Hướng dẫn chẩn đoán điều trị tắc ruột

• 1. RUỘT BS Lê Hùng
• 2. trị • Điều chỉnh rối loạn nước và điện giải • Phòng ngừa, hạn chế các biến chứng về hô hấp • Bảo đảm sự tưới máu thành ruột • Giải áp, khôi phục lại lưu thông thành ruột
• 4. loạn nước và điện giải • Rối loạn: mất nước, Na, K, Cl, nhiễm toan (lactic, hô hấp) • Xét nghiệm: điện giải đồ, chức năng gan thận, X-quang ngực, khí máu động mach • Thông TMTW, thông tiểu • Bù theo kinh nghiệm: dung dịch LR • Tối ưu hoá: không thiếu hụt trong các ngăn dịch, nước tiểu trên 2mL/kg/giờ
• 5. biến chứng về hô hấp • Nhịn ăn uống, nếu ruột không còn khả năng tiêu hoá, hấp thu • Thông dạ dày, nếu có sự ứ đọng trong dạ dày • Nằm đầu cao • Các biện pháp làm thông thoáng khi đạo • Các biện pháp ngừa nhiếm khuẩn BV
• 6. tưới máu thành ruột • Không để BN bị thiếu hụt các ngăn dịch • Không để thành ruột quá căng • Giải phóng sớm ruột bị nghẹt
• 7.
• 8. tồn • Không có thắt nghẹt hay tắc quai kín • Không có hoại tử ruột • Tổn thương lành tính, hay không thể thanh toán được • Tắc ruột đến sớm, bán tắc, tắc ruột mãn
• 9. trị bảo tồn • Nghỉ ngơi tại giường • Nhịn ăn uống hoàn toàn • Bồi hoàn nước và điện giải qua đường tĩnh mạch • Đặt thông dạ dày và hút cách quãng: nếu BN có nôn ói hay bụng chướng nhiều
• 10. tồn có hiệu quả: • Bớt đau (cơn đau giảm về tần suất và cường độ) • Bụng xẹp hơn • Có trung tiện • BN đói bụng • X-quang: ruột bớt chướng, hơi xuất hiện bên dưới chỗ tắc
• 11. tồn thất bại: • Triệu chứng không cải thiện sau 48 giờ đối với bán tắc ruột non do dính. Thời gian này ngắn hơn nếu tắc ruột non hoàn toàn do dính và dài hơn nếu bán tắc ruột do viêm ruột
• 12. cứu • Ruột bị thắt, thoát vị nghẹt • Tắc ruột quai kín • Xoắn đại tràng, không phải đại tràng xích-ma • Xoắn đại tràng xích-ma, BN có dấu viêm phúc mạc hay nhiễm độc • Tắc ruột hoàn toàn • Có khí trong thành ruột (Pneumatosis Cystoides Intestinalis) • Viêm phúc mạc • Tràn khí phúc mạc
• 13. Tắc ruột ngày càng diễn tiến • Không cải thiện sau 24-48 giờ • Tắc ruột sớm sau phẫu thuật do sai sót kỹ thuật
• 14. hoãn • Tắc ruột sớm sau phẫu thuật • Xoắn đại tràng xích-ma, đã giải áp thành công qua nội soi • Bán tắc ruột mãn, tái phát • Thoát vị cạnh tá tràng • Hẹp môn vị • Dính ruột hậu phẫu • Bán tắc đại tràng, tình trạng có cải thiện
• 15. thuật • Thám sát toàn diện khoang bụng • Xác định chính xác vị trí tắc • Thao tác nhẹ nhàng, tỉ mỉ • Giải áp, tái lập lưu thông lòng ruột là mục tiêu ưu tiên
• 16. mổ • Thông dạ dày, thông tiểu • Công thức máu, cầm máu đông máu, nhóm máu • Chức năng gan, thận, ion đồ • Kháng sinh dự phòng
• 17. do dây dính • Cắt dây dính, gỡ dính ruột • Mổ mở hay nội soi • Mổ nội soi: dự trù cắt dây dính hay gỡ dính ít
• 18. do thắt • Ruột hoại tử thật sự: cắt đoạn ruột. Nếu căt giới hạn, second-look sau 48-72 giờ • Ruột nghi ngờ hoại tử, đoạn ngắn (dưới 50 cm): cắt đoạn ruột • Ruột nghi ngờ hoại tử, đoạn dài: second-look sau 48-72 giờ
• 19. dị vật • Dồn dị vật lên trên, mở ruột lấy dị vật • Không cố gắng đẩy dị vật xuống đại tràng
• 20. do u • U đại tràng phải: cắt đại tràng phải, nối hồi-đại tràng ngang • U đại tràng trái:: – Cắt đại tràng trái, làm HMNT 2 nòng – Cắt đại tràng trái, rửa đại tràng trên bàn mổ, nối ngay • U đại tràng xích-ma: phẫu thuật Hartmann • U trực tràng: HMNT đại tràng xích-ma • Trong mọi trường hợp không cho phép kéo dài cuộc mổ, mở đại tràng hay hồi tràng ra da
• 21. Xoắn manh tràng, đại tràng ngang: cắt đại tràng phải, nối hồi-đại tràng ngang • Xoắn đại tràng xích-ma, không hoại tử đại tràng: nội soi tháo xoắn • Xoắn đại tràng xích-ma, nghi ngờ hay xác định hoại tử đại tràng: phẫu thuật Hartmann
• 22. mổ • Tiếp tục hồi sức, đảm bảo đảm không rối loạn các ngăn dịch • Không để ứ đọng trong dạ dày • Hạn chế dùng narcotics • Tuỳ vào mức độ thông của OTH mà cho bệnh nhân ăn uống qua đường miệng với chế độ thích hợp
• 23.

