SKNT - Bong gân là chấn thương dây chằng [mô nối hai hoặc nhiều xương tại một khớp]. Khi bong gân, một hoặc nhiều dây chằng bị giãn hoặc bị rách. Vậy những điều tối kỵ không được làm khi bong gân là gì?
Bong gân là hiện tượng đôi lúc xảy ra trong cuộc sống hàng ngày do chạy nhảy, chơi đùa, bước hụt, chơi thể thao…. Khi bị bong gân, nếu biết cách xử lý kịp thời thì vùng bị sưng đau sẽ mau hồi phục, ngược lại nếu xử lý không đúng, mọi việc sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
Vậy, cách xử lý khi bị bong gân như thế nào?
Bong gân là gì?
Bong gân là chấn thương dây chằng [mô nối hai hoặc nhiều xương tại một khớp]. Khi bong gân, một hoặc nhiều dây chằng bị giãn hoặc bị rách.
Triệu chứng
+ Đau.
+ Sưng.
+ Tụ máu bầm.
+ Tiếng rách kèm theo các cơn đau.
+ Khớp không thể cử động và vận động.
+ Các cơn đau ngắn hoặc kéo dài.
+ Không di chuyển được…
Triệu chứng khi bị bong gân là chân sưng đau, tụ máu bầm
Nguyên nhân gây bong gân
+ Bước hụt.
+ Trẹo đầu gối.
+ Đi bộ, chạy nhanh.
+ Chống đỡ khi bị ngã.
+ Vận động sai tư thế.
+ Chơi thể thao…
Bong gân do chơi thể thao, chạy nhanh, chống đỡ khi bị ngã
Bong gân được phân thành các cấp độ
+ Bong gân nhẹ: dây chằng bị giãn nhưng không rách hoặc đứt.
+ Bong gân vừa: một phần hoặc một chùm dây chằng bị rách.
+ Bong gân nặng: dây chằng của một khớp bị đứt.
Lưu ý: những trường hợp bong gân nặng, nếu không xử trí đúng và kịp thời, nguy cơ tái diễn sẽ xảy ra.
Đối tượng dễ bị bong gân
+ Người béo phì.
+ Người quá gầy.
+ Trẻ nhỏ.
+ Người cao tuổi.
+ Vận động viên.
+ Những người đã có tổn thương bên trong…
Phương pháp xử lý khi bị bong gân
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và vùng bị thương cần:
+ Ngưng mọi hoạt động.
+ Không di chuyển.
+ Dùng nước đá để giữa hai lớp khăn và chườm nơi bong gân, 2 - 3 lần trong ngày.
+ Khi nằm nên gác chân lên cao khoảng 10 cm so với tim, để cho máu lưu thông dễ dàng hơn và giúp tan máu bầm.
+ Sử dụng băng thun để cố định khớp nơi bị thương.
+ Xoa bóp vùng đau với dầu ngâm tỏi và quấn băng mềm.
+ Nghỉ ngơi vài ngày, nếu cần di chuyển nên dùng nạng…
Bổ sung kẽm, silicium, đồng trong vòng 2 - 3 tuần
+ Bổ sung kẽm, silicium và đồng bằng các loại thực phẩm: gan bê, hào, hạt bí, bột ca cao, mè, mực ống, rong biển, ngũ cốc, hành, tỏi...
+ Dùng nước hầm xương bò với rau củ, 2 lần mỗi ngày, trong khoảng một tuần.
Khi bị bong gân cần: chườm đá, sử dụng băng thun, hạn chế vận động
Sử dụng thuốc
+ Dùng thuốc giảm đau.
+ Thuốc chống phù nề, kháng viêm…
Lưu ý: khi dùng thuốc cần theo chỉ định của bác sỹ.
Bong gân tối kỵ
+ Bôi dầu nóng.
+ Xoa mật gấu.
+ Dán salonpas.
+ Xoa rượu thuốc.
+ Đắp lá.
+ Cử động vùng sưng đau…
Bong gân không được xử lý đúng dẫn đến các nguy cơ
+ Xơ hoá dây chằng gây đau mãn tính.
+ Cứng khớp.
+ Teo cơ.
+ Phẫu thuật để tạo hình lại dây chằng….
Làm gì để hạn chế bong gân ?
+ Tránh mang giày gót cao khi đi trên mặt bằng gồ ghề.
+ Chọn giày phù hợp cho mỗi hoàn cảnh.
+ Thận trọng khi đi xuống dốc, cầu thang [đặc biệt là người già và trẻ nhỏ].
+ Khởi động làm nóng trước khi chơi thể thao, tập luyện.
+ Thường xuyên vận động khớp để tăng sức bền bỉ và thích nghi với những động tác nhanh…
Hạn chế đi giầy cao gót, khởi động trước khi chơi thể thao để hạn chế bong gân
Lời kết
Nguyên nhân gây bong gân do: chạy nhảy, bước hụt, chơi thể thao… Khi bị bong gân, nếu không được xử lý đúng và kịp thời thì nguy cơ tái diễn sẽ xảy ra.
Điều tối kỵ khi bị bong gân chúng ta cần tránh: bôi dầu nóng, dán salonpas, bôi rượu thuốc….vì dầu nóng sẽ làm chỗ sưng chảy máu nhiều hơn [biểu hiện chảy máu: tụ máu, tím bầm] khiến tình trạng bệnh càng nặng thêm. Cách duy nhất để hạn chế đau, sưng là chườm đá, hạn chế cử động, sử dụng băng thun để cố định khớp nơi bị thương, kê cao chân, uống thuốc kháng viêm, chống phù nề…
Ngoài ra, để ngăn ngừa bong gân, chúng ta nên chọn loại giày phù hợp cho mỗi hoàn cảnh, tránh mang giày gót cao, khởi động làm nóng trước khi chơi thể thao...
Benh.vn
Các chấn thương gây xê dịch khớp đột ngột, khiến khớp trật khỏi vị trí ban đầu hoặc vượt quá phạm vi chuyển động đều có thể gây bong gân. Bong gân nói chung thường không phải là chấn thương nghiêm trọng, thời gian hồi phục tùy theo từng cấp độ bệnh. Vậy bị bong gân phải làm sao và chăm sóc bệnh nhân như thế nào?
1. Bác sĩ trả lời: bị bong gân phải làm sao?
Nếu sau chấn thương, bạn có các dấu hiệu sau thì có nghĩa bạn đã bị bong gân: đau nhói ở vùng khớp bị chấn thương, không cử động và đi lại được, sưng viêm và cơn đau nặng hơn khi chuyển động khớp, có thể đau nhức sâu, chảy máu trong, rối loạn vận mạch,… Các trường hợp bong gân nặng, triệu chứng ngày càng nghiêm trọng hơn thì cần siêu âm, chụp X-quang phân biệt thương tổn và phát hiện có gãy xương đi kèm không.
Bong gân cổ tay là chấn thương rất thường gặp
Vậy bị bong gân phải làm sao? Chấn thương bong gân cần được xử lý như sau:
Băng ép
Có thể dùng băng thun, băng ép hoặc băng vải băng quanh vùng khớp bị bong gân. Cách này giúp giảm sưng, giảm đau, tạo điều kiện giúp vùng khớp bị tổn thương phục hồi tốt hơn.
Chườm lạnh
Nên chườm lạnh liên tục và ngay sau khi bị bong gân để làm dịu cơn đau, giảm sưng, làm co mạch. Trong 1 - 2 ngày đầu tiên, nên chườm 4 - 8 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 15 - 20 phút. Lưu ý nên bọc đá trong một lớp vải mềm và di chuyển tránh để đá lạnh chà trực tiếp quá lâu trên da làm tổn thương.
Kê cao
Vùng khớp cổ chân hoặc cổ tay bị bong gân nên kê cao hơn tim để giảm sưng và bầm tím.
Hạn chế tì đè, hoạt động
Nếu có thể, hãy giữ cố định khớp bị tổn thương nhất có thể, giảm ảnh hưởng và tạo điều kiện cho dây chằng hồi phục. Nếu cần di chuyển hoặc cử động, nên dùng dụng cụ hỗ trợ, di chuyển chậm tránh tác động lực đột ngột.
Xịt ethyl clorua giúp giảm đau nhanh do bong gân
Xịt ethyl clorua
Nếu bị bong gân khi đang chơi thể thao, xịt ethyl clorua sẽ giúp làm lạnh, giảm đau nhanh chóng để bạn vẫn có thể chơi thể thao bình thường. Tuy nhiên sau đó vẫn cần chăm sóc, nghỉ ngơi và điều trị tránh tổn thương nặng hơn.
2. Bong gân cổ tay bao lâu thì khỏi?
Bong gân cổ tay khỏi trong bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: mức độ chấn thương, cách chăm sóc, giữ gìn và khả năng phục hồi của từng người.
Bong gân càng nghiêm trọng thì thời gian khỏi càng lâu. Với bong gân cổ tay cấp độ 1, bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn sau 2 - 3 ngày mà không cần điều trị và chăm sóc y tế, tuy nhiên cần điều trị tại nhà đúng cách.
Bệnh nhân bong gân cấp độ này áp dụng điều trị theo nguyên tắc RICE gồm: Nghỉ ngơi, chườm lạnh, băng bó và đặt cao khu vực bị thương trên tim là được. Nếu đau và sưng nặng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng viêm để giảm đau và giảm sưng.
Với bong gân cấp độ 2, tổn thương lúc này không chỉ là giãn và rách nhẹ dây chằng như cấp độ 1 nên thời gian để phục hồi cũng lâu hơn. Thông thường nếu bệnh nhân nẹp cố định tổn thương ở cổ tay, tránh vận động khiến dây chằng tổn thương nặng hơn, khó hồi phục thì thời gian thường là 7 - 10 ngày.
Bong gân càng nghiêm trọng thì thời gian phục hồi càng lâu
Nếu bong gân cấp độ 3, dây chằng đã bị rách nhiều, đôi khi đứt hoàn toàn nên cần chăm sóc và điều trị y tế tích cực. Trường hợp nặng phải phẫu thuật nối dây chằng, tạo hình dây chằng thì bệnh nhân có thể phải bó bột để làm bất động khớp 1 tháng. Sau đó cũng cần hạn chế vận động mạnh để dây chằng phục hồi hoàn toàn. Các trường hợp có thể phục hồi không cần phẫu thuật thì cũng cần khoảng 1 - 2 tháng mới khỏi.
Rất nhiều người bệnh chủ quan cho rằng bong gân chỉ là một chấn thương nhỏ và sẽ tự khỏi mà không ảnh hưởng gì, vì thế không nghỉ ngơi chăm sóc tốt. Bệnh không những lâu khỏi hơn mà nhiều trường hợp, bong gân càng trở nên nghiêm trọng, biến chứng viêm sưng tác động không nhỏ đến khả năng hoạt động của xương khớp.
Vì thế khi bị chấn thương này, cần nghiêm túc nghỉ ngơi, điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Nếu bệnh càng tiến triển nặng hơn, không đáp ứng với điều trị thì cần sớm tới cơ sở y tế thăm khám. Không ít bệnh nhân nhầm lẫn chấn thương gãy xương với đứt dây chằng, đến khi triệu chứng nghiêm trọng mới đi khám. Lúc này điều trị khó khăn hơn mà khả năng gây suy giảm một phần khả năng hoạt động của xương khớp là rất cao.
Vậy với bong gân bàn chân bao lâu thì khỏi? Thông thường bong gân bàn chân lâu khỏi hơn bong gân cổ tay, nguyên nhân do khu vực khớp cổ chân cần hoạt động nhiều hơn. Tổn thương dây chằng nhưng người bệnh rất khó để kiêng, nghỉ ngơi hoàn toàn cho dây chằng có thời gian phục hồi. Đôi khi dù đã được nẹp cố định, bó bột nhưng hoạt động di chuyển hàng ngày vẫn tác động ít nhiều đến tốc độ hồi phục bong gân.
Nên hạn chế vận động mạnh khi bị bong gân
3. Một số sai lầm trong điều trị bong gân
Dân gian có rất nhiều bài thuốc, mẹo được áp dụng để chữa bong gân và thúc đẩy quá trình phục hồi. Tuy nhiên không phải cách chữa nào cũng đúng, có tác dụng tốt trong cải thiện tổn thương.
Dưới đây là một số sai lầm thường gặp mà người bệnh mắc phải khiến bong gân càng nghiêm trọng hơn.
3.1. Xoa dầu nóng
Nhiều người có suy nghĩ rằng các chấn thương gây đau đều có thể dùng dầu nóng, rượu ngâm, cao nóng để xoa giảm đau. Thực tế với chấn thương bong gân, đây lại là việc làm gây ra hậu quả khôn lường. Nguyên nhân do những chất nóng này tác động tại chỗ nhanh, khiến mạch máu giãn và máu chảy nhanh mạnh hơn. Kết hợp với tổn thương trước đó có thể dẫn tới cứng khớp, teo cơ sau này.
3.2. Đắp thuốc lá
Đắp các loại lá rừng, lá thuốc là những phương thức điều trị dân gian được nhiều người truyền tai nhau, song thực tế hiệu quả vẫn chưa được khoa học chứng minh. Mỗi loại lá thuốc chứa các tinh chất dược liệu có tác động khác nhau đến tổn thương này. Vì thế không nên tự ý điều trị vì có thể gây ra những biến chứng, di chứng nặng nề.
Không nên tự ý đắp lá thuốc khi bị bong gân
Như vậy, nếu bị bong gân nhưng điều trị, xử lý không đúng cách thì triệu chứng bệnh sẽ càng kéo dài hơn, tổn thương cũng càng nặng nề và khó hoạt động hơn. Nếu gặp khó khăn trong điều trị, chăm sóc, hoặc vẫn còn băn khoăn bị bong gân phải làm sao, bạn nên tham khảo y tế chuyên gia tại cơ sở y tế uy tín hoặc liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900565656.