Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Theo tìm hiểu, người phụ nữ tên là Tiểu Ngọc, năm nay 29 tuổi ở Quảng Châu (Trung Quốc). Sau khi vào viện, bác sĩ nhanh chóng tiến hành kiểm tra tình hình của Tiểu Ngọc, phát hiện cô bị vỡ nang hoàng thể ở buồng trứng, đã xuất hiện tình trạng thiếu máu nghiêm trọng, vì thời gian trì hoãn kéo dài, dẫn đến bệnh tình vô cùng nguy hiểm.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Vì bị vỡ nang hoàng thể ở buồng trứng nên người phụ nữ phải nhập viện. (Ảnh minh họa)

Vỡ nang hoàng thể là một trong những bệnh phụ khoa phổ biến, thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi từ 14 đến 30. Hầu hết trong số đó xảy ra vào ngày 20 đến ngày 26 của chu kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân phát bệnh chủ yếu là do tập thể dục hoặc lao động quá mức, hoặc khoang bụng bị ngoại lực bên ngoài tác động dẫn đến vỡ nang hoàng thể.

Kiểm tra thêm cho thấy tình trạng của Tiểu Ngọc rất tệ, mạch máu của cô bị vỡ quá lớn, không có cách nào tự chữa lành được vết thương. Khi thời gian kéo dài, xuất huyết càng ngày càng nhiều, lượng máu tươi chảy vào khoang bụng, không chỉ kích thích màng bụng, mà còn dẫn đến thiếu máu và gây sốc. Thậm chí nếu điều trị không kịp thời còn có thể đe dọa đến tính mạng.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Vỡ nang hoàng thể là một vấn đề bình thường ở phụ nữ, tuy nhiên nếu vỡ nang xuất huyết nhiều máu, không điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến tính mạng.

Nguyên nhân dẫn đến vỡ nang hoàng thể chủ yếu là do 2 yếu tố, một là do tự vỡ, nguyên nhân này là vì huyết quản hoàng thể đang trong thời kỳ rối loạn, chức năng không đầy đủ, rất dễ dẫn đến chảy máu mao mạch trong hoàng thể, từ đó dẫn đến nang hoàng thể bị vỡ.

Thứ 2 là do yếu tố ngoại lực bên ngoài tác động, như là chạy nhảy quá mạnh, dùng lực khi ho, áp lực ở khoang bụng đột nhiên tăng cao, cũng là những nguyên nhân khiến hoàng thể trưởng thành bị vỡ.

Nguyên nhân gì khiến Tiểu Ngọc bị vỡ nang hoàng thể?

Qua trình bày của chồng Tiểu Ngọc, bác sĩ đã hiểu ra vấn đề, tất cả sự việc đều là do chồng Tiểu Ngọc khiến cô bị thương. Trước khi xảy ra sự việc, chồng của Tiểu Ngọc vừa trở về sau một chuyến công tác, hai người đã vài tháng không gặp nhau.

Do vậy, 2 người không tránh khỏi bị kích động tâm lý, đêm đó chồng Tiểu Ngọc “yêu” tương đối thô lỗ dẫn đến hoàng thể của Tiểu Ngọc bị vỡ, gây xuất huyết và khiến Tiểu Ngọc bị sốc.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Nguyên nhân Tiểu Ngọc bị vỡ nang hoàng thể chính là do người chồng "yêu" quá thô lỗ.

Đối với tình trạng vỡ nang hoàng thể, điều trị phẫu thuật phù hợp nhất đối với bệnh nhân ra máu nhiều, nếu như bệnh nhân xuất hiện cả tình trạng sốc, thì phải thực hiện chống sốc đồng thời phẫu thuật điều trị. May mắn thay, cuối cùng Tiểu Ngọc cũng vượt qua nguy hiểm, nhưng sự việc này còn ảnh hưởng nhất định tới việc sinh nở của Tiểu Ngọc sau này.