Tắc ruột cơ năng là bệnh liên quan đến phần ổ bụng, cản trở việc di chuyển thức ăn và gây rối loạn hệ tiêu hóa. Tắc ruột cơ năng xảy ra do nhiều nguyên nhân. Bên cạnh đó, cũng có nhiều phương pháp giúp giải quyết tình trạng này. Để hiểu thêm về tắc ruột cơ năng là gì, triệu chứng và phương pháp điều trị các bệnh lý liên quan, mời bạn đọc tham khảo bài viết sau.

1. Tổng quan về tắc ruột cơ năng

Tắc ruột cơ năng và tắc ruột cơ học là hai loại tắc ruột phổ biến nhất, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và trên mọi giới tính. Trong đó, tắc ruột cơ năng chiếm tỉ lệ nhỏ hơn chỉ từ 3 đến 5%.

Tắc ruột cơ năng là gì?

Tắc ruột cơ năng là một dạng tắc ruột do đoạn ruột bị liệt hoặc do quá trình co thắt ruột tạo thành. Tình trạng này xảy ra khi sự hoạt động của nhu động ruột bị ngưng trệ, khiến thức ăn trong lòng ruột và các dịch tiêu hóa không thể lưu thông.

Tắc ruột cơ năng khiến thức ăn không thể lưu thông

Thông thường, người ta sẽ chia tắc ruột cơ năng thành nhiều dạng như:

• Tắc ruột cơ năng cấp tính hoặc bán cấp.
• Tắc ruột cơ năng hoàn toàn hoặc không hoàn toàn.

Triệu chứng của tắc ruột cơ năng

Triệu chứng của tắc động cơ năng thường biểu hiện không rõ ràng như tắc ruột cơ học. Tuy nhiên, chúng vẫn có một số biểu hiện cụ thể dưới đây:

• Đau bụng: các cơn đau bụng thường âm ỉ và không rõ ràng, hiếm khi xuất hiện những cơn đau bụng dữ dội như tắc ruột cơ học.
• Chướng bụng: do thức ăn không thể lưu chuyển và tiêu hóa nên tắc ruột cơ năng sẽ gây ra cảm giác chướng bụng căng đều cho người bệnh, có thể quan sát được quai bụng nổi rõ lên trên thành bụng.
• Nôn và buồn nôn: ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể nôn ra hết thức ăn và cơ thể đã tiếp nhận, nhưng sau đó sẽ nôn ra các dịch tiêu hóa.
• Bí trung đại tiện hoặc đi ngoài ra phân có kèm nước.
• Bụng có cảm giác đau khi ấn.

Đau bụng là một trong những triệu chứng của tắc ruột cơ năng

Bạn cần theo dõi sát sao các triệu chứng trên để nắm được tình trạng bệnh của mình. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào khác thường, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

2. Cơ chế bệnh sinh của tắc ruột cơ năng

Tắc ruột cơ năng được tạo thành bởi những cơn co thắt ruột bất ngờ khi các dây thần kinh bị tổn thương hoặc do liệt ruột. Tình trạng này sẽ xảy ra khi bạn mắc các bệnh như:

• Viêm phúc mạc, máu tụ tại phúc mạc.
• Nhiễm trùng toàn thân.
• Rối loạn điện giải.
• Đái tháo đường.
• Rối loạn thần kinh cơ.
• Ngộ độc chì.
• Tổn thương tủy sống.
• Phình đại tràng.

