Trang chủCác tình trạng mắtTình trạng mắt từ A-Z
Đau mắt là một cụm từ tổng quan để mô tả cảm giác khó chịu ở trên, trong, sau hoặc xung quanh mắt.
Đau mắt có thể ở một bên hoặc hai bên — nói cách khác, bạn có thể bị đau mắt phải, đau mắt trái, hoặc khó chịu có thể ảnh hưởng đến cả hai mắt. Không có bằng chứng nào chứng minh đau mắt bên phải xảy ra thường xuyên hơn đau mắt bên trái, hoặc ngược lại.
Trong một số trường hợp, chẳng hạn tổn thương mắt, nguyên nhân gây đau mắt là rõ ràng. Nhưng thường khó biết lý do tại sao mắt bạn lại đau.
Đối với những vấn đề phức tạp, độ nặng của đau mắt không cho biết nguyên nhân gây ra sự khó chịu này nghiêm trọng ra sao. Nói cách khác, một vấn đề tương đối nhỏ, chẳng hạn như trầy xước bề mặt giác mạc, có thể gây đau rất nhiều.
Nhưng một số tình trạng mắt rất nghiêm trọng — gồm cả đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, loại bệnh tăng nhãn áp thường gặp nhất, bong võng mạc, và bệnh mắt tiểu đường — lại không gây đau mắt chút nào.
Mắt đau có thể tạo ra các cảm giác khác nhau và các triệu chứng đi kèm, những yếu tố này có thể giúp chuyên gia chăm sóc mắt xác định nguyên nhân gây ra tình trạng khó chịu và đưa ra phương pháp điều trị đau mắt chính xác. Những cảm giác và triệu chứng này bao gồm:
Cảm giác rất nhói, dữ dội
Mắt bỏng rát
Đau âm ỉ
Cảm giác có gì đó "trong" mắt [cảm giác dị vật]
Đau mắt cũng thường kèm mắt mờ, đỏ mắt [mắt đỏ ngầu] và nhạy cảm với ánh sáng.
Nguyên nhân gây đau mắt
Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp gây đau mắt, dựa trên vị trí khó chịu.
Đau trên hoặc trong mắt
Thông thường, đau mắt mà cho cảm giác như có gì đó trong mắt thực tế là do kích ứng hoặc viêm bề mặt trước của mắt, đặc biệt là viêm giác mạc gây ra.
Các nguyên nhân gây đau thường gặp bắt nguồn từ bề mặt trước của mắt hoặc bên trong mắt bao gồm:
Dị vật trên giác mạc
Không có gì ngạc nhiên, thứ thường gây ra cảm giác dị vật trong mắt chính là bản thân dị vật. Những dị vật phổ biến có thể bám và dính vào bề mặt giác mạc bao gồm mạt kim loại, hạt vô cơ [cát, hạt đá li ti], mùn cưa và các vật chất hữu cơ khác.
Khó chịu do dị vật trên giác mạc gây ra có thể từ nhẹ đến nặng, và thường khó chịu nhất khi bạn chớp mắt [vì mí mắt thường chà qua dị vật khi chớp]. Mờ mắt và nhạy cảm với ánh sáng cũng thường gặp.
Khi có dị vật trên giác mạc, bạn cần thăm khám gấp với chuyên gia chăm sóc mắt, bởi vì vật chất dính trên giác mạc có thể nhanh chóng gây nhiễm trùng mắt nghiêm trọng.
Chuyên gia chăm sóc mắt có thể sử dụng các công cụ phù hợp để loại bỏ hầu hết các dị vật trên giác mạc một cách dễ dàng. Bạn có thể được kê thuốc nhỏ mắt kháng khuẩn để phòng ngừa nhiễm trùng trong thời gian giác mạc lành lại.
Trầy xước giác mạc
Đây là giác mạc bị trầy xước. Mặc dù hầu hết trầy xước giác mạc đều không nghiêm trọng nhưng chúng có thể rất khó chịu và gây nhạy cảm với ánh sáng cũng như chứng chảy nước mắt.
Nhiều vết trầy xước trên bề mặt giác mạc tự lành trong vòng 24 giờ. Nhưng những vết trầy xước sâu hơn có thể dẫn đến nhiễm trùng mắt nghiêm trọng và thậm chí loét giác mạc nếu không được điều trị.
