Sản xuất cây trồng có rất nhiều phương pháp khác nhau và được vận dụng tốt vào trong nông nghiệp. Trong đó quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng là hai quy trình được áp dụng phổ biến nhất trong mô hình sản xuất thông thường. Vậy quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng có gì giống và khác nhau? Bài viết dưới đây chúng ta cùng tìm ra những điểm giống và khác nhau của 2 quy trình sản xuất giống này nhé.
Mục đích chính của việc sản xuất giống cây trồng là duy trì, củng cố độ thuần chủng và đảm bảo sức sống cùng những tính trạng điển hình của giống. Từ đó chúng ta có thể tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà và đưa những giống tốt phổ biến nhanh vào quy trình sản xuất.
Nhìn chung sản xuất giống gồm có 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Đầu tiên chúng ta cần sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng [SNC]. Ở giai đoạn này hạt giống SNC sẽ được nhân giống và thực hiện tại các xí nghiệp, các trung tâm sản xuất giống chuyên trách, đảm bảo sản xuất được giống siêu nguyên chủng đạt độ thuần chủng cao nhất và chất lượng tốt nhất.
Giai đoạn 2: Tiếp theo chúng ta sẽ sản xuất hạt giống nguyên chủng [NC] từ những hạt giống siêu nguyên chủng [SNC] đã tạo ra trước đó. Đây là những hạt giống có chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng và cũng được thực hiện tại các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng chuyên trách.
Giai đoạn 3: Giai đoạn cuối cùng chúng ta cần sản xuất ra hạt giống xác nhận [XN] hay còn gọi là những hạt giống được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà tại những vùng đất nông nghiệp của mình. Giai đoạn này được thực hiện tại các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ty hay các cơ sở sản xuất giống chuyên nghiệp.
Ở đây chúng ta sẽ đề cập đến quy trình sản xuất giống cây trồng theo sơ đồ duy trì và sơ đồ phục tráng ở cây trồng thụ phấn.
Theo sơ đồ duy trì giống cây trồng được sản xuất thông qua 4 năm:
Năm đầu tiên: Gieo hạt giống siêu nguyên chủng và chọn ra những cây trồng ưu tú, chất lượng cao.
Năm thứ 2: Những hạt giống của cây trồng ưu tú sẽ được gieo thành từng dòng và chọn các dòng giống đúng giống, thu hoạch hỗn hợp các hạt. Những hạt này chính là hạt giống siêu nguyên chủng.
Năm thứ 3: Tại năm thứ 3 giống nguyên chủng sẽ được nhân từ giống siêu nguyên chủng để phục vụ cho giai đoạn năm thứ 4.
Năm thứ 4: Ở năm thứ 4 hạt giống xác nhận sẽ được nhân từ giống nguyên chủng để phục vụ cho nhu cầu sản xuất diện rộng của bà con nông dân.
Quy trình sản xuất giống theo sơ đồ phục tráng chia làm 5 năm:
Năm đầu tiên: Gieo hạt của vật liệu khởi đầu hay là giống cần phục tráng bằng những cây ưu tú.
Năm thứ 2: Tiến hành đánh giá dòng lần một, gieo hạt cây ưu tú thành dòng và chọn ra hạt của những dòng tốt nhất gieo ở năm thứ 3.
Năm thứ 3: Thực hiện đánh giá dòng lần 2, hạt của những dòng tốt nhất chia làm 2 để nhân sơ bộ và so sánh ưu nhược điểm của giống. Những hạt giống thu được là diêu nguyên chủng đã phục tráng.
Năm thứ 4: Tiếp tục nhân giống nguyên chủng từ hạt siêu nguyên chủng.
Năm thứ 5: Ở năm cuối chúng ta sẽ sản xuất hạt giống xác nhận từ hạt giống nguyên chủng để sản xuất và trồng cây diện rộng.
Từ những kiến thức khái quát, tổng hợp trên chúng ta có thể rút ra được điểm giống và khác nhau của quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và sơ đồ phục tráng như sau:
Giống nhau:
Cả 2 quy trình sản xuất giống trên đều đi từ hạt tác giả hay chính là hạt siêu nguyên chủng và đều trải qua 3 giai đoạn sản xuất giống nhau.
