[Xem thêm Đánh giá các rối loạn hậu môn trực tràng Đánh giá các rối loạn hậu môn trực tràng [Xem thêm Dị vật đường tiêu hoá và Ung thư hậu môn trực tràng.] Ống hậu môn bắt đầu từ rìa hậu môn và kết thúc ở đường chuyển tiếp hậu môn trực tràng [đường lược, đường chuyển tiếp da niêm mạc... đọc thêm .]
Da quanh hậu môn bị ngứa có thể do nhiều nguyên nhân [xem Bảng: Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn [Xem thêm Đánh giá các rối loạn hậu môn trực tràng.] Da quanh hậu môn bị ngứa có thể do nhiều nguyên nhân [xem Bảng: Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn]. Tình trạng này còn được gọi là ngứa... đọc thêm ]. Tình trạng này còn được gọi là ngứa hậu môn. Đôi khi, sự kích thích bị bệnh nhân hiểu nhầm là đau, do đó các nguyên nhân khác của đau quanh hậu môn [ví dụ áp xe hoặc ung thư] nên được loại trừ.
Nguyên nhân
Hầu hết các ngứa hậu môn là
Vô căn [phần lớn]
Liên quan đên vệ sinh
Vệ sinh không sạch để lại phân gây kích ứng và phần còn lại ẩm ướt trên da hậu môn. Vệ sinh quá kĩ thường do lau quá kĩ và xà phòng quá mạnh, có thể làm khô hoặc kích ứng hoặc đôi khi gây phản ứng quá mẫn do tiếp xúc. Bệnh trĩ Trĩ là các tĩnh mạch giãn của đám rối trĩ ở ống hậu môn. Các triệu chứng bao gồm đau và chảy máu. Bệnh trĩ tắc mạch rất đau đớn. Chẩn đoán bằng quan sát thường và soi hậu môn. Điều trị gồm thắt... đọc thêm Trĩ ngoại có thể gây khó cho vệ sinh sau đại tiện, trĩ nội lớn có thể gây tiết nhầy hoặc thức ăn không tiêu trong phân và hậu quả gây kích ứng.
Các nguyên nhân khác hiếm khi xác định được, nhưng có rất nhiều yếu tố tham gia vào [xem Bảng: Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn [Xem thêm Đánh giá các rối loạn hậu môn trực tràng.] Da quanh hậu môn bị ngứa có thể do nhiều nguyên nhân [xem Bảng: Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn]. Tình trạng này còn được gọi là ngứa... đọc thêm ].
Ở những trẻ nhỏ và người già,đại tiện và tiểu tiện không tự chủ dẫn đến những khó chịu tại chỗ và nhiễm trùng thứ phát
Khi ngứa đã xảy ra, do bất kì nguyên nhân nào, một vòng tròn ngứa-gãi-ngứa bắt đầu, trong đó cào gãi làm ngứa nặng hơn. Thông thường, da bị trầy xước và nhiễm trùng thứ phát, gây ngứa hơn. Hơn nữa, điều trị tại chỗ ngứa và nhiễm khuẩn có thể làm da nhạy cảm hóa và ngứa hơn.
Đánh giá
Bệnh sử
Bệnh sử của các vấn đề hiện tại nên lưu ý xem vấn đề là cấp tính hay tái phát. Bệnh nhân cần được hỏi về các tác nhân tại chỗ trên hậu môn, gồm khăn lau, thuốc mỡ [thậm chí thuốc điều trị ngứa], thuốc xịt, và xà bông. Chế độ ăn và dùng thuốc phải được đánh giá lại xem có tác nhân gây bệnh hay không [xem Bảng: Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn [Xem thêm Đánh giá các rối loạn hậu môn trực tràng.] Da quanh hậu môn bị ngứa có thể do nhiều nguyên nhân [xem Bảng: Một số nguyên nhân gây ngứa hậu môn]. Tình trạng này còn được gọi là ngứa... đọc thêm ], đặc biệt là thực phẩm có tính chua hoặc cay. Ghi nhận thói quen vệ sinh chung bằng hỏi tần suất tắm vòi hoa sen hay tắm bồn.
Đánh giá hệ thống nên tìm các triệu chứng mà các rối loạn gây ra, bao gồm đại tiểu tiện không tự chủ [kích thích tại chỗ], đau hậu môn hoặc u cục, máu trên giấy vệ sinh [bệnh trĩ],máu trong phân tiêu chảy và đau quặn bụng [viêm đường ruột] và các mảng trên da [vẩy nến].
