Giá vốn hàng bán [hay còn gọi là giá vốn] là một chi phí quan trọng mà nhân viên kế toán tổng hợp cần chú ý trong công tác hạch toán kế toán. Bạn phải hiểu đúng bản chất kế toán tổng hợp giá vốn hàng bán thì mới có thể hạch toán đúng và báo cáo chính xác, đầy đủ được. Ở bài viết sau, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Khái niệm giá vốn hàng bán là gì? Giá vốn hàng bán gồm những gì?
1.1. Giá vốn hàng bán là gì?
Giá vốn hàng bán hiểu đơn giản chính là tập hợp tất cả các chi phí để tạo ra hàng hóa được tiêu thụ trong một thời gian cụ thể [một kỳ, một năm…].
1.2. Giá vốn hàng bán gồm những gì?
Giá vốn hàng bán bao gồm giá thành sản xuất của thành phẩm, trị giá hàng hóa mua vào, dịch vụ, bất động sản đầu tư bán ra trong kỳ.
Ngoài ra giá vốn được ghi nhận trong một số trường hợp sau:
- Lĩnh vực kinh doanh bất động sản đầu tư: chi phí sửa chữa; chi phí khấu hao; chi phí cho thuê bất động sản đầu tư theo phương thức cho thuê hoạt động; chi phí nhượng bán, thanh lý bất động sản đầu tư.
- Phần giá trị hàng tồn kho hao hụt, mất mát, kế toán phải tính ngay vào giá vốn hàng bán [sau khi trừ đi các khoản bồi thường, nếu có].
- Các sản phẩm được bán kèm theo hàng hóa như thiết bị, phụ tùng thay thế thì giá trị của chúng được ghi nhận vào giá vốn hàng bán.
- Các khoản thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường được hoàn lại khi xuất bán hàng hóa [trước đó các khoản thuế này được tính vào trị giá hàng mua] thì được ghi giảm giá vốn hàng bán.
- Khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho được tính vào giá vốn hàng bán trong trường hợp số lượng hàng tồn kho và phần chênh lệch giữa giá trị thuần có thể thực hiện được nhỏ hơn giá gốc hàng tồn kho.
2. Nguyên tắc ghi nhận giá vốn và các phương pháp tính giá vốn hàng bán
2.1. Nguyên tắc ghi nhận giá vốn
Giá vốn hàng bán được ghi nhận dựa trên nguyên tắc phù hợp: doanh thu phù hợp với chi phí.
- Giá vốn hàng bán được ghi nhận và tập hợp theo giá trị và số lượng thành phẩm, hàng hoá, vật tư xuất bán cho khách hàng, phù hợp với doanh thu ghi nhận trong kỳ.
- Giá vốn dịch vụ được ghi nhận theo chi phí thực tế phát sinh để hoàn thành dịch vụ, phù hợp với doanh thu ghi nhận trong kỳ.
2.2. Các phương pháp tính giá vốn hàng bán dùng trong kế toán tổng hợp
2.2.1. Phương pháp FIFO [nhập trước xuất trước]
Phương pháp FIFO [nhập trước xuất trước] là phương pháp được tuân thủ theo nguyên tắc hàng nhập kho trước sẽ được xuất bán trước. Giá mua thực tế của hàng hóa xuất kho được tính bằng trị giá mua thực tế của lô hàng nhập trước.
2.2.2. Phương pháp Giá đích danh
Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp có điều kiện bảo quản riêng đơn chiếc hay từng lô hàng hóa nhập kho. Khi xuất kho lô nào thì tính theo giá thực tế nhập đích danh lô đó. Ưu điểm của phương pháp này là công tác tính giá hàng hóa được kịp thời, và thông qua việc tính giá hàng hóa xuất kho kế toán có thể theo dõi được thời hạn bảo quản đơn chiếc hay từng lô hàng hóa. Tuy nhiên, để áp dụng được phương pháp này thì điều kiện cốt yếu là hệ thống kho của doanh nghiệp cho phép bảo quản riêng từng lô hàng nhập kho.
2.2.3. Phương pháp Bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập hoặc cuối kỳ
Đây là phương pháp mà giá trị hàng hóa tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và giá trị hàng hóa được mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình có thể được tính theo thời kỳ hoặc mỗi khi nhập một hàng hóa về, phụ thuộc vào tình hình của doanh nghiệp.
Giá thực tế xuất kho = Số lượng hàng xuất kho x Đơn giá bình quân
Đơn giá bình quân được tính trong 2 trường hợp như sau:
- Bình quân sau mỗi lần nhập
- Bình quân cuối kỳ: đến cuối kỳ kế toán mới tính lại đơn giá bình quân để tính giá trị xuất kho trong kỳ và giá trị tồn kho cuối kỳ
3. Ví dụ về tính giá vốn hàng bán trong kế toán tổng hợp
3.1. Ví dụ về phương pháp FIFO
Công ty NewTrain trong tháng 01/2019 có phát sinh như sau:
- Dư đầu kỳ hàng hóa A: số lượng 1.000 sp, đơn giá 30.000đ/sp
- 15/01: mua 200 sp hàng hóa A với giá mua 40.000đ/sp
- 18/01: mua 500 sp hàng hóa A với giá mua 35.000đ/sp
- 30/01: xuất kho bán 1.100 sp hàng hóa A
--> 30/01: Trị giá vốn hàng bán = 1.000 sp x 30.000 + 100 sp x 40.000
3.2. Ví dụ về phương pháp Giá đích danh
Công ty NewTrain trong tháng 01/2019 có phát sinh như sau với hàng hóa A:
- Dư đầu kỳ: số lượng 1.000 sp, đơn giá 30.000đ/sp
- 15/01: mua 200 sp với giá mua 40.000đ/sp
- 18/01: mua 500 sp với giá mua 35.000đ/sp
- 30/01: xuất kho bán 300 sp tồn đầu kỳ và 300 sp nhập ngày 18/01
Vậy tính giá vốn hàng xuất kho như sau:
--> 30/01: Trị giá vốn hàng bán = 300 sp x 30.000 + 300 sp x 35.000
3.3. Ví dụ về phương pháp Bình quân gia quyền cuối kỳ
Công ty NewTrain trong tháng 01/2019 có phát sinh như sau với hàng hóa A:
- Dư đầu kỳ: số lượng 1.000 sp, đơn giá 30.000đ/sp
- 15/01: mua 200 sp với giá mua 40.000đ/sp
- 18/01: mua 500 sp với giá mua 35.000đ/sp
- 30/01: xuất kho bán 1.100 sp hàng hóa A
Vậy tính giá vốn hàng xuất kho tại thời điểm cuối kỳ như sau:
1] Đơn giá xuất kho bình quân tính như sau:
[1000 sp x 30.000 + 200 sp x 40.000 + 500 sp x 35.000] : [1.000 + 200 + 500] = 32.647đ
2] Giá trị hàng xuất kho = 1.100 sp x 32.647
Chi phí giá vốn là chi phí chiếm tỷ lệ cao trong toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh, do vậy kế toán tổng hợp giá vốn hàng bán có vai trò quan trọng trong doanh nghiệp. Để trở thành kế toán giỏi, các bạn cần phải tích lũy nhiều kiến thức chuyên môn, được thực hành thường xuyên. Dựa trên nhu cầu được thực hành nâng cao nghiệp vụ kế toán, Trung tâm đào tạo NewTrain xin gửi tới các bạn khóa học kế toán tổng hợp thực hành. Trung tâm sẽ cung cấp cho các bạn 2-3 bộ chứng từ thực tế của các doanh nghiệp khác nhau giúp học viên thực hành nghiệp vụ một cách thực tế nhất. Dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của đội ngũ kế toán trưởng hơn 12 năm kinh nghiệm, chúng tôi hoàn toàn có thể giải quyết mọi vướng mắc về công việc kế toán tổng hợp cho các bạn.
Để biết thêm thông tin về các khóa học kế toán tổng hợp thực hành, các bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua một trong các kênh sau để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời nhất:
Trung tâm đào tạo NewTrain chúc các bạn thành công!
Việc làm bán hàng
Ở trong những khoản đầu tư thì chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy các khoản chi phí có thể hiểu và tính toán dễ nhất đó chính là chi phí nhập hàng, các khoản ngân sách có tỷ trọng lớn đối với khâu kinh doanh. Chính vì thế mà bạn cần phải hiểu rõ ràng, chi tiết các kiến thức về giá vốn hàng bán ở nhiều phương diện kiến thức mà trong đó trước tiên phải hiểu rõ khái niệm.
Hiểu theo một cách đơn giản nhất thì giá vốn hàng bán chính là tất cả các chi phí được sử dụng để tạo ra sản phẩm. Nó có liên quan tới quá trình bán hàng bao gồm các khoản: giá vốn hàng xuất kho, các chi phí quản lý doanh nghiệp cũng như chi phí bán hàng.
Hiểu theo kiến thức chuyên ngành thì giá vốn bán hàng chính là trị giá vốn của những mặt hàng đã được tiêu thụ. Do đó, xác định trị giá của vốn bán hàng sẽ xác định gồm có các yếu tố trị giá về vốn của: hàng hóa, thành phẩm, dịch vụ, bất động sản được đầu tư ở trong kỳ; những khoản chi phí có mối liên quan tới hoạt động việc làm kinh doanh bất động sản gồm có: những khoản chi phí đã được khấu hao, những chi phí về nghiệp vụ cho thuê bất động sản [phương thức đầu tư cho thuê sử dụng] và chi phí sửa chữa; các chi phí thanh lý và nhượng bán bất động sản trong diện đầu tư.
Giá vốn hàng bán là gì?
Sau khi đã xác định được những giá trị của các mặt hàng xuất kho để bán ram các dịch vụ được cung cấp và doanh thu bán hàng thì người kế toán viên cần phải xác định được cụ thể kết quả cho nó để cung cấp các thông tin xác thực phục vụ cho việc báo cáo tài chính. Tùy thuộc vào từng loại hình của doanh nghiệp cùng với sự vận động của từng dòng sản phẩm để người nhân viên kế toán có thể xác định giá vốn của những sản phẩm đã bán ra. Hình thành giá và vốn khác nhau ở những giai đoạn khác nhau của quá trình sản xuất: Giá vốn bán hàng tại điểm mua hàng – giá trị mua thực tế. Có vậy, kế toán mới có thể hạch toán các nghiệp vụ kế toán liên quan một cách dễ dàng. Nhiều bạn mới bắt đầu chuyển sang làm kế toán mà không làm đúng chuyên ngành thì cần phải biết điều cơ bản nhất là hạch toán là gì và hạch toán được các phần nào để từ đó dễ dàng hơn trong việc làm bản báo cáo kế toán cho doanh nghiệp.
Với những loại hình công ty khác nhau sẽ có những định nghĩa không giống nhau về giá vốn hàng bán.
- Tại các công ty hoạt động thương mại:
- Hình thức buôn bán là nhập hàng được sản xuất sẵn sàng về để bán
- Giá vốn là tổng của những loại chi phí để đưa hàng có mặt tại kho. Chúng bao gồm giá mua của nhà cung cấp, thuế giá trị gia tăng, chi phí vận chuyển, bảo hiểm,...
- Với những công ty chuyên về sản xuất hàng hóa:
- Hình thức kinh doanh: trực tiếp sản xuất sản phẩm cung cấp cho công ty thương mại.
- Tổng mức phí sẽ nhiều hơn do đầu vào chính là nguyên liệu.
Giá vốn của hàng bán còn có sự thay đổi dựa vào những quy định của hợp đồng khi ký với nhà cung cấp. Các nhà cung cấp sẽ cộng những chi phí gồm có vận chuyển, bảo hiểm, thuế,... vào trong giá hàng bán. Hiểu được giá vốn hàng bán bạn không chỉ tự tin khi tìm việc làm kế toán mà bạn có thể tìm việc dễ dàng tại bất cứ đâu mà bạn mong muốn. Tìm việc làm Hưng Yên hay đơn giản hơn là tìm việc tại Hà Nội cũng sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều khi bạn đã thấu hiểu đầy đủ những kiến thức nghiệp vụ và trình độ chuyên môn liên quan công việc mà mình muốn ứng tuyển.
>>> Tham khảo thông tin chi tiết về hàng hóa là gì để hiểu rõ về khái niệm này đồng thời nắm rõ về cách ghi nhãn hàng hóa hiện nay đang được quy định ra sao để hiểu rõ về từng sản phẩm mà mình mua!
2. Ý nghĩa của giá vốn
Ý nghĩa của giá vốn hàng bán
Trong khi thị trường luôn luôn có những biến đổi không ngừng thì không phải bất cứ khi nào các cơ sở bán hàng cũng sẽ được nhập nguồn hàng với một mức giá cả ổn định. Chẳng hạn ở thời điểm A, bạn nhập một lô với 30 áo phông nam với giá trị là 45 ngàn/ chiếc áo. Do nguồn hàng chất lượng đã khiến bạn bán hết số lượng đó chỉ trong 2 ngày và ngay sau đó bạn nhập thêm 50 chiếc tương tự. Tuy nhiên tại thời điểm này, nguồn hàng đã trở nên khan hiếm do đó phía nhà cung cấp sản phẩm đã nâng giá lên 50 ngàn/ chiếc áo. Vậy bạn vẫn phải chấp nhận sự chênh lệch đó để có thể nhập hàng về cung cấp cho khách của bạn. Nói chung bạn sẽ phải đối mặt với tình trạng biến thiên về giá tương tự như vậy trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh của mình là chuyện thường tình.
>>> Nếu bạn chưa biết eta là gì thì hãy truy cập ngay vào trang Timviec365.vn sẽ cho bạn thông tin đầy đủ, chính xác nhất mà bạn cần.
3. Giá vốn hàng bán gồm những gì?
Với ý nghĩa chúng ta vừa nêu ở trên, bạn sẽ phải đối diện với bài toán làm thế nào để biết số tiền mà mình bỏ ra có xứng đáng khi mà số lượng cũng như số vốn bạn bỏ ra ở mỗi thời điểm có sự chênh lệch với nhau dù cùng một loại sản phẩm.
Vậy lúc này bạn cần phải xác định được giá vốn hàng bán gồm những gì?
Giá vốn hàng bán gồm những gì?
Giá vốn hàng bán chỉ gồm giá mua ở những mặt hàng đã bán ra đã được bạn hạch toán vào trong TK154 đối với các doanh nghiệp thương mại.
Còn giá vốn hàng bán sẽ bao gồm những khoản phát sinh ở trong TK 621, TK 622, TK 627 kết chuyển vào trong TK 154 đối với những đơn vị sản xuất và chuyển vào TK 155 với những sản phẩm đã hoàn thành sẵn sàng được bán ra.
>>> Xem thêm: Bút toán là gì? Những điều cần biết về bút toán
4. Những cách tính giá vốn hàng bán
Do mỗi doanh nghiệp sẽ có đặc thù hoạt động kinh doanh khác nhau cho nên cách tính giá vốn hàng bán ở mỗi nơi sẽ không giống nhau, đó là điều đương nhiên. Vậy để nắm được một cách tính giá vốn hàng bán chính xác, tiêu chuẩn thì bạn hãy tìm hiểu ở từng loại hình doanh nghiệp khác nhau. Chúng tôi sẽ bật mý ngay trong nội dung bên dưới đây cho bạn tham khảo nhé.
Khái quát phương pháp xác định giá trị xuất kho của hàng tồn kho
Đối với những doanh nghiệp thương mại và sản xuất thì vấn đề về quản lý giá trị cũng như số lượng của hàng tồn kho chính là một vấn đề đáng lưu ý hàng đầu. Nếu như không thể xác định một cách chính các các giá trị của nguồn hàng tồn kho thì đương nhiên sẽ có ảnh hưởng lớn đến việc tính toán giá thành cho các sản phẩm cũng như việc chúng ta nhận về những giá vốn của hàng bán sẽ không chính xác, không khớp với thực tế. Từ đó doanh nghiệp sẽ bị mất dần khả năng tự kiểm soát các vấn đề về kinh doanh và tài chính tại công ty.
Vấn đề chúng ta cần tìm ra một phương pháp nào đó có thể tính được giá thành của các sản phẩm xuất kho cần dựa vào những đặc điểm hoạt động kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Trong đó, bám sát các yếu tố bao gồm số lần nhập và xuất hàng tồn kho, số lượng danh điểm, các điều kiện về kho tàng của các doanh nghiệp, trình độ của đội ngũ nhân viên thủ kho và nhân viên kế toán.
Theo như điều 13 về chuẩn mực kế toán số 2 về vấn đề hàng tồn kho, chúng ta có được 4 phương pháp phổ biến để tính toán giá xuất của hàng tồn kho. Bao gồm:
- Phương pháp bình quân
- Phương pháp giá thực tế đích danh
- Phương pháp xuất trước nhập trước
- Phương pháp xuất trước nhập sau
Tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về những phương pháp trên sẽ mang tới cho các bạn nhiều lợi thế đối với việc tính toán giá vốn hàng bán. Vậy thì chẳng còn lý do gì để chúng ta không đọc tiếp nội dung hữu ích ở bên dưới đúng không nào.
4.1. Doanh nghiệp sản xuất kinh doanh
Các sẩn phẩm của doanh nghiệp đều được hình thành dựa vào quá trình sản xuất. Ở trong mỗi một giai đoạn của quy trình sản xuất thì giá vốn hàng bán sẽ được tính toán cộng thêm vào cả chi phí lao động sống và chi phí lao động vật hóa, gồm có:
- Giá trị mua nguyên liệu thực tế: giá trị này bao gồm các chi phí về nhân công lao động, vận chuyển, chi phí hao hụt, cùng nhiều chi phí khác.
- Chi phí vận chuyển các phế phẩm sau khi sản phẩm đã hoàn thành: chúng bao gồm chi phí sản xuất tiếp theo của chế phẩm, chi phí nhập kho.
- Giá thành của các sản phẩm chính là toàn bộ các chi phí được tính toán sau khi hoàn thành quá trình sản xuất.
4.2. Doanh nghiệp thương mại dịch vụ
Nguồn hàng hóa của mỗi doanh nghiệp sau khi sản xuất ra chính là một thành phẩm hiệu quả nhất của mỗi doanh nghiệp về thương mại và dịch vụ. Các doanh nghiệp thương mại dịch vụ chính là một nhiệm vụ cuối trong quá trình lưu thông nguồn hàng hóa từ doanh nghiệp.
Chính vì thế, với cách tính giá vốn nguồn hàng bán của mỗi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thương mại dịch vụ sẽ có phần đơn giản so với các doanh nghiệp sản xuất. Tất cả những chi phí mới sau khi nhập vào kho hàng đều sẽ được gắn giá thành phẩm, từng thành phần giá được đưa theo quy định doanh nghiệp.
Khi giá vốn hàng bán được xác định là khoản chi phí lớn nhất thuộc quá trình sản xuất tại doanh nghiệp thì doanh nghiệp chắc chắn sẽ phải hình thành nên nguồn giá vốn để tạo ra được một sự quản lý chặt chẽ, hiệu quả.
>>> Bạn đang tìm cách kẻ khung trong word những chưa biết cách tạo sao cho đẹp và chuyên nghiệp nhất vậy thì tại sao không truy cập ngay vào trang Timviec365.vn để nhanh chóng được hướng dẫn cụ thể.
4.3. Cách xác định giá vốn hàng bán
Ở trên thế giới hiện nay đang tồn tại 3 cách tính giá vốn hàng bán. Cùng chúng tôi tìm hiểu cụ thể hơn về 3 cách tính này nhé.
Công thức tính giá vốn nhập trước xuất trước FIFO
FIFO là cách tính giá vốn bán hàng theo hình thức nhập trước xuất trước. Công thức tính toán giá vốn hàng bán nhập trước xuất trước sẽ chỉ phù hợp đối với những nguồn hàng có hạn sử dụng, hay đối với các hệ thống cửa hàng điện máy.
Những cách tính giá vốn hàng bán
Cách tính toán giá vốn hàng bán FIFO này không áp dụng cho những mô hình bán lẻ, hoặc có thể áp dụng nhưng rất hiếm dùng bởi vì việc tính toán diễn ra khá phức tạp.
Khi các mặt hàng tăng giá thì kết quả được tính ra từ phương pháp tính giá vốn hàng bán FIFO sẽ thấp hơn. Trong điều kiện có lạm phát xảy ra thì điều này sẽ dẫn đến việc làm tăng thêm thu nhập ròng, khiến cho mức đóng thuế thu nhập cho doanh nghiệp sẽ cao hơn mức bình thường.
Công thức tính toán giá vốn hàng bán LIFO
Công thức LIFO có nghĩa là công thức xuất trước nhập sau. Hiện nay, công thức này rất ít khi được sử dụng, trên thế giới chỉ còn hai quốc gia dùng công thức tính giá vốn hàng bán này là đất nước Mỹ và nước Nhật.
Tuy vậy, theo Hội đồng IASB – Hội đồng chuẩn mực quốc tế tại Mỹ, luôn có ý kiến phủ nhận công thức này bởi vì họ quan niệm rằng công thức này không mang lại sự chính xác. Ngoài ra có một nhược điểm còn tồn tại trong cách tính này đó là ở chỗ mức định giá hàng tồn kho không tạo được sự tin cậy, uy tín nếu hàng tồn kho rơi vào tình trạng đã cũ và bị lỗi thời so với những chuẩn mực sản xuất hàng hóa ở hiện tại.
Tính giá vốn hàng bán theo công thức Bình quân gia quyền
Nghe cái tên thì thấy có điều gì đó rất lạ nhưng đó cũng đơn giản là một cách tính toán giúp bạn tính được giá vốn hàng bán mà thôi. Vì sự hiểu biết, phương pháp tính giá vốn Bình quân gia quyền này đang nhận sự quản lý bởi Phần mềm bán hàng Sapo, giúp tính toán giá trị hàng tồn kho.
Ở rất nhiều nơi trên thế giới họ có sử dụng phương pháp này với những cách gọi khác nhau, chẳng hạn như cách gọi Bình Quân liên hoàn, Bình quân Di động,... Đây chính là một phương pháp tính giá vốn hàng bán hết sức phổ biến được sử dụng nhiều nhất hiện nay.
Với công thức phổ biến này, mỗi lần các thương gia nhập hàng thì đều có thể tính giá vốn theo công thức như sau:
MAC = [A + B] / C
Trong đó:
+ MAC chính là giá vốn của các sản phẩm được tính toán theo mức bình quân ở thời điểm tức thời
+ A là giá trị kho trước nhập ở hiện tại. A được tính theo công thức số tồn kho trước nhập x giá MAC trước nhập.
+ B là giá trị kho được nhập mới. Công thức tính B là Hàng tồn kho nhập mới x giá nhập kho đã được phân bố theo chi phí.
+ C là tổng hàng tồn kho, được tính là tồn trước nhập cộng với tồn hàng sau khi nhập
Dựa vào công thức tính toán giá vốn hàng bán như trên, chúng ta cần phải chắc chắn những thông tin về số hàng tồn lại khi của bạn cần chính xác một cách tuyệt đối. Nếu điều này không được đảm bảo dẫn tới số lượng tồn kho có sai sót thì hệ quả sẽ phải đối mặt đó là cả tử số và mẫu số đều sẽ là những kết quả sai. Mà chắc hẳn bạn đã biết điều này, một khi giá vốn hàng bán có sai sót thì chắc chắn việc tính lãi gộp cùng với các giá trị tồn kho khác sẽ không còn được chính xác nữa.
Bài viết liên quan