H index của tạp chí là gì năm 2024

TTO - Kết quả được công bố hai năm một lần. Năm nay là lần đầu tiên nhóm nghiên cứu đánh giá theo chỉ số ảnh hưởng (Impact factor - IF) và chỉ số H-index theo thông lệ quốc tế.

H index của tạp chí là gì năm 2024

Sinh viên nghiên cứu tại ĐH Quốc gia Hà Nội - Ảnh: H.N.

Công trình do hệ thống Vietnam Citation Gateway của GS Nguyễn Hữu Đức, TS Võ Đình Hiếu và NCS Phan Hải ở ĐH Quốc gia Hà Nội thực hiện, được công bố vào dịp kỷ niệm Ngày khoa học và công nghệ Việt Nam (18-5).

GS Nguyễn Hữu Đức - nguyên phó giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội - cho biết chỉ số ảnh hưởng (IF) được tính qua số trích dẫn trong năm 2020 của bài báo xuất bản trong 5 năm (2015-2019).

Các trích dẫn được thu thập từ nguồn Google Scholar, thường là cao hơn tổng số trích dẫn từ nguồn Web of Science và Scopus.

Theo đó, trong số 83 tạp chí xem xét đưa vào hệ thống Vcgate và được đánh giá, có 72 tạp chí đã có chỉ số ảnh hưởng, 42 chỉ số có IF > 0.1; 12 tạp chí có IF > 0,5 và 6 tạp chí có IF > 1,0.

Tạp chí Journal of Science: Advanced Materials and Devices của ĐH Quốc gia Hà Nội có chỉ số ảnh hưởng cao nhất (IF = 5.921).

GS Nguyễn Hữu Đức cho biết kết quả cho thấy bên cạnh các tạp chí có yếu tố quốc tế, một số tạp chí khoa học của Việt Nam xuất bản hoàn toàn bằng nội lực, nhưng đã nhận được chỉ số IF rất đáng khích lệ.

"Tuy nhiên, nhìn về tổng thể, chất lượng các tạp chí của chúng ta vẫn còn nhiều bất cập, còn xa với nhóm cuối cùng Q4 của các tạp chí quốc tế rất xa", ông Đức nói.

H index của tạp chí là gì năm 2024

Bảng xếp hạng các tạp chí khoa học Việt Nam theo chỉ số IF - Ảnh: TRỌNG NHÂN

Ngoài ra, năm nay nhóm nghiên cứu cũng công bố kết quả khảo sát chỉ số H-index của các tạp chí. Chỉ số này đánh giá mức độ tích hợp giữa năng suất công bố (số lượng) và chất lượng (số trích dẫn).

Theo đó, tạp chí Advances in Natural Sciences: Nanoscience and Nanotechnology của Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam có chỉ số cao nhất (H-index = 53).

Chỉ 19,1% tạp chí khoa học được số hóa

Theo nhóm nghiên cứu, Việt Nam hiện có trên 600 tạp chí khoa học, chỉ tính riêng trong hệ thống tạp chí được Hội đồng giáo sư nhà nước tính điểm đã có hơn 400 tạp chí.

Trong đó, mới có 1 tạp chí được chỉ mục trong CSDL SCIE (Science Citation Index Expansed) và 6 tạp chí thuộc ESCI (Emerging Sources Citation Index) của Web of Sciences; 8 tạp chí Scopus và 18 tạp chí được chỉ mục trong CSDL của ACI (Asean Citation Index).

"Đây là những con số hết sức khiêm tốn so với cả các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á", nhóm nghiên cứu nhận xét.

Về tình trạng số hóa, mới có khoảng 115/600 tạp chí, khoảng 19,1%, xuất bản trực tuyến, trong đó chỉ có 83 tạp chí có website tương đối chuẩn hóa, tương thích với các cơ sở dữ liệu quốc tế và được chỉ mục trong hệ thống.

GS Nguyễn Hữu Đức phân tích, định dạng và quy cách trình bày của nhiều tạp chí khoa học ở Việt Nam tùy tiện, chưa thống nhất, không phù hợp với thông lệ quốc tế.

Ngoài ra, các ban biên tập và công trình công bố chưa đảm bảo tính đa dạng quốc tế, kể cả mức độ quốc gia. Quy trình bình duyệt chưa rõ ràng và minh bạch. Đặc biệt, chưa có chủ trương khuyến khích đánh giá chất lượng tạp chí theo định lượng và thông lệ quốc tế.