Ngoài ra, quá trình co bóp điều khiển ruột non và ruột già bị gián đoạn cũng sẽ dẫn đến tình trạng này. Tổng hợp lại, phần lớn nguyên nhân dẫn đến đau nửa cơ năng là do biến chứng sau phẫu thuật vùng bụng.

3. Phương pháp chẩn đoán tắc ruột cơ năng

Tắc ruột cơ năng cần được phát hiện sớm và được điều trị kịp thời nhằm hạn chế các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Mọi người có thể tiến hành các phương pháp nhằm chẩn đoán tắc ruột cơ năng sau đây:

• Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ kiểm tra và nắm được tổng quan về tình trạng đường ruột của bạn, từ đó đưa ra kết luận và hướng điều trị phù hợp.
• Chụp X quang: phản ánh chính xác tình trạng ruột và sự dịch chuyển của các chất thải trong đường ruột, phát hiện các dấu hiệu bất thường nếu nhu động ruột ngưng trệ.
• Siêu âm ổ bụng, chụp CT scan, chụp cản quang, nội soi.

Chụp X-quang để chẩn đoán tắc ruột cơ năng

4. Phương pháp điều trị tắc ruột cơ năng

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của tình trạng tắc ruột cơ năng mà các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Thông thường, tắc ruột cơ năng có thể điều trị kết hợp hai phương pháp ngoại khoa phẫu thuật và dùng thuốc.

Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật được ưu tiên áp dụng cho những bệnh nhân nằm trong trường hợp tắc ruột cơ năng hoàn toàn. Các bác sĩ sẽ tiến hành tháo gỡ các đoạn ruột tắc, cắt bỏ đoạn ruột hoại tử để giải quyết triệt để các nguyên nhân gây tắc ruột cơ năng. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng có thể áp dụng cho trường hợp tắc ruột cơ năng không hoàn toàn, khi các biện pháp xử lý trước đó không đem lại hiệu quả.

Phẫu thuật giúp điều trị tắc ruột cơ năng

Phẫu thuật sẽ xử lý được tận gốc các nguyên nhân gây tắc ruột cơ năng như: xoắn ruột, đại trực tràng, thoát vị bẹn, tắc ruột tái phát hay có dị vật trong lòng ruột,...

Sử dụng thuốc

Người bệnh có thể sử dụng một số loại thuốc giúp hỗ trợ điều trị tắc ruột cơ năng như:

• Truyền dịch và các chất điện giải.
• Sử dụng kháng sinh và một số loại thuốc trợ sức.
• Thuốc giảm đau để giảm các cơn đau co bóp.
• Các loại thuốc giúp kích thích sự hoạt động của nhu động ruột.

Một số phương pháp khác

Bên cạnh đó, bạn có thể đưa các chất thải ứ đọng trong ruột thông qua hút dịch dạ dày tại chính vị trí gây tắc. Phương pháp này sẽ giúp làm giảm áp lực trong ổ bụng và dẫn các dịch thải tiêu hóa ra ngoài.

Đôi khi tắc ruột cơ năng còn được giải quyết bằng cách làm hậu môn nhân tạo nếu tình trạng tắc ruột cơ năng có biến chuyển nặng. Hậu môn giá đóng vai trò như một chiếc túi giúp vận chuyển các chất thải ra ngoài cơ thể. Ngoài ra, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, hạn chế ăn những đồ ăn cay nóng gây cản trở quá trình tiêu hóa.

Tắc ruột cơ năng kéo dài sẽ gây đau đớn cho người bệnh. Do đó, ngay khi phát hiện các triệu chứng kể trên, bạn có thể đến khoa Ngoại tại các phòng khám, bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thăm khám, điều trị kịp thời.

Chuyên khoa quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống cơ sở vật chất khang trang. Trong đó phải kể đến hệ thống máy chẩn đoán hình ảnh hiện đại, đồng bộ như máy chụp MRI, máy chụp CT, máy chụp X-quang,... Khu phòng mổ được thiết kế vô trùng tuyệt đối và có đầy đủ các dụng cụ hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo mỗi ca phẫu thuật diễn ra chính xác, an toàn.

Bên cạnh đó, Trung tâm Xét nghiệm MEDLATEC đạt chuẩn quốc tế ISO 15189: 2012 và CAP sẽ mang đến cho khách hàng những kết quả xét nghiệm chính xác, hỗ trợ cho công tác chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn.