Ông Đặng Hồng Cường, Trưởng Phòng Giáo dục trung học, Sở GD&ĐT cho biết: Thực hiện Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông, giai đoạn 2019 – 2025, ngay trong năm học 2019 – 2020, phòng đã thực hiện khảo sát về nguyện vọng học lên của học sinh khối lớp 9 tại 30 trường THCS trên địa bàn tỉnh. Kết quả, có 63,56% học sinh có nguyện vọng học tiếp lên cấp THPT; 14,11% lựa chọn học nghề; hơn 10% là lựa chọn học chương trình giáo dục thường xuyên [GDTX], còn lại là lựa chọn tham gia thị trường lao động. Trên cơ sở đó, phòng đã tham mưu lãnh đạo Sở GD&ĐT ban hành kế hoạch nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp, yêu cầu các đơn vị triển khai các hoạt động tư vấn học đường cho học sinh THCS nhằm định hướng nghề nghiệp, giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết về nghề nghiệp để có thể định hướng đúng đắn và đưa ra quyết định chọn học lên THPT hay học chương trình GDTX.
Đại biểu tham quan gian trưng bày sản phẩm của Trường THCS Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn tại ngày hội khởi nghiệp
Khảo sát tại một số trường THCS trên địa bàn tỉnh, chúng tôi được biết: thực hiện chỉ đạo của ngành, các cơ sở giáo dục đã quan tâm bố trí đủ giáo viên tham gia giáo dục hướng nghiệp và tư vấn nghề cho học sinh lớp 9; 100% đơn vị trường THCS đều thực hiện nội dung giảng dạy về giáo dục hướng nghiệp theo quy định. Đồng thời, phối hợp với các trung tâm giáo dục nghề nghiệp – GDTX tổ chức hoạt động ngoại khóa tư vấn hướng nghiệp cho học sinh. Theo đó, từ năm 2019 đến nay, các trường THCS đã phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh tổ chức hơn 400 cuộc ngoại khóa tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp, tham quan, trải nghiệm không gian, môi trường học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Cô Hà Thanh Nhung, Hiệu trưởng Trường THCS Yên Khoái, huyện Lộc Bình cho biết: Trường hiện có 55 học sinh khối lớp 9. Theo quy định, nhà trường dành ra 27 tiết hướng nghiệp trong năm học cho học sinh lớp 9. Trong học kỳ 2 này, nhà trường đã phối hợp với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – GDTX huyện tổ chức tư vấn, hướng nghiệp, hướng các em theo học đúng khả năng của mình. Qua khảo sát, hiện có khoảng 20% học sinh có mong muốn đăng ký học tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – GDTX huyện.
Ngoài ra, để làm tốt công tác phân luồng, các trường THCS còn chủ động thành lập ban hướng nghiệp, phối hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh làm tốt công tác tư vấn hướng nghiệp. Hằng năm, sau khi thi học kỳ 1, dựa trên kết quả kỳ thi, 100% các trường THCS tổ chức họp phụ huynh, lồng ghép tuyên truyền nội dung này cho phụ huynh khối lớp 9 cuối cấp nhằm nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng tại các cơ sở giáo dục phổ thông cho phụ huynh, học sinh.
Học sinh Trường Tiểu học – THCS Thống Nhất, huyện Lộc Bình tham dự buổi tư vấn hướng nghiệp tại trường
Em Nông Thị Bạch Dương, lớp 9A, Trường THCS Đại Đồng 1, huyện Tràng Định cho biết: Qua nghe tư vấn, phân tích của thầy cô về chương trình học ở bậc THPT và học chương trình GDTX, cùng những ý kiến góp ý của phụ huynh, chúng em biết được những ưu điểm của từng trường, từ đó, nhìn nhận khả năng của bản thân để đăng ký phù hợp với năng lực của mình.
Cùng với công tác tuyên truyền của các nhà trường, hằng năm, Sở GD&ĐT còn tổ chức ngày hội khởi nghiệp cho học sinh, qua đó, giúp các em có cách nhìn nhận và định hướng đúng về nghề nghiệp và tương lai của mình. Với những cách làm đó, công tác giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh sau THCS trên địa bàn tỉnh đã có bước tiến khả quan. Năm học 2020 – 2021, toàn tỉnh đã có hơn 15% học sinh khối lớp 9 đăng ký học chương trình GDTX [1.839 học sinh sau khi tốt nghiệp THCS đăng ký học], tăng 22 lớp với 552 học viên so với năm học trước. Đến năm học 2021 – 2022, đã có 18,32% học sinh sau khi tốt nghiệp THCS đăng ký học chương trình GDTX và học nghề. Theo đó, các trường khối GDTX đã tuyển sinh lớp 10 được 2.048 học viên, nâng số học sinh toàn khối GDTX lên 149 lớp với 5.413 học viên [tăng 2 lớp và 131 học viên so với năm học 2020 – 2021]
Chào quý phụ huynh và các bạn học sinh, hướng nghiệp là một hoạt động cần thiết cho bất kỳ một cô cậu học sinh nhằm tìm ra hướng đi nghề nghiệp cho mình trong tương lai. Tuy nhiên, thực trạng vẫn còn rất nhiều bạn trẻ lớp 12 tới sát ngày đăng ký chọn trường vẫn không biết mình nên học trường gì, ngành gì. Và việc hướng nghiệp chỉ trong 1, 2 ngày hoặc 1, 2 tuần thì không thể mang lại kết quả tốt nhất được.
