Nếu không biết chăm sóc vết mổ đúng cách và có chế độ dinh dưỡng hợp lý thì dễ gây nhiễm trùng vết mổ, biến chứng sẹo xấu, đồng thời quá trình hồi phục của người bệnh cũng chậm hơn rất nhiều. Vậy để vết thương nhanh lành và sức khỏe phục hồi sớm, bệnh nhân sau phẫu thuật cần kiêng ăn gì? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.
1. Bệnh nhân sau phẫu thuật cần kiêng ăn gì?
Ngoài việc phải bổ sung dinh dưỡng hợp lý, cân bằng các loại dưỡng chất như tinh bột, chất béo, đạm, chất xơ, vitamin, một số thực phẩm có chứa nhiều chất kẽm,… người bệnh cũng nên hạn chế những thực phẩm dưới đây:
Không nên ăn những loại thức ăn cứng, khó nhai và khó tiêu
Sau phẫu thuật, cơ thể người bệnh rất yếu, mệt mỏi và thường chán ăn, ăn không ngon miệng. Vì thế, những loại thức ăn cứng, khó nhai, khó tiêu sẽ khiến họ càng không muốn ăn, ăn rất khó khăn khi nhai nuốt, thậm chí còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây kích thích vết thương. Thay vì thế, những ngày đầu sau mổ, bệnh nhân nên ăn những thức ăn dạng lỏng như cháo hoặc súp,… Đây là những thực phẩm vừa dễ ăn lại vừa có lợi cho hệ tiêu hóa.
Nên tránh những thực phẩm có nguy cơ để lại sẹo
Không nên ăn thực phẩm dễ để lại sẹo
Theo quan niệm dân gian, nếu muốn giảm nguy cơ vết thương để lại sẹo, đặc biệt là sẹo lồi thì bạn nên kiêng rau muống. Loại rau này có thể làm đầy vết thương và tăng kích thích lên da non nhanh hơn, từ đó gây ra tình trạng sẹo lồi. Bên cạnh đó, bạn cũng không nên ăn thịt gà sau khi vừa phẫu thuật để tránh vết thương để lại sẹo.
Ngoài rau muống và thịt gà, bạn cũng nên kiêng trứng và thịt bò. Cụ thể, nếu ăn trứng thì vết thương khi lành sẽ có màu sáng hơn vùng da xung quanh, một số trường hợp còn loang lổ giống như bị lang ben, gây mất thẩm mỹ. Còn những bệnh nhân ăn nhiều thịt bò sau khi vừa trải qua phẫu thuật sẽ khiết vết thương đậm màu hơn và dễ hình thành sẹo lồi, sẹo thâm khi lành trở lại.
Không nên ăn thực phẩm dễ gây dị ứng
Thực phẩm có thể gây dị ứng, khiến vết thương lâu lành
Người bệnh sau khi trải qua phẫu thuật cần kiêng những thực phẩm dễ gây kích thích, dị ứng. Cụ thể, người bệnh nên kiêng hải sản và đồ nếp. Theo quan điểm dân gian, những món ăn được chế biến từ gạo nếp thường có tính nóng và có nguy cơ khiến cho vết thương sưng hơn bình thường, mưng mủ. Còn hải sản chẳng hạn như tôm, cá biển,… người bệnh cũng nên kiêng vì nó có thể tăng nguy cơ bị ngứa và khó chịu ở vết thương. Hơn nữa, những thực phẩm này cũng dễ khiến cho da bị viêm nhiễm, vết thương lâu lành và dễ để lại sẹo.
Bên cạnh hải sản và đồ nếp, bạn cũng không nên ăn một số thực phẩm như nhộng tằm, các loại hạt,… hay những thực phẩm mà bạn chưa ăn bao giờ để giảm nguy cơ gây dị ứng, khiến vết thương bị ngứa ngáy.
Không nên ăn thực phẩm lên men
Thực phẩm có tính kích thích, thực phẩm lên men
Một số thực phẩm mà bệnh nhân sau phẫu thuật cần kiêng có thể kể đến là các loại gia vị hay các thực phẩm có tính chua cay, nóng,… vì nó có thể khiến tích độc tố và khiến vết thương dễ bị mưng mủ.
Một số thực phẩm lên men như dưa muối, cà muối hay những loại đồ uống có gas,… cũng cần phải hạn chế để tránh những vấn đề về đường tiêu hóa và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Không nên ăn các loại thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao
Một số thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao như đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thực phẩm có chứa nhiều dầu mỡ,… thường gây khó tiêu và không tốt cho hệ tiêu hóa. Hơn nữa, nếu ăn nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ cũng sẽ khiến vết mổ lâu lành hơn.