Khác nhau:
Hai phương thức sản xuất giống này khác nhau ở quy trình chọn lọc và ở vật liệu khởi đầu của quá trình nhân giống:
- Ở phương thức phục tráng có xuất hiện thêm hình thức chọn lọc hỗn hợp qua thí nghiệm so sánh do đó thời gian chọn lọc của giống sẽ dài hơn quy trình sản xuất giống duy trì.
- Vật liệu khởi đầu của quy trình sản xuất giống theo phương thức duy trì là hạt tác giả còn ở quy trình sản xuất giống theo phương thức phục tráng là giống nhập nội hoặc hạt giống thoái hóa, do đó nó khác nhau ở vật liệu khởi đầu.
Trên đây là những thông tin về quy trình sản xuất giống duy trì và phục tráng, cùng với đó nêu lên những điểm giống và khác nhau của 2 quy trình sản xuất giống này. Hy vọng bài viết đã giúp bạn trả lời câu hỏi quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng có gì giống và khác nhau một cách đầy đủ và chính xác nhất. Chúc các bạn may mắn.
CÂU HỎI:So sánh sơ đồ duy trì và sơ đồ phục tráng?
LỜI GIẢI:
* Giống nhau:Đều có thể sản xuất ra hạt giống xác nhận, hạt giống nguyên chủng, hạt giống siêu nguyên chủng. Năm đầu tiên đều chọn hạt ưu tú. Năm thứ hai đều gieo thành các dòng.
Tiêu chí so sánh |
Sơ đồ duy trì |
Sơ đồ phục tráng |
Hạt giống khởi đầu |
Hạt siêu nguyên chủng |
Hạt của vật liệu khởi đầu [cần phục tráng] |
Số năm |
4 năm |
5 năm |
Số lần đánh giá dòng |
1 lần |
2 lần |
* Khác nhau:
CÙNG TOP LỜI GIẢI ÔN LẠI LÝ THUYẾT LIÊN QUAN NHÉ!!!
I. Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng
- Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống
- Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà
- Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất
II. Hệ thống sản xuất giống cây trồng
Hệ thống sản xuất giống gồm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn một: Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng [SNC]:
+ Hạt giống SNC là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết rất cao
+ Tiến hành tại các xí nghiệp, các trung tâm sản xuất giống chuyên trách
- Giai đoạn hai: Sản xuất hạt giống nguyên chủng [NC] từ siêu nguyên chủng [SNC]:
+ Hạt giống NC là hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống SNC
+ Tiến hành tại các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng
- Giai đoạn ba: Sản xuất hạt giống xác nhận [XN]:
+ Hạt giống XN được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà
+ Tiến hành tại các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ti, trung tâm và cơ sở sản xuất
Tóm lại: Hệ thống sản xuất giống có thể tóm tắt bằng sơ đồ sau:
III. Quy trình sản xuất giống cây trồng
1/Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp
Quy trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp được xây dựng dựa vào các phương thức sinh sản của cây trồng
a/Sản xuất giốngở cây trồng tự thụ phấn
*Sản xuất giống theo sơ đồ duy trìở cây trồng tự thụ phấn
Năm thứ nhất: Gieo hạt tác giả [hạt SNC], chọn câyưu tú
Năm thứ hai: Hạt của câyưu tú gieo thành từng dòng. Chọn các dòng đúng giống, thu hoạch hỗn hợp hạt. Những hạt đó là hạt siêu nguyên chủng
Năm thứ ba: Nhân giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng
Năm thứ tư: Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống nguyên chủng
*Sản xuất giống theo sơ đồ phục trángở cây trồng tự thụ phấn
Các giống nhập nội, các giống bị thoái hóa [không còn giống siêu nguyên chủng] sản xuất hạt giống theo sơ đồ phục tráng.
Năm thứ nhất: Gieo hạt của vật liệu khởi đầu [cần phục tráng] chọn câyưu tú
Năm thứ hai: Đánh giá dòng lần 1. Gieo hạt câyưu tú thành dòng, chọn hạt của 4 đến 5 dòng tốt nhất để gieoở năm thứ ba
Năm thứ ba: Đánh giá dòng lần 2. Hạt của dòng tốt nhất chia làm hai để nhân sơ bộ và so sánh giống. Hạt thu được là hạt siêu nguyên chủng đã phục tráng
Năm thứ tư: Nhân hạt giống nguyên chủng từ hạt siêu nguyên chủng
Năm thứ năm: Sản xuất hạt giống xác nhận từ hạt giống nguyên chủng
IV. Bài tập
Câu 1:Trong các giai đoạn sản xuất giống cây trồng, hạt giống nào được sản xuất tại các cơ sở sản xuất giống chuyên nghiệp
A. Nguyên chủng và xác nhận
B. Siêu nguyên chủng
C. Siêu nguyên chủng và nguyên chủng
D. Xác nhận
Câu 2:Giống cây trồng tự thụ phấn do tác giả cung cấp, sản xuất theo sơ đồ
A. Sơ đồ duy trì
B. Sơ đồ phục tráng
C. Sơ đồ cây giao phấn
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 3:Hạt giống SNC là hạt giống...
A. Được tạo ra từ hạt NC
B. Sản xuất ở các cơ sở hoặc các HTX
C. Được tạo ra từ hạt XN
D. Có chất lượng và độ thuần khiết cao nhất
Câu 4:Trong sản xuất giống cây trồng nông nghiệp, ở cây tự thụ phấn theo sơ đồ phục tráng thì năm thứ mấy ta có hạt SNC?
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
Câu 5:Công tác sản xuất giống cây trồng không nhằm mục đích
A. Tạo ra giống mới
B. Nhân nhanh số lượng
C. Duy trì độ thuần chủng
D. Đưa giống nhanh vào sản xuất
Câu 6:Giống siêu nguyên chủng và nguyên chủng được sản xuất tại
A. Trung tâm và cơ sở sản xuất
B. Công ty sản xuất giống
C. Xí nghiệp sản xuất giống
D. Trung tâm sản xuất giống chuyên nghiệp
Câu 7:Hạt giống xác nhận là hạt giống
A. Được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng, để tiếp tục nghiên cứu
B. Được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà
C. Được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng, để tiếp tục nghiên cứu
D. Được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà
Câu 8:Hệ thống sản xuất giống cây trồng tuân theo trình tự
A. XN - NC - SNC
B. XN - SNC - NC
C. SNC - XN - NC
D. SNC - NC - XN
Câu 9:Một trong những mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng là
A. Đưa giống mới vào sản xuất đại trà không qua khảo nghiệm
B. Cung cấp thông tin về hướng sử dụng giống mới được công nhận
C. Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất
D. Nhằm sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng
Câu 10:Khâu khác biệt cơ bản trong sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì và sơ đồ phục trángở cây tự thụ phấn là
A. Nhân hạt giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng
B. Sản xuất hạt siêu nguyên chủng
C. Sản xuất hạt giống xác nhận
D. Không tuân theo hệ thống sản xuất giống cây trồng
Câu 11:Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng:
A. Sản xuất hạt giống SNC
B. Đưa giống mới phổ biến nhanh vào sản xuất.
C. Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất.
D. Tạo ra số lượng lớn cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà
Câu 12:Quá trình hạt giống được cơ quan chọn tạo giống nhà nước cung cấp đến khi nhân được số lượng lớn hạt giống phục vụ cho sản xuất đại trà phải trải qua các giai đoạn sản xuất hạt giống sau:
A. Từ hạt tác giả → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận
B. Giống thoái hóa → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận
C. Giống nhập nội → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận
D. Hạt giống siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng →hạt xác nhận
Câu 13:Trong hệ thống sản xuất giống cây trồng, mục đích tạo ra hạt giống xác nhận là:
A. Do hạt nguyên chủng tạo ra
B. Do hạt siêu nguyên chủng tạo ra
C. Để nhân ra một số lượng hạt giống
D. Để cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà
Câu 14:Quy trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp được dựa vào các . . . . . của cây trồng.
A. Đặc điểm hình thái.
B. Đặc điểm sinh lí.
C. Phương thức sinh sản.
D. Phương thức dinh dưỡng.
Câu 15:Quy trình sản xuất giống cây trồng thụ phấn chéo khác với tự thụ phấn là:
A. Sản xuất ra hạt giống xác nhận
B. Lựa chọn ruộng sản xuất giốngở khu cách li.
C. Chọn lọc ra các câyưu tú
D. Bắt đầu sản xuất từ giống SNC
| Câu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| Đáp án | C | A | D | B | B | C | B | D | C | B |
| Câu | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| Đáp án | D | D | D | C | B |