Nguyên nhân làm cho đất bị mặn
Hiện nay, tình trạng đất bị nhiễm mặn đang là vấn đề quan trọng cần giải quyết nhất. Đất bị mặn không chỉ ảnh hưởng đến độ phì nhiêu của đất mà còn ảnh hưởng lớn đến cây trồng. Cây không thể phát triển khi được trồng trên đất mặn. Vậy đất nhiễm mặn là gì? Nguyên nhân và biện pháp cải tạo đất nhiễm mặn như thế nào? Hãy cùng Defarm tìm hiểu từ bài viết này nhé! Show
1. Đất Nhiễm Mặn Là Gì?Theo quan điểm nhà nông, đất nhiễm mặn là đất có số lượng muối hòa tan lớn hơn bình thường. Để có thể đánh giá độ mặn của đất, người ta thường dùng đại lượng EC là độ dẫn điện của đất, có đơn vị là dS/m. Đất mặn có độ dẫn điện lớn hơn 4 dS/m ở 25 độ C. Các loại muối hòa tan phổ biến nhất có trong đất là clorua và sunfat canxi, natri mà magie. Nitrat chiếm số lượng hiếm thấy. Nhiều đất mặn có chứa lượng thạch cao lớn (4CaSO.2H2O). Ngoài ra, khái niệm đất nhiễm mặn là loại đất tích tụ nhiều loại muối hòa tan cao hơn mức bình thường có trong đất (1 – 1,5% hoặc hơn). Đó là sự gia tăng natri, trong đó chủ yếu là NaCl (muối ăn) tích tụ trên bề mặt đất. Các loại muối hòa tan thường có trong đất như: NaCl, Na2SO4, CaCl2, CaSO4, MgCl2, NaHCO3,… Đất bị mặn gây nên ảnh hưởng xấu cho cây trồng. Đất Nhiễm Mặn Là Gì>>> Xem Thêm: Tìm Hiểu Đất Bạc Màu – Nỗi Lo Của Người Làm Nông Nghiệp 2. Nguyên Nhân Đất Bị MặnĐất bị nhiễm mặn thường xảy ra ở các vùng như Đồng Bằng Sông Cửu Long, Nam Định, Thái Bình,… Nguyên nhân dẫn đến đất bị mặn chính là:
3. Cách Nhận Biết Đất Nhiễm Mặn3.1. Cách Nhận Biết Thông ThườngĐất bị mặn là đất có các đặc điểm:
3.2. Các Loại Độ Mặn Và Cách Ngăn Ngừa Chúng3.2.1. Độ Mặn Vùng Đất Bị Khô HạnĐộ mặn của đất khô hạn là sự tích tụ muối trong bề mặt và nước ngầm ở những khu vực không được tưới tiêu. Nó thường là kết quả của 3 quá trình lớn:
Thông thường, nó là kết quả của việc thay thế thảm thực vật bản địa thành cỏ hay các cây trồng có rễ nông hơn. Nước mưa không sử dụng rò rỉ trong đất làm mạch nước ngầm dâng cao và hòa tan hình thành muối trong đất. Các biện pháp thực hiện ngăn ngừa đất bị khô hạn:
3.2.2. Độ Mặn Tưới TiêuĐộ mặn tưới tiêu là sự gia tăng nguồn nước ngầm bị nhiễm mặn và tích tụ muối trên bề mặt đất. Nguyên nhân là sử dụng nước tưới làm tăng bộ mạch nước ngầm tạo muối. Đặc biệt khi sử dụng nguồn nước tưới nhiễm mặn làm đất càng xấu. Biện pháp thực hiện cải tạo:
3.2.3. Độ Mặn Đô ThịĐộ mặn đô thị là sự kết hợp quá trình nhiễm mặn đất khô hạn và thủy lợi. Chủ yếu là sự gia tăng mạch nước ngầm do các đường thoát nước tự nhiên bị chặn hay bị thay đổi vì:
Ngoài ra, trong môi trường đô thị, các nguồn muối khác có thể gây nhiễm mặn đô thị như:
Các phương pháp sử dụng để hạn chế độ mặn đô thị:
4. Tác Hại Của Đất Mặn4.1. Đất Bị Hư Hại Lâu DàiViệc đất bị dư thừa muối đã làm tăng áp suất thẩm thấu của dung dịch đất. Cây lấy được nước và chất khoáng khi nồng độ muối hòa tan có trong đất thấp hơn nồng độ dịch bào của rễ cây. Tức là, áp suất thẩm thấu và sức hút của rễ cây lớn hơn áp suất thẩm thấu và sức hút nước của đất. Đất nhiễm mặn ảnh hưởng đến cây trồng như:
4.2. Cây Khó Sinh Trưởng Phát TriểnSự xâm nhập mặn vào đất ảnh hưởng đến cây trồng rõ rệt nhất. Các loại cây trồng chịu mặn kém sẽ không thể sinh trưởng vì sự kìm hãm các chức năng sinh lý của cây. Nồng độ muối có trong đất càng cao thì càng kìm hãm sự sinh trưởng của cây trồng. Cây trồng không phát triển được, ảnh hưởng đến những vụ mùa tiếp theo. Đất Khô Hạn Khi Bị Mặn>>> Xem Thêm: Thiên Địch – Sinh Vật Tiêu Diệt Sâu Hại Hiệu Quả Và Bảo Vệ Môi Trường Trong Farmstay 5. Phương Pháp Cải Tạo Đất Nhiễm Mặn Trồng CâyĐể cải thiện đất bị mặn, chúng ta sử dụng các phương pháp cải tạo đất dưới đây: 5.1. Rửa Trôi MuốiNhiều nguyên nhân dẫn đến sự giảm năng suất cây trồng như thiếu dinh dưỡng, độ mặn của muối trong đất,… Trong những trường hợp khắc nghiệt thì nồng độ muối ở vùng rễ cây rất cao, ngăn cản hoàn toàn sự phát triển của cây. Để cải thiện sự phát triển của những cây trồng tại nơi đất bị nhiễm mặn thì lượng muối phải được rửa trôi sạch sẽ. Rửa trôi muối trong đất sẽ làm rễ cây không bị hạn chế các hoạt động sinh lý của cây. Giúp cây hấp thu tốt dưỡng chất có trong đất. Các biện pháp rửa trôi muối bao gồm:
5.2. Biện Pháp Thủy LợiTrong quá trình rửa trôi muối cho đất, thì cần một lượng nước ngọt lớn để ngâm khu vực đất mặn. Nên hệ thống thủy lợi là biện pháp cung cấp nước hiệu quả nhất cho đất. Đất có đủ nước tưới tiêu sẽ giúp loại bỏ muối ra khỏi vị trí nhiều muối. Bên cạnh đó còn giúp hạ thấp mực nước ngầm gây nguy hại cho rễ cây. Các phương pháp thủy lợi giúp giảm độ mặn của đất:
Việc này giúp cho cây có nguồn nước tưới đảm bảo. Tưới cây bằng nước ngọt nhiều sẽ giúp rửa trôi bớt độ mặn trong đất. Lâu ngày sẽ cải thiện được đất trồng. Giúp tăng năng suất cây trồng. Cách Xử Lý Đất Nhiễm Mặn5.3. Biện Pháp Canh Tác
5.4. Biện Pháp Bón VôiCung cấp lượng canxi lớn giúp cây trồng có thể thải độc, làm giải phóng lượng ion natri có hại ra khỏi bề mặt đất. Giúp tăng khả năng chống chịu với điều kiện đất mặn của cây trồng. Các quá trình trao đổi chất và hút khoáng của cây được thuận lợi. Khi bón vôi, người ta thường dùng các loại vôi hoặc lân có chứa canxi để giúp cải tạo đất. Lượng vôi bón để cải tạo đất sẽ tùy vào loại đất và loại cây trồng:
Sau khi bón vôi, ta nên bón thêm các phân hữu cơ, phân xanh để làm tăng độ mùn cho đất, giúp các vi sinh vật có lợi phát triển. Giảm tỷ lệ sét, các chất có hại trong đất. Phương Pháp Cải Tạo Đất Nhiễm Mặn Trồng Cây>>> Xem Thêm: Sử Dụng Bọ Xít Làm Phương Pháp Chống Sâu Bệnh Hiệu Quả 6. Canh Tác Trên Đất Bị MặnBên cạnh những phương pháp cải tạo đất bị nhiễm mặn để tiếp tục canh tác. Thì tại những tỉnh mà đất luôn bị nhiễm mặn và những phương pháp cải tạo đất khi sử dụng không có hiệu quả lớn. Nên lựa chọn quy trình canh tác thông minh để có thể canh tác trên đất mặn. Quy trình canh tác cụ thể là:
Trên đây là bài viết mà Defarm muốn đưa đến những thông tin bổ ích liên quan đến đất nhiễm mặn cho mọi người. Hy vọng rằng mọi người sẽ có thêm được những kiến thức về đất bị nhiễm mặn để có thể áp dụng trong thực tế. Từ đó có những cách xử lý và cải tạo khi đất bị mặn một cách hợp lý. Chúc mọi người thành công! |