Chu kỳ kinh nguyệt có thể gây ra nhiều triệu chứng, bao gồm đau ngực. Hormone dao động trước khi kinh nguyệt có thể dẫn đến đau vú.
Các bác sĩ không hiểu đầy đủ nguyên nhân gây ra các triệu chứng vú này, nhưng họ biết rằng các hormone cụ thể có liên quan.
Mọi người có thể thực hiện một số biện pháp để giảm khó chịu vú. Tuy nhiên, nếu cơn đau vú của họ trở nên nghiêm trọng hoặc họ có dấu hiệu nhiễm trùng vú, họ nên đi khám.
Điều gì gây ra đau ngực trước một kỳ kinh?
Theo Học viện Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ [AAFP], sự thay đổi hormone do kinh nguyệt là nguyên nhân phổ biến nhất của đau vú.
Việc giảm nồng độ hormone estrogen và progesterone trước một kỳ kinh có thể gây đau ngực. Những thay đổi này cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết, cũng có thể góp phần vào đau vú.
Cũng có thể có mối liên quan giữa đau vú và hormone gọi là prolactin. Hormone này kích thích sản xuất sữa mẹ ở phụ nữ sau khi sinh con. Nó hiện diện trong cơ thể của phụ nữ, và nó có thể ảnh hưởng đến ngực ngay cả khi phụ nữ chưa sinh con gần đây.
Đau vú cũng có thể xảy ra vào khoảng thời gian rụng trứng, đó là khi buồng trứng giải phóng trứng để thụ tinh. Nó thường diễn ra 12 đến 14 ngày trước khi có kinh nguyệt.
Tuy nhiên, hormone có thể không phải là nguyên nhân duy nhất gây đau ngực trước một kỳ kinh.
Một số phụ nữ báo cáo đau chỉ trong một vú. Nếu nội tiết tố là nguyên nhân cơ bản duy nhất, một số bác sĩ tin rằng cả hai vú sẽ phản ứng giống nhau.
Do đó, có thể những thay đổi khác trong cơ thể có thể gây đau vú trong khoảng thời gian có kinh nguyệt. Một lời giải thích khác là các tế bào ở mỗi vú phản ứng khác nhau với mức độ hormone dao động.
Triệu chứng đau vú trước khi kinh nguyệt
Cảm giác đau vú có thể khác nhau từ người này sang người khác. Một số người mô tả nỗi đau là đau nhức, trong khi những người khác có nhiều khả năng định nghĩa nó là đau.
Đau vú có thể:
Đau buồn tức.
Xảy ra ở một hoặc cả hai vú.
Tỏa ra nách.
Đôi lúc cảm thấy sắc nét.
Xảy ra cùng với sưng.
Cảm thấy mãnh liệt hơn ở khu vực núm vú.
Một số người trải qua cơn đau liên tục trong vài ngày, trong khi những người khác thấy rằng nó đến và đi. Đau nhức vú cũng có thể gây khó chịu khi mặc áo ngực thường xuyên hoặc mặc quần áo chật.
Nguyên nhân khác của đau vú
Đau vú cũng có thể xảy ra do các yếu tố khác, bao gồm:
Ống dẫn sữa bị tắc.
Viêm vú, nhiễm trùng vú có thể phát triển trong khi cho con bú
Mô vú bị xơ hóa, làm cho ngực dày và vón cục và có thể đau hơn khi có kinh nguyệt.
Ngực to, nặng.
Tiền sử phẫu thuật vú.
Sử dụng thuốc điều trị nội tiết tố.
Dùng một số loại thuốc, như digitalis, methyldopa, spironolactone, thuốc lợi tiểu, chlorpromazine hoặc oxymetholone.
Chấn thương vú.
Giữ nước.
Ung thư vú đôi khi có thể gây đau vú, nhưng điều này rất hiếm khi bệnh có xu hướng phát triển chậm và tạo ra các triệu chứng khác trước khi cơn đau xảy ra.
Tuy nhiên, một dạng ung thư vú hiếm gặp gọi là ung thư vú viêm có thể gây đỏ, đau hoặc sưng ở vú. Những triệu chứng này thường chỉ ảnh hưởng đến một vú.
Điều trị đau vú trước khi kinh nguyệt
Điều trị đau ngực trước một khi kinh nguyệt phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản.
Các phương pháp điều trị sau đây có thể giúp điều trị cơn đau liên quan đến kinh nguyệt:
Thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen/
Thuốc ngừa thai để kiểm soát biến động hormone.
Ngoài ra, nếu nhiễm trùng là nguyên nhân gây đau, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh.
Trong một số trường hợp hiếm, bác sĩ có thể kê toa các loại thuốc khác, chẳng hạn như danazol, một loại hormone nam mà nghiên cứu đã chỉ ra để giảm đau vú. Tuy nhiên, thuốc này có tác dụng phụ đáng kể, vì vậy các bác sĩ thường không khuyên dùng.
Biện pháp khắc phục tại nhà
Những thay đổi lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà sau đây có thể giúp giảm đau nhức vú:
Mặc một chiếc áo ngực lớn hơn hoặc hỗ trợ hơn hoặc thử một kích cỡ khác.
Mặc áo ngực hỗ trợ vào ban đêm.
Giảm lượng caffeine trong chế độ ăn uống bằng cách hạn chế cà phê, soda, nước tăng lực và trà.
Ăn ít muối để giảm giữ nước.
Sử dụng liệu pháp nóng và lạnh, chẳng hạn như túi nước đá hoặc miếng sưởi.
Theo AAFP, uống bổ sung, chẳng hạn như vitamin E hoặc vitamin B-6, có thể giúp giảm đau vú.
Tập thể dục tác động thấp cũng có thể có lợi, nhưng các hoạt động có tác động cao, chẳng hạn như chạy hoặc nhảy, có thể gây thêm đau vú.
Khi nào đi khám
Nên đi khám bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
Khối u đau hoặc cục u.
Chảy máu núm vú hoặc có mùi hôi.
Đau vú kéo dài hơn vài tuần.
Đau vú khiến khó thực hiện các hoạt động thường xuyên, ngay cả khi cơn đau liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
Dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như ấm hoặc đỏ vú hoặc sốt.
Bác sĩ thường sẽ đặt câu hỏi về các triệu chứng để xác định điều gì làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn hoặc tốt hơn và kéo dài bao lâu.
Có thể hữu ích để cho bác sĩ biết nếu cơn đau liên tục xảy ra tại một số điểm nhất định trong chu kỳ kinh nguyệt.
Bác sĩ cũng có thể kiểm tra vú để tìm dấu hiệu tổn thương hoặc nhiễm trùng. Đôi khi, họ có thể đề nghị kiểm tra hình ảnh, chẳng hạn như siêu âm hoặc chụp quang tuyến vú.
Đau ngực trước một khi kinh nguyệt là bình thường nhưng có thể gây khó chịu. Đau nhức thường là do sự dao động của hormone.
Các biện pháp khắc phục tại nhà và phương pháp điều trị y tế có sẵn để giảm đau vú liên quan đến kinh nguyệt.
Nếu những điều này không làm giảm sự khó chịu, nói chuyện với bác sĩ.
Vú căng đau và trở nên nhạy cảm vào trước ngày đèn đỏ là hiện tượng phổ biến ở rất nhiều phụ nữ. Đây là một trong nhóm các triệu chứng xảy ra trước khi có kinh nguyệt, được gọi là hội chứng tiền kinh nguyệt.
Nội dung chính của bài viết:
- Sự dao động nồng độ hormone [nội tiết tố] là nguyên nhân gây nên triệu chứng vú căng đau và nhạy cảm trước khi đến kỳ. Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường ở phụ nữ.
- Tuy nhiên, vú căng đau cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh u sợi tuyến vú hay thay đổi sợi bọc tuyến vú.
- Triệu chứng ngực căng đau và nhạy cảm trước khi có kinh nguyệt có thể được khắc phục một cách dễ dàng bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà và dùng thuốc nếu cần thiết.
- Nếu đã áp dụng các biện pháp này và dùng thuốc mà triệu chứng vẫn không đỡ thì nên đi khám bác sĩ để được tư vấn các biện pháp điều trị khác.
Nguyên nhân
Sự dao động nồng độ hormone [nội tiết tố] là nguyên nhân gây nên triệu chứng vú căng đau và nhạy cảm trước khi đến kỳ. Nồng độ hormone tăng và giảm theo từng giai đoạn trong suốt chu kỳ kinh nguyệt bình thường. Thời gian chính xác diễn ra sự thay đổi nội tiết tố ở mỗi phụ nữ là khác nhau. Hormone estrogen làm cho các ống dẫn sữa mở rộng. Sự tăng sản sinh progesterone làm cho các tuyến vú bị sưng lên. Cả hai điều này đều góp phần làm cho vú bị sưng đau khi gần đến ngày đèn đỏ.
Cả estrogen và progesterone đều tăng trong nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt, có nghĩa là khoảng ngày thứ 14 đến 28 trong chu kỳ 28 ngày. Nồng độ estrogen đạt đỉnh ở giữa chu kỳ trong khi mức progesterone tăng cao trong khoảng một tuần trước khi có kinh nguyệt.
Các loại thuốc có chứa estrogen cũng có thể gây ra những hiện tượng ở ngực như đau, nhạy cảm và sưng.
Biểu hiện
Những thay đổi tiền kinh nguyệt sẽ khiến cho hai bên ngực căng lên, đau tức hoặc trở nên nhạy cảm và nặng nề. Mô vú cũng sẽ có cảm giác chắc hơn khi chạm vào. Những hiện tượng này thường xuất hiện từ khoảng một tuần trước kỳ kinh và biến mất gần như ngay lập tức khi bắt đầu hiện tượng ra máu. Trong hầu hết các trường hợp thì cơn đau đều không quá nghiêm trọng.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, triệu chứng căng đau ở vú còn ảnh hưởng đến thói quen hàng ngày và không phải lúc nào cũng có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
Do sự thay đổi tự nhiên trong nồng độ hormone diễn ra khi theo tuổi tác, hiện tượng vú căng đau thường giảm dần khi đến tuổi mãn kinh. Ngoài ra, các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt có thể gần giống với các dấu hiệu sớm của thai kỳ.
Tìm hiểu cách phân biệt hội chứng tiền kinh nguyệt và dấu hiệu sớm của thai kỳ tại đây.
Khi nào cần đi khám?
Khi bạn nhận thấy ngực đột nhiên có thay đổi bất thường hoặc cảm thấy lo lắng thì nên đi khám bác sĩ. Mặc dù hầu hết các thay đổi ở bộ ngực xảy ra trước khi có kinh nguyệt đều là bình thường và vô hại nhưng đôi khi, những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Cần đi khám ngay nếu bạn nhận thấy:
- có khối u mới trong vú hoặc khối u có sự thay đổi [ví dụ như to lên]
- có dịch tiết ra từ núm vú, đặc biệt là khi dịch tiết ra có màu nâu hoặc lẫn máu
- tình trạng đau vú nghiêm trọng đến mức gây ảnh hưởng đến giấc ngủ hoặc việc sinh hoạt hàng ngày
- khối u chỉ có ở một bên vú
Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và hỏi thêm thông tin về các triệu chứng.
Khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ sờ nắn để phát hiện khối u và đánh giá đặc điểm của khối u. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn cách tự khám vú tại nhà.
Nếu phát hiện thấy bất kỳ sự thay đổi bất thường nào thì bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X-quang tuyến vú [hoặc siêu âm với những người dưới 35 tuổi]. Chụp X-quang tuyến vú là phương pháp sử dụng tia X để quan sát bên trong vú. Trong quá trình thực hiện, vú được đặt ở giữa bảng chụp X-quang và tấm nhựa rồi ép lại để có thể cho ra hình ảnh rõ nét. Phương pháp chẩn đoán hình ảnh này sẽ hơi gây đau và khó chịu trong thời gian ngắn. Một số trường hợp sẽ cần đến phương pháp sinh thiết [lấy mẫu mô từ khối u trong vú] nếu như bác sĩ nghi ngờ là khối u ác tính [ung thư].
Biện pháp khắc phục
Hiện tượng vú căng đau trước khi có kinh nguyệt có thể được khắc phục một cách đơn giản bằng các loại thuốc kháng viêm không steroid [NSAID] không kê đơn, ví dụ như:
- acetaminophen
- ibuprofen
- natri naproxen
Những loại thuốc này còn có tác dụng giảm triệu chứng đau bụng kinh và các cơn đau khác trước hoặc trong ngày đèn đỏ.
Những người mà ngực bị căng đau ở mức độ từ vừa đến nặng thì nên đi khám để được hướng dẫn phương pháp điều trị tốt nhất. Thuốc lợi tiểu có thể làm giảm tình trạng sưng, đau và giữ nước. Tuy nhiên, thuốc lợi tiểu sẽ làm tăng lượng nước tiểu và tăng nguy cơ mất nước. Do đó, cần sử dụng các loại thuốc này một cách cẩn thận theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Các biện pháp tránh thai nội tiết, ví dụ như thuốc tránh thai đường uống, cũng có thể làm dịu các triệu chứng ở ngực xảy ra trước khi đến kỳ. Có thể hỏi ý kiến bác sĩ về các loại thuốc này nếu ngực có cảm giác căng tức, đau dữ dội mỗi khi hành kinh và chưa có ý định mang thai trong tương lai gần.
Nếu cơn đau quá nghiêm trọng thì bác sĩ có thể chỉ định dùng Danazol – một loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung và các triệu chứng của bệnh u sợi tuyến vú. Thuốc này có đi kèm một số tác dụng phụ nghiêm trọng vì vậy chỉ nên sử dụng cho những trường hợp mà các phương pháp điều trị khác đều không hiệu quả.
Thay đổi thói quen sống
Một số thay đổi trong thói quen sống cũng có thể giúp khắc phục tình trạng ngực căng đau tiền kinh nguyệt. Ví dụ, có thể mặc áo ngực thể thao để nâng đỡ cho bộ ngực khi các triệu chứng quá nặng. Bạn cũng có thể mặc áo ngực vào ban đêm để hỗ trợ thêm trong khi ngủ.
Chế độ ăn uống cũng có ảnh hưởng đến triệu chứng tiền kinh nguyệt, bao gồm cả hiện tượng v căng đau và nhạy cảm. Caffeine, rượu và các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, muối có thể làm tăng sự khó chịu. Do đó, nên giảm hoặc loại bỏ các loại thực phẩm, đồ uống này khỏi chế độ ăn uống trong một hoặc hai tuần trước khi có kinh nguyệt để kiểm soát hoặc ngăn ngừa các triệu chứng.
Một số loại vitamin và khoáng chất cũng có thể giúp giảm đau vú và các triệu chứng tiền kinh nguyệt liên quan. Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ nên tiêu thụ 400 IU [đơn vị quốc tế] vitamin E và 400mg magiê hàng ngày để làm giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt. Nên bổ sung các loại thực phẩm có chứa nhiều các chất dinh dưỡng này trong chế độ ăn, chẳng hạn như:
- Đậu phộng
- Các loại dầu thực vật như dầu hướng dương, dầu ngô, dầu hạt cải, dầu đậu nành
- Rau lá xanh thẫm
- Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó
- Cà rốt
- Chuối
- Yến mạch
- Quả bơ
- Gạo lức
- Chocolate đen
- Đậu phụ
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Các loại cá béo như cá hồi
Ngoài ra, cũng có thể dùng các loại viên uống bổ sung.
Tự kiểm tra tại nhà cũng có thể giúp bạn theo dõi bất sự thay đổi nào trong mô vú. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ [American Cancer Society - ACS], phụ nữ trong độ tuổi từ 20 và 30 nên tự kiểm tra vú mỗi tháng một lần, thường là sau thời gian có kinh nguyệt, khi không bị hoặc chỉ bị căng đau ở mức độ tối thiểu. Phụ nữ được khuyến nghị nên chụp X-quang tuyến vú sau 45 tuổi hoặc cũng có thể cân nhắc tiến hành sớm hơn. Với những người có nguy cơ thấp thì có thể chụp X-quang tuyến vú hai năm một lần hoặc lâu hơn.
Thói quen tập thể dục thường xuyên cũng có thể giúp cải thiện triệu chứng căng đau vú, đau bụng và mệt mỏi của hội chứng tiền kinh nguyệt.