Việc cập nhật kiến thức từ các tạp chí chuyên ngành uy tín là vô cùng quan trọng đối với các bác sĩ lâm sàng. Ngoài ra, chọn tạp chí để đăng bài báo nghiên cứu khoa học cũng là nỗi băn khoăn của nhiều nhân viên y tế. Do vậy, kỹ năng đánh giá một tạp chí khoa học rất cần thiết, làm thế nào để biết được tạp chí ấy có thực sự uy tín cho bạn “chọn mặt gửi vàng” hay không, hãy cùng tìm hiểu nhé!

Định nghĩa một tạp chí khoa học uy tín

Một tạp chí khoa học được xem là uy tín khi đảm bảo các tiêu chí về quy trình xuất bản, chất lượng nội dung các bài báo, số lượt trích dẫn, uy tín, chuyên môn của ban biên tập, danh tiếng của nhà xuất bản…

Hiện nay, trong cộng đồng khoa học quốc tế, tạp chí khoa học uy tín là các tạp chí được điểm mặt trong danh mục Scopus và danh mục Web of Science Core Collection (WoS, hoặc thường biết với tên gọi là ISI).

Tại Việt Nam, theo Quyết định số 37/2018/QĐ-TTg ngày 31/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ, với mục đích tính điểm quy đổi để đánh giá và công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS, thì tạp chí khoa học quốc tế có uy tín là những tạp chí khoa học có mã số chuẩn quốc tế ISSN thuộc danh mục trong Web of Science (ISI), danh mục Scopus hoặc danh mục quốc tế khác do Hội đồng Giáo sư nhà nước quyết định. Danh mục cụ thể sẽ do các Hội đồng GS ngành, liên ngành công bố mỗi năm.

Trong lĩnh vực Y dược, có thể kể đến một số tên như: Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí nghiên cứu y học, Tạp chí Da liễu học Việt Nam, Tạp chí Medpharmres… có thể tham khảo thêm các tạp chí lĩnh vực y dược được hội đồng GSNN được tính điểm năm 2021 theo link: http://hdgsnn.gov.vn/files/anhbaiviet/files/2021/28-DMTC%20HD%20Y%20%20hoc%20nam%202021_0001.pdf

H index của tạp chí là gì năm 2024
Hình: Tạp chí MedPharmres, nguồn: Vietnam Journal Online

Đánh giá tạp chí khoa học như thế nào?

Mỗi tạp chí khoa học sẽ có những thông tin, chỉ số để đánh giá chất lượng của tạp chí đó, thường được tham khảo nhất hiện nay là IF (Impact factor, chỉ số ảnh hưởng) và H-index.

Impact factor

IF là chỉ số đo mức độ ảnh hưởng của tạp chí thông qua trích dẫn; là số trích dẫn trung bình tính trên 1 bài báo của tạp chí trong 1 khoảng thời gian xác định (lấy tổng số trích dẫn của các bài báo của tạp chí chia cho tổng số bài báo trong khoảng thời gian tính). Đúng ra đơn vị của IF là số trích dẫn/ bài báo. Khi so giữa các tạp chí trong cùng danh mục, tạp chí nào có IF hay CiteScore càng lớn thì ảnh hưởng hay uy tín càng cao.

Tùy theo điểm IF cao hay thấp mà chúng ta có thể đánh giá sơ lược chất lượng tạp chí đó, ví dụ:

  • Từ 10 trở lên: rất tốt
  • Từ 3 trở lên: tốt
  • Nhỏ hơn 1: trung bình

Bạn có thể xem kỹ các xếp hạng tạp chí của 27 nhóm ngành nghiên cứu của hệ thống ISI tại đây: https://www.scijournal.org/articles/good-impact-factor

H-index

Theo Jorge Hirsch, một nhà khoa học có chỉ số H nếu trong số N công trình của ông ta có H công trình khoa học (H < N) có số lần trích dẫn của mỗi bài đạt được từ H trở lên. Như vậy, chỉ số H chứa đựng được cả hai thông tin: số lượng (số các bài báo được công bố) và chất lượng, tầm ảnh hưởng (số lần được các nhà khoa học khác trích dẫn) của hoạt động khoa học. Chỉ số H-index được tính từ số lượng các bài báo đã xuất bản của tác giả này, và số trích dẫn từ các bài báo này.

  • 3 – 5: Trợ lý của giáo sư,
  • 8 – 12: Phó giáo sư,
  • 15 – 20: Giáo sư

Sau 20 năm, H-index 20 là tốt, 40 là rất tốt, và 60 là tuyệt vời

Ngoài 2 chỉ số trên, các bạn có thể tìm hiểu thêm về chỉ số quản lý ấn phẩm khoa học: ISSN (International Standard Serial Number), ISBN(International Standard Book Number).

