Bánh chưng đã trở thành một món ăn truyền thống của người dân Việt mỗi khi tết đến xuân về. Cùng tìm hiểu sự tích của loại bánh này qua câu chuyện ngắn song ngữ dưới đây nhé!
Dating back to the Hong Bang Dynasty, the story begun when the sixth Hung King wanted to find a heir to the throne. He organised a competition for his twenty one sons, stating that whoever can create the best dishes under the King’s eyes would be chosen as the heir. While other princes searched for the most expensive and the most exceptional dishes, the eighteenth son, Lang Lieu, could not afford to find any such dishes.
Câu chuyện bắt nguồn từ triều đại Hồng Bàng, khi Hùng Vương thứ 6 muốn tìm người nối ngôi trị vì. Vua đã tổ chức một cuộc thi cho 21 người con trai, bất kỳ ai có thể nấu món ăn ưng ý vua nhất sẽ được chọn kế vị. Trong khi tất cả các hoàng từ đều đi tìm những của ngon vật lạ đắt đỏ, thì người con trai thứ 18, Lang Liêu, không đủ tiền để mua bất cứ thứ gì như vậy.
One night, he dreamt of a deity who told him: “There is nothing bigger than the sky or the earth; and the rice is the most precious of all. Now use glutinous rice to make banh chung, a green thing in the shape of a square, to represent the earth [in ancient time, people thought that the earth was square]. It will have filling made of mung beans and meat symbolizing plants and animals living on earth. You will use green leaves to cover it, representing the care of parents for their children. Then use ground glutinous rice to make banh day, a white, dome-shaped thing representing the sky”.
Một đêm, anh nằm mơ thấy một vị thần đến nói với anh rằng: “Không có gì lớn hơn trời và đất. Gạo là thứ quý giá nhất trên đời. Giờ con hãy dùng gạo nếp để làm bánh chưng, một loại bánh hình vuông có màu xanh lá, tượng trưng cho đất [ngày xưa, người ta nghĩ rằng đất hình vuông]. Nó sẽ có nhân làm bằng đậu xanh và thịt tượng trưng cho thực vật và động vật trên mặt đất. Con cũng hãy dùng lá xanh để gói bên ngoài, tượng trưng cho sự chăm sóc của cha mẹ với con cái. Sau đó hãy dùng cơm nếp làm vỏ bánh dày, một loại bánh trắng, hình tròn tượng trưng cho trời”.
When he awoke, Lang Lieu was very happy and start preparing the two things described by the deity. When Lang Lieu presented his father with them, the King was very impressed by the taste and the meaning that banh chung and banh day represent. He then declared that Lang Lieu would be the new King, and banh chung [the square thing made out of rice] would ever since became the traditional and indispensable dish of the Vietnamese Lunar New Year.
Khi tỉnh dậy, Lang Liêu rất vui mừng và chuẩn bị hai loại bánh mà vị thần đã miêu tả. Khi Lang Liêu đem bánh dâng cha, Vua rất ấn tượng bởi hương vị và ý nghĩa của những chiếc bánh của anh. Ngài tuyên bố Lang Liêu sẽ là vị vua mới, và kể từ đó, bánh chưng [bánh hình vuông làm từ gạo] trở thành một món ăn truyền thống và không thể thiếu trong ngày tết của người Việt Nam.
Theo Exotic Voyages
Thuần Thanh biên dịch
Ngày xưa, vua Hùng Vương có 18 người con. Riêng hoàng tử thứ 18, tên là Lang Liêu, mồ côi mẹ rất sớm. Tết năm đó, vua cha truyền lịnh cho các con trai, rằng ai mang đến cho nhà vua loại bánh nào tuyệt hảo nhất, sẽ được vua truyền ngôi.
Những hoàng tử kia còn có mẹ bên cạnh. Các bà mẹ ra sức chuẩn bị làm các thứ bánh tuyệt hảo cho con trai mình.
Riêng hoàng tử Lang Liêu vì mồ côi mẹ nên chàng rất lo lắng. Lang Liêu về nhà, trằn trọc suy nghĩ suốt đêm. Mệt quá, nên chàng ngủ thiếp đi.
Trong cơn mê, có một bà tiên xuất hiện và khuyên Lang Liêu rằng : "Con hãy nghĩ đến một thứ bánh nào tượng trưng cho công lao của cha mẹ đã dành cho con cái. Lang Liêu sực tỉnh. Công ơn của cha mẹ nuôi dưỡng con cái thật là lớn lắm thay.
Suy nghĩ mãi, cuối cùng, hoàng tử Lang Liêu lấy đậu và nếp, làm ra bánh dầy và bánh chưng.
Đến kỳ hạn, các hoàng tử lần lượt đem những loại bánh mà mình đã đi khắp nơi, nhờ cậy nhiều người làm giúp đến. Vua cha nếm qua các thứ bánh, gật gù khen thưởng.
Cuối cùng, vua nếm thử loại bánh của hoàng tử Lang Liêu tự mình làm lấy . Vua lấy làm ngạc nhiên, hỏi Lang Liêu :
- Loại bánh này vị ngon và lạ quá. Con hãy giải thích cho ta xem.
- Thưa vua cha, bánh này tượng trưng cho công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ đối với con cái . Bánh dầy hình tròn, tượng trưng cho trời . Bánh chưng hình vuông tượng trưng cho đất. Bởi vì, công ơn cha mẹ lớn tựa trời đất. Đậu, nếp, và thịt heo tượng trưng cho công lao nuôi dưỡng, chăm sóc của cha mẹ đã dành cho con cái ... bằng những món ăn mà bất cứ ai cũng cần để lớn lên ...
Vua nghe thấy chí lý, lại thấy bánh ăn mặn mà hương vị, bèn truyền ngôi cho hoàng tử Lang Liêu .Sau khi lên ngôi, Lang Liêu truyền lịnh cho cả nước giữ tập tục ăn bánh dầy, bánh chưng vào dịp đầu năm để tưởng nhớ công ơn của cha mẹ.
Rice is the most precious food item in the land and yet also the most abundant. I have created dishes that symbolize the harmony between the earth and heaven so that all of our people can enjoy
Bánh chưng and Bánh giầy are traditional Vietnamese rice cakes which are made from glutinous rice, and are made from the same ingredients
|
Bánh chưng |
Bánh giầy |
Together they are served during the Vietnamese lunar new year [Tet] together as a symbol for the harmony between the earth and heaven. It was believed in ancient Vietnam, that the earth was square and the heaven was round. Most people offer both of these cakes to the ancestors for new year. According to the book Lĩnh Nam chích quái [Extraordinary stories of Lĩnh Nam] published in 1695, the creation of bánh chưng was credited to Lang Liêu, a prince of the last Sixth Hùng Dynasty [c. 1712 - 1632 BC].
A Page from Lĩnh Nam chích quái [wikipedia.org]
Vietnamese legend has it that the King of the 6th Hùng Dynasty could not decide which of his 18 sons should be his successor and carried out a competition in which whoever could introduce the most delicious dish would become the next ruler of the country. He gave his sons one year to prepare and each prince travelled extensively in search of rare delicacies to make that perfect dish.
However the 18th prince, Lang Liêu, who was the poorest son of the Hùng king, could not afford to travel as his brothers did and acquire such luxurious dishes. Though he was a prince by title, he was humble and lived a modest life. He stayed in the Vietnam to search for his inspiration and focused on local ingredients to create a new dish for his father.
It is said that he was visited by a deity in a dream who gave him directions for two different rice dishes:
There is nothing greater than the sky or the earth. And the rice grain is the most precious thing in the world. Now, use gao nêp [glutinous rice] to make bánh chưng, a green and square cake, symbolizing the earth. It will have a filling made of dau xanh [mung beans] and meat symbolizing plants and animals living on the earth. You will use green leaves to cover the cake, symbolising the services rendered by parents to their children. Then use ground glutinous rice to make bánh giầy, a white, dome shaped cake, symbolizing the sky.
On the last day of the lunar month, all the princes showed the king their dishes. Many were lavish, exotic and delicious but the one that intrigued the king the most was Lang Lieu’s banh day and banh chung. The king asked him to explain these dishes and Lang Lieu said
Rice is the most precious food item in the land and yet also the most abundant. I have created dishes that symbolize the harmony between the earth and heaven so that all of our people can enjoy
The Hùng king found bánh chưng and bánh giầy not only delicious but also a fine representation of the respect for ancestors. Therefore, he decided to cede the throne to Lang Liêu and bánh chưng, bánh giầy became traditional foods during the tết. However these dishes are eaten year round.
Bánh giầy are usually served with a chả lụa while bánh chưng is often served with pickled onions or vegetables, chả lụa and nước mắm.