Chế độ kế toán thuế cho chi nhánh năm 2024

Pháp luật doanh nghiệp hiện không có quy định cụ thể về khái niệm hạch toán độc lập. Nhưng trên cơ sở quy định pháp luật hiện hành, có thể hiểu khái quát, hạch toán độc lập là chế độ tài chính của chi nhánh hoàn toàn độc lập với công ty mẹ. Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại chi nhánh được ghi sổ kế toán tại đơn vị, tự kê khai và quyết toán thuế.

Chi nhánh thực hiện hạch toán độc lập phải thực hiện đăng kí nộp thuế riêng và sử dụng hóa đơn riêng với trụ sở chính. Đơn vị hạch toán độc lập là tổ chức kinh tế có quyền tự chủ kinh doanh và tự chủ tài chính, có tư cách pháp nhân; có điều lệ hoạt động, con dấu, tài khoản riêng.

1.2. Kê khai thuế cho Chi nhánh hạch toán độc lập

  • Kê khai thuế môn bài

Chi nhánh hạch toán độc lập kê khai và nộp thuế môn bài tại Chi cục thuế quản lý chi nhánh đó.

  • Kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT)

Đăng ký nộp thuế theo phương pháp tính thuế của doanh nghiệp đang hoạt động tại địa phương nơi sản xuất. Khi điều chuyển thành phẩm, bán thành phẩm (kể cả xuất cho trụ sở chính) phải sử dụng hóa đơn GTGT làm căn cứ kê khai, nộp thuế tại địa phương sản xuất.

  • Kê khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN)

Kê khai và nộp thuế TNCN cho cơ quan thuế trực tiếp quản lý chi nhánh.

  • Kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)

Chi nhánh nộp hồ sơ khai thuế TNDN cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp chi nhánh.

2. Hạch toán phụ thuộc

2.1. Khái niệm

Chi nhánh hạch toán phụ thuộc hay còn được gọi là báo sổ, được hiểu như một chi nhánh lập ra để hạch toán phụ thuộc cho công ty chủ quản. Chi nhánh chỉ tập hợp chứng từ, đến thời điểm cuối tháng sẽ gửi chứng từ về trụ sở chính để kê khai và quyết toán thuế.

Chi nhánh hạch toán phụ thuộc không phải tổ chức thêm bộ máy kế toán, dễ dàng trong quản lí điều hành; đồng thời cũng giảm thiểu được một số công việc kế toán như lập các báo cáo tài chính. Tuy nhiên, trong trường hợp thành lập chi nhánh hạch toán tài chính phụ thuộc khác tỉnh ở vị trí địa lí xa so với trụ sở chính sẽ gây khó khăn trong việc luân chuyển chứng từ, khó quản lí chi phí, chứng từ, tình hình lỗ lãi.

2.2. Kê khai thuế cho Chi nhánh hạch toán phụ thuộc

  • Kê khai thuế môn bài

Đối với Chi nhánh cùng địa bàn (cùng tỉnh, cùng thành phố) thì việc kê khai và nộp lệ phí môn bài được thực hiện tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp của công ty.

Đối với Chi nhánh khác địa bàn (khác tỉnh, cùng thành phố) thì việc kê khai và nộp lệ phí môn bài được thực hiện tại cơ quan thuế nơi Chi nhánh đặt trụ sở.

  • Kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT)

Trường hợp Chi nhánh công ty cùng địa bàn với trụ sở chính thì thực hiện kê khai và nộp thuế tại trụ sở chính.

Trường hợp Chi nhánh công ty khác địa bàn với trụ sở chính thì thực hiện kê khai thuế GTGT tại cơ quan thuế trực tiếp quản lý chi nhánh theo quy định.

  • Kê khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN)

Trường hợp Chi nhánh có phát sinh chi trả thu nhập từ tiền lương, tiền công cho các nhân viên làm việc tại chi nhánh hoặc cá nhân khác thì chi nhánh có trách nhiệm khấu trừ, kê khai thuế TNCN theo quy định của pháp luật.

  • Kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)

Chi nhánh công ty không phải nộp hồ sơ khai thuế TNDN, công ty có trách nhiệm khai tập trung tại trụ sở chính cả phần phát sinh tại chi nhánh.

Cuối năm Chi nhánh không phải làm báo cáo tài chính mà lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh gửi về trụ sở chính để trụ sở chính làm báo cáo tài chính.

Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa là chi nhánh hạch toán phụ thuộc khác tỉnh với trụ sở chính, thực hiện hạch toán tập trung tại trụ sở chính. Chi nhánh không có con dấu riêng, không có tài khoản ngân hàng riêng, không trực tiếp bán hàng và không sử dụng hóa đơn riêng do chi nhánh đăng ký phát hành.

Công ty bà Loan phải thực hiện khai thuế, tính thuế và nộp hồ sơ khai thuế cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp (Chi cục Thuế quận Thanh Xuân) và phân bổ số thuế phải nộp cho từng tỉnh nơi có hoạt động kinh doanh (TP. Hà Nội và tỉnh Thanh Hóa).

Bà Loan hỏi, phương pháp phân bổ, khai thuế, tính thuế, quyết toán thuế đối với các loại thuế được phân bổ thực hiện theo quy định tại Điều 13, Điều 17, Điều 19 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính có đúng không?

Bộ Tài chính trả lời vấn đề này như sau:

Căn cứ Điều 45 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/06/2019 của Quốc hội, quy định địa điểm nộp hồ sơ khai thuế:

"Điều 45. Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế

Người nộp thuế nộp hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

… 4. Chính phủ quy định địa điểm nộp hồ sơ khai thuế đối với các trường hợp sau đây:

  1. Người nộp thuế có nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh;
  1. Người nộp thuế thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh ở nhiều địa bàn; người nộp thuế có phát sinh nghĩa vụ thuế đối với các loại thuế khai và nộp theo từng lần phát sinh;…".

Căn cứ Khoản 2 Điều 11 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 quy định về địa điểm nộp hồ sơ khai thuế:

"2. Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế đối với người nộp thuế có hoạt động, kinh doanh trên nhiều địa bàn cấp tỉnh khác nơi người nộp thuế có trụ sở chính theo quy định tại Điểm b Khoản 4 Điều 45 Luật Quản lý thuế thực hiện hạch toán tập trung tại trụ sở chính (trừ các trường hợp quy định tại Khoản 1, Khoản 3, Khoản 4, Khoản 5 và Khoản 6 Điều này) tại cơ quan thuế quản lý trụ sở chính. Đồng thời, người nộp thuế phải nộp Bảng phân bổ số thuế phải nộp (nếu có) theo từng địa bàn cấp tỉnh nơi được hưởng nguồn thu ngân sách nhà nước (bao gồm cả đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh) cho cơ quan thuế quản lý trụ sở chính,…".

Căn cứ Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định số 126/2020/NĐ-CP:

Tại Khoản 8 Điều 3 quy định về giải thích từ ngữ: "8. "Đơn vị phụ thuộc" bao gồm chi nhánh, văn phòng đại diện".

Tại Khoản 1 Điều 12 quy định về phân bổ nghĩa vụ thuế của người nộp thuế hạch toán tập trung có đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh tại tỉnh khác nơi có trụ sở chính:

"Điều 12. Phân bổ nghĩa vụ thuế của người nộp thuế hạch toán tập trung có đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh tại tỉnh khác nơi có trụ sở chính

1. Người nộp thuế có hoạt động, kinh doanh trên nhiều địa bàn cấp tỉnh khác nơi người nộp thuế có trụ sở chính thực hiện hạch toán tập trung tại trụ sở chính theo quy định tại Khoản 2, Khoản 4 Điều 11 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP thực hiện khai thuế, tính thuế và nộp hồ sơ khai thuế cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp và phân bổ số thuế phải nộp cho từng tỉnh nơi có hoạt động kinh doanh…".

Tại Điều 13 quy định về khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế giá trị gia tăng:

"Điều 13. Khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế giá trị gia tăng

1. Các trường hợp được phân bổ:

… d) Đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất (bao gồm cả cơ sở gia công, lắp ráp), trừ trường hợp quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 11 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP;

… 2. Phương pháp phân bổ:

… 3. Khai thuế, nộp thuế:

4. Đối với đơn vị phụ thuộc trực tiếp bán hàng, sử dụng hoá đơn do đơn vị phụ thuộc đăng ký hoặc do người nộp thuế đăng ký với cơ quan thuế quản lý đơn vị phụ thuộc, theo dõi hạch toán đầy đủ thuế giá trị gia tăng đầu ra, đầu vào thì đơn vị phụ thuộc khai thuế, nộp thuế giá trị gia tăng cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp của đơn vị phụ thuộc...".

Quy định khai, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân

Tại Điều 17 quy định khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp:

"Điều 17. Khai thuế, tính thuế, quyết toán thuế, phân bổ và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp

1. Các trường hợp được phân bổ:

… c) Đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất;

… 2. Phương pháp phân bổ:

… 3. Khai thuế, quyết toán thuế, nộp thuế:…".

Tại Điều 19 quy định về khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế thu nhập cá nhân:

"Điều 19. Khai thuế, tính thuế, phân bổ thuế thu nhập cá nhân

1. Trường hợp phân bổ:

  1. Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công được trả tại trụ sở chính cho người lao động làm việc tại đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh tại tỉnh khác.

… 2. Phương pháp phân bổ:

  1. Phân bổ thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công:

… 3. Khai thuế, nộp thuế:

  1. Thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công: ...".

Tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 87 quy định về hiệu lực thi hành:

"1. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2022.

… Mẫu biểu hồ sơ khai thuế quy định tại Thông tư này được áp dụng đối với các kỳ tính thuế bắt đầu từ ngày 01/01/2022 trở đi. Đối với khai quyết toán thuế của kỳ tính thuế năm 2021 cũng được áp dụng theo mẫu biểu hồ sơ quy định tại Thông tư này…".

Căn cứ Khoản 3 Điều 1 Nghị định số 91/2022/NĐ-CP ngày 30/10/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19 /10/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý Thuế

"Điều 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế

… 3. Điểm b khoản 6 Điều 8 được sửa đổi, bổ sung như sau: …".

Căn cứ các quy định trên, trường hợp công ty của bà Loan có hoạt động, kinh doanh trên địa bàn cấp tỉnh khác nơi có trụ sở chính thực hiện hạch toán tập trung tại trụ sở chính thì địa điểm nộp hồ sơ khai thuế là cơ quan thuế quản lý trụ sở chính theo quy định tại Khoản 2 Điều 11 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ban hành ngày 19/10/2020 của Chính phủ.

Trường hợp chi nhánh công ty của bà là cơ sở sản xuất (bao gồm cả cơ sở gia công, lắp ráp) thì chi nhánh thuộc trường hợp phân bổ thuế giá trị gia tăng theo quy định tại Khoản 1 Điều 13 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính. Công ty thực hiện khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế giá trị gia tăng theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 13 Thông tư số 80/2021/TT-BTC.

Trường hợp chi nhánh công ty của bà là cơ sở sản xuất thì chi nhánh thuộc trường hợp phân bổ thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định tại Khoản 1 Điều 17 Thông tư số 80/2021/TT-BTC. Công ty của bà thực hiện khai thuế, tính thuế, quyết toán thuế, phân bổ và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 17 Thông tư số 80/2021/TT-BTC đã được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 3 Điều 1 Nghị định số 91/2022/NĐ-CP ngày 30/10/2022 của Chính phủ.

Trường hợp công ty của bà chi trả tiền lương, tiền công cho người lao động làm việc tại đơn vị phụ thuộc tại tỉnh khác với nơi có trụ sở chính thì công ty thuộc trường hợp phân bổ thuế thu nhập cá nhân theo quy định tại Khoản 1 Điều 19 Thông tư số 80/2021/TT-BTC. Công ty thực hiện khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 19 Thông tư số 80/2021/TT-BTC.

Đề nghị bà Loan căn cứ tình hình thực tế, đối chiếu các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện đúng quy định. Trường hợp cụ thể đề nghị bà cung cấp hồ sơ liên quan đến vướng mắc và liên hệ với cơ quan thuế quản lý trực tiếp để được hướng dẫn.