Các biện pháp đấu tranh sinh học đang được sử dụng phổ biến để hạn chế các loài sinh vật có hại. Vậy những biện pháp đấu tranh sinh học nào đang được sử dụng phổ biến hiện nay? Khái niệm biện pháp đấu tranh sinh học là gì? Ưu nhược điểm của chúng ra sao? Hãy cùng DINHNGHIA.INFO tìm hiểu những các câu hỏi trên qua bài viết dưới đây nhé!
Biện pháp đấu tranh sinh học được hiểu là các biện pháp sử dụng sinh vật hay các sản phẩm của chúng để ngăn chặn hoặc giảm bớt các thiệt hại do sinh vật có hại gây ra.
Có 3 biện pháp đấu tranh sinh học được sử dụng rộng rãi gồm:
- Sử dụng thiên địch tiêu diệt các loài sinh vật có hại hoặc sử dụng thiên địch để đẻ trứng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng của chúng.
- Sử dụng vi khuẩn để gây bệnh truyền nhiễm cho sinh vật gây hại.
- Gây vô sinh để diệt động vật gây hại.
Những biện pháp đấu tranh sinh học và các ví dụ
Sử dụng thiên địch
- Sử dụng thiên địch để tiêu diệt những loài động vật gây hại
Đây là phương pháp chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp trong cuộc sống thường ngày. Ví dụ như mèo bắt chuột, gà, vịt… tiêu diệt sâu bọ hay cá ăn bọ gậy và ấu trùng sâu bọ.
- Sử dụng thiên địch để đẻ trứng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng của chúng
Ví dụ: ở cây xương rồng khi phát triển quá nhiều, người ta sẽ các loài bướm đêm đẻ trứng, ấu trùng từ trứng nở ra sẽ ăn cây xương rồng. Qua đó hạn chế tình trạng cây xương rồng phát triển quá nhiều.
Sử dụng vi khuẩn để gây bệnh truyền nhiễm cho sinh vật gây hại
Với cách làm này, các nhà khoa học sẽ sử dụng các loài sinh vật riêng biệt để gây bệnh cho sinh vật cần tiêu diệt nhưng không làm ảnh hưởng tới môi trường.
Ví dụ: khi số lượng thỏ tăng quá nhiều và không thể kiểm soát, người ta sẽ sử dụng vi khuẩn Myoma và Calixi để gây bệnh cho thỏ. Qua đó giúp giảm số lượng thỏ.
Gây vô sinh để diệt động vật gây hại
Đây là một phương pháp phức tạp hơn so với 2 cách làm trên nhưng đem lại hiệu quả cao và an toàn hơn.
Ví dụ: Để diệt loài ruồi gây nở loét ở da bò, người ta đã gây vô sinh ở ruồi đực để ruồi cái không thể đẻ được. Qua đó giúp giảm số lượng ruồi gây nở loét.
Chắc hẳn đến đây, chúng ta đã có thể trả lời câu hỏi: có những biện pháp đấu tranh sinh học nào? Cho ví dụ rồi phải không nào?
Ưu và nhược điểm của những biện pháp đấu tranh sinh học
Các biện pháp đấu tranh sinh học lớp 7 đã được học. Vậy những biện pháp này có ưu điểm gì? Hãy cùng DINHNGHIA.VN nêu ưu điểm và hạn chế của những biện pháp đấu tranh sinh học cho ví dụ kẻ bảng nhé.
Ưu điểm
Các biện pháp đấu tranh sinh học trong nông nghiệp được sử dụng rất nhiều để bảo vệ mùa màng và tiêu diệt các loài sinh vật có hại. Đồng thời, các biện pháp này giúp hạn chế ô nhiễm môi trường và ô nhiễm thực phẩm do những loài sinh vật có hại gây nên.
Bên cạnh đó, các biện pháp đấu tranh sinh học còn giúp giảm thiếu hạn chế của các sinh vật có hại tới các sinh vật có ích và đặc biệt là tới sức khỏe con người. Đây còn là những phương pháp giúp hạn chế sự nhờn thuốc của các sinh vật gây hại và ít tốn kém.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm, các biện pháp này cũng có một số nhược điểm sau:
- Chỉ phát huy tác dụng và đem lại hiệu quả ở những nơi khí hậu ổn định.
Những loài thiên địch không quen với khí hậu sẽ phát triển kém hơn và không đem lại hiệu quả như mong muốn. Ví dụ như kiến vống – một loài thiên địch để tiêu diệt bọ hại cam không thể sống ở những môi trường quá lạnh.
