BVK - Ung thư tuyến giáp xảy ra khi những tế bào bình thường ở tuyến giáp biến đổi thành những tế bào bất thường và phát triển không tuân theo sự kiểm soát của cơ thể. Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm ở giữa cổ, gồm 2 thùy nối với nhau qua eo giáp trạng, có chức năng tiết ra hormone giúp cơ thể tăng trưởng và phát triển. Ung thư tuyến giáp có nhiều loại khác nhau: hay gặp là ung thư tuyến giáp nhú, thể tủy, thể không biệt hóa, trong đó thể tủy và thể không biệt hóa có tiên lượng xấu hơn. Tuy nhiên, ung thư tuyến giáp đặc biệt là thể biệt hoá là bệnh ung thư tiên lượng rất tốt.
Sáng 21/11, khu điều trị I131 và máy BQSV chiết tách chất phóng xạ hiện đại nhất Việt Nam được Bệnh viện K đưa vào hoạt động. Việc Bệnh viện K đưa vào sử dụng khu điều trị I 131 sẽ là tiền đề để thời gian tới tập trung phát triển vượt bậc hơn nữa song song giữa đầu tư cơ hở hạ tầng, trang thiết bị và nâng cao chất lượng dịch vụ, chuyên môn, khoa học kỹ thuật tiên tiến.
I131 là dược chất phóng xạ, dùng trong điều trị bệnh nhân ung thư giáp thể biệt hóa đã được phẫu thuật cắt giáp toàn bộ. Khu điều trị dược chất phóng xạ giúp bệnh nhân được điều trị theo quy trình khép kín mà không cần phải chờ đợi hoặc chuyển viện.
"Bệnh nhân sau khi phẫu thuật sẽ được điều trị ngay bằng dược chất phóng xạ I131", PGS.TS Ngô Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm xạ trị quốc gia, cho biết.
PGS Tùng cho biết ung thư tuyến giáp được xem là bệnh ung thư nhẹ nhất, có tới 80-90% thuộc thể biệt hóa. Sau khi người bệnh phẫu thuật khoảng một tuần sẽ được chuyển sang khoa Y học hạt nhân để bác sĩ thăm khám, tư vấn và thực hiện một số chỉ định khác như xét nghiệm máu... đánh giá tình trạng suy giáp, bilan trước điều trị dược chất phóng xạ.
"Đây là bệnh ung thư có thể chữa khỏi. Thậm chí, có bệnh nhân đã di căn phổi vẫn điều trị khỏi", ông Tùng chia sẻ.
Hệ thống máy BQSV trong điều trị dược chất phóng xạ I131
TS.BS Nguyễn Tiến Quang, Phó Giám đốc Bệnh viện K, cho biết máy BQSV hoạt động chia liều tự động và bán tự động bằng hệ thống máy tính, độ chính xác cao. Ngoài chiết tách I131 có thể dùng chiết tách các dược chất phóng xạ dạng dung dịch khác [FDG, Tc99MDP...] với độ an toàn cao, tránh các sự cố bức xạ, an toàn cho nhân viên y tế trong quá trình thao tác.
"Bệnh nhân điều trị I131 được bảo hiểm y tế chi trả, giảm thiểu chi phí mà vẫn đảm bảo quyền lợi cũng như hiệu quả điều trị", Tiến sĩ Quang nói.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho biết ung thư không phải căn bệnh khủng khiếp như nhiều người lo sợ. Nếu phát hiện bệnh sớm, đa phần có thể chữa khỏi. "Hiện có rất nhiều kỹ thuật để điều trị ung thư, bao gồm nội khoa, hóa, xạ trị, iốt, liệu pháp miễn dịch... Bộ Y tế đang giao các bệnh viện đầu ngành chuyển giao những kỹ thuật tiên tiến về ung thư".
