Phát hành bảo lãnh ngân hàng là gì

Bảo lãnh ngân hàng là một khái niệm đang nhận được sự quan tâm của nhiều khách hàng. Vậy, bảo lãnh ngân hàng là gì? Quy trình bảo lãnh ngân hàng như thế nào?

Trong giao dịch thương mại có hai chủ thể chính là bên bán và bên mua. Cả hai đều muốn đảm bảo quyền lợi của mình đồng thời tránh được những rủi ro có thể xảy ra. Lúc này, các dịch vụ bảo lãnh ra đời nhằm thay thế bên được bảo lãnh thực hiện các nghĩa vụ với bên còn lại.

Nếu bạn đang chưa thực sự hiểu bảo lãnh ngân hàng là gì, quy trình bảo lãnh ngân hàng ra sao thì hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé!

Bảo lãnh ngân hàng là gì?

Theo Luật tổ chức tín dụng năm 2010, bảo lãnh ngân hàng được hiểu là một hình thức cấp tín dụng. Theo đó, đây là cam kết bằng văn bản của tổ chức tín dụng [bên bảo lãnh] với bên có quyền [bên nhận bảo lãnh] về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng [bên được bảo lãnh].

Bảo lãnh ngân hàng là gì?

Điều này được áp dụng trong trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh. Khách hàng phải có trách nhiệm nhận nợ và hoàn trả cho tổ chức tín dụng số tiền đã được trả thay. 

Chứng thư bảo lãnh ngân hàng là gì?

Chứng thư bảo lãnh được biết đến là cam kết của ngân hàng bằng văn bản dành cho đơn vị kinh doanh. Trong trường hợp khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ, ngân hàng sẽ thực hiện thay cho đơn vị kinh doanh đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh là bên đơn vị thứ 3 [Bên bán hàng].

Đặc điểm của bảo lãnh ngân hàng

Để hiểu rõ hơn về bảo lãnh ngân hàng, các bạn có thể tìm hiểu thêm về đặc điểm của nó. Cụ thể:

• Bảo lãnh ngân hàng là giao dịch hay hành vi thương mại đặc thù.
• Hoạt động bảo lãnh ngân hàng thường là tổ chức tín dụng thực hiện.
• Tổ chức tín dụng không chỉ là người bảo lãnh mà còn là một nhà kinh doanh ngân hàng.
• Trong giao dịch bảo lãnh ngân hàng sẽ có 2 hợp đồng, gồm hợp đồng dịch vụ bảo lãnh và hợp đồng bảo lãnh/cam kết bảo lãnh.
• Giao dịch bảo lãnh ngân hàng không phải là giao dịch hai bên hay ba bên mà là một giao dịch kép.
• Giao dịch được xác lập và thực hiện dựa trên chứng từ, tất cả các nghĩa vụ của người bảo lãnh phải thiết lập bằng văn bản. 
• Bảo lãnh ngân hàng là loại hình bảo lãnh vô điều kiện [hay còn gọi là bảo lãnh độc lập].

Các loại bảo lãnh ngân hàng

Bảo lãnh ngân hàng được phân chia ra nhiều loại khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu của từng đối tượng khách hàng.

Các loại bảo lãnh ngân hàng
Phân loại theo phương thức phát hành	Bảo lãnh trực tiếp. Bảo lãnh gián tiếp. Bảo lãnh được xác nhận. Đồng bảo lãnh.
Phân loại theo hình thức sử dụng	Bảo lãnh có điều kiện. Bảo lãnh vô điều kiện.
Phân loại theo mục đích sử dụng	Bảo lãnh đảm bảo hoàn trả vốn vay [Bảo lãnh vay vốn]/ Bảo lãnh dự thầu. Bảo lãnh thực hiện hợp đồng. Bảo lãnh thanh toán. Bảo lãnh đảm bảo hoàn trả tiền ứng trước. Bảo lãnh miễn khấu trừ giá trị hoá đơn. Bảo lãnh bảo hành hay bảo lãnh đảm bảo chất lượng sản phẩm theo hợp đồng.
Các loại bảo lãnh khác	Thư tín dụng dự phòng [L/C]. Bảo lãnh thuế quan. Bảo lãnh hối phiếu. Bảo lãnh phát hành chứng khoán.

Đối tượng tham gia bảo lãnh ngân hàng

• Bên bảo lãnh: Ngân hàng
• Bên được bảo lãnh: Là khách hàng của ngân hàng, có nghĩa vụ thực hiện chi trả các khoản nợ theo cam kết ghi trong hợp đồng.
• Bên nhận bảo lãnh: Là các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước có quyền thụ hưởng các cam kết bảo lãnh của ngân hàng, là đối tác của khách hàng.

Lợi ích của việc bảo lãnh

• Giúp giảm thiểu tối đa những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình vay vốn.
• Khách hàng không cần phải thanh toán ngay cho bên đối tác vì đã có bảo lãnh của ngân hàng. Nhờ vào điều này mà gia tăng thêm cơ hội trì hoãn thanh toán, tăng tài sản lưu thông hiện có.  

Quy trình bảo lãnh ngân hàng

Quy trình làm bảo lãnh ngân hàng được thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Khách hàng ký kết Hợp đồng với Đối tác về việc thanh toán, xây dựng, dự thầu…Bên đối tác yêu cầu khách hàng phải có bảo lãnh Ngân hàng.

Bước 2: Khách hàng lập và gửi hồ sơ đề nghị bảo lãnh đến Ngân hàng.

Trong hồ sơ áp dụng đối với bảo lãnh gồm:

• Giấy đề nghị bảo lãnh.
• Hồ sơ pháp lý bao gồm các loại giấy tờ chứng minh nhân thân.
• Hồ sơ mục đích.
• Hồ sơ tài chính kinh doanh.
• Hồ sơ TSBĐ.

Quy trình bảo lãnh ngân hàng

Bước 3: Ngân hàng tiến hành thẩm định các nội dung như tính hợp pháp, tính khả thi của dự án bảo lãnh, hình thức đảm bảo, năng lực pháp lý của khách hàng, tình hình tài chính của khách hàng…

Nếu đồng ý bảo lãnh, ngân hàng và khách hàng sẽ tiến hành ký Hợp đồng cấp bảo lãnh và thư bảo lãnh.  Trong hợp đồng sẽ thể hiện ràng buộc nghĩa vụ tài chính giữa khách hàng và ngân hàng như số tiền và thời hạn bảo lãnh, phí bảo lãnh, quy định về TSĐB…

Bước 4: Ngân hàng thông báo thư bảo lãnh cho bên nhận bảo lãnh.

Trong thư bảo lãnh sẽ quy định rõ các nội dung trong hợp đồng bảo lãnh. Hợp đồng cấp bảo lãnh ký giữa NH và KH [bên được Bảo lãnh] Thư bảo lãnh là văn bản mà NH chuyển qua cho Đối tác [Bên nhận Bảo lãnh]

Bước 5: Ngân hàng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh với bên nhận bảo lãnh, nếu nghĩa vụ xảy ra.

Bước 6: Ngân hàng yêu cầu bên được bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Ngân hàng [trả nợ gốc, lãi, phí].

Trường hợp bên được ngân hàng bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ được bảo lãnh thì ngân hàng sẽ đứng ra trả thay và tự động hạch toán vay theo lãi suất nợ quá hạn của bên được bảo lãnh. 

Đối với những trường hợp cần thiết, ngân hàng sẽ áp dụng biện pháp để thu nợ như phát mại tài sản đảm bảo, trích tài khoản của bên được bảo lãnh, khởi kiện…

Phí bảo lãnh ngân hàng

Phí bảo lãnh là chi phí mà người được bảo lãnh sẽ phải trả cho ngân hàng do được hưởng dịch vụ này. Theo đó, khoản phí dùng để bù đắp những chi phí mà ngân hàng đã bỏ ra có tính đến những rủi ro có thể phải gánh chịu. 

Phí bảo lãnh theo tỷ lệ phí được tính theo công thức:

Phí bảo lãnh = Số tiền bảo lãnh * Tỷ lệ phí * Thời gian bảo lãnh

Trong đó:

• Số tiền bảo lãnh: Là số tiền ngân hàng cam kết trả thay khi bên được bảo lãnh không thực hiện cam kết trong hợp đồng.  
• Tỷ lệ phí [%]: Quy định theo từng loại bảo lãnh, từng ngân hàng và từng quốc gia khác nhau.
• Phí bảo lãnh được tính vào phí dịch vụ nói chung và đóng góp trực tiếp vào lợi nhuận của ngân hàng.

Từ những thông tin trên chắc hẳn bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm bảo lãnh ngân hàng là gì, quy trình bảo lãnh ngân hàng như thế nào rồi phải không? Hy vọng nội dung bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích.

TÌM HIỂU THÊM:

Bảo lãnh ngân hàng là gì và những kiến thức liên quan được nhiều người quan tâm. Bởi bảo lãnh ngân hàng đóng vai trò then chốt trong các giao dịch kinh doanh ngày nay. Khi tiến hành giao dịch thương mại sẽ có 2 chủ thể tham gia vào là bên bán và bên mua. Cả bên mua và bên bán đều muốn đảm bảo quyền lợi của mình và tránh những rủi ro ngoài ý muốn. Vì vậy sẽ hình thành nhu cầu hợp đồng bảo đảm, bảo lãnh.

Với những ai trong ngành, thường xuyên giao dịch thì khi nhắc đến bảo lãnh không còn xa lạ. Tuy vậy, với nhiều người, đây vẫn còn là điều khá mới mẻ. Vậy bảo lãnh ngân hàng là gì? Có những loại bảo lãnh nào? Quy trình và thủ tục ra sao? Cùng tìm hiểu cụ thể hơn qua bài viết sau nhé.

Bảo lãnh ngân hàng là gì?

Khái niệm bảo lãnh dưới góc độ pháp lý và kinh tế có nhiều cách hiểu khác nhau. Nếu xét theo góc độ pháp lý, khái niệm bảo lãnh ở các nước đang áp dụng đều giống nhau.

Về cơ bản thì bảo lãnh ngân hàng là phía thứ ba [bên bảo lãnh] đứng ra cam kết với bên có quyền [bên nhận bảo lãnh] và thực hiện nghĩa vụ thay mặt cho bên có nghĩa vụ [bên được bảo lãnh].

Căn cứ theo điều 335 Bộ luật dân sự 2015 đã quy định, bảo lãnh ngân hàng sẽ hết thời hạn thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh khi bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện sai nghĩa vụ đã cam kết trước đó.

Để nắm chắc hơn về bảo lãnh ngân hàng, những đặc điểm sẽ giải thích rõ hơn:

• Bảo lãnh ngân hàng thường được thực hiện bởi các tổ chức tín dụng.
• Tổ chức tín dụng có thể đóng vai trò người bảo lãnh và là một nhà kinh doanh ngân hàng.
• Giao dịch bảo lãnh ngân hàng gồm có 2 hợp đồng: hợp đồng dịch vụ bảo lãnh và hợp đồng cam kết bảo lãnh.
• Giao dịch bảo lãnh ngân hàng là một giao dịch kép.
• Đây là loại hình bảo lãnh vô điều kiện [bảo lãnh độc lập].
• Giao dịch bảo lãnh chỉ căn cứ trên chứng từ hợp lệ.
• Xét về mặt pháp lý, bảo lãnh ngân hàng là giao dịch thương mại hay hành vi thương mại đặc thù.
• Tất cả các nghĩa vụ của người bảo lãnh đều cam kết bằng văn bản đúng quy định.

Xem thêm: Kiều hối là gì?

Thư bảo lãnh ngân hàng là gì?

Thư bảo lãnh ngân hàng là chỉ cam kết của ngân hàng bằng văn bản dành cho đơn vị kinh doanh về việc ngân hàng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính cho đơn vị kinh doanh trong thời gian có giới hạn, khi đơn vị này không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh là bên đơn vị thứ 3 [bên bán hàng].

Các loại bảo lãnh ngân hàng

Dưới mỗi góc nhìn khác nhau, sẽ có cách phân loại bảo lãnh ngân hàng khác nhau. Chúng ta có thể sắp xếp theo: đối tượng bảo lãnh, phân loại theo hình thức sử dụng, phân loại theo phương thức phát hành bảo lãnh và phân loại theo mục đích. Cụ thể như sau:

• Phân loại theo hình thức sử dụng: bao gồm 2 hình thức là: bảo lãnh có điều kiện và bảo lãnh vô điều kiện
• Phân loại theo phương thức phát hành: gồm các hình thức: bảo lãnh trực tiếp, Bảo lãnh gián tiếp, bảo lãnh được xác nhận và đồng bảo lãnh.
• Phân loại theo mục đích sử dụng: gồm nhiều loại bảo lãnh như: bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh đảm bảo hoàn trả vốn vay, bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh đảm bảo hoàn trả tiền ứng trước, bảo lãnh bảo hành hay bảo lãnh đảm bảo chất lượng sản phẩm theo hợp đồng, bảo lãnh miễn khấu trừ giá trị hoá đơn
• Các loại bảo lãnh khác: bao gồm các loại thư tín dụng dự phòng, bảo lãnh thuế quan, bảo lãnh hối phiếu, bảo lãnh phát hành chứng khoán.