Bên cạnh đó, để đánh giá và khẳng định đây là một tạp chí khoa học uy tín, cần chú ý một số thông tin như: quốc gia hoạt động của tạp chí; đối tượng và phạm vi hoạt động; tạp chí thuộc nhà xuất bản nào; chỉ số H-index; loại hình xuất bản; thời gian hoạt động; số lượng bài báo nộp hàng năm; tỷ lệ bài báo được chấp nhận; số trích dẫn của các bài báo đã công bố…

Bước tiếp theo, bạn có thể truy cập vào trang chủ của tạp chí mà bạn muốn nộp bài báo hoặc tham khảo tài liệu để kiểm tra các thông tin khác, bao gồm: thành phần ban biên tập, đơn vị công tác, các bài báo đã công bố, và thời gian hoạt động của họ tại tạp chí để bạn có thể đánh giá chuyên môn của ban biên tập. Từ đó, xem họ có khả năng đánh giá đúng chất lượng bài báo của mình một cách khách quan, minh bạch hay không, tránh rơi vào các tạp chỉ dỏm, tạp chí săn mồi.

H index của tạp chí là gì năm 2024
Hình: Tạp chí BMJ, nguồn: BMJ Journal

Cách tra cứu các tạp chí khoa học thuộc danh muc ISI, Scopus

ISI và Scopus là 2 cơ sở dữ liệu quốc tế với hệ thống các tạp chí, bài báo khoa học được tuyển chọn nghiêm ngặt, do vậy, các tạp chí thuộc danh mục này đảm bảo về mặt chất lượng. Để xem một tạp chí có thuộc ISI hoặc Scopus hay không có thêm tham khảo các cách sau:

Tạp chí khoa học thuộc danh mục ISI

  • Bước 1: Truy cập đường link: http://mjl.clarivate.com/
  • Bước 2: Gõ từ khóa hoặc tên đầy đủ của tạp chí cần tra cứu tại Search our Master Journal List
  • Bước 3: Nhấn Coverage để xem tạp chí thuộc loại nào. Ví dụ:
    • Science Citation Index Expanded là tên đầy đủ của danh mục SCIE
    • Science Citation Index là tên đầy đủ của danh mục SCI
    • Emerging Sources Citation Index là tên đầy đủ của danh mục ESCI

Tạp chí khoa học thuộc danh mục Scopus

Cách 1: Truy cập qua trang scopus.com

  • Bước 1: Truy cập đường link: https://www.scopus.com/sources
  • Bước 2: Tại ô Subject area chọn Title
  • Bước 3: Gõ từ khóa tại ô Enter title và nhấn Find sources

Kết quả: nếu tạp chí thuộc danh mục Scopus sẽ hiện ra cùng với các chỉ số liên quan.

Cách 2: Truy cập qua trang scimagojr.com

  • Bước 1: Truy cập đường link: https://www.scimagojr.com/
  • Bước 2: Gõ từ khóa và nhấn tìm kiếm

Kết quả: nếu tạp chí thuộc danh mục Scopus sẽ hiện ra cùng với các chỉ số liên quan.

H index của tạp chí là gì năm 2024
Hình: Cơ sở dữ liệu Scopus, nguồn: Elsevier

Việc lựa chọn tạp chí uy tín là một khâu quan trọng trong nghiên cứu hàn lâm và thực hành lâm sàng y khoa. Đối với các bác sĩ lâm sàng, tham khảo thông tin y khoa từ các tạp chí khoa học uy tín cũng giúp củng cố vững chắc hơn cho thực hành điều trị bệnh nhân. Về mặt nghiên cứu, chúng ta cần lựa chọn tạp chí có chất lượng cao,uy tín, hay ít nhất là tạp chí có chất lượng phù hợp để công bố bài báo của mình, tránh đăng trên tạp chí giả khoa học, tạp chí chất lượng thấp, nhà xuất bản nặng về thương mại. Ngoài ra, khi trích dẫn, khi làm tổng quan lý thuyết chúng ta cũng cần chọn bài trên các tạp chí uy tín để đảm bảo chất lượng bài báo của mình.

Chỉ số IF là gì?

Impact factor (IF) hay Journal impact factor (JIF) của một tạp chí khoa học (academic journal) là một số đo phản ánh số lượng trích dẫn (citation) trung bình theo năm của các bài báo khoa học (article) được xuất bản gần đây trên tạp chí đó.

Chỉ số i10 Index là gì?

i10-index là một trong những chỉ số đo lường tầm ảnh hưởng và năng lực của nhà khoa học trong việc xuất bản các bài báo khoa học quốc tế.

Chỉ số trích dẫn là gì?

Chỉ dẫn trích dẫn (citation index - CI) là chỉ dẫn của các trích dẫn giữa các tài liệu khoa học, cho biết một tài liệu được trích dẫn bao nhiêu lần bởi những tài liệu nào.