Theo PGS.TS Ngô Thanh Tùng, Giám đốc trung tâm xạ trị quốc gia, sau khi người bệnh phẫu thuật khoảng một tuần sẽ được chuyển sang khoa Y học hạt nhân để bác sĩ thăm khám, tư vấn và thực hiện một số chỉ định khác [xét nghiệm máu...] để đánh giá tình trạng suy giáp, bilan trước điều trị. Có 2 yếu tố người bệnh cần lưu ý đó là trước khi điều trị phải ngừng uống thuốc hormon giáp trạng 4 tuần và ăn chế độ kiêng Iod 2 tuần.
Nếu đạt tình trạng suy giáp, bệnh nhân được uống liều chẩn đoán [2mCi hoặc 5mCi].Sau khi uống liều chẩn đoán 48h, bệnh nhân được cho uống liều điều trị [30mCi đến 200mCi] tùy tình trạng bệnh.Với người bệnh uống liều > 30mCi sẽ cần điều trị nội trú, cách li trong 02 ngày và theo dõi tại bệnh viện.
“Với người bệnh uống liều < 30mCi sẽ được điều trị ngoại trú và cách li tại nhà. Sau điều trị bệnh nhân sẽ được theo dõi định kỳ khám lại từ 3 – 6 tháng tại”- PGS.TS Ngô Thanh Tùng cho biết.
Mỗi năm, Việt Nam có gần 165.000 ca ung thư mới mắc, gần 115.000 trường hợp tử vong và hơn 300.000 người đang phải chiến đấu với bệnh. Khu điều trị I131 giúp nâng cao khả năng và chất lượng trong chẩn đoán, điều trị các bệnh lý liên quan đến ung thư, giúp người bệnh tiếp cận các phương pháp điều trị hiện đại, tiên tiến trên thế giới. Bệnh viện K cũng sẽ chuyển giao công nghệ điều trị này cho các bệnh viện vệ tinh.
Những yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư tuyến giáp là gì?
Các nguyên nhân gây bệnh ung thư tuyến giáp:
Hệ miễn dịch bị rối loạn
Đây được xem là nguyên nhân đầu tiên gây nên căn bệnh nguy hiểm này. Đối với những người khỏe mạnh, hệ miễn dịch có tác dụng sản xuất ra các kháng thể có tác dụng giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của các virus, vi khuẩn gây hại từ môi trường sống xung quanh. Khi hệ miễn dịch bị rối loạn, chức năng đó sẽ bị suy giảm, tạo cơ hội cho các loại vi khuẩn, virus có hại tấn công vào cơ thể, bao gồm cả tuyến giáp. Do đó, hệ miễn dịch bị rối loạn không chỉ là nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp mà còn là điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và phát triển của các bệnh lý nguy hiểm khác
Nhiễm phóng xạ
Cơ thể có thể bị nhiễm phóng xạ từ bên ngoài khi dùng tia phóng xạ để điều trị bệnh hoặc bị nhiễm vào bên trong cơ thể qua đường tiêu hóa và đường hô hấp do i-ốt phóng xạ.
Trẻ em rất nhạy cảm với các tia phóng xạ, do đó các bậc phụ huynh nên hạn chế việc cho trẻ tiếp xúc với các nguồn tia phóng xạ để bảo đảm sức khỏe cho trẻ và hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
Yếu tố di truyền
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng: có khoảng 70% bệnh nhân ung thư tuyến giáp có người thân trong gia đình [bố, mẹ, anh chị em,...] đã từng mắc bệnh. Tuy nhiên, hiện nay các nhà khoa học vẫn chưa thể tìm ra được gen nào dẫn tới sự di truyền này.
