Là một thuật ngữ nổi tiếng trong văn hoá đại chúng [popular culture], Alpha hay cá thể thủ lĩnh thường được hiểu với nghĩa là những cá nhân đứng đầu trong một nhóm người hoặc cộng đồng.
Vì vậy, tạo hình quen thuộc của 1 alpha thường gắn liền với hai yếu tố: mặc áo vest và là đàn ông da trắng [châu âu].
Còn theo sinh vật học, cá thể thủ lĩnh [alpha] là những cá thể cấp cao, sở hữu nhiều đẳng cấp và chiếm ưu thế tuyệt đối trong một bầy đàn. Con đực, con cái hay cả hai đều có thể là alpha, tùy thuộc vào từng loài. Ví dụ như ở tinh tinh hoặc sói thì những con đực sẽ là “Alpha male”, còn ở linh cẩu thì con cái sẽ là “alpha female”.
Trong trường hợp một con đực và một con cái thực hiện vai trò này với nhau, đôi khi chúng được gọi là các cặp alpha [male – female]
Khi đó, các cá thể khác trong bầy đàn sẽ có những biểu hiện và hành vi thể hiện sự tôn kính hoặc thần phục đối với alpha hoặc các cá thể nằm ở đẳng cấp cao hơn.
Những cá thể sở hữu ưu thế Alpha thường được ưu tiên trong việc tìm kiếm thức ăn hoặc được quyền tiếp cận/ve vãn bất cứ bạn tình nào.
Chúng thường sử dụng quyền lực hoặc sức mạnh của bản thân để “đàn áp” các con khác cùng loài, ép chúng phải xây dựng những mối quan hệ mà trong đó Alpha thường là cá thể được nhận được nhiều lợi ích hơn.
Thứ bậc này cũng có thể thay đổi khi một Alpha khác "quyền lực” hơn xen vào. Việc lựa chọn con đầu đàn thường được quyết định bởi những trận chiến sinh tử, một mất một còn.
Tuy nhiên, không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào chứng tỏ rằng cá thể thủ lĩnh có tồn tại trong xã hội con người. Xu hướng này chỉ xuất hiện ở một vài loài động vật hoang dã như sói, linh cẩu hoặc tinh tinh mà thôi.
Nhưng dù vậy, đây vẫn là một trong những khái niệm khiến cho nhiều người phải “phát cuồng”, đặc biệt là cánh đàn ông.
Cho đến tận bây giờ, khái niệm cá thể thủ lĩnh vẫn dựa theo những lý thuyết nhị nguyên giới tính [dualism classification] hết sức sơ sài và lỗi thời như:
- Tính nam [dương] và tính nữ [âm]
- Não trái [logic] và não phải [tình cảm]
- Phân loại alpha [thủ lĩnh], beta/omega [đẳng cấp thấp]
Cá thể thủ lĩnh cho rằng: phụ nữ sống dựa vào cảm xúc, xử lý tư duy logic kém và mê đắm những chàng trai hư hỏng trong khi đàn ông là người dẫn đầu, luôn suy nghĩ logic hơn và có thể làm bất cứ điều gì mà anh ta muốn, không ai có thể ngăn cản được.
Điều này đi ngược lại mọi nỗ lực giúp bình đẳng giới tính trong xã hội. Nó dạy đàn ông không được phép giãi bày cảm xúc của mình và vẽ ra hình ảnh phụ nữ như là một sinh vật chỉ biết hờn giận, dễ dãi trong việc tìm bạn tình.
Thay vì đối xử phụ nữ bằng sự thông minh và tôn trọng, cá thể thủ lĩnh lại hướng đàn ông đi theo con đường của dục vọng và lạm dụng - tức là chỉ đạt được mục đích khi dụ đối phương ‘lên giường’ thành công.
Không chỉ vậy, cá thể thủ lĩnh còn “vuốt ve” tư duy sai lầm rằng: phụ nữ không thể sống thiếu đàn ông và đàn ông được sinh ra để chinh phục và thống trị phụ nữ.
“Giống như thể phụ nữ là những món hàng còn đàn ông thì có thể chọn món hàng mà họ thích.”
Cá thể thủ lĩnh quy định đàn ông phải là người luôn chủ động trong mối quan hệ tán tỉnh và được quyền sở hữu bất kỳ người phụ nữ nào mà anh ta muốn.
Trong khi đó, phụ nữ luôn đóng vai trò thụ động, “nằm dưới” đàn ông trong mọi mặt của mối quan hệ - từ đó khuyến khích tính nam độc hại và gò ép cả hai giới vào những định kiến phân biệt giới tính [sexist] nặng nề.
Ví dụ, nếu như một có chàng trai trầm tính, ưa thích một mình và tỏ ra bàng quan với những cuộc chinh phục tình ái sẽ dễ bị coi là thiếu nam tính và ngược lại thì sẽ được tung hô là như một kẻ thống trị.
Định kiến về giới tính vẫn chỉ là một mặt của vấn đề. Mặt còn lại chính là việc nhiều người sử dụng cá thể thủ lĩnh để thỏa mãn cái tôi của kẻ chiếm hữu và “bọc đường” các mối quan hệ độc hại [toxic relationship] bằng cách đánh tráo những khái niệm về tâm - sinh - lý.
Hóa ra, cá thể thủ lĩnh chỉ là một bức tranh được vẽ ra để thỏa mãn cái tôi của một vài bộ phận cho rằng mình có quyền lực? Hay đây chỉ là những lầm tưởng dựa lý thuyết tiến hóa và chọn lọc tự nhiên mà thôi?
Nhưng dù vậy, cá thể thủ lĩnh vẫn là một tư tưởng có nhiều lỗ hổng và độc hại. Trong xã hội hiện đại, chúng ta không cần một kẻ thống trị mà chỉ cần một xã hội công bằng.
Những chữ cái Hy Lạp cổ này tượng trưng cho những tính cách nhất định. Bạn sẽ rất hứng thú khi thử sức với bài trắc nghiệm này.
1. Nơi bạn ưa thích nhất là...
A. Trên giường của mình, ngủ nướng bao giờ chẳng sướng!
B. Ở nhà bạn bè và thi nhau trổ tài nấu nướng. Chà chà, nghĩ đã thấy ngon rồi
C. Trước mặt là TV và trên tay là điều khiển. Bấm, bấm và bấm
D. PC nối mạng luôn mang lại nhiều cảm xúc tuyệt vời
E. Buồng tắm thơm tho, hi hi, tớ thích tắm suốt cả ngày.
2. Có ý định mua quần áo hoặc mỹ phẩm qua những tạp chí thời trang hoặc catalogue quảng cáo, bạn chọn màu bằng...
A. Nhìn và báo không “thật màu”, tớ tự đi ra shop “nghía chán” và nhặt
B. Màu và mã số được in trong tạp chí rõ ràng quá rồi
C. Quần áo đều là do mẹ tớ trang bị hết
D. Tớ không đặt mua cũng chẳng thích sắm mới, có gì mặc nấy là được rồi.
E. Màu à? Tớ muốn tìm loại 256 màu nhưng chẳng bao giờ tìm được!
3. “Wav” là gì? [chọn câu trả lời đúng với mức hiểu biết của bạn thôi nhé!]
A. Giống như từ “wave” phải không? Là xe Wave hay là từ “sóng” trong tiếng Anh?
B. Là viết tắt của từ “wave”, phần mở rộng của một dạng file âm thanh
C. Là đuôi file âm thanh, thường là file record, to bự.
D. Là đuôi file âm thanh, thường là file record, kích cỡ rất to, có thể chuyển thành MP3 thì file sẽ nhỏ hơn. Có thể nghe bằng nhiều chương trình như Media Player, Winamp... Ah, bạn đã có bản update của Winamp chưa? Đã nghe nói là MusicMatch bị mua lại rồi chưa?
E. Là đuôi file âm thanh, thường là file record, chuyển thành MP3 thì file sẽ nhỏ hơn.
4. Bạn viết thư góp ý cho một công ty cung cấp dịch vụ Internet. Bạn sẽ viết cuối thư là:
A. Xin cảm ơn
B. Thank you/Thanks
C. Thax/Tks
D. Không “cảm ơn cảm thán” gì cả. Tớ là thượng đế còn họ là người cung cấp dịch vụ kia mà!
E. TIA [thanks in advance - cảm ơn trước].
5. Nếu bạn được mời đến một buổi liên hoan, bạn sẽ:
A. Tất nhiên là nhận lời và tới ngay!
B. Nếu là bạn không thân, bạn sẽ xin lỗi và từ chối, dành thời gian đó để làm những gì mình thật sự thích.
C. Đồng ý để rồi sau đó lại viết một e-mail từ chối.
D. Tớ chẳng bao giờ được mời đi liên hoan.
E. Đồng ý và khi đến đó, hỏi ngay “chủ xị” là có cái máy tính nào không rồi ngồi dán mắt vào đó cả buổi.
6. Theo bạn, trong số những màu sau, sự kết hợp nào là hay nhất:
A. Đỏ và đen
B. Vàng và đỏ
C. Đỏ, xanh chuối và tím.
D. Màu mè thì có ý nghĩa gì!
E. Đỏ tím, xanh lam, hồng rực và xanh nâu.
Nào, bây giờ đã đến lúc xem kết quả!
Bạn hãy tự cho mình:
0đ - A,B; 3đ - C; 4đ - E; 5đ - D
24 - 30đ:
Bạn là một Alpha α, độc đáo, và đôi khi... lập dị trên mức lập dị. Bạn rất thông minh [chữ Alpha α được coi là chữ của trí tuệ], đặc biệt là các môn tự nhiên và khoa học, độc lập và mạnh mẽ. Tuy nhiên, đôi khi bạn quá đắm đuối vào sách vở, máy tính mà quên mất rằng còn có một thế giới bên ngoài CPU! Đứng dậy và chạy ra ngoài đường xem nào, cả một cộng đồng đang đợi bạn đấy.
15 - 24đ:
Bạn là một Beta β, biểu tượng của sự chăm chỉ miệt mài. Sự cần cù của bạn làm rất nhiều người ghen tị [hoặc lấy đó làm gương], nhưng hình như bạn cũng suýt soát được liệt vào “phần tử xa rời xã hội” thì phải?! Bạn hơi rụt rè cho nên thường tự tin hơn trong thế giới của những con số hơn là khi đi chơi với bạn bè. Thực ra, bạn bè rất quý mến bạn đấy, chỉ có điều là họ thấy bạn hơi khó hiểu thôi.
8 - 14đ:
Chữ Gamma γ chính là bạn! Đây là chữ cái tượng trưng cho sự nghiêm túc. Bạn là người có kế hoặch, tính tổ chức cao, rất hợp với những công việc đòi hỏi chi tiết tỉ mỉ, bét ra cũng là... thủ quỹ lớp vì tính bạn cẩn thận mà. Nhưng đôi khi cũng chính sự cẩn thận và quá nghiêm chỉnh đó là bạn bè “tưởng” rằng bạn quá “kỹ tính” nên hơi ngại đấy nhé! Nhưng không sao, chỉ thêm một chút xởi lởi, thêm một ít nụ cười thì bạn sẽ rất ổn đấy!
0 - 7đ:
Bạn là Omega ω - chữ cái cuối cùng trong bảng chữ cái Hy Lạp cổ. Đây là chữ cái biểu tượng cho sự phù hợp, hài hoà [nhìn hình dáng của nó là thấy thế] và rất tuyệt vời. Bạn vui vẻ, nhiều bạn bè, thích cuộc sống xã hội, nhộn nhịp, dễ thích nghi với các tình huống. Thật ngạc nhiên là bạn còn ngồi đây là thử bài test này, cứ tưởng bạn làm được một nửa là có bạn bè gọi và chạy đi chơi ngay rồi chứ?