Phụ huynh mua sách giáo khoa tại nhà sách Nguyễn Văn Cừ, quận 5, TP.HCM - Ảnh: TỰ TRUNG
Từ 177.000 - 301.000 đồng/bộ
Theo công bố của NXB Giáo Dục Việt Nam ngày 17-4, bộ sách giáo khoa lớp 3 có giá bìa 177.000 - 183.000 đồng/bộ [12 đầu sách, chưa bao gồm sách tiếng Anh]. Bộ sách lớp 7 208.000 - 209.000 đồng/bộ [13 đầu sách, chưa bao gồm sách tiếng Anh]. Bộ lớp 10 246.000 - 301.000 đồng/bộ [tùy thuộc tổ hợp môn học và chuyên đề học tập mà học sinh lựa chọn].
Bộ sách lớp 10 sẽ được tính toán theo thiết kế của chương trình lớp 10 mới. Theo đó mỗi học sinh sẽ cần sách của 7 môn học bắt buộc, 5 môn học lựa chọn và 3 chuyên đề tự chọn.
Mức giá bộ sách lớp 10 của NXB Giáo Dục Việt Nam nêu ở trên mới tính sách của 5/7 môn học bắt buộc [sách môn ngoại ngữ chưa có giá và sách/tài liệu giáo dục địa phương do các địa phương biên soạn], 5 môn học lựa chọn và 3 chuyên đề tự chọn.
Bộ sách giáo khoa Cánh diều các lớp 3, 7, 10 [của Công ty đầu tư xuất bản thiết bị giáo dục Việt Nam liên kết với NXB ĐH Sư phạm, NXB ĐH Sư phạm TP.HCM, NXB ĐH Huế phát hành] có mức giá: sách lớp 3 có mức 220.000 đồng/bộ [chưa tính sách ngoại ngữ]; sách lớp 7 mức 255.000 đồng/bộ [chưa tính giá sách ngoại ngữ]; với lớp 10, chỉ riêng các đầu sách của những môn học bắt buộc [chưa tính ngoại ngữ, giáo dục địa phương] gần 200.000 đồng.
Các đầu sách thuộc nhóm môn học lựa chọn có mức giá từ 35.000 - 39.000 đồng/cuốn, sách chuyên đề từ 13.000 - 20.000 đồng/cuốn.
Theo ước tính một học sinh cần mua sách thuộc môn học bắt buộc, lựa chọn và chuyên đề như quy định của Bộ GD-ĐT cần khoảng trên 300.000 đồng/bộ [chưa tính sách ngoại ngữ, giáo dục địa phương].
So sánh một cách cơ học với sách giáo khoa hiện hành, mức giá sách giáo khoa mới cao hơn. Cụ thể, nếu bộ sách giáo khoa lớp 3 hiện hành [chưa bao gồm sách ngoại ngữ] chỉ khoảng 60.000 đồng/bộ thì giá sách giáo khoa mới công bố gần 210.000 đồng/bộ.
Tương tự, giá bộ sách giáo khoa lớp 7 hiện hành [chưa bao gồm sách ngoại ngữ có giá bìa gần 120.000 đồng/bộ thì bộ sách giáo khoa mới cũng chưa bao gồm sách tiếng Anh gần 210.000 - 255.000 đồng/bộ.
Sách giáo khoa lớp 10 hiện hành với 13 môn học giá 164.000 đồng/bộ. Bộ sách mới chưa tính môn ngoại ngữ đã khoảng trên dưới 300.000 đồng/bộ.
"Giấy tốt, chống lóa, in đẹp, nhiều hình ảnh"
Đại diện NXB Giáo Dục Việt Nam khẳng định sau khi công bố giá sách các lớp 3, 7, 10: "NXB Giáo Dục Việt Nam đã đặt tiêu chí phục vụ ngành và xã hội lên hàng đầu. Với phương châm phục vụ là mục đích, kinh doanh là phương tiện đã tiết giảm tối đa các chi phí đầu vào để có giá bán sách giáo khoa phù hợp với mức chi phí của đại đa số các gia đình có con em đi học".
Bên cạnh sách giáo khoa giấy, học sinh còn được thực hành, trải nghiệm trên những cuốn sách điện tử, có điều kiện tương tác, trau dồi kiến thức, kỹ năng trên môi trường kỹ thuật số. Đây cũng là một chi phí được tính vào giá sách giáo khoa.
Các đơn vị xuất bản cũng cho biết thêm sách giáo khoa mới được lựa chọn sử dụng giấy tốt, chống lóa. Sách được in đẹp, nhiều hình ảnh, tranh vẽ hấp dẫn phù hợp với tâm lý học sinh. Sách cũng có những điều chỉnh về kích cỡ, về số trang.
Đó là những lý do các đơn vị này đưa ra để lý giải về chi phí đầu vào bị đội, dẫn tới việc phải tính toán giá bìa ở mức cao hơn mà doanh nghiệp có thể chấp nhận được.
Nhưng nhiều ý kiến cho rằng nhìn vào thực tế hiện nay có nhiều chi phí có thể tiết giảm hơn để giảm giá sách. Cụ thể, sách giáo khoa ở nhiều môn học có thể giảm bớt số trang.
Ngoài ra, một số môn học ở chương trình mới không cần thiết phải có sách giáo khoa, chỉ cần sách giáo viên. Ví dụ môn giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp.
Trên thực tế ở lớp 1, lớp 2 nhiều giáo viên thể dục cho biết họ chỉ cần sách giáo viên để tham khảo và bám sát yêu cầu của chương trình. Vì môn thể dục là môn học thực hành ngoài trời là chính.
"Trẻ lớp 1 chưa đọc thông viết thạo, đâu có thể đọc và hiểu được nội dung sách giáo khoa môn giáo dục thể chất. Chưa kể sách hướng dẫn rất khó hiểu", một giáo viên thể dục trường tiểu học ở Hà Nội cho biết.
Để học sinh nghèo tiếp cận sách
Một chủ biên sách giáo khoa cho rằng mức giá dù cao hơn khi so sánh ở mức tương đối giữa bộ sách giáo khoa cũ và mới.
"Giá lên 200.000 đồng hay 250.000 đồng/bộ cũng không phải quá cao so với tiêu chí một gia đình", vị chủ biên này cho biết.
Trên thực tế, khi triển khai chương trình cũ nhiều phụ huynh ở các vùng nông thôn, vùng khó khăn phải mua lại sách cũ để cho con sử dụng. Nhưng chương trình giáo dục phổ thông 2018 triển khai theo hình thức cuốn chiếu, mỗi năm sẽ thêm một lớp ở một cấp học.
Theo đó sách giáo khoa do nhiều đơn vị xuất bản cũng in lần đầu. Không có sách cũ từ nguồn mua giá rẻ hay quyên góp, nhiều phụ huynh có con học các lớp 3, 7, 10 năm học tới sẽ phải mua sách mới.
Ngoài ra, chính sách hỗ trợ tặng sách cho học sinh khó khăn, xây dựng tủ sách dùng chung đã được các đơn vị xuất bản cho biết đã có trong kế hoạch.
Nhưng việc này cũng rất cần có động thái mạnh mẽ từ Bộ GD-ĐT để thu hút những nguồn xã hội hóa khác nhau xây dựng thư viện, tủ sách dùng chung cho các nhà trường, nhất là các trường học vùng khó khăn để học sinh có thể được mượn sách cũ dùng lại thay vì phải mua sách mới vào mỗi năm học.
Đi kèm sách/vở bài tập in
Các đơn vị xuất bản sách giáo khoa đều phát hành đi kèm các loại sách/vở bài tập in. Tuy không nằm trong quy định bắt buộc nhưng từ lâu khi các nhà trường đều áp dụng việc hướng dẫn học sinh học tập dựa trên các sách/vở bài tập in này nên đa số phụ huynh vẫn phải mua.
Nếu tính số lượng sách giáo khoa, sách bài tập đủ để học tập theo hướng dẫn của các nhà trường, số tiền của phụ huynh phải chi trả là khá lớn.
Chưa công bố giá sách môn ngoại ngữ
Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, môn ngoại ngữ là môn học bắt buộc từ lớp 3 trở lên. Môn ngoại ngữ cũng là môn học có số đầu sách giáo khoa được Bộ GD-ĐT phê duyệt nhiều nhất. Nhưng hiện các đơn vị xuất bản đều chưa công bố giá sách ngoại ngữ.
Nhưng theo nguồn tin của Tuổi Trẻ, có những cuốn sách giáo khoa ngoại ngữ dự kiến giá khoảng trên 100.000 đồng, chưa kể sách bài tập đi kèm. Điều đó có nghĩa mỗi bộ sách giáo khoa mới sẽ phải cộng thêm ít nhất trên dưới 100.000 đồng.
VĨNH HÀ
Sách giáo khoa mới: Đầu tư hình thức hay nội dung?