Sau sự việc, bác sĩ nhắc nhở mọi người: Vợ chồng nhất định phải duy trì đời sống tình dục an toàn

Vỡ nang hoàng thể là một trong những sự cố phổ biến trong đời sống tình dục, yêu cầu phải cẩn thận. Trong cuộc “yêu”, cơ quan sinh dục mở rộng xung huyết, đặc biệt là khi đang hưng phấn, tổ chức cơ bắp bị co lại, dẫn đến sức dãn trong hoàng thể tăng cao, và gây vỡ. Khi phần bụng của người phụ nữ bị ép nặng, va đập mạnh mẽ, càng khiến hoàng thể bị vỡ nghiêm trọng hơn.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Chồng của Tiểu Ngọc rất hối hận với những gì đã xảy ra với vợ

Nếu xuất hiện triệu chứng đau bụng sau khi quan hệ không lâu, đau bụng dưới kèm theo sưng hậu môn và chóng mặt,.. thì lập tức đến bệnh viện điều trị và nói cho bác sĩ lịch sử của bệnh, bao gồm chu kỳ kinh nguyệt và đời sống tình dục, để bác sĩ chuẩn đoán chính xác và hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Bất luận như thế nào, các cặp vợ chồng khi quan hệ nhất định phải có chừng mực, vì nó còn liên quan đến sức khỏe của cả 2 người. Đồng thời, nam nữ trong cuộc sống ngày thường cũng nhất định phải chăm sóc bản thân thật tốt, có như vậy mới bảo vệ được sức khỏe.

Thực phẩm nào tốt cho cả đàn ông và phụ nữ?

1, Vừng đen

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Vừng đen vị ngọt, có chức năng nuôi dưỡng gan và thận, có tác dụng làm trơn ngũ tạng (tâm, can, tì phế, thận), vì máu ở gan thận không đủ sẽ dẫn đến chóng mặt, tóc trắng, rụng tóc, thắt lưng và đầu gối yếu, táo bón,… Vừng đen là thực phẩm có tác dụng trị liệu và bảo vệ sức khỏe rất tốt.

2, Dầu hạt bí ngô

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Tuyến tiền liệt đóng một vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến các vấn đề về khả năng sinh sản của nam giới. Nếu có vấn đề với tuyến tiền liệt, nó sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của tinh trùng, và dầu hạt bí ngô là dầu thực vật bảo vệ tuyến tiền liệt.

Dầu hạt bí ngô giàu axit béo không bão hòa, như axit linolenic và axit linoleic, nó cũng chứa các sterol thực vật và các vitamin tự nhiên, có tác dụng tốt trên việc giảm sưng tuyến tiền liệt và cải thiện đáng kể vấn đề đi tiểu kém. Khi lựa chọn dầu hạt bí ngô, bạn nên chọn lạnh ép, dầu hạt bí ngô ép lạnh có màu nâu đỏ hoặc đỏ hồng và chứa nhiều chất có hiệu quả trị liệu.

3, Sò điệp

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai

Thịt mềm và có thể đạt được hiệu quả của việc nuôi dưỡng âm và làm săn chắc thận. Nếu bệnh nhân suy thận có các triệu chứng như khô miệng, giảm cân và rối loạn nội tiết, súp sò điệp có thể được sử dụng một cách thích hợp để giúp thúc đẩy phục hồi nội tiết và giảm suy thận.

Theo Hà Vũ (dịch theo ifeng) (Khám phá)

Nang hoàng thể – nghe khá lạ lẫm với nhiều người nhưng lại không hề hiếm gặp. Vậy nang hoàng thể thực chất là gì? Đối với sức khỏe, nhất là với phụ nữ có thai, nang hoàng thể có gây ra điều bất lợi nào không? Hãy cùng khám phá những thông tin cần thiết trong bài viết này!

Nữ giới ở giai đoạn trưởng thành sẽ bắt đầu có kinh nguyệt. Chu kỳ kinh thông thường vào khoảng 25 – 28 ngày. Bình thường, mỗi tháng, một nang trứng sẽ phát triển trội. Khi nội tiết tố LH (hormon luteinizing) đạt đỉnh sẽ kích thích sự rụng trứng vào ngày thứ 13 – 15 (tính từ ngày xuất hiện kinh nguyệt đầu tiên).