- Thiên địch chỉ giải quyết được tạm thời, không thể tiêu diệt triệt để được sinh vạt có hại.
- Tiêu diệt loài sinh vật có hại này lại là điều kiện để loài sinh vật khác có cơ hội sinh sôi và phát triển.
- Một số loài thiên địch vừa có lợi lại vừa có hại.
Bảng ví dụ về thiên địch và sinh vật gây hại
| Thiên địch | Sinh vật gây hại |
|
|
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về những biện pháp đấu tranh sinh học. Hy vọng qua bài viết trên đây, chúng ta đã có thể tự trả lời cho mình những câu hỏi: thế nào là biện pháp đấu tranh sinh học kể tên các biện pháp đấu tranh sinh học cho ví dụ? Hay hãy nêu những biện pháp đấu tranh sinh học và ví dụ về biện pháp sinh học. Đây là những biện pháp vô cùng quen thuộc và quan trọng với đời sống, vì thế chúng ta cần hiểu thật kĩ và nắm rõ phần kiến thức thú vị về những biện pháp đấu tranh sinh học nhé!
Hay nhất
- Ở địa phương em đã áp dụng biện pháp: Sử dụng thiên địch trực tiếp tiêu diệt sinh vật gây hại
Vd: - Sử dụng các loài gia cầm để tiêu diệt sinh vật gây hại như: sâu bọ, cua, ốc mang vật chủ trung gian truyền bệnh
- Sử dụng cóc và thằn lằn để tiểu diệt: ruồi, muỗi,..
I - ĐA DẠNG SINH HỌC ĐỘNG VẬT Ở MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI Bai 59 BIỆN PHÁP ĐẤU TRANH SINH HỌC I - THÊ NÀO LÀ BỆN PHÁP ĐẤU TRANH SINH HỌC ? Những biện pháp đấu tranh sinh học gồm : Sử dụng các thiên địch [sinh vật tiêu diệt sinh vật có hại], gây bệnh truyền nhiễm và gây vô sinh ở động vật gây hại, nhằm hạn chê tác động gây hại của sinh vật gây hại. n - BIỆN PHÁP ĐẤU TRANH SINH HỌC Sử dụng thiên địch a] Sử dụng thiên địch tiêu diệt sinh vật gây hại ■ Ớ từng địa phương đều có những thiên địch gần gũi với con người như : mèo diệt chuột, gia cầm [gà vịt, ngan, ngồng] diệt các loài sâu bọ, cua, ốc mang vật chủ trung gian... [hình 59.1]. 7. Cá đuôi cờ ăn bọ gậy và ăn ấu trùng sâu bọ 2. Thằn tằn ăn sâu bọ vê' ban ngày 3. Cóc ăn sáu bọ về ban đêm 4. Sáo ăn sâu bọ vê' ban ngày 5. Rắn sọc dưa ăn chuột về ban ngày 6. Cắt ăn chuột về ban ngày 7. Cú vọ ăn chuột và sâu bọ về ban đêm 8. Mèo rừng ăn chuột về ban đêm Hình 59.1. Những thiên địch thường gặp b] Sử dụng những thiên địch đẻ trứng kí sinh vào sình vật gây hại hay trứng của sâu hại Hình 59.2. A - Ong mắt đỏ ; B - Ong mắt đỏ đẻ trứng lên trứng sâu xám có hình quả bí ngô Cây xương rồng được nhập vào nhiều nước đê làm bờ rào và thuốc nhuộm. Khi cây xương rồng phát triển quá mạnh, người ta đã sử dụng một loài bướm đêm từ Achentina. Bướm đêm đẻ trứng lên cây xương rồng, ấu trùng nở ra, ăn cây xương rồng. Ong mắt đỏ đẻ trứng lên trứng sâu xám [trứng sâu hại ngô]. Au trùng nở ra, đục và ăn trứng sâu xám [hình 59.2]. Sử dụng vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm cho sinh vật gây hại Năm 1859, người ta nhập 12 đôi thỏ vào Ôxtrâylia. Đến năm 1900 sô thỏ lên tới vài trăm triệu con và trở thành động vật có hại. Người ta đã dùng vi khuẩn Myoma gây bệnh cho thỏ. Sau 10 năm chỉ với 1% số thở sông sót được miễn dịch, đã phát triển mạnh. Khi đó người ta đã phải dùng vi khuẩn Calixi thì thảm hoạ về thỏ mới cơ bản được giải quyết. Gây