Tên đông trùng hạ thảo vì vị thuốc này vào mùa đông là con sâu, mùa hạ lại thành cây cỏ. Sách cổ coi đông trùng hạ thảo bổ ngang nhân sâm.
Đông trùng hạ thảo là một vị thuốc quý.
Đông trùng hạ thảo của Trung Quốc [Cordyceps] là một giống nấm mọc ký sinh trên sâu non của một loại sâu thuộc họ sâu Cánh bướm. Nấm và sâu hợp sinh với nhau. Vào mùa đông, con sâu non nằm ở dưới đất, nấm phát triển vào toàn thân con sâu để hút chất trong con sâu làm cho con sâu chết. Đến mùa hạ, nấm sinh cơ chất [stroma] mọc chồi khỏi mặt đất, nhưng gốc vẫn dính liền với đầu sâu, đào lấy tất cả xác sâu và nấm để dùng.
Tại Trung Quốc, đông trùng hạ thảo thường gặp ở những rừng ẩm ướt các tỉnh Tứ Xuyên, Vân Nam, Tây Khang, Tây Tạng, nhiều ở Tứ Xuyên và tốt nhất ở Tây Tạng.
Đông trùng hạ thảo tươi.
2. Công dụng và liều dùng
Đông trùng hạ thảo là một vị thuốc được ghi vào tài liệu thuốc đông y vào giữa thế kỷ 18 trong bộ Bản thảo cương mục thập di [1765]. Trong sách cổ ghi chép, đông trùng hạ thảo là một vị thuốc bổ, chữa thần kinh suy nhược, ho, ho lao; bổ tinh khí, chữa đau lưng, bổ thận.
Liều dùng: Ngày uống 1 - 2g dưới dạng rượu thuốc.
Người ta cho rằng đông trùng hạ thảo ngâm rượu uống chữa chứng đau lưng, mỏi gối, tác dụng ngang nhân sâm.
Theo tài liệu cổ, đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính ôn, vào hai kinh phế và thận; có tác dụng ích phế, thận, bổ tinh tủy, cầm máu, hóa đờm, dùng chữa hư lao sinh ho, ho ra máu, liệt dương, lưng gối mỏi, di tinh.
Đông trùng hạ thảo dạng sợi.
3. Bài thuốc có đông trùng hạ thảo
ThS.BS. Nguyễn Quang Dương – Trưởng khoa Ung bướu Bệnh viện Tuệ Tĩnh giới thiệu một số món ăn, bài thuốc, trà thuốc... có trùng thảo, bổ dưỡng:
Bài 1: Đông trùng hạ thảo 5g, khoản đông hoa 6g, tang bạch bì 8g, cam thảo 3g, tiểu hồi hương 2g, nước 600ml. Sắc còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày. Uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Chữa bệnh suy nhược của người già yếu, viêm phế quản mạn tính.
Bài 2: Đông trùng hạ thảo 5g, tục đoạn 10g, đỗ trọng 10g, đương quy 12g, thục địa 12g, bạch thược 12g, xuyên khung 6g, ngưu tất bắc 12g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2-3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Dùng tốt cho người đau mỏi thắt lưng, kinh nguyệt kéo dài, nhạt màu, ra ít, đầu váng mắt hoa.
Bài 3: Thục địa 10g, liên tu 10g, đông trùng hạ thảo 10g, câu kỷ tử 10g, sơn thù 10g, hoài sơn 12g. Sắc uống. Ngày 1 thang, chia 2-3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Chữa liệt dương, di tinh.
Gà hầm đông trùng hạ thảo.
4. Món ăn, trà thuốc, rượu thuốc có đông trùng hạ thảo
- Thịt gà hầm đông trùng hạ thảo: Đông trùng hạ thảo 10g, thịt gà ác 200g hầm nhừ, thêm gia vị. Chia ăn 1-2 lần trong ngày.
Công dụng: Dùng tốt cho người bị thiếu máu, liệt dương, di tinh.
- Trà đông trùng hạ thảo: Đông trùng hạ thảo 10 cọng cho vào ấm trà, đổ nước sôi trong 10 phút. Uống trà hàng ngày.
Công dụng: Mát phổi, ích khí tráng dương dùng cho người liệt dương, di tinh.
- Rượu đông trùng hạ thảo: Đông trùng 100g, kỷ tử 50g, ngâm với 7 lít rượu 40o sau 10 ngày có thể dùng được. Ngày 1 lần buổi tối 30ml.
Khi nói đến việc sử dụng đông trùng hạ thảo, một loại thảo dược quý hiếm từ thiên nhiên, nhiều câu hỏi thường xuất hiện: Liệu có nên uống đông trùng hạ thảo thường xuyên không? Các công dụng của đông trùng hạ thảo là gì? Nên uống đông trùng hạ thảo vào lúc nào tốt nhất?… Pharmacity sẽ trả lời những thắc mắc trên một cách chi tiết nhất thông qua bài viết này.
Có nên uống đông trùng hạ thảo thường xuyên không?
Trước khi trả lời câu hỏi trên, bạn cần biết một số tác dụng phụ có thể xảy ra nếu bạn uống đông trùng hạ thảo không đúng cách, gồm: Rối loạn chảy máu; Rối loạn nhịp tim; Giảm thị lực; Nhức đầu, Nôn ói, Gây ngứa, Khô miệng và môi;…
Vậy, có nên uống đông trùng hạ thảo thường xuyên không? Câu trả lời là KHÔNG. Mặc dù trên thực tế việc sử dụng đông trùng hạ thảo tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng loại thảo dược này ở liều cao và liên tục trong một khoảng thời gian dài để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Các công dụng của đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo [Cordyceps Sinensis] là một loại thảo dược quý từ tự nhiên với thành phần dinh dưỡng đa dạng và có giá trị cao, cụ thể như:
- Đông trùng hạ thảo chứa nhiều loại vitamin có lợi cho cơ thể như Vitamin A, C, B12, E, K.
- Đông trùng hạ thảo chứa đến 17 loại axit amin khác nhau như glutamic acid, aspartic acid, histidine, serine, glycine,…
- Loại thảo dược này cũng cung cấp nhiều loại khoáng chất thiết yếu như sắt, canxi, kẽm, đồng.
- Đông trùng hạ thảo chứa khoảng 8,4% chất béo, trong đó chứa một loại đường manitol.
Ngoài ra, đông trùng hạ thảo còn chứa rất nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe khác, gồm: Hydroxyethyl Adenosine [HEAA], Adenosine, Acid Cordycepic, Cordycepin,…
Một số công dụng của đông trùng hạ thảo có thể kể đến như:
- Hỗ trợ tim mạch: Các chất như Cordycepin, Adenosine và Polysaccharide trong đông trùng hạ thảo giúp điều hòa lipid, giảm cholesterol và lipoprotein trong máu. Nó cũng có khả năng tăng cholesterol có lợi và hỗ trợ ngăn chặn quá trình xơ vữa động mạch.
- Tăng khả năng kháng viêm: Đông trùng hạ thảo giúp ức chế phản ứng viêm trong cơ thể thông qua các protein đặc biệt, có khả năng giảm viêm đường hô hấp và trên da. Đồng thời, hỗ trợ làm giảm triệu chứng hen suyễn và các tình trạng viêm nhiễm khác.
- Cải thiện hệ miễn dịch: Đông trùng hạ thảo tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch, điều tiết phản ứng đáp tế bào lympho, ngăn cản vi khuẩn gây bệnh và cải thiện sức đề kháng của cơ thể.
- Nâng cao hiệu quả tập luyện thể thao: Đông trùng hạ thảo tăng sản xuất phân tử adenosine triphosphate, cung cấp năng lượng cho cơ bắp và tối ưu hóa việc tiêu thụ oxy, từ đó giúp nâng cao hiệu quả thể thao.
- Chống oxy hóa: Đông trùng hạ thảo chứa các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và giảm tình trạng lão hóa. Nó cũng có tiềm năng cải thiện trí nhớ và chức năng tình dục.
- Hỗ trợ chuyển hoá các hormone sinh dục, hỗ trợ cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng, điều hoà kinh nguyệt.
Cách uống đông trùng hạ thảo an toàn và hiệu quả
Có nên uống đông trùng hạ thảo thường xuyên không? Đâu là cách uống đông trùng hạ thảo an toàn và hiệu quả? Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu ngay trong phần bài viết dưới đây.
Liều lượng sử dụng đông trùng hạ thảo an toàn
Liều lượng sử dụng đông trùng hạ thảo tốt nhất thường được xác định dựa trên hoạt chất chính như Cordycepin và Adenosine. Dưới đây là thông tin về liều lượng khuyến nghị:
- Đối với hoạt chất Cordycepin: 4mg-10mg cho mỗi gram cân nặng, tương đương với khoảng 4g-10g cho mỗi kg cân nặng.
- Đối với hoạt chất Adenosine: 0.03-0.08 mg cho mỗi gram cân nặng, tương đương với khoảng 30-80 mg cho mỗi kg cân nặng.
Với loại chế phẩm đông trùng hạ thảo chất lượng , nên sử dụng từ 1-3 gram mỗi ngày [dạng sấy bảo quản]. Đối với các loại đông trùng hạ thảo có hàm lượng dược chất thấp hơn, liều lượng sử dụng có thể cao hơn và có thể xem chúng như là một loại nấm ăn thường ngày.
Tuy nhiên, liều lượng có thể thay đổi dựa trên nhiều yếu tố như tuổi, tình trạng sức khỏe và mục đích sử dụng. Hiện tại, không có liều lượng chung cho đông trùng hạ thảo tươi. Trong nhiều nghiên cứu, người ta thường sử dụng liều lượng 1-3 gram mỗi ngày cho đông trùng hạ thảo dạng uống hoặc thực phẩm chức năng, và đã chứng minh rằng liều lượng này an toàn và có lợi cho sức khỏe.
Uống đông trùng hạ thảo vào lúc nào tốt nhất?
Để đạt được hiệu quả cao nhất, bạn nên uống đông trùng hạ thảo vào những thời điểm sau đây:
- Trước hoặc sau bữa ăn: Đối với đông trùng hạ thảo dạng viên nang hoặc bột, bạn có thể dùng trước hoặc sau khi ăn khoảng 30 phút đều mang lại hiệu quả như nhau.
- Người già bị mất ngủ: Nên uống đông trùng hạ thảo vào ban ngày, để không bị khó ngủ vào ban đêm.
- Người muốn tăng cường sinh lý: Nên uống đông trùng hạ thảo vào buổi tối trước khi đi ngủ để tối đa hiệu quả.
Tuy nhiên, cần cân nhắc thật kỹ nếu muốn uống đông trùng hạ thảo ngay trước khi đi ngủ, vì có thể gây kích thích thần kinh và ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn.
Những ai NÊN và KHÔNG NÊN uống đông trùng hạ thảo?
Đông trùng hạ thảo là một trong những thảo dược được quan tâm và sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, việc sử dụng thảo dược này không phải lúc nào cũng phù hợp cho tất cả mọi người. Dưới đây là một số hướng dẫn giúp bạn xác định liệu đông trùng hạ thảo có phù hợp với bản thân hay không.
Những đối tượng NÊN uống đông trùng hạ thảo, gồm:
- Người ở độ tuổi trung niên: Đông trùng hạ thảo giúp ngăn ngừa lão hóa, tăng cường hormone và cải thiện sức khỏe.
- Người lớn tuổi: Sử dụng đông trùng hạ thảo có thể nâng cao sức khỏe, cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa nhiều bệnh lý.
- Bệnh nhân đang điều trị ung thư: Hoạt chất Cordycepin hỗ trợ ngăn ngừa sự phát triển tế bào ung thư và cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
- Người mắc các bệnh lý tim mạch và huyết áp: Sử dụng đông trùng hạ thảo giúp ổn định huyết áp và cải thiện lưu thông máu.
- Người mắc các bệnh về hô hấp: Đông trùng hạ thảo có tác dụng làm lành tổn thương hô hấp và giảm viêm nhiễm.
- Người có sức đề kháng yếu: Sử dụng đông trùng hạ thảo có thể bổ sung dưỡng chất, tăng cường sức đề kháng và bồi bổ cơ thể.
Những đối tượng KHÔNG NÊN uống đông trùng hạ thảo, gồm:
- Bệnh tự miễn: Nếu bạn bị mắc bệnh tự miễn như đau cơ xơ hóa hoặc bệnh đa xơ cứng, việc sử dụng đông trùng hạ thảo quá mức có thể làm trạng thái bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sử dụng thuốc chống đông máu, thuốc giảm viêm: Người đang dùng các loại thuốc giảm viêm [như: thuốc chống viêm không steroid [NSAID], aspirin, ibuprofen hoặc naproxen] hoặc thuốc chống đông máu nên cân nhắc về việc uống đông trùng hạ thảo vì chúng có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc này.
- Trẻ dưới 5 tuổi: Do hàm lượng dưỡng chất có trong đông trùng hạ thảo rất lớn, cơ thể của trẻ em dưới 5 tuổi còn yếu nên sẽ khó hấp thụ hết, từ đó gây rối loạn tiêu hóa và tác động xấu đến sự phát triển của trẻ.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú: Trước khi sử dụng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng việc uống đông trùng hạ thảo sẽ không có tác động xấu đến thai kỳ và sức khỏe của trẻ.
Các thực phẩm không nên dùng chung với đông trùng hạ thảo
Tuy việc uống đông trùng hạ thảo có nhiều lợi ích, nhưng việc kết hợp với các thực phẩm không phù hợp có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thảo dược hoặc gây ra các vấn đề sức khỏe. Một số thực phẩm không nên dùng chung với đông trùng hạ thảo gồm:
- Củ cải: Củ cải có thể tăng tốc độ nhu động ruột và rút ngắn thời gian lưu lại của đông trùng hạ thảo trong đường ruột, từ đó làm giảm hiệu quả hấp thụ các hoạt chất có trong thảo dược này.
- Đậu xanh: Sự kết hợp của đông trùng hạ thảo với đậu xanh có thể làm giảm tác dụng của đông trùng hạ thảo, vì đậu xanh có tính giải độc, ức chế tác động của thức ăn bên ngoài.
- Thực phẩm chua và lạnh: Đông trùng hạ thảo không nên kết hợp với các thực phẩm chua và lạnh như sữa chua, cà chua, hay các loại hải sản chua như nghêu, sò, ốc, hến, vì có thể làm giảm tác dụng của thảo dược hoặc gây ra các vấn đề sức khỏe như buồn nôn, huyết áp cao.
- Thực phẩm cay nóng và nhiều dầu mỡ: Đông trùng hạ thảo có tính ấm, không nên ăn cùng với món ăn cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ. Việc kết hợp này có thể gây nóng trong cơ thể, gây ra các tác động xấu cho da và sức khỏe.
Hy vọng thông tin có trong bài viết này đã giải đáp thắc mắc có nên uống đông trùng hạ thảo thường xuyên không của bạn. Lưu ý rằng, bất kỳ thực phẩm dinh dưỡng nào cũng nên sử dụng ở một mức độ vừa phải, không nên lạm dụng chúng quá nhiều để tránh các tác dụng phụ không mong muốn xảy ra. Hãy theo dõi Pharmacity để xem thêm các kiến thức hữu ích về sức khỏe khác nhé!
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất
Đông trùng hạ thảo Việt Nam có tác dụng gì?
Chống ung thư.
Tăng cường hệ miễn dịch..
Chống lão hóa..
Hỗ trợ hạ đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường..
Cải thiện sức khỏe sinh lý.
Giảm mệt mỏi và tăng cường khả năng phục hồi..
Tác dụng bảo vệ thận..
Hỗ trợ điều trị viêm gan mãn tính và các bệnh liên quan..
Mỗi ngày nên uống bao nhiêu đông trùng hạ thảo?
Liều dùng đông trùng hạ thảo Hiện tại, không có liều lượng chung cho đông trùng hạ thảo tươi. Tuy nhiên, liều lượng thường được sử dụng trong nghiên cứu ở người đối với đông trùng hạ thảo dạng uống hoặc dạng thực phẩm chức năng là 1 – 3 gam mỗi ngày và đã được chứng minh là an toàn, có lợi cho sức khỏe .
Ai nên dùng đông trùng hạ thảo?
Những đối tượng có thể và nên sử dụng nước đông trùng hạ thảo có thể kể đến như: Người trung niên, cao tuổi gặp chứng khó ngủ, suy giảm trí nhớ, nhức mỏi cơ thể, chán ăn, mắc các bệnh tim mạch, huyết áp, tiểu đường hay ung thư.
Khi nào không nên dùng đông trùng hạ thảo?
Đông trùng hạ thảo không phải ai dùng cũng tốt.
Người đang bị sốt. ... .
Trẻ nhỏ ... .
Người bệnh viêm khớp dạng thấp. ... .
Người bị rối loạn đông máu, máu khó đông. ... .
Người chuẩn bị phẫu thuật. ... .
Phụ nữ mang thai..