Sự kích thích này còn làm vỏ nang vỡ ra, nhân trứng được giải phóng vào vòi trứng, chờ tinh trùng đến thụ tinh. Lúc này tại buồng trứng, từ phần còn lại của nang trứng, hoàng thể hay còn được gọi là nang hoàng thể sẽ được hình thành.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai
Sơ đồ biểu thị giai đoạn hoàng thể

Có thể hiểu đơn giản hơn rằng hoàng thể là giai đoạn sau rụng trứng nhưng kết thúc trước kỳ kinh mới. Trứng không được thụ tinh, nang hoàng thể sẽ tồn tại khoảng 12 đến 14 ngày rồi thoái hóa để lại một vết sẹo nhỏ trên buồng trứng.

Còn nếu trứng được thụ tinh, màng đệm nuôi trứng sẽ tiết hormone hCG (Human chorionic gonadotropin) để hoàng thể to ra trở thành hoàng thể thai kỳ.

Nang hoàng thể có kích thước không quá 5cm. Bên trong nang là hệ thống mạch máu chằng chịt. Người bình thường vẫn có thể xuất hiện nang kích thước lớn. Nang hoàng thể ít khi thể hiện triệu chứng.

Trong trường hợp có triệu chứng, bạn có thể thấy bị đau bụng vào giữa chu kỳ kinh nguyệt và kéo dài tới tận khi có kinh nguyệt lần tiếp theo. Trường hợp hiếm gặp đó là có thể gây xoắn và cần phải cấp cứu.

Nang hoàng thể khi mang thai có vai trò rất quan trọng với việc duy trì và phát triển của thai kỳ. Bởi ngay từ ban đầu, hoàng thể đã tiết ra hormone progesterone – nội tiết tố quan trọng nhất giúp nội mạc tử cung sẵn sàng chuẩn bị cho phôi làm tổ và duy trì thai.

Khi thai đã ổn định và lớn hơn vào khoảng từ 7 – 9 tuần, hoàng thể thai kỳ sẽ thoái hóa dần. Quá trình thoái hóa kéo dài đến khi hết 3 tháng đầu thai kỳ. Bởi lúc này bánh nhau đã đủ khả năng thay thế buồng trứng để tiết chế các nội tiết cần thiết duy trì thai.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai
Giai đoạn hoàng thể bất thường sẽ nảy sinh một số bất lợi cho cơ thể

Một số chị em có vấn đề về khả năng sinh sản thì thường sẽ có giai đoạn hoàng thể ngắn, ít hơn 8 hoặc 10 ngày. Những phụ nữ bị sảy thai liên tục (từ 2 lần trở lên) cũng có thể liên quan đến hoàng thể ngắn bất thường do hoàng thể suy giảm sớm. Những điều bất thường xảy ra trong giai đoạn hoàng thể gọi là giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết.

Một số yếu tố có thể dẫn đến tình trạng nang hoàng thể suy sớm:

  • Lạc nội mạc tử cung
  • Buồng trứng đa nang
  • Rối loạn tuyến giáp
  • Kinh nguyệt không đều vài tháng mới có 1 lần
  • Béo phì, giảm cân không an toàn, tập thể dục hoặc làm việc với cường độ quá cao

Như đã nói ở trên, hoàng thể xuất hiện và có chu kỳ từ 8 – 16 ngày là điều hoàn hoàn bình thường. Các chị em sẽ cảm thấy có dịch tiết âm đạo nhiều hơn, nhiệt độ cơ thể tăng, người mệt mỏi…

Nếu bị nang hoàng thể khiếm khuyết, chị em sẽ gặp một số dấu hiệu sau:

  • Có đốm máu nhỏ xuất hiện ở giữa chu kỳ kinh và thời gian trứng rụng
  • Sảy thai sớm và sảy thai nhiều lần
  • Trứng rụng bất thường
  • Chu kỳ kinh nguyệt ngắn dưới 8 ngày

U nang hoàng thể cũng là một dạng u nang buồng trứng. U nang này đa phần lành tính có thể tự tiêu biến trong quá trình hình thành và phát triển. Như bình thường, hoàng thể sẽ phát triển cực đại vào những ngày cuối cùng của chu kỳ kinh nguyệt và thoái hóa.