Quy trình thủ tục bảo lãnh ngân hàng

Quy trình bảo lãnh ngân hàng sẽ trải qua 6 bước cơ bản như sau:

• Bước 1: Khách hàng ký kết Hợp đồng với phía Đối tác theo yêu cầu: thanh toán, xây dựng, dự thầu… Phía đối tác yêu cầu cần có bảo lãnh Ngân hàng.
• Bước 2: Khách hàng sẽ lập hồ sơ và gửi đề nghị bảo lãnh cho ngân hàng. Thủ tục hồ sơ sẽ bao gồm:

– Giấy đề nghị bảo lãnh

– Hồ sơ pháp lý

– Hồ sơ mục đích

– Hồ sơ tài chính kinh doanh

– Hồ sơ tài sản đảm bảo.

• Bước 3: Phía ngân hàng sẽ tiến hành thẩm định các nội dung như: tính hợp pháp, khả thi của dự án bảo lãnh; năng lực pháp lý của khách hàng, hình thức bảo đảm; đánh giá khả năng tài chính của khách hàng. 

Nếu được thông qua, ngân hàng và khách hàng sẽ tiến hành ký hợp đồng cấp bảo lãnh và thư bảo lãnh.

• Bước 4: Ngân hàng sẽ thông báo thư bảo lãnh cho bên nhận bảo lãnh. Trong thư sẽ có các quy định rõ ràng các nội dung cơ bản trong hợp đồng cấp bảo lãnh.
• Bước 5: Ngân hàng sẽ thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh với bên nhận bảo lãnh nếu phát sinh xảy ra.
• Bước 6: Ngân hàng yêu cầu bên được bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ tài chính của mình với phía ngân hàng như: trả nợ gốc, lãi, phí.

Nếu bên được bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ, phía ngân hàng sẽ tiến hành thanh toán thay và tự động hạch toán nợ vay bắt buộc đối với số tiền trả nợ thay theo lãi suất nợ quá hạn của phía được bảo lãnh. 

Các biện pháp cần thiết để thu nợ như phát mại tài sản đảm bảo, trích tài khoản của bên được bảo lãnh, khởi kiện… sẽ được ngân hàng áp dụng.

Phí bảo lãnh ngân hàng hạch toán như thế nào?

Phí bảo lãnh là chi phí mà người được bảo lãnh phải trả cho ngân hàng. Chi phí dùng để bù đắp những chi phí, hoạt động của ngân hàng đã bỏ ra trước về những rủi ro có thể phải chịu trách nhiệm. Về phía ngân hàng, phí bảo lãnh được tính vào phí dịch vụ và đóng góp trực tiếp vào lợi nhuận ngân hàng.

Công thức tính phí bảo lãnh sẽ là: 

Phí bảo lãnh = Số tiền bảo lãnh * Tỷ lệ phí * Thời gian bảo lãnh

Giải thích:

• Số tiền bảo lãnh: Là số tiền ngân hàng cam kết trả đứng ra trả thay khi bên được bảo lãnh không thực hiện cam kết.  
• Tỷ lệ phí [%]: Tùy theo từng loại bảo lãnh, ngân hàng khác nhau sẽ áp dụng tỉ lệ khác nhau.
• Thời gian bảo lãnh: Là thời gian việc bảo lãnh cam kết giữa 2 bên.

Ví dụ về bảo lãnh ngân hàng:

• Số tiền bảo lãnh: 100.000.00 vnđ
• Tỷ lệ phí: 1%/năm
• Thời gian bảo hành: 2 năm

Như vậy phí bảo lãnh sẽ là: 100.000.00 * 1% * 2 năm = 2.000.000 vnđ

Kết luận

Để bảo lãnh ngân hàng phát huy đúng vai trò, chức năng và tránh những tranh chấp không đáng có thì bạn cần tìm hiểu kỹ càng và cẩn thận khi tham gia bảo lãnh. Hy vọng với những thông tin chia sẻ ở trên như bảo lãnh ngân hàng là gì, các loại bảo lãnh, thư bảo lãnh, quy trình thủ tục.. đã giúp bạn hiểu thêm về kiến thức tài chính này.