Bởi vì thường không thể biết đau mắt là do vết xước nhỏ, vết trầy xước sâu hay dị vật trên giác mạc, do đó, bạn nên thăm khám với chuyên gia chăm sóc mắt cho bất kỳ tình trạng khó chịu dữ dội nào với mắt mà không hết nhanh chóng, để xác định nguyên nhân gây ra.
Khô mắt
Một nguyên nhân rất thường gặp khác gây khó chịu cho mắt là khô mắt. Thông thường, khó chịu do khô mắt bắt đầu chậm chậm và từ từ hơn so với đau mắt do trầy xước hoặc do dị vật trên giác mạc. Đôi khi, mắt khô có thể dẫn đến trầy xước giác mạc, bởi không có đủ nước mắt trên bề mặt mắt để giữ cho giác mạc ẩm và trơn.
Nếu sử dụng thuốc nhỏ mắt bôi trơn giúp dễ chịu đáng kể thì nguyên nhân gây đau mắt có thể là khô mắt. Trong hầu hết các trường hợp, khô mắt không cần chăm sóc khẩn cấp; nhưng chuyên gia chăm sóc mắt của bạn có thể làm các kiểm tra để xác định độ nặng của tình trạng khô mắt và khuyến nghị liệu pháp hiệu quả nhất.
Các nguyên nhân khác [ít phổ biến hơn] gây đau mắt trước, hoặc đau "trong" mắt, bao gồm:
Viêm kết mạc [bệnh đau mắt đỏ]
Nhiễm trùng mắt [gồm cả nhiễm trùng mắt do nấm và viêm giác mạc do acanthamoeba]
Viêm mống mắt [viêm màng bồ đào trước], là tình trạng viêm mống mắt
Khó chịu do kính áp tròng
Một nguyên nhân rất nghiêm trọng gây đau trong mắt là tình trạng viêm nội nhãn, tức là tình trạng viêm phần trong của mắt mà thường do nhiễm khuẩn gây ra. Nó cũng có thể xảy ra như là biến chứng hiếm gặp của phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Viêm nội nhãn, ngoài gây đau mắt còn gây đỏ mắt, sưng mí mắt và giảm thị lực. Nếu bạn có những triệu chứng này sau phẫu thuật đục thủy tinh thể hoặc phẫu thuật mắt khác, hãy thăm khám với chuyên gia chăm sóc mắt ngay lập tức.
Đau rất nhói trong mắt
Các nguyên nhân phổ biến gây đau sau mắt là chứng đau nửa đầu và nhiễm trùng xoang.
Trong trường hợp đau nửa đầu, cơn đau hầu như luôn ở sau duy nhất một bên mắt và thường kèm đau ở đâu đó cùng bên đầu.
Đau sau mắt do nhiễm trùng xoang thường ít nặng hơn so với đau do chứng đau nửa đầu, và cả hai mắt đều có thể bị ảnh hưởng.
Mặc dù đau sau mắt do những nguyên nhân này thường không phải trường hợp cấp cứu, nhưng nếu bạn bị đau mạn tính hoặc lặp đi lặp lại kiểu này, hãy thăm khám với chuyên gia chăm sóc mắt hoặc GP để điều trị và biết phải làm gì nhằm phòng ngừa những cơn đau trong tương lai.
Đau trong hốc mắt
Có lẽ tình trạng đau thường gặp nhất quanh mắt là viêm trong phạm vi mí mắt, đây là lẹo mắt thường gặp [hay chặp mắt]. Triệu chứng ban đầu của lẹo mắt là một vùng tại chỗ, rất nhạy đau trên một bên mí mắt.
Lẹo mắt không yêu cầu chuyên gia chăm sóc mắt phải chăm sóc khẩn cấp và bạn thường có thể điều trị thành công tại nhà bằng cách chườm ấm lên mí mắt vài lần một ngày trong thời gian vài ngày. XEM PHẦN LIÊN QUAN: 2 cách dễ dàng để điều trị lẹo mắt
Viêm bờ mi là một vấn đề thường gặp khác [thường không khẩn cấp] có thể gây sưng mí mắt và khó chịu quanh mắt.
Một nguyên nhân thường gặp khác gây đau quanh mắt và đau cơ mắt là dùng mắt quá nhiều khi làm việc bên máy vi tính. Đây không phải là vấn đề khẩn cấp, và có những bước đơn giản mà bạn có thể thực hiện để giảm mỏi mắt khi làm việc với máy vi tính.
