Tại sao lại bị trầm cảm sau sinh

- Không ít bà mẹ trẻ đã ra tay tàn độc, sát hại chính đứa con mình dứt ruột đẻ ra chỉ vì mắc chứng trầm cảm sau sinh.

Trầm cảm sau sinh thực chất không phải là chứng bệnh hiếm gặp.

Theo một thống kê công bố gần đây, tỷ lệ phụ nữ bị trầm cảm chiếm khoảng 15% trong 3 tháng đầu và 15 - 25% trong 12 tháng sau sinh.

Tuy nhiên, các biểu hiện trầm cảm ban đầu thường không được gia đình ghi nhận và để ý. Chỉ đến khi nhiều hậu quả đau lòng xảy ra, người ta mới nghĩ lại về các dấu hiệu gợi báo của bệnh.

Về cơ bản, trầm cảm sau sinh là tình trạng rối loạn cảm xúc tiêu cực, liên quan đến những suy nghĩ, cảm giác mệt mỏi, buồn chán và lo lắng xuất hiện sau sinh. Dạng trầm cảm này có thể nhẹ, vừa hoặc nặng, có thể thoáng qua hoặc kéo dài, thậm chí có thể không tự hết nếu không có biện pháp can thiệp.

Nhà thiết kế trang sức nổi tiếng Anh Felicia Boots bên chồng năm 2014, sau 2 năm ở viện tâm thần điều trị vì ra tay sát hại 2 con nhỏ lúc trầm cảm sau sinh

Ám ảnh

Theo các chuyên gia, sau sinh, cơ thể người phụ nữ có sự thay đổi đột ngột về nội tiết [estrogen, progestrogen và hoóc môn tuyến giáp suy giảm] dễ dẫn đến cảm giác mệt mỏi, trầm cảm. Bên cạnh đó, thể tích máu, huyết áp, hệ miễn dịch và chuyển hóa lúc này cũng biến đổi, dẫn đến những bất ổn về cảm xúc.

Ngoài ra, nhiều người còn gặp khó khăn trong việc chăm sóc em bé dẫn đến mất hết hứng thú trong cuộc sống. Tình trạng càng trở lên trầm trọng nếu thời điểm ấy gia đình lại có mâu thuẫn hay có khó khăn về tài chính.

Đặc biệt, nếu trong gia đình có người từng bị trầm cảm thì sau khi sinh, phụ nữ cũng có nguy cơ bị trầm cảm nhiều hơn.

Triệu chứng thường gặp nhất của trầm cảm sau sinh là người phụ nữ bị suy nhược cơ thể. Kèm theo đó, nhiều người sẽ thường xuyên cảm thấy lo lắng, hốt hoảng, mất tập trung, mệt mỏi, buồn chán, thậm chí khóc lóc cả ngày mà không có lý do cụ thể. Căng thẳng thường xuyên khiến họ dễ rơi vào tình trạng mất ngủ trường kỳ, mất đi ham muốn "chuyện ấy" và thường né tránh quan hệ tình dục với chồng.

Debra Lynn Gindorf, 20 tuổi chụp ảnh cùng 2 con trước khi ra tay sát hại chúng

Nguy hiểm hơn, người bị trầm cảm sau sinh có thể bị ám ảnh, hoang tưởng. Một số người mắc bệnh luôn có cảm giác bị hại nên tìm cách trả thù hay đối phó. Trong khi đó, một số người khác lại nghĩ rằng mình là mối nguy hại của gia đình, đặc biệt là đứa trẻ và có cảm giác tội lỗi.

Các ám ảnh tiêu cực này dẫn đến việc các bà mẹ có nhiều hành động dại dột như tự tử hay thậm chí ra tay sát hại cả chính đứa con dứt ruột đẻ ra.

Căn bệnh "giết người thầm lặng"

Năm 1985, nước Mỹ từng rúng động khi Debra Lynn Gindorf, 20 tuổi bị bắt và kết án chung thân vì tội hạ độc giết chết hai đứa con nhỏ dại của mình - Christina, 23 tháng tuổi và Jason, mới 3 tháng tuổi.

Theo cơ quan điều tra, Gindorf bắt đầu có dấu hiệu trầm cảm nhẹ khi mang bầu đứa con thứ hai. Ly hôn chồng khi con trai còn đỏ hỏn khiến cô ta lâm vào khủng hoảng trầm trọng và luôn muốn tự tử.

Vào ngày 29/3/1985, Gindorf quyết định sẽ kết liễu cuộc đời đầy đau khổ của mình bằng thuốc ngủ. Song, lo sợ 2 đứa con thiếu vắng mẹ sẽ không có người chăm sóc, Gindorf quyết định mang theo Christina và Jason rời dương thế.

Tối hôm đó, sau khi pha trộn quá liều nhiều loại thuốc ngủ khác nhau, cô ta đã cho cả 2 con cùng uống thuốc độc. Sáng hôm sau, Gindorf tỉnh dậy thấy mình không chết, nhưng cả Christina và Jason đều đã tắt thở.