Tức là teo dần đi và hình thành một đám chất màu vàng được gọi là thể vàng. Tuy nhiên, trong rối loạn sinh lý thì hoàng thể không teo đi mà lại phát triển tiếp tục gây hại cho người bệnh.

U nang hoàng thể có thể được phát hiện qua siêu âm. Ở cả người bình thường và người mang thai các dạng u nang hoàng thể thường không dẫn đến ung thư nhưng vẫn cần được theo dõi chặt để kịp thời xử lý các biến chứng.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai
Hình ảnh u nang hoàng thể

U nang hoàng thể sẽ tiêu biến sau 1 – 2 tháng. Nếu khối u không tiêu biến sau thời gian đó, người bệnh cần thăm khám chuyên khoa ngay để cân nhắc xem có cần phẫu thuật hay không. Có một số trường hợp hoàng thể có kích thước từ 3 – 5 cm, dễ bị chẩn đoán nhầm với mang thai ngoài tử cung chưa vỡ.

Dấu hiệu nhận biết u nang hoàng thể như sau:

  • Chu kỳ kinh rối loạn làm kinh nguyệt không đều, 1 tháng có nhiều lần hoặc mấy tháng mới có kinh nguyệt
  • Có máu ở âm đạo trong cả những ngày không có kinh nguyệt
  • Đau bụng trong giữa kỳ kinh (thường từ ngày 12 – 16 chu kỳ kinh)
  • Cảm giác đầy bụng, tức bụng, khó tiêu hóa, chán ăn

Một số trường hợp u nang hoàng thể tăng trưởng bất thường, kích thước lớn hơn cả buồng trứng. Lúc này người bệnh có thể bị xuất huyết hoặc xoắn nang phải cấp cứu. Triệu chứng nhận biết như sau:

  • Đau đớn dữ dội vùng dưới bụng, có thể lan đến cả trên rốn và sau lưng
  • Đau khi quan hệ tình dục
  • Các cơ quan nội tạng khác bị đè nén ảnh hưởng tới đường tiết niệu và đường tiêu hóa, như đi tiểu nhiều nhưng không hết, táo bón…

Phụ nữ mang thai cần cẩn thận khi gặp biến chứng gây xoắn nang. Vì nếu không xử lý kịp thời sẽ dễ dẫn đến vỡ nang gây nguy hiểm tới tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Do đó, các chị em nên cần sớm thăm khám để xử lý kịp thời.

Điều trị nang hoàng thể với thể nhẹ hiện nay thường có 2 phương án là điều trị theo Tây y và Đông y. Tuy nhiên, chị em vẫn nên đến các cơ sở y tế chuyên sản khoa uy tín để được khám, chẩn đoán, tư vấn và có phương án điều trị phù hợp.

Dưới đây là hướng điều trị cơ bản độc giả có thể tham khảo:

Thông thường, nếu phát hiện người bệnh có nang hoàng thể, bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng qua siêu âm và có thể cho dùng thêm thuốc giảm đau (nếu bệnh nhân bị đau).

Các nang này hiếm khi dẫn đến ung thư, nhưng người bệnh cần quay trở lại bệnh viện ngay khi thấy đau nhiều, đau thành cơn liên tục, cơn đau ngày càng gia tăng. Vì đây là dấu hiệu nang bị xoắn hoặc bán xoắn.