Yếu tố tuổi tác, thay đổi hormone
Bệnh nhân mắc căn bệnh này chủ yếu nằm trong độ tuổi từ 30-50 tuổi. Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 - 4 lần so với nam giới. Sự chênh lệch này là do yếu tố hormone đặc thù ở phụ nữ và quá trình mang thai đã kích thích quá trình hình thành bướu giáp và hạch tuyến giáp. Hoặc trong giai đoạn sau sinh, nhiều phụ nữ bị viêm tuyến giáp sau sinh, điều này cũng là do sự thay đổi nội tiết trong cơ thể gây suy giáp tạm thời ở phụ nữ sau thời kỳ thai nghén.
Mắc bệnh tuyến giáp
Những bệnh nhân bị bướu giáp, bệnh basedow hoặc hormone tuyến giáp mãn tính có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn những người khác. Hoặc những người đã từng mắc bệnh viêm tuyến giáp, dù đã điều trị khỏi nhưng nguy cơ tái phát bệnh rất cao.
Ngoài những nguyên nhân gây bệnh ung thư tuyến giáp được kể trên, các nhà khoa học cũng đã chỉ ra nhiều nguyên nhân, yếu tố khác cũng có nguy cơ gây nên ung thư tuyến giáp như: bị thiếu i-ốt, uống rượu thường xuyên trong thời gian dài, thói quen hút thuốc lá, thừa cân béo phì,..tính chất gia đình và di truyền
Những triệu chứng của ung thư tuyến giáp
Ở giai đoạn sớm, bệnh thường không gây ra triệu trứng. Bạn có thể phát hiện ra bệnh khi đi khám định kỳ.
Khi ung thư tuyến giáp có triệu chứng, thường bạn sẽ sờ thấy một khối ở tuyến giáp [vùng cổ như hình 1]. Ngoài ra, các dấu hiệu và triệu chứng khác của ung thư tuyến giáp bao gồm:
- Khàn tiếng
- Nuốt vướng khi u chèn ép vào thực quản
- Khó thở khi u xâm lấn vào khí quản
- Ở giai đoạn muộn hơn, bạn có thể sờ thấy hạch cổ hoặc các triệu chứng của di căn xa như đau xương trong di căn xương...
Những triệu chứng trên có thể là biểu hiện của nhiều bệnh khác mà không phải là ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên khi có những triệu chứng này, bạn nên đi khám tại các cơ sở chuyên khoa.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Quang Đức - Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Chụp xạ hình tuyến giáp là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hoạt động dựa trên sự phát xạ của một số chất phóng xạ đặc hiệu được đưa vào cơ thể người bệnh. Thông qua kết quả chụp xạ hình tuyến giáp thì bác sĩ có thể đánh giá được kích thước cũng như hình dạng tuyến giáp có gì bất thường không, đồng thời cũng phát hiện được những vùng tế bào phát triển khác biệt so với phần còn lại của tuyến giáp để chẩn đoán một số bệnh lý liên quan.
Xạ hình tuyến giáp là phương pháp đưa chất đánh dấu phóng xạ vào cơ thể bệnh nhân qua đường tĩnh mạch hoặc đường uống và dùng máy đo để khảo sát hình dạng, kích thước và độ hấp thụ chất phóng xạ của tuyến giáp.
Xạ hình tuyến giáp cho phép biết được những vùng của tuyến giáp giảm hoặc tăng hoạt động hơn so với bình thường, từ đó sẽ định hướng chẩn đoán đến một số bệnh lý nhất định. Thông thường, camera ghi hình sẽ có thể tiếp cận từ 3 hướng khác nhau nên có thể đánh giá được hầu hết các vùng của tuyến giáp. Trên lâm sàng hiện nay, chất phóng xạ được dùng nhiều đối với chụp xạ hình tuyến giáp đó là iod-131, I-123 hoặc technetium 99m
Ngoài ra, nếu bệnh nhân đã mắc phải ung thư tuyến giáp và đã được điều trị trước đó thì có thể chụp xạ hình tuyến giáp toàn cơ với I-131 thể để đánh giá quá trình điều trị, xem có khối u di căn hay chưa, từ đó có phương pháp điều trị tiếp theo.
