Em hiểu thế nào về tính truyền miệng
Anh [chị] hiểu thế nào là tính truyền miệng của văn học dân gian
Posted in Lớp 10 On Tuesday, June 26, 2018» Xem thêm
» Thu gọn
Chủ đề:
- văn học dân gian
- văn học truyền miệng
- khoa học giáo dục
- bài giảng
- khoa sư phạm
- nghiệp vụ sư phạm
Tóm tắt nội dung tài liệu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA SƯ PHẠM
BỘ MÔN NGỮ VĂN
TÍNH TẬP THỂ VÀ TÍNH TRUYỀN MIỆNG
CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
NGƯỜISOẠN:TRƯƠNGCHÍHÙNG
ĐƠNVỊ:BỘMÔNNGỮVĂN
- ITÍNHTẬPTHỂ
ITÍNHTẬPTHỂ
Hiểu thế nào về từ “tập thể” trong thuật
ngữ “tính tập thể” của VHDG?
“Tập thể” = tập thể nhân dân [nhân dân là
người sáng tạo, tiếp nhận và lưu truyền tác
phẩm VHDG].
Tính tập thể của VHDG biểu hiện như thế nào?
- Tính tập thể biểu hiện trong quá trình
sáng tạo:
Tác phẩm
VHDG
- Tính tập thể biểu hiện trong quá trình sáng
tạo:
Tập
Tậ thể
pt
hể
Tácphẩm Tácphẩm
VHDG Thời gian đượcchỉnh Thời gian
[banđầu] Không sửa[cácdị
Tậpthể bản] Không
gian
gian
ể
th
Tậpthể
p
Tậ
Tập thể nhân dân đã sáng tạo và đồng sáng tạo
nên tác phẩm VHDG [tính vô danh]
- Tính tập thể biểu hiện qua quá trình tiếp nhận:
Nghe bài dân ca sau và trả lời các câu hỏi:
Lý trái mướp [dân ca Nam Bộ]:
- Chúng ta biết gì về tác giả của bài dân ca trên?
- Nội dung bài dân ca đề cập đến là gì?
- Tác giả dân gian đã thể hiện nội dung đó như th ế nào?
- Cảm nhận của anh [chị] về bài dân ca trên? Vì sao anh
[chị] lại có những cảm nhận như thế?
- Từ những nhận định trên, chúng ta rút ra được đi ều gì v ề
sự biểu hiện tính tập thể của VHDG trong quá trình tiếp
nhận?
- - Tập thể nhân dân tiếp nhận tác phẩm
VHDG mà không có ý thức truy tìm
nguồn gốc tác giả.
- Tác phẩm nào đi theo truyền thống
dân tộc, đáp ứng được những nhu cầu,
thị hiếu của tập thể nhân dân [phù hợp
với Tâm lý tập thể] thì sẽ được lưu giữ,
ngược lại sẽ bị loại trừ.
- Tập thể sáng tác
Tập thể tiếp nhận, lưu
truyền và đồng sáng tạo
TÍNH TẬP
THỂ Nội dung và hình thức phù
hợp với Tâm lý tập thể
Có mối quan hệ chặt chẽ
với các thuộc tính khác
của VHDG, đặc biệt là Tính
truyền miệng
- IITÍNHTRUYỀNMIỆNG
IITÍNHTRUYỀNMIỆNG
- Theo dõi quá trình lưu truyền một tác phẩm
VHDG sau:
Chiều chiều chim vịt kêu
chiều
Bâng khuâng nhớ mẹ
chín chiều ruột đau
- Chiều chiều chim vịt
kêu chiều
Bâng khuâng nhớ
mẹ chín chiều ruột
đau
- Chiều chiều
chim vịt kêu
chiều
Bâng khuâng
nhớ mẹ chín
chiều ruột
đau
- Chiều chiều
chim vịt kêu
chiều
Bâng khuâng
nhớ mẹ chín
chiều ruột đau
- Anh [chị] nhận xét gì
về quá trình lưu truyền
của tác phẩm VHDG
nói trên?
- Tính truyền miệng là thuộc tính cơ bản nhất,
phản ánh phương thức sáng tạo và lưu truyền
độc đáo của tác phẩm VHDG [khu biệt với văn
học viết]
- Tác phẩm VHDG được sáng tác và lưu truyền
bằng miệng từ người này sang người khác, từ
không gian, thời gian này, qua không gian, thời
gian khác
- Trình bày nguyên
nhân hình thành
tính truyền miệng
của VHDG?
Nguyên nhân hình thành tính truyền miệng của VHDG:
- Thời xưa chưa có chữ viết, khi có chữ viết thì đa s ố ng ười dân mù
chữ. Phương tiện in ấn nằm trong tay giai cấp thống trị. Ngôn ngữ
Hán là ngôn ngữ khó đối với người bình dân.
- Do tính nguyên hợp, do thói quen, môi trường diễn xướng…
- So sánh các phương thức tiếp cận tác phẩm
VHDG sau:
So
sán
h
Bà kể chuyện cho cháu nghe
bên bếp lửa
Đọc truyện cổ tích “Cây tre
trăm đốt” trong tuyển tập Truyện
cổ tích Việt Nam của Nguyễn
Đổng Chi
- So
sánh
Nam: Lưới thưa anh bủa con cá
duồng
Buông lời hỏi bạn bơi chiếc
xuồng đi đâu?
Nữ: Lưới thưa em bủa con cá
duồng
Ở nhà em có chuyện em bơi
xuồngđi kiếm anh
- Ưu điểm do tính truyền miệng mang lại:
-Vỏ âm thanh của ngôn từ được phát huy đến mức
tối đa
-Quan hệ giữa tác giả [hoặc người nói, ca, kể] với
người nghe là mối quan hệ trực tiếp, thân mật [thể
hiện tính giao lưu]
-Tạo điều kiện cho nghệ sĩ dân gian ứng tác, đồng
sáng tạo
-Tập trung được những yếu tố tự nhiên của con
người trong quá trình diễn xướng
-Đa số tác phẩm VHDG ngắn gọn, dễ nhớ, phiếm
chỉ…
Hạn chế:
Quá trình bảo tồn, lưu giữ sản phẩm Folklore gặp
nhiều khó khăn.
- Những biểu hiện chủ
Nguyên nhân yếu [trong sáng tác và Những ưu điểm
hình thành lưu truyền tác và hạn chế
phẩmVHDG]
- Sinh viên chọn một tác phẩm văn học
dân gian và phân tích những biểu hiện của
tính tập thể, tính truyền miệng qua tác phẩm
đó.
- Tài liệu tham khảo
• Trần Tùng Chinh. 2002. Tài liệu giảng dạy Văn
học dân gian Việt Nam. An Giang: Đại học An
Giang.
• Nguyễn Xuân Kính. 2004. Thi pháp ca dao. Hà
Nội: NXB ĐH Quốc gia Hà Nội.
• Đinh Gia Khánh [chủ biên]. 2006. Văn học dân
gian Việt Nam. Hà Nội: NXB Giáo dục.
• Lê Chí Quế. 1991. Văn học dân gian. Hà Nội: NXB
ĐH và THCN Hà Nội.
*Một số trang web:
- //www.ncvanhoa.org.vn
- //www.vienvanhoc.org.vn 20
Tại sao văn học dân gian lại có tính truyền miệng
13/09/2021 Ngữ văn