Hợp đồng là gì? Hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn? Các loại hợp đồng trong đấu thầu? Nguyên tắc thanh toán đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh? Nội dung của hồ sơ thanh toán đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh?
Hợp đồng trong các hoạt động đấu thầu là sản phẩm cuối cùng được ký giữa chủ đầu tư và nhà thầu trúng thầu. Về thời gian, quy trình và cách thức thanh toán sẽ do chủ đầu tư và nhà thầu thương thảo, tuy nhiên hồ sơ thanh toán có một số đặc điểm cần lưu ý.
Luật sư tư vấn luật về hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh: 1900.6568
1. Hợp đồng là gì?
Theo Bộ luật dân sự năm 2015, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Việc nội dung trong hợp đồng quy định những gì còn phụ thuộc vào tính chất và yêu cầu công việc, cũng như các đặc tính chuyên biệt của từng công việc. Tuy nhiên, cần đảm bảo một số nội dung chính như sau:
– Đối tượng của hợp đồng;
– Số lượng, chất lượng;
– Giá, phương thức thanh toán;
– Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng;
– Quyền, nghĩa vụ của các bên;
– Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng;
– Phương thức giải quyết tranh chấp.
Theo Khoản 32 Điều 4 Luật đấu thầu 2013, hợp đồng là văn bản thỏa thuận giữa chủ đầu tư với nhà thầu được lựa chọn trong thực hiện gói thầu thuộc dự án; giữa bên mời thầu với nhà thầu được lựa chọn trong mua sắm thường xuyên; giữa đơn vị mua sắm tập trung hoặc giữa đơn vị có nhu cầu mua sắm với nhà thầu được lựa chọn trong mua sắm tập trung; giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền với nhà đầu tư được lựa chọn hoặc giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền với nhà đầu tư được lựa chọn và doanh nghiệp dự án trong lựa chọn nhà đầu tư.
Hợp đồng trong các hoạt động đấu thầu là sản phẩm cuối cùng được ký giữa chủ đầu tư và nhà thầu trúng thầu. Đây là văn bản pháp lý quan trọng để gắn trách nhiệm của mỗi trong quá trình thực hiện hợp đồng. Hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh có thể được hiểu là loại hợp đồng trong đấu thầu sẽ có sự điều chỉnh về giá khi khối lượng công việc có sự thay đổi.
2. Hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn?
Được quy định tại Điều 65 Luật đấu thầu năm 2013, Hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn cụ thể như sau:
‘ Điều 65. Hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn
1. Sau khi lựa chọn được nhà thầu, chủ đầu tư đối với dự án, bên mời thầu đối với mua sắm thường xuyên, đơn vị mua sắm tập trung hoặc đơn vị có nhu cầu mua sắm đối với mua sắm tập trung và nhà thầu được lựa chọn phải tiến hành ký kết hợp đồng thực hiện gói thầu. Đối với nhà thầu liên danh, tất cả thành viên tham gia liên danh phải trực tiếp ký, đóng dấu [nếu có] vào văn bản hợp đồng. Hợp đồng ký kết giữa các bên phải tuân thủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Một gói thầu có thể được thực hiện theo một hoặc nhiều hợp đồng; trong một hợp đồng có thể áp dụng một hoặc nhiều loại hợp đồng quy định tại Điều 62 của Luật này. Trường hợp áp dụng nhiều loại hợp đồng thì phải quy định rõ loại hợp đồng tương ứng với từng nội dung công việc cụ thể.
3. Hợp đồng được ký kết giữa các bên phải phù hợp với nội dung trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất, kết quả thương thảo hợp đồng, quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.
4. Giá hợp đồng không được vượt giá trúng thầu. Trường hợp bổ sung khối lượng công việc ngoài hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu dẫn đến giá hợp đồng vượt giá trúng thầu thì phải bảo đảm giá hợp đồng không được vượt giá gói thầu hoặc dự toán được phê duyệt; nếu dự án, dự toán mua sắm gồm nhiều gói thầu, tổng giá hợp đồng phải bảo đảm không vượt tổng mức đầu tư, dự toán mua sắm được phê duyệt.