Ngoài ra, người bệnh có thể được chỉ định dùng các dòng thuốc hoặc phương pháp điều trị cụ thể;

  • Thuốc hỗ trợ sinh sản và kích thích tăng rụng trứng: Thúc đẩy rụng trứng để giai đoạn hoàng thể diễn ra một cách bình thường.
  • Bổ sung progesterone: Vì buồng trứng không tiết chế đủ hormone progesterone nên hoàng thể bị khiếm khuyết. Nên cần bổ sung progesterone để cải thiện khả năng sinh sản và giảm tình trạng sảy thai.
  • Tăng cường chức năng tuyến giáp: Nếu mắc phải nang hoàng thể khiếm khuyết do chứng mất cân bằng tuyến giáp thì chị em nên chữa mất cân bằng tuyến giáp trước.
  • Tiêm hCG: Hormone hCG chỉ được tiết ra khi phụ nữ mang thai. Nếu cơ thể có hCG liều lượng thấp thì có thể được cân nhắc tiêm thêm trong suốt giai đoạn hoàng thể.

Trong Đông y các bài thuốc điều trị u nang buồng trứng, hoàng thể khiếm khuyết thường sử dụng các loại thảo dược có tính hoạt huyết và tiêu viêm mạnh để kết hợp với nhau, như: Trinh nữ hoàng cung, khương hoàng, hoàng kỳ, hoàng cầm… và các loại thảo dược quý khác.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai
Trinh nữ hoàng cung là một trong những vị thuốc đông y có tác dụng đối với u nang

Cơ chế của thuốc Đông y đó là kích thích hoạt tính của những loại dược mạnh nhất nhằm ức chế và kiểm soát sự phát triển của khối u. Từ đó giảm kích thước, tiêu viêm các khối u theo thời gian mà không gây ra đau đớn hay làm giảm khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Tùy theo nguyên nhân, Đông y có thể điều trị u nang hoàng thể nói riêng, các u nang buồng trứng nói chung, thông qua các bài thuốc khác nhau

  • Do thận hư: Dùng bài Ôn thận hoàn, với vị thuốc thục địa, thù du nhục, ba kích, đương quy, thỏ ty tử, lộc nhung, ích trí nhân, sinh địa, phục thần, sơn dược, viễn trí, tục đoạn, xà sàng tử.
  • Do đàm thấp: Dùng bài Thương truật đạo đàm thang, với vị thuốc thương truật, hương phụ, nam tinh, bán hạ, xuyên khung, thần khúc, hoạt thạch, trần bì, phục linh.
  • Do can uất: Dùng bài Điều kinh chủng ngọc thang, với vị thuốc thục địa, phụ tử, quy thân, ngô thù du, xuyên khung, bạch thược, phục linh, trần bì, diên hồ sách, mẫu đơn bì, can khương, quế chi, ngải diệp.

Để quá trình điều trị nang hoàng thể khiếm khuyết và u nang hoàng thể diễn ra thuận lợi nhất. Người bệnh cần quan tâm kỹ đến chế độ ăn uống.

Những thực phẩm người bị u nang hoàn thể nên tránh:

  • Ngũ cốc tinh chế và các loại thức ăn nhiều đường: Loại thực phẩm này thường chứa đường. Người bệnh ăn nhiều sẽ làm lượng đường trong máu tăng cao làm mất cân bằng trong máu dẫn khiến đa nang buồng trứng phát triển mạnh hơn. Đồng thời cũng làm tăng nguy cơ tiểu đường.
  • Thịt đỏ: Các loại thịt đỏ như thịt bò, xúc xích, thịt xông khói, nước sốt… người bệnh cũng cần kiêng vì có nhiều cholesterol và chất béo bão hòa. Vì nếu ăn nhiều những thực phẩm trên u nang dễ phát triển thành ung thư.
  • Đồ ăn nhanh: Thực phẩm này thường được nhiều chuyên gia dinh dưỡng gọi là “rác”, vì chúng thường có ít chất xơ, ít chất dinh dưỡng cần thiết, nhưng lại quá nhiều chất béo không lành mạnh, như bỏng ngô, bánh quy, bánh ngọt…
  • Đồ uống không lành mạnh: Như các loại nước uống có gas, nhiều đường, có chất kích thích như trà đặc, rượu, bia…. vì sẽ làm ảnh hưởng tới tâm trạng, khiến các triệu chứng u nang hoàng thể (nếu có) càng nặng hơn.
Vỡ nang hoàng thể khi mang thai
Cần tránh hút thuốc lá và cả khói thuốc

Những thực phẩm nên tăng cường mỗi ngày:

  • Ăn nhiều rau xanh: Rau xanh và đặc biệt là các loại rau nhiều lá như rau ngót, rau cải, rau muống… có chứa nhiều chất xơ, canxi, sắt, vitamin K, magie… Những hoạt chất này có vai trò quan trọng giúp khống chế các biến chứng của u nang buồng trứng xảy ra và cân bằng hormone trong cơ thể.
  • Rau củ, trái cây: Nên ăn các thực phẩm có màu sắc đậm như ớt chuông, táo, nho, dâu, kiwi… để có nhiều vitamin, khoáng chất để chống lại sự oxy hóa, phá hủy các gốc tự do.
  • Thực phẩm nhiều omega 3: Omega 3 có nhiều trong các loại dầu như dầu hạt cải, dầu vừng, dầu oliu, bơ thực vật, cá hồi… Những thực phẩm này rất tốt cho người bệnh.

Chế độ sinh hoạt hợp lý

Bên cạnh việc ăn uống khoa học, người bệnh cần có chế độ sinh hoạt hợp lý. Tốt nhất, hãy tuân thủ nghiêm phác đồ điều trị của bác sĩ. Với người chưa có thai tuyệt đối không nên dùng thuốc tránh thai.

Phụ nữ mang thai đang điều trị nang hoàng thể cần lưu ý thêm một số điều sau:

  • Ngủ sớm trước 10h tối, tránh thức khuya.
  • Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày
  • Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
  • Tránh hoạt động mạnh dễ gây sảy thai
  • Tránh suy nghĩ tích cực
  • Nên khám thai định kỳ đều đặn và khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để kịp thời nhận biết và điều trị nếu không may mắc bệnh

Bạn cần nhớ rằng nang hoàng thể thường xuất hiện khi mang thai. Trong tam cá nguyệt đầu tiên, phẫu thuật thường không được chỉ định vì có thể dẫn đến sảy thai. Mẹ bầu thường được khuyến nghị nên trì hoãn, theo dõi cho tới khi thai trên 3 tháng.

Trong trường hợp cần phải mổ để loại bỏ nang quá to, bác sĩ thường chỉ định mổ nội soi. Kỹ thuật mổ hiện đại này có hiệu quả cao, an toàn gàn như tuyệt đối, không ảnh hưởng tiêu cực tới cả mẹ và bé. Mổ nội soi cũng gây mất máu ít hơn mổ mở thông thường. Mẹ bầu có thể xuất viện sau 24 tiếng. Đặc biệt, mổ nội soi còn đảm bảo tính thẩm mỹ cao.

Tuần thai thứ 13 – 14 là thời điểm tốt nhất để loại bỏ u nang. Bởi lẽ, lúc này, hoàng thể đã hoàn thành sứ mệnh của mình và “nhường” công việc nuôi dưỡng tử cung cho bánh nhau. Nếu nang quá to, chèn lên thai nhi hoặc các cơ quan khác, phẫu thuật thời điểm này là an toàn nhất.

Vỡ nang hoàng thể khi mang thai
Nên đi khám thai đều đặn để kịp thời phát hiện ra các bất ổn trong cơ thể

Tuy nhiên, kỹ thuật này chỉ được chỉ định cho các trường hợp mẹ bầu có thai kỳ bình thường, xác định thai sống và không có triệu chứng dọa sảy thai.

Trên đây là những kiến thức tổng quát nhất về nang hoàng thể và hướng điều trị. Hy vọng rằng các chị em đã có thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe bản thân một cách tốt nhất.

Bạn nên đọc: