So sánh hocmon auxin và giberelin năm 2024
I. Khái niệmHoocmon thực vật (phitohoocmon) là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây. - Đặc điểm chung: + Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây. + Với nồng độ rất thấp nhưng gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể. + Tính chuyên hóa thấp hơn nhiều so với hoocmon ở động vật bậc cao. Dựa vào tác động sinh lí của hoocmon đối với quá trình sinh trưởng của thực vật người ta chia hoocmon thực vật làm hai nhóm. - Nhóm kích thích sinh trưởng: Auxin, Gibêrelin, Xitôkinin - Nhóm ức chế sinh trưởng: EEtilen, Axit abxixic Show
II. Hoocmon kích thích1. Auxin - Nơi sản sinh: đỉnh của thân và cành - Tác động: + Ở mức độ tế bào: kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng kéo dài của TB. + Ở mức độ cơ thể: tham gia vào quá trình hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ... - Ứng dụng: kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả (cà chua), tạo quả không hạt, nuôi cấy mô ở tế bào thực vật, diệt cỏ. \n III. Hoocmon ức chế1. Êtilen - Được sinh ra ở lá già, hoa già, quả chín Hầu như mọi tế bào thực vật đều có khả năng tổng hợp AAB và AAB đã được phát hiện có mặt trong tất cả các mô sống, có nhiều ở tế bào khí khổng. - Etilen điều chỉnh quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. - Vai trò sinh lí của etilen: điều chỉnh sự chín, sự rụng lá kích thích ra hoa, tác động lên sự phân hóa giới tính, ức chế kéo dài thân, kích thích sự giãn nở bên và sinh trưởng chiều ngang, tăng cường tốc độ hóa già, kích thích sự hình thành rễ và lông hút. \n Auxin là những hợp chất được tổng hợp từ trong mô phân sinh ở các bộ phận như ngọn, lóng, lá non, trái non và phôi hạt. Sau đó, Auxin sẽ di chuyển từ các mô phân sinh đến rễ và tích tụ trong rễ. Auxin tích tụ trong rễAuxin có nhiều loại khác nhau tương đương với các cấu trúc hoá học khác nhau. Loại auxin quan trọng nhất là β-indol-acetic acid (IAA), ngoài ra còn có một số loại auxin phổ biến khác như: naphtalen-acetic acid (NAA), phenyl-acetic acid (PAA). Auxin là hormone nội tiết có tác dụng rất tốt đến các quá trình sinh trưởng của tế bào như hiện tượng ưu thế ngọn, hoạt động của tầng phát sinh, quá trình hình thành rễ, sự sinh trưởng của trái và tạo trái không hạt. Auxin còn có tác dụng kích thích sinh trưởng giãn của tế bào. Tuy nhiên, nếu kích thích với hàm lượng quá cao và tác dụng quá mạnh sẽ gây ra tình trạng ức chế ngược trên cây trồng, khi đó, auxin không mang tác dụng tốt nữa mà sẽ trở thành chất ức chế. Auxin kích thích sự sinh trưởng giãn của tế bào. Nhưng nếu kích thích với hàm lượng quá cao, tác dụng quá mạnh sẽ xảy ra hiện tượng ức chế ngược trở lại, lúc này auxin sẽ trở thành chất ức chế. Liên hệ giá - 038 859 5788 Chặn đứng sinh trưởng - Sinh sản tốc hành Liên hệ giá - 038 859 5788 Sáng bông - Sáng mắt cua không đen mầm khi mưa đêm - Bật mầm bông mạnh Liên hệ giá - 038 859 5788 Bung rễ cực mạnh, nở gốc. Cung cấp canxi dễ tiêu. Dày lá, phá vỡ đất nén dẽ - Hạ phèn, nâng pH, ổn định pH Liên hệ giá - 038 859 5788 Rộ hoa đồng loạt - Chống nghẹt bông. Chống rụng bông trắng & đánh thức mầm bông khi gặp mưa Liên hệ giá - 038 859 5788 Hạn chế ruồi vàng đục trái & côn trùng chích hút. Chống rụng hoa, trái non, nứt trái, thối trái. Tăng hiệu lực thuốc, tăng kí, nặng trái. Liên hệ giá - 038 859 5788 Dịch trùn quế lên men vi sinh TANIXA - Nano vi lượng - Nano Chitosan - Tổ hợp vi sinh hơn 80 chủng - USA chuyển giao Liên hệ giá - 038 859 5788 Giải pháp cho bệnh khảm, đầu lân, gù đầu & Virus hại cây trồng. Liên hệ giá - 038 859 5788 Giải pháp làm bông thay thế paclobutrazol số 1. Không suy cây, ra bông khoẻ. Tiết kiệm 30-50% chi phí phân thuốc. Liên hệ giá - 038 859 5788 Rửa vườn - Sạch rong rêu - Sạch nấm bệnh - Hiệu quả nhanh - Không bị tái - Không để lại màu Ảnh hưởng của Auxin đến các bộ phận của câyBản chất là một hormone nội sinh, nên auxin ảnh hưởng đến nhiều quá trình phát triển, mở rộng và phân chia của các tế bào ở những bộ phận khác nhau.
Ưu thế ngọn là việc ưu tiên phần ngọn sinh trưởng, phát triển và hạn chế sự phát triển của các chồi bên. Auxin tác động đến quá trình tạo ưu thế ngọn của cây trồng. Auxin ức chế sự phát triển của chồi bênTác động đến quá trình hình thành và phát triển lá Auxin đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành mầm lá. Ngoài ra, auxin còn tác động đến sự hình thành hình dạng lá xẻ thuỳ hoặc lá không xẻ thuỳ.
Auxin còn có tác động đến quá trình hình thành rễ cây trồng, điều này được ứng dụng nhiều vào việc nhân giống cây trồng.
Auxin giúp hạn chế rụng lá, rụng trái non từ đó nâng cao năng suất mùa vụ nhờ vào khả năng ức chế sự hình thành ethylene, ABA.
Chức năng cơ bản nhất của auxin chính là phát triển tế bào, điều này cũng đồng nghĩa với việc auxin có thể tăng kích thước của các tế bào trong quá trình hình thành và phát triển trái, từ đó giúp tăng kích thước trái, đồng thời vận chuyển các chất dinh dưỡng vào trái. Ứng dụng của Auxin vào nông nghiệp
Khi sử dụng auxin với liều lượng cao, auxin sẽ làm tổn thương mô tế bào một cách nghiêm trọng dẫn đến chết tế bào, chết cỏ.
Trong nhân giống cây trồng như ghép cành, chiết cành, giâm cành người ta sử dụng các loại auxin IAA, NAA, IBA + NAA để bôi lên vết cắt hoặc lấy cành giâm nhúng vào trong các chất auxin này. Cách làm này kích thích sự hình thành mô sẹo và ra rễ nhanh hơn từ đó giúp tăng hệ số nhân giống.
Ví dụ: Auxin dùng để thúc đẩy việc hình thành hoa cái ở các cây họ bầu bí bằng cách sử dụng NAA, 2,4 – D, NPA
CytokininCytokinin được tạo ra và tổng hợp trong hạt đang phát triển và trong ngọn rễ. Sau đó được vận chuyển từ rễ lên thân bằng cách thông qua mô gỗ. Trong đó, mô phân sinh ngọn rễ là bộ phận chủ yếu tổng hợp Cytokinin trên cả cơ thể cây. Cytokinin đóng vai trò chính trong sự phân chia tế bào. Đối với môi trường nuôi cấy mô, cytokinin lệ thuộc vào sự hiện diện đồng thời của auxin vì tỉ lệ giữa cytokinin và auxin có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định sự chuyển hoá của tế bào mới. Chức năng chính của Cytokinin là kích thích sự phân chia tế bào một cách mạnh mẽ, từ đó nó kích thích sự sinh trưởng của tế bào. Ảnh hưởng của Cytokinin đến các bộ phận của câyCytokinin gây ảnh hưởng rõ rệt đến sự hình thành và phân hoá các cơ quan trên cây, đặc biệt là đối với sự phân hóa chồi. Cytokinin đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất như tổng hợp protein, axit nucleic, diệp lục, chính vì vậy Cytokinin có ảnh hưởng đến các quá trình sinh lý cây. Cytokinin có quan hệ mật thiết với auxinCytokinin có quan hệ mật thiết với auxin trong việc hiện tượng ưu thế ngọn, phân cành, trong quá trình kích thích sự ra rễ và ra chồi. Nếu tỷ lệ auxin cao hơn cytokinin thì sẽ kích thích ra rễ, ngược lại nếu tỷ lệ cytokinin cao hơn auxin thì sẽ kích thích ra chồi. Cytokinin kìm hãm sự già hoá và kéo dài tuổi thọ cho các cơ quan trên cây. Ví dụ: Khi cành giâm ra rễ, lúc này rễ sẽ tổng hợp cytokinin nội sinh và thời gian sống của lá được kéo dài hơn. Khi hàm lượng cytokinin càng nhiều, lá càng xanh lâu hơn. Cytokinin có thể phá bỏ trạng thái ngủ, nghỉ của hạt và củ. Từ đây ta thấy, Cytokinin có ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt và củ. Cytokinin kích thích hạt và củ nảy mầmỨng dụng của Cytokinin vào nông nghiệp
Ví dụ: Ngâm hạt mè vào nước dừa trước khi gieo, phun nước dừa qua lá cây mè.
Ví dụ: Điều khiển giới tính hoa của các loại cây họ bầu bí, dưa.
Gibberellin (GA)Gibberellin là một hormone nội sinh được tổng hợp mạnh trong lục lạp thực vật. Đồng thời Gibberellin còn được tổng hợp trong phôi đang sinh trưởng và trong các cơ quan đang sinh trưởng khác nhau như quả non, lá non, rễ non. Gibberellin có tác dụng điều chỉnh sự phát triển và ảnh hưởng đến hàng loạt quá trình phát triển của cây như làm cho hạt nảy mầm, thân dài, ra hoa, tình trạng già yếu của lá và trái, kích thích enzym,…. Có rất nhiều loại Gibberellin được tìm thấy và phân lập trong thực vật, nấm, vi sinh vật,… Trong đó, GA3 là loại gibberellin được sử dụng nhiều nhất. Ảnh hưởng của Gibberellin đến các bộ phận của câyChức năng chính của Gibberellin là kích thích sự kéo dài của tế bào, từ đó kích thích tăng trưởng chiều dài của rễ, cành, lóng và chiều cao thân cây. Gibberellin kích thích sự nảy mầm của hạt và củ; phá bỏ trạng thái ngủ của mầm để chúng nảy chồi. Gibberellin phân hoá giới tính của hoa và kích thích ra hoa. Tương tự Auxin, Gibberellin cũng kích thích quá trình hình thành trái và tạo trái không hạt, từ đó, giúp tăng chất lượng năng suất cây trồng, mùa vụ. Gibberellin và Auxin có sự liên hệ nhất định trong cơ thể thực vật, trong một vài trường hợp, hoạt động của GA bổ sung cho hoạt động của Auxin. Gibberellin là kích thích tăng trưởng chiều cao thân câyỨng dụng của Gibberellin vào nông nghiệpGibberellin được ứng dụng rộng rãi vào ngành nông nghiệp và mang lại nhiều hiệu quả tốt khác nhau như kích thích sự sinh trưởng của cây, kích thích hạt nảy mầm, kích thích ra hoa, hạn chế rụng hoa, rụng trái non, tăng kích thước của trái, chất lượng trái cũng được cải thiện,… Từ đó giúp tăng sản lượng nông sản vụ mùa. Tuy nhiên, cần sử dụng GA với liều lượng phù hợp, thời điểm sinh trưởng thích hợp theo từng giai đoạn phát triển của cây để phát huy tác dụng của GA một cách hiệu quả. Tránh sử dụng GA quá liều để không mang đến những ảnh hưởng xấu cho cây trồng. Phân biệt hormone nội sinh và hormone ngoại sinhHormone ngoại sinh còn được biết đến là các chất điều hòa sinh trưởng thực vật, được con người tổng hợp bằng cách nhân tạo, ứng dụng vào trong nông nghiệp, dùng để điều chỉnh sự phát triển và tăng trưởng của cây Hormone nội sinh Hormone ngoại sinh (Chất điều hòa sinh trưởng) Nguồn tổng hợp Được tổng hợp tự nhiên bởi bản thân thực vật trong quá trình trao đổi chất. Được tổng hợp nhân tạo bởi con người. Chức năng Tham gia vào sự tăng trưởng và phát triển của thực vật. Tham gia vào sự tăng trưởng và phát triển của thực vật.Hormone điển hìnhAuxin Gibberellin Cytokinin axit Abscisic Ethylene. Naphthalene acetic acid (NAA) Indolebutyric acid (IBA) Naphthoxyacetic acid (NOA) Ethephon Chlormequat clorua v.v.. Hiệu quảCho hiệu quả lâu dài do được tổng hợp lâu dài qua quá trình trao đổi chất tự nhiên của thực vật. Có hiệu quả tạm thời do đây là những chất nhân tạo. Sử dụng hormone ngoại sinh khiến cây trồng bị ảnh hưởng như thế nào?Việc sử dụng lạm dụng các chất điều hòa sinh trưởng sẽ khiến cây trồng ngừng sản xuất hormone nội sinh, từ đó khiến cây trồng bị rối loạn sinh lý. Rối loạn sinh lý gây ra các hiện tượng rụng đỏ đít (quýt hồng), vàng lá thối rễ (cây sức khỏe yếu khiến nấm bệnh tấn công liên tục), nứt thân xì mủ (cây sức khỏe yếu khiến nấm bệnh tấn công liên tục) lặp đi lặp lại. |