5. Chính phủ quy định nội dung hợp đồng liên quan đến đấu thầu.’
Như vậy, có thể hiểu rằng hợp đồng là một bước để chủ đầu tư, bên mời thầu và nhà thầu có ràng buộc về quyền và nghĩa vụ pháp lý với nhau trong việc cam kết thực hiện các thỏa thuận. Việc áp dụng loại hợp đồng nào để phù hợp với tính chất pháp lý của gói thầu sẽ dựa vào sự lựa chọn của chủ đầu tư, bên mời thầu và nhà thầu. Việc thương thảo hợp đồng được dựa trên hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất để tiến đến ký kết hợp đồng.
Giá hợp đồng là một trong các yếu tố quan trọng trong khi ký hợp đồng. Giá hợp đồng chính là giá đề nghị trúng thầu được ghi nhận thông qua hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất của nhà thầu. Nguyên tắc khi thương thảo hợp đồng là không làm thay đổi giá dự thầu. Giá hợp đồng không được vượt giá trúng thầu – giá đã được phê duyệt dự toán. Nếu có sự bổ sung khối lượng công việc ngoài yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu dẫn đến giá hợp đồng vượt giá trúng thầu thì phải đảm bảo rằng giá ký kết hợp đồng không được vượt giá gói thầu hoặc dự toán được phê duyệt; nếu dự án, dự toán mua sắm gồm nhiều gói thầu, tổng giá hợp đồng phải đảm bảo nằm trong tổng mức đầu tư, dự toán mua sắm được phê duyệt.
3. Các loại hợp đồng trong đấu thầu
- Thứ nhất, về hợp đồng trọn gói
Hợp đồng trọn gói là hợp đồng có giá cố định trong suốt thời gian thực hiện đối với toàn bộ nội dung công việc trong hợp đồng. Việc thanh toán đối với hợp đồng trọn gói được thực hiện nhiều lần trong quá trình thực hiện hoặc thanh toán một lần khi hoàn thành hợp đồng. Tổng số tiền mà nhà thầu được thanh toán cho đến khi hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng bằng đúng giá ghi trong hợp đồng;
- Thứ hai, về hợp đồng theo đơn giá cố định
Hợp đồng theo đơn giá cố định là hợp đồng có đơn giá không thay đổi trong suốt thời gian thực hiện đối với toàn bộ nội dung công việc trong hợp đồng. Nhà thầu được thanh toán theo số lượng, khối lượng công việc thực tế được nghiệm thu theo quy định trên cơ sở đơn giá cố định trong hợp đồng.
- Thứ ba, về hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh
Hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh là hợp đồng có đơn giá có thể được điều chỉnh căn cứ vào các thỏa thuận trong hợp đồng đối với toàn bộ nội dung công việc trong hợp đồng. Nhà thầu được thanh toán theo số lượng, khối lượng công việc thực tế được nghiệm thu theo quy định trên cơ sở đơn giá ghi trong hợp đồng hoặc đơn giá đã được điều chỉnh.
- Thứ tư, về hợp đồng theo thời gian
Hợp đồng theo thời gian là hợp đồng áp dụng cho gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn. Giá hợp đồng được tính trên cơ sở thời gian làm việc theo tháng, tuần, ngày, giờ và các khoản chi phí ngoài thù lao. Nhà thầu được thanh toán theo thời gian làm việc thực tế trên cơ sở mức thù lao tương ứng với các chức danh và công việc ghi trong hợp đồng.
