PHẦN I : ÔN TẬP MÔN SINH 7
- Mục tiêu : Ôn tập lại toàn bộ kiến thức sinh học 7 trong 2 tuần đầu học kì II . Nhằm giúp hs hệ thống được các kiến thức đã học về :
- Môi trường sống của ếch đồng , sự thích nghi của lớp lưỡng cư với môi trường sống, sự sinh sản và phát triển của ếch đòng . Đặc điểm cấu tạo trong của ếch đồng thích nghi với đời sống và thấy được sự tiến hóa các hệ cơ quan của ếch so với cá .
- Nắm được sự đa dạng và đặc điểm chung của lưỡng cư .
Bài 35: ẾCH ĐỒNG
1. Đời sống :- Ếch đồng ưa sống nơi ẩm ướt [vừa ở nước, vừa ở cạn].- Kiếm ăn vào ban đêm, thức ăn là ĐV nhỏ.Ếch có hiện tượng trú đông, là ĐV biến nhiệt.
2. Cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống vừa ở nước vừa ở cạn
- Ở cạn: mắt có mí, có tuyến lệ, tai có màng nhĩ, thở bằng phổi. Chi 5 phần có ngón, chia đốt linh hoạt, di chuyển bằng cách nhảy cóc.
- Ở nước: Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân thành 1 khối. Da trần phủ chất nhầy dễ thấm khí và giảm ma sát, chi sau có màng bơi.
3. Sinh sản vào cuối mùa xuân, ếch đực ôm lưng ếch cái để tưới tinh dịch , đẻ trứng gần các bờ vực nước
Thụ tinh ngoài , phát triển qua biến thái . Trứng -> nòng nọc-> ếch con .
Bài 36 : QUAN SÁT CẤU TẠO TRONG CỦA ẾCH ĐỒNG TRÊN MẪU MỔ
1. - Bộ xương :gồm +Xương đầu, xương cột sống [có 1 đốt sống cổ],Xương đai [đai vai và đai hông], Xương chi [chi trước, chi sau].
-Chức năng của xương: Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể, Là chỗ bám cho cơ, giúp di chuyển,
Tạo thành khung bảo vệ nội quan , bộ não , tủy sống và dây thần kinh .
2.-Da : Ếch có da trần [trơn, ẩm ướt], mặt trong có nhiều mạch máu -> trao đổi khí.
3.Nội quan : * Hệ tiêu hóa: Ống tiêu hóa: Miệng [có lưỡi phóng ra để bắt mồi] -> thực quản -> dạ dày [lớn] -> Ruột [ngắn] -> hậu môn.
- Tuyến tiêu hóa: Tuyến gan [gan , mật lớn] Tuyến tụy, Tuyến dạ dày
* Hệ hô hấp :Xuất hiện phổi, Hô hấp nhờ sự nâng, hạ của thềm miệng
- Da trần [trơn, ẩm ướt], có hệ mao mạch máu để trao đổi khí.
*Hệ tuần hoàn : - Tim có 3 ngăn: 2 tâm nhĩ và 1 tâm thất.2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
* Hệ bài tiết:- Thận giữa, Các sản phẩm bài tiết chứa trong bóng đái trước khi thải ra ngoài qua lỗ huyệt
* Hệ sinh dục : Ếch đực không có cơ quan giao phối , ếch cái đẻ trứng , thụ tinh trong .
* Hệ thần kinh : gồm não trước lớn, tiểu não kém phát triển , hành tủy , tủy sống .
Bài 37 : SỰ ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CUA LỚP LƯỠNG CƯ
1.Sự đa dạng : Lưỡng cư có khoảng 4000 loài, chia 3 bộ: Bộ ếch nhái không đuôi,bộ ếch nhái có đuôi, bộ ếch nhái không chân. Sống chủ yếu ở nước ngọt.
2.Đa dạng về môi trường sống và tập tính :
- Môi trường sống : sống vừa ở nước vừa ở cạn [ ếch nhà ] , sống trên cây [ Chẫu chàng ], Trong hang [ ếch giun], sống dưới nước [ cá cóc tam đảo ]
- Tập tính : đa dạng trốn chạy , ẩn nấp , tiết nhựa độc .
3. Đặc điểm chung : Là động vật có xương sống thích nghi vùa ở nước vừa ở cạn : da trần và ẩm ướt , di chuyển bằng bốn chi, hô hấp bàng da và phổi , có hai vòng tuần hoàn ,tim 3 ngăn , tâm thất chứa máu pha , là động vật biến nhiệt , sinh sản trong môi trường nước , thụ tinh ngoài , nòng nọc phát triển qua biến thái .
4 . Vai trò : * Lợi ích :Tiêu diệt sâu bọ , động vật trung gian gây bệnh
+ Làm thực phẩm , một số lưỡng cư làm thuốc , làm thí nghiệm
* Tác hại : Nội tạng , nhựa cóc nhà gây độc
Hầu hết có lợi nên gây nuôi , không làm ô nhiễm môi trường sống của lưỡng cư
Bài 38 : THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
1.Đời sống : - Thằn lằn sống hoàn toàn trên cạn.
- Đời sống: sống nơi khô ráo
- Tập tính: thích phơi nắng. Thích trú đông, ăn sâu bọ,là ĐV biến nhiệt.
* Sinh sản: thụ tinh trong, đẻ trứng, trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, phát triển trực tiếp.
2. Cấu tạo ngoài và di chuyển :
a. Cấu tạo ngoài : Thích nghi với đời sống hoàn toàn trên cạn : Da khô , có vảy sừng bao bọc , cổ dài linh hoạt , mắt có mi cử động được , có nước mắt , màng nhĩ nằm trong hốc tai cạnh đầu , chi 5 ngón có vuốt .
b. Di chuyển : Thân và đuôi tì vào đất , cử động uốn thân phối hợp với các chi để tiến lên phía trước .
PHẦN II : KIỂM TRA
Các em hãy bấm vào KT - SH7 để làm bài kiểm tra.
Nêu môi trường sống , đặc điểm ngoài của ếch đồngLỚP LƯỠNG Cư Bài 35 ẾCH ĐỒNG KIẾN THỨC cơ BẢN Về đời sống và cấu tạo ngoài của Ẽch đồng các em cần nhớ các ý chính: Ech đồng thuộc lớp Lưỡng cư, có những đặc điểm thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước. Chúng di chuyển trển cạn nhờ bốn chi có ngón, thở bằng phổi, mắt có mi, tai có màng nhĩ. vẫn còn mang nhiều đặc điểm thích nghi với đời sống ở nước: Đầu dẹp nhọn khớp với thân thành một khối rẽ nước khi bơi; Chi sau có màng bơi; Da tiết chất nhầy làm giảm ma sát và dễ thấm khí; — Ech thở bằng da là chủ yếu; Êch là dộng vật biến nhiệt; Ech dẻ trứng và thụ tinh ngoài, phát triển có biến thái. GỢl ý trả lời câu hỏi [trang 113 SGK] PHẦN THẢO LUẬN & Hãy quan sát hình dạng, cấu tạo và cách di chuyển của ếch trong lồng nuôi1? Trong nước? Trên cạn, ếch di chuyển bằng cách nhảy, bật mạnh hai chi sau. Dưới nước, ếch di chuyển bằng cách hơi nhờ chi sau có màng bơi nối liền các ngón. Bảng các dặc điểm thích nghi với dời sống của ếch Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài Thích nghi với đời sống ở nước ở cạn Đầu dẹp, nhọn khớp vối thân thành 1 khối thuôn nhọn về phía trước A Mắt và lỗ mũi nằm ỏ' vị trí cao trên đầu [mũi ếch thông với khoang miệng và phổi vừa để ngửi vừa để thở] y Da trần, phủ chất nhầy và ẩm, dễ thấm khí Mắt có mi giữ nước mắt cho tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ a/ Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạt V Các chi sau có màng bdi căng giữa các ngón [giống chân vịt] y/ GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI [trang 115 SGK] 1. Nêu những đặc điểm cấu tạo của ếch thích nghi với đời sống ở nước. Những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sông ở dưới nước là: Đầu dẹp, nhọn khớp và thân thành 1 khối thon' nhọn về phía trước. Chi sau có màng bơi. Da tiết chất nhầy làm giảm ma sát và dễ thấm khí. Hô hấp bằng da là chủ yếu. lỷ 2. Nêu những đặc điểm cấu tạo chứng tỏ ếch củng thích nghi với đời sống ở cạn. Những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sông ở cạn là: chi có ngón, thở bằng phổi, mắt có mi, tai có màng nhĩ. ỷ 3. Hãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và bắt mồi ban đêm. Ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và bắt mồi về ban đêm vì: Êch hô hấp chủ yếu bằng da ẩm dễ thấm khí nên cần điều kiện môi trường ẩm ban đêm], có nước [gần bờ nước] để đảm bảo sự hô hấp của nó được thuận lợi và do thức ăn của ếch thường có nhiều vào ban đêm như mối, còng,... Trình bày hệ sinh thái và phát triển có biến thái ở ếch. Đến mùa sinh sản [cuôd xuân] sau những cơn mưa, ếch cặp đôi, ếch đực ôm ngang eo ếch cái tìm đến bờ nước, ếch cái đẻ đến đâu ếch đực ngồi trên tưới tinh lên trứng đến đó để trứng thụ tinh [đây là thụ tinh ngoài]. Trứng tập trung từng đám trong chất nhầy nổi trên mặt nước rồi phát triển trở thành nòng nọc có đuôi, sau đó mọc 2 chi sau, rồi mọc thêm 2 chi trước sông trong nước, cuối cùng rụng đuôi và nhảy lên bờ [môi trường cạn].