Vào năm 2011, sự việc thương tâm lặp lại khi bà mẹ trẻ Janet Thies-Keogh, 30 tuổi cố tình dùng gối làm chết ngạt đứa con trai mới 8 tháng tuổi của mình trong khi chồng ra ngoài chơi tennis cùng bạn bè. Cơ quan điều tra xác định, Thies-Keogh phạm tội trong tình trạng bị trầm cảm sau sinh.

Gần đây nhất, vào năm 2012, nhà thiết kế trang sức nổi tiếng Anh Felicia Boots, 34 tuổi đã bị cảnh sát bắt giữ vì ra tay giết hại cả 2 đứa con đẻ Lily, 14 tháng tuổi và Mason, mới 3 tuần tuổi...

Tất cả các vụ việc trên đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng trầm cảm sau sinh - căn bệnh "giết người thầm lặng" đối với những bà mẹ trẻ chẳng may mắc phải.

Cách phòng chống trầm cảm sau sinh

Tiến sĩ Sarah Allen, chuyên gia tâm lý trị liệu đứng đầu Hiệp hội trầm cảm sau sinh Illinois [Mỹ] cảnh báo, bệnh nhân trầm cảm sau sinh ở dạng nặng cần được chữa trị kịp thời bằng thuốc đặc trị kết hợp vật lý trị liệu.

"Chìa khóa chống bệnh trầm cảm sau sinh thành công là phải biết khi nào người phụ nữ cần được giúp đỡ", bà Allen nhấn mạnh.

Các chuyên gia khuyến nghị, để phòng chống trầm cảm sau sinh, ngay từ khi mang thai, cả vợ và chồng cần học cách chăm sóc trẻ sơ sinh. Ngoài ra, người phụ nữ cũng cần học cách thư giãn và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng, mệt mỏi trước và sau sinh. Khi thấy quá sức, họ cần chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người thân, tránh tình trạng kiệt sức vì gồng mình.

Về phía gia đình, không chỉ chồng mà những người thân xung quanh cần động viên, gần gũi và chia sẻ với người phụ nữ về quá trình sinh nở cũng như chăm sóc em bé.

Những người thân cũng cần tạo điều kiện để các bà mẹ có thể tham gia lao động, làm những việc vừa sức để tinh thần được thư thái. Phụ nữ cũng cần cho con bú mẹ sau sinh vì việc đó sẽ làm tăng sợi dây liên kết giữa mẹ và con, khiến người mẹ cảm thấy yêu con, yêu cuộc sống hơn.

Khi phát hiện người mẹ sau sinh có dấu hiệu bất thường về tâm lý, gia đình cần cân nhắc việc đưa họ tới khám bác sĩ chuyên khoa. Việc điều trị càng sớm sẽ càng đạt được hiệu quả cao.

Trầm cảm sau sinh là một chứng rối loạn tâm thần và bạo lực gia đình là một phần nguyên nhân khiến họ giết chính con cái của mình.

Trưa nay, cơ quan chức năng đã đưa Phan Thị Trinh [thôn Đình, xã Hữu Bằng, huyện Thạch Thất] về nhà để thực nghiệm hiện trường...

Những phụ nữ mắc bệnh trầm cảm sau sinh thường có trạng thái lo sợ con mình sẽ bị hại và mình là người mẹ xấu.

Trinh khai, khi tỉnh dậy, thấy đau đầu và có cảm giác như có ai nhập vào người khiến Trinh mất kiểm soát và thực hiện hành vi giết con.

Khánh Linh

Thông tin chia sẻ uy tín, chuẩn xác từ ThS. BS Vương Thị Thủy - Giảng viên Bộ môn Tâm thần  - Trường Đại học Y Hải Phòng.

Cách thoát khỏi trầm cảm sau sinh của một bà mẹ bỉm sữa

Trầm cảm có thể khỏi hoàn toàn, nhanh chóng. Nhưng nó sẽ tái phát khi bệnh nhân sinh con lần sau. Các bà mẹ hay người thân có thể dễ dàng nhận thấy các dấu hiệu sau:

Những dấu hiệu nhận biết trầm cảm sau sinh

Trầm uất: Bạn cảm thấy mệt mỏi, buồn bã, hay muốn khóc phần lớn thời gian trong ngày. Ở một vài thời điểm nhất định trong ngày như buổi sáng hoặc buổi tối bạn có thể cảm thấy tệ hơn nhiều. Người nhà có thể dễ dàng nhận ra dấu hiệu này thông qua vẻ mặt buồn rầu, ủ rũ của bệnh nhân.

Cáu gắt: Bạn cảm thấy mình dễ nổi giận, hay gắt gỏng với chồng, con bạn hay những người khác, một số bà mẹ không kiềm chế được cảm xúc, đánh con sau đó lại cảm thấy mình vô dụng.

Mệt mỏi: Trầm cảm có thể khiến bạn cảm thấy hoàn toàn kiệt sức và thiếu năng lượng, thậm chí việc chăm sóc con, chăm sóc bản thân, cũng trở nên quá sức.

Trầm cảm có thể khiến bạn cảm thấy hoàn toàn kiệt sức. Ảnh minh họa

Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều: Mất ngủ thường gặp ở người mới sinh con. Mặc dù rất mệt mỏi nhưng bạn không thể ngủ được, bạn nằm đó thao thức và lo lắng đủ thứ, ngủ không sâu giấc, hay giật mình tỉnh giấc hoặc dậy rất sớm. Một số trường hợp có thể ngủ rất nhiều.

Bồn chồn: Bạn vẫn thấy bồn chồn không yên, không thể ngồi yên một chỗ mà phải đi lại, tuy vậy chỉ một vài cử động nhỏ cũng khiến bạn cảm thấy mất nhiều sức lực.

Thay đổi khẩu vị: Bạn không muốn ăn uống hoặc mất khẩu vị, quên ăn. Một số người ăn để xả stress nhưng lại lo lắng nhiều việc mình có thể tăng cân.

Không thích thú bất kỳ thứ gì: Bạn cảm thấy không thích thú hay tận hưởng bất kỳ điều gì. Bạn có thể không cảm thấy vui sướng khi ở chung với con của mình.

Mất hứng thú với tình dục: Trầm cảm sau sinh có thể lấy đi bất kỳ sự ham muốn nào, có thể là vì quá đau hay bạn quá mệt mỏi. Người bạn đời có thể không hiểu điều này nếu bạn không chia sẻ cảm xúc thực của mình và cảm thấy bị bỏ rơi.

Suy nghĩ tiêu cực và hay cảm thấy tội lỗi: Trầm cảm có thể tác động đến cách suy nghĩ của bạn theo chiều hướng tiêu cực, chẳng hạn:

- Bạn có thể muốn gây tổn thương bản thân mình hoặc con hoặc cả hai.

- Bạn có thể có những suy nghĩ như "mình không phải là người mẹ tốt" hay "con mình không thương mình"

- Bạn có thể cảm thấy có lỗi vì nghĩ như vậy hoặc cho rằng mọi vấn đề đều do lỗi của bạn

- Bạn có thể mất tự tin

- Bạn có thể cảm thấy mình không chống đỡ nổi nữa

Lo âu quá mức – Dấu hiệu trầm cảm sau sinh thường gặp: Cảm giác lo lắng mọi thứ khi mới làm mẹ là điều bình thường. Tuy nhiên nếu bạn mắc trầm cảm sau sinh, nỗi lo sợ này có thể trở nên quá mức chịu đựng. Bạn có thể lo lắng:

- Con mình quá yếu

- Cân nặng của con không đủ

- Con khóc quá nhiều và bạn không thể làm con nín khóc

- Con quá im ắng và có thể ngừng thở

- Bạn có thể tổn thương con

- Bạn gặp vấn đề về sức khỏe

- Bạn lo chứng trầm cảm sau khi sinh của mình sẽ không bao giờ khá lên được

- Bạn lo lắng sợ hãi khi ở một mình với con và cần sự trấn an liên tục từ chồng, người thân trong gia đình.

- Khi cảm thấy lo âu, bạn có thể có một vài triệu chứng sau: Tim đập mạnh, mạch đập nhanh, không thở được, đổ mồ hôi, sợ rằng mình sẽ ngất xỉu hoặc bị trụy tim.

- Bạn tránh những nơi đông đúc hoặc các tình huống tương tự, vì bạn lo rằng mình sẽ có triệu chứng hoảng sợ.

Cảm giác lo lắng mọi thứ khi mới làm mẹ có thể trở nên quá mức chịu đựng.

Tránh né những người khác: Bạn lựa chọn tránh gặp gỡ gia đình, bạn bè hoặc cảm thấy khó khăn khi phải đi gặp những nhóm hỗ trợ giúp trầm cảm sau khi sinh.

Tuyệt vọng: Mọi chuyện bế tắc với bạn và sẽ chẳng bao giờ khá hơn. Bạn cũng có thể cảm thấy cuộc sống này chẳng đáng nữa, thâm chí bạn có suy nghĩ về gia đình sẽ tốt hơn khi bạn không còn.

Suy nghĩ tự tử: Ở trầm cảm sau sinh thường có những ý định và hành vi tự sát, cùng hành vi giết đứa con, điều này rất nguy hiểm.

Nếu bạn bắt đầu có những suy nghĩ muốn tổn thương bản thân hoặc người khác thì bạn nên đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt

Xem thêm video đang được quan tâm:

Video hướng dẫn cách ly tại nhà cho một số đối tượng cụ thể


Video liên quan

Chủ Đề