Tiền sử nội khoa nên xác định xem có các tình trạng đã biết liên quan đến ngứa hậu môn, đặc biệt phẫu thuật hậu môn trực tràng trước đây, trĩ, và đái tháo đường.
Thăm khám thực thể
Khám toàn thân nên ghi nhận thói quen vệ sinh chung, và chú ý bất kì dấu hiệu lo lắng, hành vi ám ảnh cưỡng bức.
Khám thực thể tập trung vào vùng hậu môn, đặc biệt là tìm kiếm sự thay đổi da quanh hậu môn, dấu hiệu màu phân hoặc chất phân [gợi ý vệ sinh không tốt], trĩ. Quan sát bên ngoài cũng nên lưu ý đến tính toàn vẹn của da hậu môn, xem nó có bị mờ hay dày lên [gợi ý tính mạn tính], và có bất kỳ tổn thương da, lỗ rò, tróc da hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng tại chỗ. Trương lực cơ thắt nên được đánh giá bằng cách xem cơ thắt có co hay không trong khi thăm trực tràng Sau đó bệnh nhân được yêu cầu ở tư thế như đi ngoài để xem có búi trĩ nội có lồi ra hay không. Có thể cần soi hậu môn để đánh giá thêm hậu môn trực tràng có trĩ hay không.
Khám da có thể thấy đường hầm ghẻ trong các màng da giữa các ngón tay hoặc da đầu hoặc bất kỳ các dấu hiệu khác trên da toàn thân
Dấu hiệu cờ đỏ
Những phát hiện sau đây đang được quan tâm đặc biệt:
Đường rò
Tiêu chảy có máu
Trĩ ngoại lớn
Trĩ nội sa xuống
Phân quanh hậu môn
Da hậu môn xám hoặc dày lên
Giải thích các dấu hiệu
Vấn đề vệ sinh, sử dụng các chất tẩy tại chỗ và các rối loạn tại chỗ [vd., nhiễm nấm Bệnh nấm do Candida [Mucocutaneous] Candidadiasis là nhiễm trùng da do họ Candida sp, phổ biến nhất Candida albicans. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào và phổ biến nhất là ở các nếp gấp, các kẽ ngón, bộ phận sinh dục... đọc thêm , bệnh trĩ Bệnh trĩ Trĩ là các tĩnh mạch giãn của đám rối trĩ ở ống hậu môn. Các triệu chứng bao gồm đau và chảy máu. Bệnh trĩ tắc mạch rất đau đớn. Chẩn đoán bằng quan sát thường và soi hậu môn. Điều trị gồm thắt... đọc thêm ] phát hiện qua hỏi bệnh và khám lâm sàng.
Ở người lớn có ngứa cấp mà không có nguyên nhân rõ ràng, nên xem loại thức ăn; thử bỏ các thức ăn này khỏi khẩu phần ăn có thể hiệu quả. Ở trẻ em, cần xem có giun kim không
Ở người lớn bị ngứa kinh niên và không có nguyên nhân rõ ràng, vệ sinh hậu môn quá tích cực có thể có liên quan.
Xét nghiệm
Đối với nhiều bệnh nhân, thử điều trị theo kinh nghiệm phác đồ không đặc hiệu là phù hợp trừ khi có những lưu ý đặc biệt được ghi nhận. Những tổn thương nhìn thấy được, không rõ nguyên nhân nên xem xét được sinh thiết, nuôi cấy hoặc cả hai. Nếu nghi ngờ giun kim thường gặp nhất ở trẻ em trong độ tuổi đi học, trứng giun có thể được phát hiện bằng cách vỗ nhẹ da quanh hậu môn bằng một dải băng cellophane vào buổi sáng sớm; băng được đặt phía dưới một lam kính và quan sát dưới kính hiển vi
Điều trị
Các nguyên nhân toàn thân và nhiễm nấm hoặc ký sinh trùng phải được điều trị đặc biệt.
Các loại thức ăn và chất dùng tại chỗ nghi ngờ là nguyên nhân gây ngứa hậu môn phải hạn chế.
Các biện pháp chung
Quần áo nên thoáng mát, chăn đệm mềm mại. Sau khi đi đại tiện, bệnh nhân nên làm sạch vùng hậu môn bằng bông thấm hoặc giấy mềm làm ẩm bằng nước hoặc vật dụng làm sạch quanh hậu môn cho bệnh nhân mắc bệnh trĩ, tránh dùng xà bông và khăn làm ẩm. Làm khô thường xuyên bằng bột tan thường hoặc bột ngô giúp loại bỏ ẩm ướt. Hydrocortisone acetate 1% mỡ bôi, dùng trong một thời gian ngắn [