứng từ tại ngân hàng Thông báo, thì việc thoả thuận như mong muốn (1) “TTR unacceptable” hay như mong muốn (2) “TTR acceptable” trên L/C không quá quan trọng đối với hai ngân hàng. Nhưng ở trường hợp dùng L/C xác nhận bởi ngân hàng Thông báo, hoặc người XK dùng dịch vụ chiết khấu bộ chứng từ tại ngân hàng Thông báo L/ thì việc thoả thuận rõ “TTR unacceptable” hay “TTR acceptable” là rất quan trọng. Xét ở khía cạnh cân bằng rủi ro và hợp lý thì:

Nếu dùng L/C xác nhận bởi ngân hàng Thông báo (và trước đó ngân hàng Mở chưa ký quỹ tiền hàng cho ngân hàng Thông báo), thì trên L/C sẽ ghi “TTR acceptable”;

Nếu người bán muốn chiết khấu bộ chứng từ tại ngân hàng Thông báo, trên L/C sẽ ghi “TTR unacceptable”.

Tuy nhiên, cũng tuỳ mối quan hệ giữa hai bên ngân hàng mà mục này có thể ghi ngược lại như cách phân tích thông thường.

Trên đây là những điểm khác nhau giữa nghiệp vụ chiết khấu bộ chứng từ và xác nhận L/C. Bài viết có sự cố vấn, phân tích về việc ứng dụng trong thực tiễn của Giảng viên tại Xuất nhập khẩu Lê Ánh.

Theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 98 Luật Các tổ chức tín dụng 2010, chiết khấu được xem là một trong các hình thức cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của ngân hàng thương mại.

Trong đó, khoản 19 Điều 14 Luật Các tổ chức tín dụng 2010 cũng quy định chiết khấu là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lưu quyền truy đòi các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác của người thụ hưởng trước khi đến hạn thanh toán.

Tái chiết khấu là việc chiết khấu các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác đã được chiết khấu trước khi đến hạn thanh toán.

Chiết khấu là gì? Quy định về chiết khấu giấy tờ có giá (Hình từ Internet)

2. Quy định về chiết khấu giấy tờ có giá tại ngân hàng

2.1 Chiết khấu giấy tờ có giá là gì?

Căn cứ Điều 2 Thông tư 01/2012/TT-NHNN, chiết khấu giấy tờ có giá là nghiệp vụ Ngân hàng Nhà nước mua ngắn hạn các giấy tờ có giá còn thời hạn thanh toán của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trước khi đến hạn thanh toán.

Trong đó, giấy tờ có giá là bằng chứng xác nhận nghĩa vụ trả nợ giữa tổ chức phát hành giấy tờ có giá với người sở hữu giấy tờ có giá trong một thời gian nhất định, điều kiện trả lãi và những điều kiện khác.

Giấy tờ có giá bao gồm:

- Giấy tờ có giá dài hạn là giấy tờ có giá có thời hạn từ một năm trở lên kể từ khi phát hành đến khi đến hạn thanh toán.

- Giấy tờ có giá ngắn hạn là giấy tờ có giá có thời hạn dưới một năm kể từ khi phát hành đến khi đến hạn thanh toán.

2.2 Tiêu chuẩn giấy tờ có giá được chiết khấu tại Ngân hàng Nhà nước

Điều 6 Thông tư 01/2012/TT-NHNN quy định tiêu chuẩn giấy tờ có giá được chiết khấu tại Ngân hàng Nhà nước như sau:

- Được phát hành bằng đồng Việt Nam (VND);

- Được phép chuyển nhượng;

- Thuộc sở hữu hợp pháp của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đề nghị chiết khấu;

- Không phải là giấy tờ có giá do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đề nghị chiết khấu phát hành;

- Thời hạn còn lại tối đa của giấy tờ có giá là 91 ngày đối với trường hợp chiết khấu toàn bộ thời hạn còn lại của giấy tờ có giá;

- Thời hạn còn lại của giấy tờ có giá phải dài hơn thời hạn Ngân hàng Nhà nước chiết khấu đối với trường hợp chiết khấu có kỳ hạn.

Danh mục giấy tờ có giá được chiết khấu do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định trong từng thời kỳ.

2.3 Điều kiện để tổ chức tín dụng thực hiện nghiệp vụ chiết khấu

Theo Điều 8 Thông tư 01/2012/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tham gia nghiệp vụ chiết khấu phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

- Là các tổ chức tín dụng không bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.

- Không có nợ quá hạn tại Ngân hàng Nhà nước tại thời điểm đề nghị chiết khấu.

- Có tài khoản tiền gửi mở tại Ngân hàng Nhà nước (Sở Giao dịch hoặc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện chiết khấu.

- Có hồ sơ đề nghị thông báo hạn mức chiết khấu giấy tờ có giá gửi Ngân hàng Nhà nước đúng hạn theo quy định tại Khoản 3 Điều 9 Thông tư 01/2012/TT-NHNN.

- Có giấy tờ có giá đủ điều kiện và thuộc danh mục các giấy tờ có giá được chiết khấu tại Ngân hàng Nhà nước.

- Trường hợp giao dịch theo phương thức gián tiếp, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải trang bị đầy đủ máy móc, thiết bị tin học, đường truyền và kết nối với hệ thống máy chủ tại Ngân hàng Nhà nước (Sở Giao dịch và Cục Công nghệ tin học).

Như Mai

Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của THƯ VIỆN PHÁP LUẬT. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email [email protected].