Một nguyên nhân gây đau quanh mắt ít phổ biến hơn nhiều nhưng lại nghiêm trọng hơn nhiều là tình trạng có tên bệnh thần kinh thị giác, bệnh này có thể gây mất thị lực vĩnh viễn. Các triệu chứng đi kèm thường là giảm thị lực và giảm khả năng nhìn màu, và tình trạng đau thường nặng hơn khi mắt chuyển động.
Đau mắt mà có thể do bệnh thần kinh thị giác gây ra phải được bác sĩ nhãn khoa và bác sĩ thần kinh chăm sóc ngay lập tức. Trong số những người dưới 40 tuổi, đa xơ cứng và các tình trạng thần kinh khác là những nguyên nhân thường gặp nhất gây viêm thần kinh thị giác.
Điều trị đau mắt
Bạn nên coi bất kỳ tình trạng đau mắt nào cũng là trường hợp cấp cứu. Gần như lúc nào cũng vậy, điều trị đau mắt đúng cách là phải ngay lập tức lên lịch khám mắt với chuyên gia chăm sóc mắt gần nơi bạn ở. Chỉ chuyên gia chăm sóc mắt mới có thể xác định chính xác nguyên nhân gây đau mắt và kê phương pháp điều trị chính xác để phòng ngừa tổn thương mắt và có thể là mất thị lực vĩnh viễn.
Đặc biệt, hãy thăm khám với chuyên gia chăm sóc mắt ngay lập tức nếu bạn có mắt bị đau và:
Tình trạng đau xảy ra ngay sau khi nghiền kim loại, cưa gỗ hoặc các hoạt động khác có thể gây ra tổn thương do dị vật [đặc biệt nếu bạn đang không đeo kính an toàn hoặc mắt kính bảo hộ].
Tình trạng đau do tổn thương mắt.
Tình trạng đau nặng và kèm mắt mờ và/hoặc nhạy cảm với ánh sáng.
Gần đây bạn phẫu thuật mắt, gồm cả LASIK [phẫu thuật điều trị tật khúc xạ bằng tia laser] và phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Bạn bị đỏ mắt và tiết dịch mắt.
Tình trạng đau nặng, xảy ra đột ngột, và bạn có tiền sử bệnh tăng nhãn áp. Đây có thể là dấu hiệu của một cơn cấp tính của một dạng bệnh tăng nhãn áp ít phổ biến hơn, đó là bệnh tăng nhãn áp góc đóng, bệnh này có thể gây mất thị lực nhanh chóng và là một trường hợp cấp cứu y tế.
Khi bị đau mắt, đừng mạo hiểm — hãy thăm khám với chuyên gia chăm sóc mắt càng sớm càng tốt để xác định đúng nguyên nhân gây đau và được điều trị đau mắt đúng cách.
BẠN ĐÃ SẴN SÀNG ĐI KIỂM TRA MẮT? Tìm chuyên gia chăm sóc mắt gần chỗ bạn ở.
Trang được xuất bản trong Tháng 8 2021
Trang được cập nhật trong Tháng 8 2021
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Nhiều xe tăng Nga bị bỏ lại
Sau vài tuần chiến sự ở láng giềng Ukraine, quân đội Nga đã có ít nhất 4 tướng bị giết [tin hôm 18/03 nêu tên một tướng nữa], cùng nhiều đại tá, trung tá, thiếu tá, đại uý.
Lý giải sai lầm quân sự của Nga trên chiến trường Ukraine
Ukraine nói thêm một thiếu tướng Nga bị giết
Tin của các báo châu Âu hôm 19/03/2022 nói trung tướng Andrei Mordvichev, tư lệnh Quân đoàn hỗn hợp số 8, bị chết trong chiến trận ở Chornobaivka, gần Kherson.
Nếu tin này được phía Nga xác nhận thì đây là cấp chỉ huy cao nhất của Nga tử trận tại Ukraine trong cuộc xâm lăng do TT Putin chủ xướng.
Cho đến nay, đã có 4 thiếu tướng Nga bị giết, theo phía Ukraine.
Đó là thiếu tướng Oleg Mityaev, tư lệnh sư đoàn xạ thủ cơ giới 150 [150th Motor Rifle Division], người từng có thành tích chiến đấu ở Syria. Xác ông được quân Ukraine tìm thấy ngay vệ đường ở Mariupol. Cầu vai mang hàm thiếu tướng "được tìm thấy gần đó", gợi ý thân thể người đàn ông không toàn vẹn.
Nguồn hình ảnh, Telegram/@Pravda_Gerashchenko
Chụp lại hình ảnh,
Oleg Mityaev - Tư lệnh sư đoàn súng trường cơ giới số 150 của Nga
Trước đó, tin của phía Ukraine nêu ra nói các thiếu tướng của Nga, Vitaly Gerasimov, Andrei Kolesnikov và Andrei Sukhovetsky đều đã bị giết trong chiến trận.
Con số các cấp tá, từ đại tá chỉ huy lữ đoàn, tiểu đoàn tới đại uý chỉ huy các đơn vị dù, an ninh quân đội của Nga bị giết trong cuộc chiến ở Ukraine còn cao hơn, không dưới 13 người.
Chụp lại hình ảnh,
Andrei Kolesnikov - Tư lệnh quân đoàn liên quân 29
Tin hôm thứ Năm tuần qua từ Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine cho hay đại tá Sergey Sukharev, lữ đoàn trưởng dù 331 bị họ giết.
Các nguồn Ukraine và Nga, gồm cả lời chia buồn trên mạng xã hội của sĩ quan Nga, nêu tên một số đại tá, trung tá Nga tử trận, tuy BBC không thể kiểm chứng được:
Đại tá dù Konstantin Zezevsky, Trung tá Yuri Agarkov [cả hai cùng bị giết một lúc]; Trung tá Dmitry Safronov [thủy quân lục chiến]; trung tá Denis Glebov [quân dù]; Đại tá Sergei Porokhnya [công binh].
Đại uý Alexander Shokun, thuộc trung đoàn dù xung kích 11, đã bị giết cùng gần 100 binh sĩ chỉ trong một đợt tấn công.
Trong số quân Nga thiệt mạng có Georgy Dudorov, 23 tuổi, con trai một đồng nghiệp KGB thân cận với TT Putin.
Ngoài ra, có tin thiếu tướng Magomed Tushayev, tư lệnh một sư đoàn của Chechnya cũng đã bị phía Ukraine giết nhưng vì ông ta là người Chechnya nên các báo châu Âu không tính vào số "tướng Nga tử trận".
Theo một số báo Anh và châu Âu, Vladimir Zhonga, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn tân phát-xít Nga [Sparta Battalion, được Kremlin hỗ trợ], đã bị giết ở Volnovakha.
Bên cạnh các tướng tử trận, quân đội Nga còn "mất tướng" vì bị tổng thống sa thải hoặc bắt giữ.
Các tin tuần trước nói có tám sĩ quan cao cấp, mang hàm tướng đã bị sa thải.
Gần đây nhất, trung tướng Roman Gavrilov, 45 tuổi, bị Kremlin bắt vì "tiết lộ tin tức chiến sự", theo một số báo châu Âu nhưng nguồn tin Nga chỉ nói tướng Gavrilov, Phó tư lệnh Cận vệ Quốc gia [Rosgvardia] "bị sa thải".
Trước đó, hai nhân vật lãnh đạo ngành an ninh FSB khét tiếng cũng bị TT Putin bắt. Ông Sergei Beseda, Cục trưởg Cục V, tình báo ngoại tuyến của FSB và người phó, bị bắt vì thu thập thông tin sai lạc về tình hình Ukraine.
Các báo châu Âu tuy vậy cho rằng lỗi không phải của họ mà vì hệ thống thông tin tình báo Nga quá kém ở Ukraine.
Phía Ukraine thu thanh được lời các sĩ quan an ninh FSB Nga tại vùng Kharkiv nói chuyện qua SIM card đánh cắp ở cửa hàng của Ukraine vì hệ thống liên lạc mã hóa của Nga bị hỏng.
Một đại uý của an ninh quân đội Nga [GRU], Alexey Glushchak, 31 tuổi, cũng đã bị Ukraine giết trong chiến trận.
Một cách giải thích Nga chết nhiều tướng là vì họ phải ra tiền tuyến chỉ đạo trực tiếp, do tinh thần quân lính bị xuống, hoặc do thông tin liên lạc tồi tệ, nên dễ trúng tên bay đạn lạc.
Tuy thế, vụ thiếu tướng dù Andrei Sukhovetsky bị quân Ukraine bắn tỉa chết tại trận hôm 28/02 gợi ý rằng dù ít quân hơn, phía Ukraine có những ưu thế nhất định về trinh sát.
Các báo quân sự Hoa Kỳ đang cố gắng tìm hiểu vì sao cấp tướng, tá của Nga chết nhiều như vậy.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Một binh lính Ukraine sử dụng hệ thống tên lửa chống tăng Javelin trong cuộc tập trận năm 2021
Quân Mỹ thường "giữ tướng ở tuyến sau" và trong nhiều cuộc chiến họ chưa từng bị chết tướng tại chiến trường.
Ví dụ, năm 2014, thiếu tướng Harold Greene chết tại Kabul do một người lính đồng minh Afghanistan xả súng bắn quân Mỹ vì căm thù.
Đây là vị tướng Mỹ duy nhất chết khi làm nhiệm vụ kể từ năm 1972, khi chuẩn đô đốc Rembrandt C. Robinson chết vì tai nạn trực thăng ở Vịnh Bắc Bộ ngày 8 tháng 5/1972. Hai năm trước, thiếu tướng George William Casey Sr., cũng chết trong tai nạn trực thăng ở Nam VN.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Vũ khí viện trợ của Hoa Kỳ gửi cho Ukraine
Tướng Mỹ duy nhất bị lực lượng cộng sản bắn chết là chuẩn tướng bộ binh William R. Bond, trúng đạn vào ngực vào tháng 4/1970 ở Nam Việt Nam.
Số tướng Nga liên tiếp chết bị đạn của đối phương vì thế đã đặt ra rất nhiều câu hỏi.
Jeffrey Edmonds, cựu giám đốc chuyên về Nga trong Hộ đồng An ninh Quốc gia Mỹ thời Barack Obama nói với trang Military.com rằng "sức ép chính trị từ Moscow có vẻ là nguyên nhân nhiều sĩ quan cao cấp của Nga phải xông ra tiền tuyến".
Mục tiêu chính trị là phải chiếm bằng được các đô thị của Ukraine khiến họ phải ra trận, ông nói.
Tuy thế, có một cách giải thích khác là quân Ukraine dùng thông tin tình báo, trinh sát chiến trường, nhờ trình độ chiến tranh điện tử cao hơn mà "lùng và diệt" các cấp chỉ huy, tư lệnh của Nga khá hiệu quả.
Một bài trên BBC News hôm 17/03 có đoạn:
"Với tổn thất lớn như vậy, một số chuyên gia cho rằng các vị tướng này không chỉ đơn giản là ở sai chỗ, sai thời điểm mà nhiều khả năng Ukraine đang nhắm vào các sĩ quan cao cấp nhất của Nga.
"Tôi không nghĩ đây là một vụ tai nạn. Một vụ là tai nạn, nhưng nhiều vụ là chủ đích", Rita Konaev, Đại học Georgetown nói với BBC.
Tờ Wall Street Journal trích lời một nguồn tin nội bộ từ phía Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine có một đội tình báo quân sự chuyên nhắm vào tầng lớp sĩ quan của Nga: "Họ tìm kiếm các tướng lĩnh, phi công, chỉ huy pháo binh."
Theo bà Konaev, vì quân Ukraine ít hơn nên việc nhắm mục tiêu vào các cá nhân cấp cao có thể là một phần quan trọng của cuộc chiến thông tin."
Một số tờ báo châu Âu nhắc lại khả năng do thám và định vị những nhân vật đối địch quan trọng của quân đội Hoa Kỳ.
Hồi tháng 1/2020, thiếu tướng Qasem Soleimani của Iran đã bị drone vũ trang do Hoa Kỳ bắn, giết chết khi bí mật tới Baghdad, Iraq.
Tuy không ai xác nhận liệu Hoa Kỳ hay đồng minh có chia sẻ tin tức tình báo cho Ukraine hay là không, các nguồn tin quân sự đánh giá rằng trong tám năm qua, từ sau 2014, quân đội Ukraine đã tiến bộ rất nhiều trong việc do thám từ trên không, nhờ cuộc chiến ở Donbass.
Drone Bayraktar-TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp đã tiêu diệt một số cấp chỉ huy của quân đội ly khai theo Nga ở vùng Donbass trong những năm qua.