Mức sống [standard of living] là khái niệm phản ánh điều kiện sinh hoạt vật chất của các cá nhân trong nền kinh tế. Nó còn được gọi là mức phúc lợi kinh tế, mức ích lợi hay mức thu nhập đầu người. Trong các phân tích kinh tế, mức sống được coi là bị quy định bởi mức tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ [bao gồm cả nghỉ ngơi]. Tuy nhiên, mức thu nhập và tiêu dùng như nhau có thể đem lại phúc lợi khác nhau. Cho nên, khó khắc trong việc xác định mức sống là việc đánh giá những cái lợi và cái hại tác động tới phong cách sống của con người, nhưng không có giá trị kinh tế ước tính được.
Chẳng hạn, hai người có mức lương như nhau, nhưng một người sống ở nông thôn có phong cảnh tuyệt đẹp, yên tĩnh và thanh bình, không có tắc nghẽn giao thông khi đi làm và tình trạng ô nhiễm không đáng kể; còn người kia sống ở thành phố công nghiệp luôn bị tắc nghẽn giao thông, phải chịu ô nhiễm không khí, tiếng ồn và tội phạm, nhưng có rất nhiều bảo tàng, rạp hát và các công trình phúc lợi xã hội khác. Nếu so sánh thu nhập về tiền lương, chúng ta thấy họ có mức sống tương tự nhau, nhưng trên thực tế nó không phải như vậy.
[Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân]
Mức sống [standard of living] là một khái niệm, liên quan đến sự phát triển và thỏa mãn nhu cầu của xã hội nói chung và nhu cầu của con người nói riêng. Hiện nay tồn tại rất nhiều định nghĩa về mức sống. Nhìn chung, giữa các nhà nghiên cứu có hai cách tiếp cận đối với khái niệm này. Cách thứ nhất lấy mức thỏa mãn nhu cầu của con người làm cơ sở xem xét. Cách thứ hai chọn tập hợp các điều kiện sống làm đối tượng nghiên cứu, trong đó bao gồm điều kiện xã hội, chính trị, mức sản xuất chung, môi trường v.v.
Mức sống [standard of living] là vấn đề được các nhà nghiên cứu chú trọng, đặc biệt là các nhà kinh tế học. Các viện nghiên cứu kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới đều có chuyên ngành về mức sống của dân chúng. Nhiệm vụ của ngành này là hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu, xác định các chỉ số hàng năm về mức sống, nhằm kịp thời phản ánh tình hình kinh tế xã hội của quốc gia và các địa phương, dùng làm cơ sở quản lý và điều phối vĩ mô, qua đó định hướng phát triển xã hội toàn diện.
Theo C.Mác: “Mức sống không chỉ là sự thỏa mãn những nhu cầu của đời sống vật chất mà cả các nhu cầu nhất định được sinh ra bởi chính những điều kiện mà con người đang sống và trưởng thành”.
Về bản chất, tiêu chuẩn là cách thống nhất làm một điều gì đó. Có thể là về sản phẩm, quản lý quá trình, cung cấp dịch vụ hoặc vật tư – các tiêu chuẩn có thể gồm phạm vi rộng lớn các hoạt động được thực hiện bởi các tổ chức, sử dụng bởi khách hàng của họs
Các tiêu chuẩn là tinh hoa từ kiến thức uyên bác bởi những người có chuyên môn trong lĩnh của họ, những người biết nhu cầu các tổ chức mà họ đại diện - như các nhà sản xuất, người bán, người mua, khách hàng, các hiệp hội thương mại, người dùng hoặc quản lý.
Danh mục đầu tư chúng tôi kéo dài đến hơn 30.000 tiêu chuẩn hiện hành. Chúng được thiết kế để sử dụng một cách tự nguyện vì vậy nó hoàn toàn phụ thuộc vào bạn - không bị ép buộc phải tuân theo bộ quy tắc nào khiến cuộc sống bạn khó khăn hơn, được hướng dẫn cách để thực hiện công việc tốt hơn.