Thực phẩm có nhiều chất xơ
Mặc dù đây là nhóm thực phẩm rất tốt, đặc biệt là có khả năng hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa, nhưng khi vừa trải qua phẫu thuật, bệnh nhân nên hạn chế tiêu thụ những thực phẩm nhiều chất xơ. Chẳng hạn như khoai lang, bánh mì, rau cần hay đậu phộng,… có thể khiến bệnh nhân bị khó tiêu và dễ gây táo bón.
Không nên ăn thực phẩm sống
Thực phẩm sống
Bệnh nhân sau phẫu thuật thường có sức đề kháng yếu vì thế họ nên ăn những thực phẩm được chế biến cẩn thận, thực phẩm đã được nấu chín. Đồng thời không nên ăn thực phẩm sống, hay đồ ăn tái như rau sống, gỏi cá, sushi, nộm,… vì nó có thể chứa nhiều vi khuẩn gây hại.
2. Những điều cần lưu ý
2.1. Người bệnh cần kiêng trong thời gian bao lâu?
Đây là thắc mắc của rất nhiều người nhưng không thể đưa ra một câu trả lời cụ thể. Thời gian kiêng của mỗi người là khác nhau vì phụ thuộc vào bệnh lý từng người, tình trạng sau mổ của mỗi bệnh nhân khác nhau, cơ địa, tiền sử,...
Bạn cần lưu ý rằng, dù là phẫu thuật nhỏ hay phẫu thuật lớn, bệnh nhân cũng cần phải vệ sinh, chăm sóc vết mổ thật tốt đồng thời cần có chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý mới có thể đẩy nhanh quá trình hồi phục.
Thông thường, sau phẫu thuật, vết thương sẽ trải qua 3 giai đoạn: Trước hết là khô, liền miệng, sau đó là lành vết thương và cuối cùng là hồi phục hoàn toàn. Thời gian cho 3 giai đoạn này có thể kéo dài 2 tuần đến 1 tháng, tùy thuộc cơ địa, chăm sóc vết mổ và chế độ ăn của mỗi người.
2.2. Một số lưu ý
Ngoài những thực phẩm nên kiêng đã nhắc đến ở phía trên, bệnh nhân sau phẫu thuật cũng nên chú ý những điều sau:
-
Nên có chế độ ăn ít muối, ít chất béo.
-
Nên ăn đầy đủ dinh dưỡng.
-
Nên ăn những thực phẩm chứa nhiều sắt, kẽm và các thực phẩm dễ tiêu hóa.
-
Đồng thời nghỉ ngơi hợp lý và sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu có những dấu hiệu bất thường, cần gọi ngay cho bác sĩ điều trị để được tư vấn kịp thời, phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.
Như vậy, bạn đã có thể trả lời cho câu hỏi sau phẫu thuật cần kiêng ăn gì để nhanh hồi phục sức khỏe và tránh để lại sẹo. Mọi thắc mắc cần tư vấn, bạn có thể gọi đến số 1900 56 56 56 để được chuyên gia của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC giải đáp.
Bài viết được viết bởi Dược sĩ Nguyễn Văn Mạnh: Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Đức Minh.
Sau phẫu thuật nội soi nên ăn gì để nhanh chóng hồi phục sức khỏe và giảm thiểu biến chứng là thắc mắc của nhiều bệnh nhân. Hãy cùng Nutricare tìm hiểu cụ thể trong bài viết sau để có được chế độ ăn phù hợp, khoa học và hỗ trợ sau phẫu thuật tốt nhất.
Phẫu thuật nội soi là phương pháp hiện đại mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân. Phương pháp này làm giảm tối đa những đau đớn, vết thương nhỏ, hạn chế nhiễm trùng, quá trình hồi phục nhanh. Tuy vậy, phẫu thuật nội soi cũng không tránh khỏi những tổn thương, xâm lấn nhất định cho cơ thể. Vì vậy, bệnh nhân vẫn cần phải lưu ý để phòng tránh những trường hợp không may xảy ra – đặc biệt là nhiễm trùng vết thương.
Với câu hỏi ngay sau phẫu thuật nội soi nên ăn gì thì chế độ ăn 1-2 ngày sau phẫu thuật nội soi như sau:
Trong khoảng 6 tiếng sau khi phẫu thuật nội soi: không nên ăn hoặc uống bất cứ thứ gì. Bởi sau mổ, đường ruột của bạn có thể bị tác động, gây giảm nhu động ruột, nếu ăn ngay có thể làm ứ trệ thức ăn và làm tăng khí trong ruột, gây đầy hơi và ảnh hưởng tới quá trình phục hồi sức khỏe.
Trong vài ngày tiếp theo
- Ưu tiên những thức ăn dạng lỏng như cháo loãng, canh súp bởi sau mổ trong cơ thể vẫn còn tồn đọng thuốc gây mê làm cản trở quá trình trao đổi chất. Những thức ăn dạng lỏng này giúp cơ thể dễ hấp thu, dễ tiêu hóa hơn.
- Bổ sung thêm các loại nước ép trái cây như: nước táo,…để bổ sung nhiều vitamin cho cơ thể.
- Khoảng từ ngày thứ 2 sau mổ, khi nhu động ruột hoạt động trở lại, đánh hơi được thì bệnh nhân có thể ăn cháo bình thường và ăn các loại quả giàu vitamin E, C như: táo, nho,… Bởi những loại quả này chứa chất chống oxy hóa mạnh, giúp cơ thể tăng đề kháng, giảm viêm.
Lưu ý
- Uống đủ nước: Sau khi mổ nội soi cơ thể người bệnh bị mất khá nhiều nước. Vì vậy, nên uống đủ khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày [nếu bác sĩ không khuyên phải hạn chế chất lỏng]. Nên chia thành 10-12 cốc và uống từ từ để cung cấp đủ nước cho cơ thể.
- Nên tránh hoàn toàn thức ăn có chứa hạt và các loại hạt: Bởi trong giai đoạn vừa mổ vài ngày thì cần ưu tiên các loại thức ăn có độ mịn. Nếu lựa chọn thức ăn có các loại hạt, cứng thì hệ tiêu hóa sẽ phải “vất vả” để phân giải và có thể ảnh hưởng tới vết thương.
- Nếu bệnh nhân mổ nội soi can thiệp tới hệ tiêu hóa như: mổ nội soi dạ dày, đại tràng,… thì nên ăn qua đường truyền tĩnh mạch để tạo điều kiện tốt nhất cho hệ tiêu hóa phục hồi.
Là giai đoạn bệnh nhân đã được phẫu thuật từ 3-7 ngày. Trong thời điểm này, khẩu phần ăn của người bệnh cần tăng cường thêm protein, giúp bổ sung năng lượng để cơ thể dần hồi phục. Sau mỗi ngày, người bệnh có thể bổ sung thêm lượng thức ăn tương đương với 250-500 kcal tùy theo thể trạng và nhu cầu ăn của từng bệnh nhân.
Tuy nhiên, giai đoạn giữa sau phẫu thuật, người bệnh vẫn nên ưu tiên ăn những đồ ăn mềm và lựa chọn tối ưu nhất là món cháo. Ngoài ra có thể bổ sung các thực đơn khác nhưng cần phải ở dạng mềm. Các lựa chọn tốt nhất cho người bệnh như:
- Thịt xay mịn hoặc nấu chín mềm
- Khoai tây luộc chín mềm
- Bơ đậu phộng mịn
- Rau nấu chín
Những món ăn này sẽ giúp giảm khó chịu cho hệ tiêu hóa, để cơ thể người bệnh hấp thu tốt và dễ ăn hơn.
Lưu ý
- Tránh ăn các loại trái cây họ cam quýt: bởi chúng chứa lượng acid citric tương đối cao. Đây là chất thường sử dụng để chống đông máu. Vì vậy, khi vừa phẫu thuật nội soi vết mổ chưa lành hẳn thì người bệnh không nên ăn.
- Thực phẩm sinh khí như bông cải xanh, bắp cải, súp lơ cũng không nên sử dụng. Bởi có thể làm người bệnh bị đầy bụng, khó tiêu, ảnh hưởng tới quá trình hồi phục.
Người sau phẫu thuật nội soi nên ăn gì ở giai đoạn hồi phục? – Thường là thời điểm sau 7 ngày khi phẫu thuật và vết mổ đã tương đối lành, khô. Hầu hết bệnh nhân có thể ăn uống bình thường, trừ những trường hợp nặng hoặc phẫu thuật ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa thì nên duy trì thêm khoảng 1-2 ngày ăn cháo.
Đây là giai đoạn mà người bệnh nên tập ăn uống trở lại và cũng không cần kiêng khem quá nhiều. Điều này giúp cho cơ thể được bổ sung đầy đủ dưỡng chất và thúc đẩy quá trình hồi phục nhanh hơn.
Lưu ý
- Khi bệnh nhân có biểu hiện chán ăn thì nên chia thành từ 6-8 bữa nhỏ mỗi ngày. Khuyến khích để người bệnh bổ sung thêm các loại sữa [dành cho người bệnh sau phẫu thuật], nước trái cây,…để được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.
- Thức ăn nên chế biến ở dạng mềm như cháo, cơm nát,… vẫn luôn được ưu tiên.
- Bổ sung cho bệnh nhân các loại thực phẩm giàu chất xơ là trái cây, rau củ như: bơ, chuối, khoai tây… giúp hạn chế tình trạng táo bón sau phẫu thuật nội soi.