vô sinh diệt động vật gây hại Ở miền Nam nước Mĩ, để diệt loài ruổi gây loét da ở bò, người ta đã làm tuyệt sản ruồi đực. Ruồi cái không sinh đẻ được. Điền vào bảng sau tên thiên địch được sử dụng và tên sinh vật gây hại tương ứng : Bảng. Các biện pháp đau tranh sinh học Các biện pháp đấu tranh sinh học Tên sinh vật gày hại Tên thiên địch Sử dụng thiên địch trực tiếp tiêu diệt sinh vật gây hại Sử dụng thiên địch đẻ tráng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng sâu hại * Sử dụng vi khuần gây bệnh truyền nhiễm diệt sinh vật gây hại Giải thích biện pháp gây vô sinh để diệt sinh vật gây hại. r\ Z in - ưu ĐIỂM VÀ NHŨNG HẠN CHẾ CỦA NHŨNG BỆN PHÁP F ĐẤU TRANH SINH HỌC ưu điểm Sừ dụng đấu tranh sinh học đã mang lại những hiệu quả cao, tiêu diệt những loài sinh vật có hại, thê hiện nhiều ưu điểm so với thuốc trừ sâu, diệt chuột. Những loại thuốc này gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm rau, quả, ảnh hưởng xấu tới sinh vật có ích và sức khoẻ con người, gây hiện tượng quen thuốc, giá thành còn cao. Hạn chê - Nhiều loài thiên địch được di nhập, vì không quen với khí hậu địa phương nên phát triển kém. Ví dụ : Kiến vống được sừ dụng để diệt sâu hại lá cam, sẽ không sổng được ở những địa phương có mùa đông quá lạnh. Thiên địch không diệt triệt để được sinh vật gây hại mà chỉ kìm hãm sự phát triển của chúng. Vì thiên địch thường có số lượng ít và sức sinh sản thấp, chỉ bắt được những con mồi yếu hoặc bị bệnh. Khi thiên địch kém phát triển hoặc bị tiêu diệt, sinh vật gây hại được miền dịch, thì sinh vật gây hại lại tiếp tục phát triển. Sự tiêu diệt loài sinh vật có. hại này lại tạo điều kiện cho loài sinh vật khác phát triển. Ví dụ : Để diệt một loài cây cảnh có hại ở quần đảo Haoai, người ta đã nhập 8 loài sâu bọ là thiên địch của loài cây cảnh này. Khi cây cảnh bị tiêu diệt, đã làm giảm số lượng chim sáo chuyên ăn cây cảnh, nên làm tăng sổ lượng sâu hại ruộng mía vốn là mồi của chim sáo. Kết quả là diệt được một loài cây cảnh có hại song sản lượng mía đã bị giảm sút nghiêm trọng. Một loài thiên địch vừa có thể có ích vừa có thê có hại: Vỉ dụ : Đối với nông nghiệp chim sẻ có ích hay có hại ? Vấn đề này trước đây được tranh luận nhiều : + Chim sẻ vào đầu xuân, thu và đông, ăn lúa, thậm chí ở nhiều vùng còn ăn cả mạ mới gieo. Vậy chim sẻ là chim có hại. + về mùa sinh sàn, cuối xuân đầu hè, chim sẻ ăn nhiều sâu bọ có hại cho nông nghiệp. Vậy chim sẻ là chim có ích. Qua thực tể, cỏ một giai đoạn Trung Quốc tiêu diệt chim sẻ vì cho rằng chim sẻ là chim có hại, nên Trung Quốc đã bị mất mùa liên tiếp trong một số năm. Thực tế đó đã chứng minh chim sẻ là chim có ích cho nông nghiệp. Biện pháp đâu tranh sinh học bao gôm cách sử dụng những thiên địch, gây bệnh truyền nhỉẽm và gây vô sinh cho sinh vật gây hại, nhăm hạn chế tác động cùa sinh vật gây hại. Sù dụng đâu tranh sinh học có nhỉều uu điềm so vói thuốc trừ sâu. Tuy nhiên, đáu tranh sinh học cũng có những hạn chế cần được khác phục. ơáu hói _ Nêu những biện pháp đấu tranh sinh học. Nêu ưu điểm và hạn chê của những biện pháp đấu tranh sinh học. Cho ví dụ.