4. Nguyên tắc thanh toán đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh
– Giá trị thanh toán được tính bằng cách lấy đơn giá điều chỉnh ghi trong hợp đồng nhân với khối lượng, số lượng công việc thực tế mà nhà thầu đã thực hiện;
Giá hợp đồng và các điều khoản cụ thể về thanh toán được ghi trong hợp đồng là cơ sở để thanh toán cho nhà thầu. Trường hợp chủ đầu tư không thực hiện thanh toán theo đúng thời hạn trong hợp đồng thì chịu trách nhiệm trả lãi đối với phần giá trị thanh toán chậm cho nhà thầu theo quy định trong hợp đồng.
Việc thanh toán không căn cứ theo dự toán cũng như các quy định, hướng dẫn hiện hành của Nhà nước về định mức, đơn giá; không căn cứ vào đơn giá trong hóa đơn tài chính đối với các yếu tố đầu vào của nhà thầu như vật tư, máy móc, thiết bị và các yếu tố đầu vào khác.
Xem thêm: Phân tích nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng cộng sản Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh
– Đối với công việc xây lắp, trường hợp khối lượng công việc thực tế mà nhà thầu đã thực hiện để hoàn thành theo đúng thiết kế ít hơn khối lượng công việc nêu trong hợp đồng, nhà thầu chỉ được thanh toán cho phần khối lượng thực tế đã thực hiện. Trường hợp khối lượng công việc thực tế mà nhà thầu đã thực hiện để hoàn thành theo đúng thiết kế nhiều hơn khối lượng công việc nêu trong hợp đồng, nhà thầu được thanh toán cho phần chênh lệch khối lượng công việc này;
– Chủ đầu tư, tư vấn giám sát và nhà thầu chịu trách nhiệm xác nhận vào biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành để làm cơ sở thanh toán cho nhà thầu.
5. Nội dung của hồ sơ thanh toán đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh
Trong hồ sơ thanh toán đối với loại hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh cần phải có các nội dung sau:
Thứ nhất: Biên bản nghiệm thu khối lượng thực hiện trong giai đoạn thanh toán có xác nhận của đại diện nhà thầu, chủ đầu tư và tư vấn giám sát [nếu có];
Thứ hai: Bản xác nhận khối lượng điều chỉnh tăng hoặc giảm so với hợp đồng có xác nhận của đại diện nhà thầu, chủ đầu tư và tư vấn giám sát [nếu có];
Thứ ba: Bảng tính giá trị đề nghị thanh toán trên cơ sở khối lượng công việc hoàn thành đã được xác nhận và đơn giá ghi trong hợp đồng hoặc đơn giá được điều chỉnh theo quy định của hợp đồng;
Thứ tư: Đề nghị thanh toán của nhà thầu, trong đó nêu rõ khối lượng đã hoàn thành và giá trị hoàn thành, giá trị tăng [giảm] so với hợp đồng, giá trị đã tạm ứng, giá trị đề nghị thanh toán trong giai đoạn thanh toán;
Xem thêm: Nguyên tắc áp dụng pháp luật là gì? Nguyên tắc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật?
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Thứ năm: Đối với công việc mua sắm hàng hóa: Tùy tính chất của hàng hóa để quy định hồ sơ thanh toán cho phù hợp như hóa đơn của nhà thầu, danh mục hàng hóa đóng gói, chứng từ vận tải, đơn bảo hiểm, Giấy chứng nhận chất lượng, biên bản nghiệm thu hàng hóa, Giấy chứng nhận xuất xứ và các tài liệu, chứng từ khác liên quan.
Như vậy, tùy vào khối lượng công việc, quá trình thực hiện và nội dung hợp đồng cụ thể mà việc thanh toán sẽ được tiến hành theo các nội dung cụ thể mà hồ sơ thanh toán cần có theo quy định của pháp luật.
Kết luận: Việc thanh toán hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh phải dựa vào nguyên tắc thanh toán như trên, và hồ sơ thanh toán cần bao gồm năm nội dung cơ bản. Cách thức thanh toán sẽ do bên chủ đầu tư, bên mời thầu và nhà thầu quy định, tuy nhiên cần ghi nhận rõ trong hợp đồng để tránh việc tranh chấp sau này.