Với câu hỏi sau phẫu thuật nội soi nên ăn gì thì sau đây là những thực phẩm mà người bệnh sau phẫu thuật nội soi nên và không nên ăn. Từ đó, giúp người bệnh xây dựng chế độ ăn lành mạnh, khoa học và phù hợp nhất.
| Nhóm thực phẩm | Nên ăn | Nên tránh |
| Nhóm thực phẩm giàu tinh bột |
|
|
| Nhóm rau |
|
|
| Trái cây | Hầu hết các loại trái cây tươi
|
Trái cây tươi có vỏ
|
| Sữa và các chế phẩm từ sữa |
|
Những loại thực phẩm khó nuốt hoặc tạo cảm giác khó ăn, dị ứng cho người bệnh. |
| Thịt và các sản phẩm thay thế thịt |
|
|
| Chất béo |
|
|
| Các món tráng miệng |
|
|
| Đồ uống |
|
Sau đây là một số những thắc mắc của bệnh nhân về chế độ, cách chế biến thực phẩm sau khi phẫu thuật nội soi.
Câu hỏi 1: Sau phẫu thuật nội soi bao lâu có thể ăn được thức ăn đặc?
Trả lời: Thời gian bao lâu sau phẫu thuật để có thể ăn được thức ăn đặc phụ thuộc vào loại phẫu thuật. Có những bệnh phẫu thuật chỉ cần trải qua 1 hoặc cả 3 giai đoạn ăn kiêng.
Ví dụ: Với những người phẫu thuật nội soi ổ bụng để xác định lạc nội mạc tử cung thì chỉ cần trải qua 1 giai đoạn đầu sau phẫu thuật. Người bệnh chỉ ăn thức ăn lỏng trong vòng 1 ngày và có thể ăn uống trở lại bình thường ngay. Còn với những phẫu thuật nội soi liên quan tới đường tiêu hóa thì cần trải qua 3 giai đoạn và duy trì chế độ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu trong thời gian dài hơn.
Câu hỏi 2: Món ăn nào phù hợp cho người sau phẫu thuật nội soi?
Trả lời: Sau phẫu thuật nội soi thì thông thường hệ tiêu hóa của người bệnh bị ảnh hưởng. Vì vậy, các món ăn mềm, lỏng dễ ăn như: cháo, súp, rau, thịt chín mềm, xay nhuyễn luôn là lựa chọn tối ưu nhất. Và đừng quên uống đầy đủ nước để bù nước cho cơ thể và hạn chế táo bón.
Câu hỏi 3: Chế độ sinh hoạt sau phẫu thuật nội soi?
Trả lời: Sau khi phẫu thuật nội soi, ngoài duy trì chế độ ăn uống hợp lý – khoa học, người bệnh cần có một chế độ sinh hoạt điều độ, lành mạnh.
- Những việc nên kiêng: Mang vác nặng sau 6 tuần phẫu thuật. Không làm những việc nặng như: di chuyển đồ đạc, giặt giũ hay các hoạt động thể thao, vận động mạnh như: chạy, đá bóng… Không lái xe trong vòng 48 giờ sau khi mổ vì vẫn còn dư lượng thuốc mê trong người có thể gây nguy hiểm khi di chuyển.
- Những việc nên làm: Người bệnh nên sớm vận động trở lại, thực hiện các bài tập nhẹ nhàng, đi bộ để cơ thể khoan khoái, dễ chịu hơn. Đồng thời còn làm cho nhu động ruột nhanh hoạt động trở lại, tránh đầy hơi, chướng bụng cho người bệnh. Ngoài ra, cần giữ tâm lý vui vẻ, thoải mái và có chế độ nghỉ ngơi hợp lý.
Phẫu thuật nội soi dù ứng dụng kỹ thuật hiện đại, giúp người bệnh nhanh phục hồi. Tuy nhiên, vẫn cần lưu ý lựa chọn thực phẩm phù hợp sau phẫu thuật để thúc đẩy mức độ hồi phục và duy trì sức khỏe tốt cho người bệnh. Như vậy, sau phẫu thuật nội soi nên ăn gì? Mỗi người đã có câu trả lời cho riêng mình. Nếu vẫn còn thắc mắc về chủ đề này, các bạn hãy liên hệ tới số hotline: 18006011 để được tư vấn chi tiết hơn.
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.
DS NGUYỄN VĂN MẠNH
- 2 năm kinh nghiệm trong kiểm soát chất lượng thuốc.
- 4 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc & tư vấn dinh dưỡng
Quá trình đào tạo & công tác
- 2017 – nay: Chuyên gia dinh dưỡng công ty cổ phần dinh dưỡng Nutricare.
- 2015 – 2016: Kiểm soát chất lượng thuốc tại Viện Kiểm nghiệm Thuốc Trung Ương.
- 2009 – 2014: Tốt nghiệp trường đại học Dược Hà Nội
Cảm ơn bạn để lại đánh giá