Vì vậy, trong bài viết này mình sẽ chia sẻ về việc hướng nghiệp cho các bạn học sinh ngay từ cấp Trung Học Cơ Sở nhé!
Định hướng nghề nghiệp cho học sinh Trung Học Cơ Sở
Nếu bạn chờ tới lớp 12, hoặc tệ hơn là tới cuối năm 12, gần sát ngày thi tốt nghiệp mới bắt đầu suy nghĩ chọn ngành, chọn trường cho mình thì lúc ấy e rằng hơi trễ rồi.
Thực trạng hướng nghiệp hiện tại và nỗi sợ ra đời
Thực trạng hiện tại, rất nhiều bạn [nếu không muốn nói là đa số] tới cuối năm 12 vẫn chưa hiểu rõ mình. Các bạn không biết mình giỏi gì, yếu chỗ nào. Bạn không biết mình muốn gì, mình cần gì, mình sẽ chọn gì cho con đường tương lai của mình.
…. Và nhiều bạn thì còn sợ hãi, vẫn chưa dám dấn thân bước ra đời để đi làm, bươn chải kiếm sống.
Nhưng…cuộc sống vốn luôn khắc nghiệt, trong thế giới tự nhiên, con non đã phải chạy để đấu tranh sinh tồn ngay từ những phút đầu tiên của cuộc đời. Và cái ngày các bạn phải dấn thân ra đời để bươn chải kiếm sống là không thể tránh khỏi.
Cuộc sống vốn là một cuộc đấu tranh, phát triển và sinh tồn. Các bạn càng nhận thức về nó sớm, càng chuẩn bị và đón nhận nó sớm bao nhiêu, các bạn càng bớt ngỡ ngàng và đỡ sốc bấy nhiêu.
Vì thế, các bạn nhận thức sớm, quý phụ huynh nhận ra sớm mà thực hiện các hoạt động hướng nghiệp cho con càng sớm càng tốt bấy nhiêu.
Nên bắt đầu hướng nghiệp cho học sinh thcs từ lớp mấy
Như mình đã chia sẻ bên trên, càng sớm càng tốt. Ba mẹ có thể chú ý đến việc hoạt động hướng nghiệp cho con từ khi con lên lớp 6.
Bởi để chọn được nghề nghiệp đúng, phù hợp với mình, ba mẹ cần giúp con tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa ngoài việc học để giúp con hiểu rõ bản thân mình, biết điểm yếu điểm mạnh của mình.
Việc hiểu mình, hướng nghiệp đúng đắn không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Mà cần có thời gian để các bạn trẻ phản tư, tự xem xét lại mình.
Hoạt động hướng nghiệp cho học sinh THCS nên được thực hiện như thế nào ?
Việc tham gia các hoạt động hướng nghiệp có thể diễn ra ở bất cứ đâu. Nói là hướng nghiệp nhưng thực chất là các bạn vẫn đang sống, đang trải nghiệm và tìm hiểu chính mình trong từng phút từng giây.
Hướng nghiệp cho học sinh lớp 6, 7, 8, 9 thông qua hoạt động thể thao
Các bạn có thể tham gia chơi thể thao, chơi các trò chơi boardgame để biết mình thực sự giỏi và có khả năng trong việc gì.
Đối với các bạn học sinh THCS thì các bạn sẽ chơi game online khá nhiều. Trong game, nhất là những game moba, có nhiều người chơi, mỗi tướng đều được thiết kế để phù hợp với một vài phong cách chơi nào đó. Việc bạn thích hoặc chơi hay ở một số tướng nào đó cũng nói lên được khả năng của mình.
Nếu bạn phản ứng nhanh, có khả năng bạn sẽ phù hợp với những nghề đòi hỏi phải sử dụng công cụ,….
Nếu bạn giỏi đọc tình huống trận đấu, đưa ra chiến thuật cho team thì khả năng cao bạn có thể làm ở những vị trí quản lý hoặc làm những nghề đòi hỏi phải có kỹ năng hoạch định chiến lược như SEO, tài chính, Marketing,….
Công cụ hỗ trợ việc lên kế hoạch hướng nghiệp cho học sinh THCS
Có rất nhiều công cụ, phương pháp để các bạn học sinh cũng như quý phụ huynh có thể thực hiện hướng nghiệp cho mình. Chúng bao gồm:
- Trắc nghiệm hướng nghiệp MBTI
- Trắc nghiệm mật mã Holland
- Sinh trắc vân tay.
Hai công cụ đầu tiên yêu cầu bạn phải đánh trắc nghiệm để có thể xuất ra được kết quả. Tuy nhiên, kết quả ban đầu rất hay sai. Để cho ra được kết quả đúng đòi hỏi bạn phải hiểu mình và có nhiều trải nghiệm. Từ đó mới có thể hiểu hết ý của câu hỏi, có câu trả lời chính xác và có được kết quả chính xác nhất.
Vì thế, để có được kết quả hướng nghiệp tốt nhất đòi hỏi bạn phải đầu tư thời gian để dấn thân, có nhiều trải nghiệm từ đó sẽ hiểu mình nhiều hơn.
Sách tư vấn hướng nghiệp cho học sinh Trung Học Phổ Thông
Ngoài những cách trên, quý phụ huynh cũng như các bạn học sinh cũng có thể thực hiện hướng nghiệp thông qua…. đọc sách.
Phải, đọc sách để hiểu được kinh nghiệm của những người đi trước, đọc sách về một ngành nghề nào đó để biết được ngành nghề đó có phù hợp với mình hay không.
Về MBTI thì mình khuyên các bạn có thể đọc trên website thay vì đọc sách. Vì trên website và diễn đàn sẽ có nhiều thông tin hay và bổ ích hơn cho các bạn.
- Website làm trắc nghiệm và tìm hiểu về các loại tính cách: 16personalities.com và Group Facebook về vấn đề này: facebook.com/group/myerbriggsvietnam/
- Website làm trắc nghiệm mật mã Holland: //www.truity.com/test/holland-code-career-test
- Ngoài ra, bạn có thể đọc những cuốn sách sau:
Tuổi trẻ của bạn đáng giá bao nhiêu ? – Rosie Nguyễn: cuốn sách kể về những trải lòng của một tác giả, về việc thay đổi ước mơ và phát triển thế mạnh của mình.Dù của bạn màu gì ? – Richard N. Bolles: Đây là cuốn sách giúp bạn tổng hợp những kỹ năng, thế mạnh mà bạn có để có thể tìm được hướng đi phù hợp với mình. Để có thể có được kết quả tốt nhất từ việc này đòi hỏi bạn cũng phải có những trải nghiệm dấn thân quý báu để khám phá hết tiềm năng của mình.
Facebook của cô Nguyễn Phi Vân: //www.facebook.com/NguyenPhiVan/. Cô đã có nhiều chia sẻ rất chân tính dành cho các bạn trẻ Việt Nam. Mục đích để các bạn trẻ phá bỏ được rào cản của mình, tìm thấy được mục đích sống, dấn thân và phát triển bản thân mình cũng như là phát triển đất nước nhiều hơn.
Cô cũng đã xuất bản rất nhiều cuốn sách như: Quẩy Gánh Băng Đồng Ra Thế Giới; Tôi, Tương Lai và Thế Giới; Tối Đi Tìm Tôi;…. Nếu có điều kiện, các bạn nên tìm đọc nhé.
Những kỹ năng cần có để các bạn học sinh THCS có thể hướng nghiệp cho mình
Một số kỹ năng các bạn cần rèn luyện để việc hướng nghiệp được đúng và tốt hơn.
- Kỹ năng phản biện – Critical Thinking: Kỹ năng phản biện đòi hỏi bạn phải tự vấn lại bản thân. Khi bạn nghe một ai đó nói hay khi bạn học một kiến thức nào đó, bạn phải hãy có những kiểm nghiệm của riêng mình chứ đừng vội tin tưởng mọi thử một cách mù quáng ngay.
- Khả năng thấu cảm – EQ: Khả năng thấu cảm là khả năng hiểu được cảm xúc của người khác. Rất nhiều bạn trẻ bị thiếu khả năng này. Nếu bạn có EQ cao, sau này công việc của bạn sẽ trôi chảy và diễn ra tốt hơn.
- Suy nghĩ độc lập: Suy nghĩ độc lập tức bạn nhận thức được rằng bạn cũng có mong muốn, suy nghĩ riêng của mình. Dù rằng trong nhiều tình huống bạn phải làm theo suy nghĩ của người khác. Còn nếu bạn đang không biết mình muốn gì, mình cần gì thì vấn đề không ổn rồi đấy.
Kết
Hướng nghề, định nghiệp cho bản thân là một hành trình dài. Nếu bạn không còn là học sinh THCS, bạn đã lên cấp 3 hay thậm chí đang là sinh viên, bạn vẫn có thể sử dụng những công cụ trên để thực hiện hướng nghiệp cho chính mình.
Chọn đúng nghề, làm đúng nghiệp sẽ giúp cho cuộc sống của bạn vui vẻ và hạnh phúc hơn. Mỗi ngày không phải bạn đi làm nữa, mà mỗi ngày bạn đang thực sự sống cuộc sống của mình.
Chúc các bạn trẻ nhận thức được sớm tầm quan trọng của việc định hướng nghề nghiệp và có kế hoạch cho mình ngay từ bây giờ nhé!
Các bạn có thể tham khảo thêm về các bài viết hướng nghiệp cho học sinh THPT tại đây!
Quý phụ huynh và học sinh cũng có thể tham khảo thêm các bài viết khác về hướng nghiệp tại đây!