Các tiêu chuẩn là kiến thức. Chúng là công cụ mạnh mẽ có thể giúp đổi mới xu thế, tăng năng suất. Chúng có thể giúp các tổ chức thành công hơn, cuộc sống mọi người thoải mái hơn, an toàn và khỏe mạnh hơn mỗi ngày.
Mức sống [standard of living] là khái niệm phản ánh điều kiện sinh hoạt vật chất của các cá nhân trong nền kinh tế. Nó còn được gọi là mức phúc lợi kinh tế, mức ích lợi hay mức thu nhập đầu người. Trong các phân tích kinh tế, mức sống được coi là bị quy định bởi mức tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ [bao gồm cả nghỉ ngơi]. Tuy nhiên, mức thu nhập và tiêu dùng như nhau có thể đem lại phúc lợi kinh tế khác nhau. Cho nên, khó khăn trong việc xác định mức sống là việc đánh giá những cái lợi và cái hại tác động tới phong cách sống của con người, nhưng không có giá trị kinh tế ước tính được. Chẳng hạn hai người có mức lương như nhau, nhưng một người sống ở nông thôn có phong cảnh tuyệt đẹp, yên tĩnh và thanh bình, không có tắc nghẽn giao thông khi đi làm và tình trạng ô nhiễm không đáng kể; còn người kia sống ở thành phố công nghiệp luôn bị tắc nghẽn giao thông, phải chịu ô nhiễm không khí, tiếng ồn và tội phạm, nhưng có rất nhiều bảo tàng, rạp hát và công trình phúc lợi xã hội khác. Nếu so sánh thu nhập về tiền lương, chúng ta thấy họ có mức sống tương tự nhau, nhưng trên thực tế có thể không phải như vậy.
Hiện nay trong xã hội cùng với sự phát triển kinh tế người ta rất quan tâm tới mức sống của người dân trong xã hội đó là các yếu tố cần thiết để ổn định đối với một nền kinh tế. Mức sống của con người tăng hay giảm cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khá nhau. Người ta rất hay lầm tưởng giữa chi phí sinh hoạt và mức sống. Vậy giữa chi phí sinh hoạt và mức sống có điểm gì khác nhau cơ bản để chúng ta có thể phân biệt được nó.
Mục lục bài viết
- 1 1. Mức sống là gì?
- 2 2. Phân biệt giữa chi phí sinh hoạt và mức sống:
- 2.1 2.1. Định nghĩa:
- 2.2 2.2. Đo đạc:
- 2.3 2.3. Chức năng:
- 3 3. Về bản chất của mức sống:
1. Mức sống là gì?
Mức sống là mức độ giàu có, tiện nghi, hàng hóa vật chất và nhu yếu phẩm có sẵn cho một tầng lớp kinh tế xã hội nhất định hoặc một khu vực địa lí nhất định. Mức sống bao gồm các yếu tố vật chất cơ bản như thu nhập, Tổng sản phẩm quốc nội [GDP], tuổi thọ và cơ hội kinh tế. Mức sống liên quan mật thiết đến chất lượng cuộc sống, cũng có thể bao gồm các yếu tố như sự ổn định kinh tế và chính trị, tự do chính trị và tôn giáo, chất lượng môi trường, khí hậu và an toàn.
2. Phân biệt giữa chi phí sinh hoạt và mức sống:
Mối quan hệ giữa chi phí sinh hoạt và mức sống không thể tách rời, vì thực tế là sự hiện diện của một người, ảnh hưởng đến sự hiện diện của người khác. Một khi mức sống tăng cao, có thể nói rằng cuộc sống sẽ tốn kém hơn cho các cá nhân để duy trì các tiêu chuẩn. Mức sống không phải là nguyên nhân tự nhiên và có thể được xác định bởi các chính phủ có nhu cầu đánh giá mục tiêu phát triển của nó sẽ đạt được như thế nào và để có đánh giá định kỳ về tỷ lệ dân số đạt được mục tiêu.
Sự sẵn có của tài sản mà mọi người cảm thấy họ có quyền, họ càng nỗ lực để đạt được các đối tượng, ngay cả khi họ không có tài chính để có được chúng. Điều này có thể được nhìn thấy khi mọi người lựa chọn tín dụng để đạt được một mức sống nhất định nằm trong chi phí sinh hoạt vượt quá khả năng của họ.
Sự khác biệt chính giữa chi phí sinh hoạt và mức sống đó là:
2.1. Định nghĩa:
Chi phí sinh hoạt là chi phí duy trì mức sống nhất định trong một khu vực địa lý cụ thể.
Mặt khác, mức sống là một dấu hiệu của đất nước về sự thoải mái, nhu cầu chung, và sự giàu có và tài sản vật chất.
2.2. Đo đạc:
Chi phí sinh hoạt được đo bằng ngang giá sức mua và chỉ số chi phí sinh hoạt. Mặt khác, mức sống được đo lường thông qua nhiều chỉ số mang lại một suy luận chung.
Sự khác biệt trong cách đo lường của hai người có tính đến thực tế là, đối với chi phí sinh hoạt, ngang giá sức mua và chỉ số chi phí sinh hoạt có thể dễ dàng đạt được và có thể dễ dàng so sánh giữa hai bên. Tuy nhiên, đối với các tiêu chuẩn sống, các yếu tố được đề cập ở trên, phải được tính toán trước sau đó được gộp lại để tạo thành một đánh giá phức tạp về kết luận.
Chi phí sinh hoạt có thể khác nhau, và có thể được đo lường trong các thành phố, tiểu bang, quốc gia và khu vực. Đối với mức sống, ước tính chỉ được tính trong một quốc gia. Lý do thực sự khiến hai người khác nhau là vì trong khi chi phí sinh hoạt có thể được suy ra từ nền kinh tế vi mô hoặc nền kinh tế vĩ mô, thì mức sống chỉ có thể có được từ nền kinh tế vĩ mô.
2.3. Chức năng:
Chi phí sinh hoạt có ý nghĩa hơn trong các vấn đề về tích lũy tài sản cá nhân. Một mức lương nhỏ có thể là đủ khi sống ở một thành phố không tốn nhiều tiền để sống. Mặt khác, một mức lương lớn có vẻ không đáng kể so với những nhu cầu đi kèm với việc sống trong một thành phố đắt đỏ. Chi phí sinh hoạt không phải là một lực lượng để vẫy gọi, như là mức sống. Trong khi mọi người theo đuổi tín dụng để nâng cao mức sống của họ, họ cắt giảm chi phí và chạy bằng ngân sách để giảm chi phí sinh hoạt.
Mặt khác, mức sống được sử dụng để so sánh cách các khu vực địa lý phát triển kinh tế. Nó cũng được sử dụng để so sánh thời gian cụ thể trong một khu vực địa lý nhất định. Mức sống có thể được sử dụng để phân tích cách một quốc gia công bằng trong quá khứ và hiện tại nó đang diễn ra như thế nào.
Khi mức sống được cải thiện, việc giải thích chính xác vấn đề sẽ là; cùng một lượng công việc sẽ mua cho bạn nhiều hàng hóa, dịch vụ và tài sản từng được coi là xa xỉ. Tiêu chuẩn của cuộc sống đã giúp nhiều người có quyền truy cập vào tủ lạnh và xe cộ. Tuổi thọ cũng tăng khi mức sống tăng.
Hai thực thể tiêu điểm trong cuộc thảo luận này có liên quan chặt chẽ với nhau, vượt ra ngoài mọi nghi ngờ, theo nghĩa là chi phí sinh hoạt là cái giá để giữ trong một mức sống nhất định. Chi phí sinh hoạt không thể được kiểm soát bởi bất kỳ sự can thiệp nào xuất phát từ chính phủ vì nó chủ yếu phụ thuộc vào cung và cầu của tài nguyên, trong một khu vực địa lý.
Tuy nhiên, các sáng kiến có thể được thực hiện bởi các tổ chức và chính phủ thế giới, để cải thiện mức sống ở các quốc gia, hoặc thậm chí trên thế giới.
Như vậy ta thấy rằng đố với ý tưởng chính về mức sống có thể tương phản sinh động với chất lượng cuộc sống mà chi phí sinh hoạt mà mọi người phải chịu. Có nhiều khía cạnh vô hình hơn để xem xét như giải trí và tất cả phải được đo lường tốt để rút ra sự cắt giảm giữa chi phí sinh hoạt và mức sống khác nhau. Mặc dù cũng có thể có xu hướng kinh tế chính trị có xu hướng thay đổi mô hình của mức sống, các quốc gia có chung mức sống tương tự có thể có chi phí sinh hoạt rất đa dạng. Điều này có thể có nghĩa là một số người sẽ trả nhiều tiền hơn và chi tiêu nhiều hơn để đạt được một mức sống nhất định, hơn là họ sẽ có thêm một vài tiện nghi.
3. Về bản chất của mức sống:
Mức sống thường được sử dụng để so sánh giữa các khu vực địa lí, ví dụ như mức sống ở Mỹ so với Canada hoặc mức sống ở St. Louis so với New York. Mức sống cũng có thể được sử dụng để so sánh các thời kì khác nhau.
Ví dụ, so với 100 năm trước, mức sống ở Mỹ đã được cải thiện rất nhiều. Với cùng một khối lượng lao động như trước đây có thể mua được nhiều hàng hóa hơn, và các mặt hàng từng là xa xỉ phẩm như tủ lạnh và ô tô thì trở nên phổ biến. Tuổi thọ dân số tăng và số giờ làm việc hàng năm giảm đi.
Theo nghĩa hẹp, các nhà kinh tế thường đo lường mức sống bằng cách sử dụng GDP. GDP bình quân đầu người cung cấp một ước tính nhanh chóng, sơ bộ về tổng số lượng hàng hóa và dịch vụ có sẵn cho mỗi người. Có nhiều số liệu và phép đo lường phức tạp hơn về của mức sống có mối tương quan cao với GDP bình quân đầu người đã được đề ra.
Mức sống ở các nước phát triển như Mỹ thường cao hơn so với các quốc gia kém phát triển. Trên thực tế, các phương pháp đo lường mức sống cơ bản như GDP bình quân đầu người thường được sử dụng để xác định sự khác biệt giữa các quốc gia có trình độ phát triển khác nhau.
Hiện nay như chúng ta đã biết thì đối với các nền kinh tế thị trường mới nổithường có mức sống tăng theo thời gian khi tăng trưởng và về sự phát triển thành các nền kinh tế công nghiệp hiện đại.
Ví dụ về đo lường mức sống
Một thước đo mức sống là Chỉ số phát triển con người [HDI] của Liên Hợp Quốc, chấm điểm 189 quốc gia dựa trên các yếu tố bao gồm tuổi thọ trung bình từ khi sinh, giáo dục và thu nhập bình quân đầu người. Tính đến năm 2018, 5quốc gia có điểm HDI cao nhất là Na Uy [0,953], Thụy Sĩ [0,944], Úc [0,939], Ireland [0,938] và Đức [0,936].
Xem thêm: Thủ tục xin chuyển sinh hoạt Đoàn đến Đoàn cơ sở mới
Ngược lại, 5 quốc gia có năm điểm HDI thấp nhất 2018 là Nigeria [0.354], Cộng hòa Trung Phi [0.367], Nam Sudan [0.388], Chad [0.404] và Burundi [0.417]. Syria, Libya và Yemen có mức sống giảm đáng kể.