NGUYỄN HOÀI
08:33 28/05/2022Theo lý giải của các nhà xuất bản, giá sách giáo khoa tăng do mẫu mã, kích thước được đầu tư, cải thiện hơn so với sách hiện hành. Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn, sách giáo khoa nên đầu tư hình thức hay nội dung khi hiện nay sách giáo khoa mới còn quá nhiều “sạn”.
Giá sách tăng phi mã
Từ năm học 2020-2021, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chính thức được triển khai với lớp 1 trên cả nước. Với chủ trương xã hội hóa, sách giáo khoa [SGK] mới có sự tham gia của nhiều nhà xuất bản [NXB]. SGK mới được đánh có sự tiến bộ hơn so với SGK hiện hành và được cải thiện đáng kể về hình thức như kích thước lớn hơn, màu sắc và chất liệu giấy đẹp hơn. Tuy nhiên, kéo theo đó là giá sách tăng “phi mã”.
Đơn cử như các bộ SGK lớp 3, lớp 7 và lớp 10 được đưa vào giảng dạy từ năm học 2022-2023 tới đây. Những bộ sách của các lớp học này được đưa phê duyệt và đưa vào giảng dạy, gồm: Hai bộ sách Kết nối tri thức và cuộc sống, Chân trời sáng tạo của NXB Giáo dục Việt Nam và bộ sách Cánh Diều của NXB Đại học Sư phạm Hà Nội, NXB Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh, NXB Đại học Huế liên kết sản xuất.
Với bộ SGK lớp 3 của NXB Giáo dục Việt Nam, giá bìa từ 177.000 đồng đến 183.000 đồng/bộ [chưa bao gồm sách tiếng Anh]. Trong khi đó giá SGK lớp 3 hiện hành [chưa bao gồm sách tiếng Anh] chỉ khoảng 60.000 đồng/bộ.
Tương tự, giá bộ SGK lớp 7 theo chương trình mới từ 208.000 đồng đến 209.000 đồng/bộ [chưa bao gồm sách tiếng Anh]; bộ SGK lớp 10 từ 246.000 đồng đến 301.000 đồng/bộ [tùy thuộc tổ hợp môn học và chuyên đề học tập mà học sinh lựa chọn]. Trong khi đó, bộ SGK lớp 7 hiện hành [chưa bao gồm sách tiếng Anh] khoảng 120.000 đồng/bộ. Giá của bộ SGK lớp 10 hiện hành với 13 môn học có là 164.000 đồng.
Với bộ sách Cánh Diều, theo công bố, bộ SGK lớp 3 theo chương trình mới [chưa tính giá SGK tiếng Anh] có giá là 220.000 đồng/bộ; giá SGK lớp 7 là 255.000 đồng/bộ; giá bộ SGK lớp 10 đối với 5 môn bắt buộc là 198.000 đồng/bộ. Như vậy, so với chương trình hiện hành, giá SGK lớp 3, lớp 7 và lớp 10 theo chương trình mới của tất cả các NXB đều tăng gấp 2-3 lần.
Giá SGK những năm trở lại đây tăng khiến một bộ phận không nhỏ phụ huynh, học sinh chịu tác động lớn. Đối với những học sinh gia đình có hoàn cảnh khó khăn, SGK mới có lẽ trở thành một thứ xa xỉ. Biết tin giá SGK năm học mới sẽ tăng, anh Nguyễn Xuân Trường [huyện Gia Lâm, Hà Nội] cho hay, gia đình anh lại tăng thêm gánh nặng. Hai năm dịch bệnh, kinh tế gia đình bị ảnh hưởng trầm trọng khiến vợ chồng anh, người mất việc, người phải chuyển việc mới. Thu nhập bấp bênh nên năm học tới đây, vợ chồng anh lại canh cánh nhiều nỗi lo toan.
Không chỉ có giá SGK tăng mà nhiều phụ huynh còn chỉ ra SGK mới lãng phí khi có nhiều đầu sách không sử dụng tới. Chị Nguyễn Thu Hồng [quận Hoàn Kiếm, Hà Nội] cho biết: “Năm ngoái, con trai tôi học SGK lớp 2 theo chương trình mới. Tôi thấy có nhiều đầu sách gần như không sử dụng tới, ví dụ như SGK môn Giáo dục Thể chất. Như vậy rất lãng phí. Với các gia đình khá giả thì không sao nhưng với gia đình kinh tế không dư giả gì thì tiền SGK sẽ là khoản chi lớn”.
So sánh giá sách cần sự tương đồng
Theo lý giải của NXB Giáo dục Việt Nam, sở dĩ SGK mới có giá cao hơn SGK hiện hành vì sách mới được thiết kế theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh, tăng cường kênh hình với nhiều hình thức trình bày, minh họa sinh động, hấp dẫn; khổ sách 19x26,5cm.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn, SGK mới nên đầu tư hình thức hay nội dung khi hiện nay SGK mới còn quá nhiều “sạn”. Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh cho rằng: “Khi có điều kiện thì chúng ta làm sách với mẫu mã đẹp, nhưng hình thức không quan trọng bằng nội dung. Nếu chúng ta tiết giản những cái trang trí để tập trung đầu tư cho nội dung sách, giảm chi phí để đáp ứng mọi phụ huynh vùng sâu, vùng xa thì điều đó quá tốt”.
Về giá SGK, trong phiên thảo luận tổ của Quốc hội mới đây, ông Nguyễn Kim Sơn- Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo [GDĐT] cho rằng, khi so sánh giá SGK nên có sự tương đồng, tức là so sánh giá các bộ sách được biên soạn mới theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhau. Các loại sách này biên soạn với khổ lớn hơn, giấy tốt hơn. Quy trình từ biên soạn cho đến giới thiệu, thử nghiệm, phát hành là các doanh nghiệp hoàn toàn đảm nhiệm và kê khai giá với Bộ Tài chính.
Ông Sơn dẫn chứng, với các bộ sách lớp 3, lớp 7, lớp 10 của NXB Giáo dục Việt Nam, được thực hiện theo chủ trương của Quốc hội là xã hội hóa. Năm nay, giá thành các bộ sách này có giảm từ 10-15% so với các sách tương ứng mới của năm ngoái, trong khi giá thành vật liệu, nhiên liệu tăng lên. Còn giá các bộ SGK thuộc chương trình 2016 thấp hơn sách mới vì được Nhà nước hỗ trợ, bỏ tiền cho rất nhiều khâu từ biên soạn, thẩm định.
Bộ trưởng Bộ GDĐT cũng cho hay, đối với NXB Giáo dục Việt Nam, Bộ đã chỉ đạo mỗi bản sách dành 25.000 bản để phát cho học sinh ở các vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, con số này vẫn là ít. Do vậy, cần có các biện pháp khác. Bên cạnh đó, ngay khi sách chưa phát hành, Bộ đã yêu cầu NXB cung cấp file PDF lên các trang của NXB để học sinh có thể lấy các file xuống một cách thuận tiện.
“Bộ đang triển khai các giải pháp để đưa giá thành sách ở mức hợp lý nhất, thuận tiện cho người học” - ông Sơn nói.
GS. TS Phạm Tất Dong - nguyên Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam:
Các nhà xuất bản đang chạy theo lợi nhuận
Thời điểm chuẩn bị bước vào năm học 2021-2022, năm chương trình mới triển khai ở lớp 2 và lớp 6. NXB Giáo dục Việt Nam bất ngờ thông báo hợp nhất từ 4 bộ SGK ở lớp 1 thành 2 bộ SGK ở lớp 2. Điều này đồng nghĩa với việc, 2 bộ sách bị “xóa sổ” không thể sử dụng được nữa. Tôi thấy đây là chuyện không tưởng. Việc sách đã thẩm định rồi mà lại công bố rút đi là không thể chấp nhận được. Đáng nói là cơ quan quản lý không đưa ra được lý do thỏa đáng dư luận vì sao 2 bộ sách này rút đi. Do in, phát hành không bán được hay không có người lựa chọn cũng không giải thích rõ ràng. Như vậy chỉ có người học chịu thiệt. Phụ huynh bỏ cả vài trăm nghìn đồng mua sách rồi không sử dụng nữa quá lãng phí. Và ai chịu trách nhiệm về lãng phí này.
Tôi cho rằng, các NXB đang làm lũng đoạn thị trường SGK, chạy theo lợi nhuận và không vì học sinh. Tôi phản đối điều này. Thanh tra cần vào cuộc để xem xét, xử lý những bất cập còn tồn tại về vấn đề SGK chứ không thể giao quyền cho địa phương theo cách thả lỏng như hiện nay. SGK phải do Bộ GDĐT quản lý. Nếu SGK có những sai sót, tồn tại không thể chấp nhận được, lọt “sạn” vào trường học thì ngành giáo dục cần nghiêm túc nhìn nhận, tìm hướng khắc phục, xử lý những người có trách nhiệm liên quan.
Chủ đề: đầu tư giáo dục sách giáo khoa nội dung hình thức