Để chụp xạ hình tuyến giáp thì bệnh nhân cần chuẩn bị những điều như sau:
- Báo cho bác sĩ điều trị về những loại thuốc mà bản thân sử dụng mỗi ngày hoặc hay sử dụng trong thời gian gần đây vì với một số loại thuốc thì khi đưa chất phóng xạ vào cơ thể người bệnh có thể gây ra những phản ứng không mong muốn.
- Báo cho bác sĩ về việc điều trị hormone tuyến giáp và dùng các loại thuốc chống tuyến giáp nếu có.
- Báo cho bác sĩ về việc dị ứng thuốc của bản thân, hoặc một số loại chất đặc biệt như iod.
- Báo cho bác sĩ về tiền sử đã từng trải qua những thủ thuật có sử dụng chất phóng xạ vì nó có thể gây ảnh hưởng đến kết quả trong lần chụp này.
- Báo cho bác sĩ về tình trạng mang thai, cho con bú của bản thân nếu có.
- Thực hiện một số xét nghiệm trước khi tiến hành chụp xạ hình tuyến giáp như xét nghiệm đo nồng độ TSH, T3, T4.
- Không ăn trước khi thực hiện chụp xạ hình tuyến giáp theo chỉ định của bác sĩ.
Xạ hình tuyến giáp là phương pháp đưa chất đánh dấu phóng xạ vào cơ thể bệnh nhân qua đường tĩnh mạch hoặc đường uống
Kết quả chụp xạ hình tuyến giáp:
- Bình thường: Kết quả cho thấy tuyến giáp có kích thước nhỏ, dài 5cm, rộng 5cm, có hình dạng giống hình cánh bướm và chất phóng xạ lan đều trong tuyến giáp.
- Bất thường: Nếu có bất thường xảy ra, hình ảnh tuyến giáp có kích thước lớn hoặc nhỏ và xuất hiện những vùng tăng hoặc giảm tập trung phóng xạ hơn so với bình thường. Đây là những biểu hiện của các vấn đề bệnh lý bất thường như viêm nhiễm, rối loạn, ung thư...
Bên cạnh đó, khi chụp xạ hình toàn cơ thể thì có thể có biểu hiện iod có trong xương thường sẽ rất nhiều đối với những bệnh nhân đã cắt tuyến giáp trước đó vì bệnh lý ung thư. Ngoài ra, nếu có bất cứ vùng nào trên cơ thể có dấu hiệu tăng hay giảm sự tập trung hoạt tính phóng xạ thì có thể nghĩ đến bệnh lý ung thư đã di căn đến khu vực đó.
Tóm lại, chụp xạ hình tuyến giáp mặc dù không gây hại cho cơ thể bệnh nhân và có hiệu quả cao trong chẩn đoán và theo dõi điều trị nhưng để thực hiện phương pháp này một cách đúng và an toàn nhất thì cần lưu ý một số yếu tố để không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh cũng như ảnh hưởng đến sự chính xác của kết quả chụp xạ hình tuyến giáp.
Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã đưa hệ thống SPECT/CT Discovery NM/CT 670 Pro với CT 16 dãy hiện đại nhất của hãng thiết bị y tế hàng đầu thế giới GE Healthcare [Mỹ], cho hình ảnh chất lượng cao, giúp chẩn đoán sớm bệnh lý về bệnh lý tuyến giáp cũng như các bệnh lý khác. Theo đó toàn bộ quy trình thăm khám tại Vinmec đều được thực hiện bởi đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản trong và ngoài nước nên có thể tư vấn, hỗ trợ tối đa cho khách hàng trong quá trình chụp, kể cả đối với các khách hàng nước ngoài.
Quý khách hàng có nhu cầu tìm hiểu về kỹ thuật xạ hình xương tại Vinmec có thể liên hệ đến bệnh viện để được phục vụ.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM: