I. Quyền sở hữu:
Quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của luật.
II. Quyền chiếm hữu
1. Chiếm hữu là việc chủ thể nắm giữ, chi phối tài sản một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài sản.
2. Chiếm hữu bao gồm chiếm hữu của chủ sở hữu và chiếm hữu của người không phải là chủ sở hữu. Việc chiếm hữu của người không phải là chủ sở hữu không thể là căn cứ xác lập quyền sở hữu, trừ trường hợp xác lập quyền sở hữu đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu; xác lập quyền sở hữu đối với tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy; xác lập quyền sở hữu đối với tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên; xác lập quyền sở hữu đối với gia súc bị thất lạc; xác lập quyền sở hữu đối với gia cầm bị thất lạc; xác lập quyền sở hữu đối với vật nuôi dưới nước và xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu do chiếm hữu, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
III. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật
1. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản trong trường hợp sau đây:
a] Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản;
b] Người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản;
c] Người được chuyển giao quyền chiếm hữu thông qua giao dịch dân sự phù hợp với quy định của pháp luật;
d] Người phát hiện và giữ tài sản vô chủ, tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phù hợp với điều kiện theo quy định của Bộ luật Dân sự, quy định khác của pháp luật có liên quan;
đ] Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật nuôi dưới nước bị thất lạc phù hợp với điều kiện theo quy định của Bộ luật Dân sự, quy định khác của pháp luật có liên quan;
e] Trường hợp khác do pháp luật quy định.
2. Việc chiếm hữu tài sản không phù hợp với quy định trên là chiếm hữu không có căn cứ pháp luật.
IV. Chiếm hữu ngay tình và không ngay tình
1. Chiếm hữu ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu.
2. Chiếm hữu không ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu biết hoặc phải biết rằng mình không có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu.
V. Chiếm hữu liên tục
1. Chiếm hữu liên tục là việc chiếm hữu được thực hiện trong một khoảng thời gian mà không có tranh chấp về quyền đối với tài sản đó hoặc có tranh chấp nhưng chưa được giải quyết bằng một bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác, kể cả khi tài sản được giao cho người khác chiếm hữu.
2. Việc chiếm hữu không liên tục không được coi là căn cứ để suy đoán về tình trạng và quyền của người chiếm hữu.
VI. Chiếm hữu công khai
1. Chiếm hữu công khai là việc chiếm hữu được thực hiện một cách minh bạch, không giấu giếm; tài sản đang chiếm hữu được sử dụng theo tính năng, công dụng và được người chiếm hữu bảo quản, giữ gìn như tài sản của chính mình.
2. Việc chiếm hữu không công khai không được coi là căn cứ để suy đoán về tình trạng và quyền của người chiếm hữu.
VII. Suy đoán về tình trạng và quyền của người chiếm hữu
1. Người chiếm hữu được suy đoán là ngay tình; người nào cho rằng người chiếm hữu không ngay tình thì phải chứng minh.
2. Trường hợp có tranh chấp về quyền đối với tài sản thì người chiếm hữu được suy đoán là người có quyền đó. Người có tranh chấp với người chiếm hữu phải chứng minh về việc người chiếm hữu không có quyền.
3. Người chiếm hữu ngay tình, liên tục, công khai được áp dụng thời hiệu hưởng quyền và được hưởng hoa lợi, lợi tức mà tài sản mang lại theo quy định của Bộ luật Dân sự và luật khác có liên quan.
VIII. Bảo vệ việc chiếm hữu
Trường hợp việc chiếm hữu bị người khác xâm phạm thì người chiếm hữu có quyền yêu cầu người có hành vi xâm phạm phải chấm dứt hành vi, khôi phục tình trạng ban đầu, trả lại tài sản và bồi thường thiệt hại hoặc yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người đó chấm dứt hành vi, khôi phục tình trạng ban đầu, trả lại tài sản và bồi thường thiệt hại.
IX. Thực hiện quyền chiếm hữu:
1. Quyền chiếm hữu của chủ sở hữu: Chủ sở hữu được thực hiện mọi hành vi theo ý chí của mình để nắm giữ, chi phối tài sản của mình nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.
2. Quyền chiếm hữu của người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản
a] Người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản thực hiện việc chiếm hữu tài sản đó trong phạm vi, theo cách thức, thời hạn do chủ sở hữu xác định.
b] Người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản không thể trở thành chủ sở hữu đối với tài sản được giao do xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu do chiếm hữu, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
3. Quyền chiếm hữu của người được giao tài sản thông qua giao dịch dân sự
a] Khi chủ sở hữu giao tài sản cho người khác thông qua giao dịch dân sự mà nội dung không bao gồm việc chuyển quyền sở hữu thì người được giao tài sản phải thực hiện việc chiếm hữu tài sản đó phù hợp với mục đích, nội dung của giao dịch.
b] Người được giao tài sản có quyền sử dụng tài sản được giao, được chuyển quyền chiếm hữu, sử dụng tài sản đó cho người khác nếu được chủ sở hữu đồng ý.
c] Người được giao tài sản không thể trở thành chủ sở hữu đối với tài sản được giao do xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu do chiếm hữu, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
X. Quyền sử dụng
1. Quyền sử dụng: Quyền sử dụng là quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản. Quyền sử dụng có thể được chuyển giao cho người khác theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.
2. Quyền sử dụng của chủ sở hữu: Chủ sở hữu được sử dụng tài sản theo ý chí của mình nhưng không được gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
3. Quyền sử dụng của người không phải là chủ sở hữu: Người không phải là chủ sở hữu được sử dụng tài sản theo thỏa thuận với chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật.
XI. Quyền định đoạt
1. Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản.
2. Điều kiện thực hiện quyền định đoạt: Việc định đoạt tài sản phải do người có năng lực hành vi dân sự thực hiện không trái quy định của pháp luật. Trường hợp pháp luật có quy định trình tự, thủ tục định đoạt tài sản thì phải tuân theo trình tự, thủ tục đó.
3. Quyền định đoạt của chủ sở hữu: Chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng, tiêu hủy hoặc thực hiện các hình thức định đoạt khác phù hợp với quy định của pháp luật đối với tài sản.
4. Quyền định đoạt của người không phải là chủ sở hữu: Người không phải là chủ sở hữu tài sản chỉ có quyền định đoạt tài sản theo uỷ quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của luật.
5. Hạn chế quyền định đoạt
a] Quyền định đoạt chỉ bị hạn chế trong trường hợp do luật quy định.
b] Khi tài sản đem bán là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hoá theo quy định của Luật di sản văn hóa thì Nhà nước có quyền ưu tiên mua.
Trường hợp cá nhân, pháp nhân có quyền ưu tiên mua đối với tài sản nhất định theo quy định của pháp luật thì khi bán tài sản, chủ sở hữu phải dành quyền ưu tiên mua cho các chủ thể đó.
Quyền định đoạt là một quyền năng của chủ sở hữu để quyết định về “số phận” của vật. Chủ sở hữu thực hiện quyền định đoạt biểu hiện ở hai khía cạnh [góc độ]:
– Định đoạt về số phận trong thực tiễn của những vật [ tức là làm cho vật không còn trong thực tiễn nữa ] như : tiêu dùng hết, huỷ bỏ, hoặc từ bỏ quyền sở hữu so với vật .
– Định đoạt về số phận pháp lý của vật là việc làm chuyển giao quyền sở hữu đối với vật từ người này sang người khác.
Bạn đang đọc: Quyền định đoạt là gì? Ví dụ minh họa về quyền định đoạt
Thông thường, định đoạt về số phận pháp lý của vật phải trải qua những thanh toán giao dịch tương thích với ý chí của chủ sở hữu như bán, trao đổi, Tặng Ngay cho, cho vay, để thừa kế … trải qua việc định đoạt mà chủ sở hữu hoàn toàn có thể tiêu dùng hết ; chuyển quyền chiếm hữu trong thời điểm tạm thời [ trong hợp đồng gửi giữ ] ; quyền chiếm hữu và quyền sử dụng gia tài trong một khoảng chừng thời hạn [ trong hợp đồng cho thuê, cho mượn ] hoặc chủ sở hữu chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho người khác bằng hợp đồng bán, đổi, cho …
Việc một người triển khai quyền định đoạt so với vật sẽ làm chấm hết hoặc đổi khác những quan hệ pháp lý tương quan đến vật đó .
Ví dụ: Tiêu dùng hết tài sản sẽ làm chấm dứt quyền sở hữu đối với tài sản đó. Khi bán tài sản sẽ làm chấm dứt quyền sở hữu của người đã bán nhưng lại làm phát sinh quyền sở hữu về tài sản đó đối với người mua.
Ở hai hình thức định đoạt trên, tất cả chúng ta thấy rằng, trong việc định đoạt số phận trong thực tiễn của vật, chủ sở hữu chỉ cần bằng hành vi của mình tác động ảnh hưởng trực tiếp đến vật. Trong việc định đoạt về số phận pháp lý chủ sở hữu phải thiết lập với chủ thể khác một quan hệ pháp luật dân sự. Đối với hình thức định đoạt này, Bộ luật Dân sự năm ngoái đã pháp luật : Người định đoạt gia tài phải là người có năng lượng hành vi dân sự. Nghĩa là, người đó phải có vừa đủ tư cách chủ thể. Trong những trường hợp gia tài ít giá trị [ đa phần là động sản ], việc triển khai quyền định đoạt hoàn toàn có thể bằng phương pháp giản đơn như : Thỏa thuận miệng, chuyển giao ngay gia tài … nhưng trong những trường hợp pháp lý có lao lý trình tự, thủ tục thì phải tuân theo những pháp luật đó [ Điều 193 Bộ luật Dân sự năm ngoái ] .
Để tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho chủ sở hữu khi định đoạt gia tài, BLDS đã lao lý việc uỷ quyền định đoạt. Chủ sở hữu hoàn toàn có thể uỷ quyền cho người khác định đoạt gia tài, người được uỷ quyền phải thực thi việc định đoạt theo chiêu thức, cách | thức tương thích với ý chí và quyền lợi của chủ chiếm hữu. Ngoài ra, vì quyền lợi chung của xã hội và để bảo vệ không thay đổi giao lưu dân sự trong những trường hợp nhất định, Điều 196 Bộ luật Dân sự năm ngoái còn pháp luật việc hạn chế quyền định đoạt gia tài của chủ chiếm hữu. Theo đó, quyền định đoạt gia tài của chủ sở hữu sẽ bị hạn chế khi có pháp luật đơn cử của luật. Khi những gia tài đem bán, đổi là cổ vật, là di tích lịch sử lịch sử dân tộc, văn hoá thì Nhà nước có quyền ưu tiên mua. Trong trường hợp tổ chức triển khai, cá thể có quyền ưu tiên mua so với gia tài nhất định theo pháp luật của pháp lý thì khi bán gia tài, chủ sở hữu phải dành quyền ưu tiên mua cho tổ chức triển khai, cá thể đó .
Trong thực tế, có những trường hợp tuy không phải là chủ sở hữu, chủ sở hữu không uỷ quyền, việc định đoạt có thể không theo ý chí của chủ sở hữu nhưng theo quy định của pháp luật những người đó vẫn có quyền định đoạt. Đó là việc cơ quan, tổ chức bán đấu giá theo quy định của pháp luật, chấp hành viên ký hợp đồng bán đấu giá để thi hành án; hiệu cầm đồ được quyền bán tài sản nếu hết thời hạn đã thỏa thuận mà người vay không trả được tiền vay.
Trong nội dung của quyền sở hữu, từng thế lực hoàn toàn có thể do người không phải là chủ sở hữu triển khai nhưng việc triển khai đó đa phần không mang đặc thù độc lập mà nhờ vào vào ý chí của chủ chiếm hữu. Chỉ có chủ sở hữu mới có quyền thực thi một cách độc lập không nhờ vào vào người khác. Việc pháp luật quyền của người không phải là chủ sở hữu nói lên tính năng động của quyền sở hữu luôn ở trong thế vận động trong những trường hợp nhất định. Chế định quyền sở hữu với ba thế lực cơ bản không riêng gì được thiết kế xây dựng trên nguyên tắc quyền của chủ sở hữu chiếm vị trí TT, là xuất phát điểm để pháp luật những quy chế pháp lý tương ứng mà còn có cả những pháp luật với những xuất phát điểm từ góc nhìn gia tài .
Cả ba quyền lực đơn cử tạo thành một thể thống nhất trong nội dung của quyền sở hữu, chúng có mối tương quan mật thiết với nhau nhưng mỗi thế lực lại mang một ý nghĩa khác nhau. Cụ thể, quyền chiếm hữu là tiền đề quan trọng cho hai quyền kia nhưng quyền sử dụng lại có ý nghĩa thiết thực, vì chỉ có trải qua quyền lực này chủ sở hữu mới khai thác được quyền lợi, tác dụng của vật để thỏa mãn nhu cầu những nhu yếu cho mình, còn quyền định đoạt lại xác lập ý nghĩa pháp lý quan trọng nhất của chủ chiếm hữu .
Xem thêm: Bản đồ quy hoạch sử dụng đất TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa
5/5 – [ 8 bầu chọn ]