Thường thì hiện tượng sôi bụng không ảnh hưởng nhiều tới sức khoẻ. Sôi bụng xuất hiện khi chúng ta cảm thấy đói hay ngửi hoặc trông thấy những món ăn hấp dẫn. Bởi theo phản xạ thì lúc này bụng chúng ta sẽ tăng tiết dịch vị, co bóp gây ra những tiếng sôi bụng.
Sôi bụng còn do bạn có chế độ ăn uống thiếu khoa học như: Ăn quá nhanh, ăn phải những loại thực phẩm gây đầy bụng khó tiêu như thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, có hàm lượng đường cao, thức uống có chứa caffeine.
Ảnh minh họa
Sôi bụng còn do tư thế ngồi, nằm có thể làm tăng nhu động ruột. Hoặc do bụng bị nịt quá chặt, như khi dùng thắt lưng, mặc quần chật hay quấn đai nịt bụng.
Ngoài ra, sôi bụng có thể là một dấu hiệu rất phổ biến bất thường ở hệ tiêu hóa khiến ruột tăng cường hoạt động đẩy thức ăn, dịch qua chỗ tắc nghẽn, tạo âm thanh sôi ùng ục.
Nếu sôi bụng kèm các dấu hiệu dưới đây, tốt nhất cần được đi khám sớm:
Sôi bụng do tắc ruột
Là một trong những nguyên nhân nguy hiểm gây sôi bụng. Tình trạng này có thể xảy ra do khối u ruột hoặc sẹo của vết mổ cũ trong ổ bụng. Người bệnh tắc ruột còn cảm thấy chướng bụng, đầy hơi, nôn ói có dịch màu rêu hoặc màu nâu đen, đau bụng, tiêu chảy, không xì hơi... Nếu không được phát hiện kịp thời, vị trí tắc ruột có thể vỡ ra, đe dọa tính mạng.
Do viêm dạ dày ruột
Xảy ra khi các virus như rotavirus, norovirus và các mầm bệnh truyền nhiễm khác xâm nhập vào cơ thể. Lúc này, dạ dày và ruột bị viêm, phù nề đường tiêu hóa. Dấu hiệu đặc trưng của bệnh là sôi bụng kèm theo nôn ói và tiêu chảy nghiêm trọng. Tùy từng virus cụ thể mà người bệnh có thể cảm thấy đau bụng, mệt mỏi, sốt, đau nhức toàn thân... Các triệu chứng có thể kéo dài từ 1-10 ngày. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm dạ dày ruột có thể dẫn đến mất nước và làm trầm trọng thêm các triệu chứng vốn có.
Do xuất huyết tiêu hóa
Xuất huyết tiêu hóa là nguyên nhân hiếm gặp gây sôi bụng nhưng có thể đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Dấu hiệu sớm để nhận biết tình trạng này là đại tiện phân có mùi hắc và màu đen. Trường hợp bệnh nặng sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng nôn ra máu, đại tiện có máu tươi, chướng bụng...
Do hội chứng ruột kích thích
Đây là một loại rối loạn hệ tiêu hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến đại tràng và dẫn đến nhiều triệu chứng như sôi bụng, đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón...
5 việc nên làm để cải thiện chứng sôi bụng
- Không nên ăn những loại thực phẩm lạ, đặc biệt là những thực phẩm có nguy cơ cao gây dị ứng.
- Nên duy trì một chế độ ăn uống khoa học: Lựa chọn những loại thực phẩm tươi ngon, dễ tiêu, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ưu tiên các loại rau củ quả có chứa nhiều chất xơ để phòng tránh nguy cơ táo bón.
- Rửa sạch thực phẩm trước khi chế biến và bảo quản thực phẩm đúng cách. Không nên ăn những loại đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng,… Loại bỏ thói quen uống rượu bia và thuốc lá.
- Tạo thói quen ăn chậm và nhai kỹ thức ăn, không nên nói chuyện nhiều trong bữa ăn, không nên ăn quá nhiều cùng một lúc, hãy chia nhỏ thành nhiều bữa ăn, không để bụng quá no hoặc quá đói,…
- Mặc những trang phục thoải mái, không nên mặc những bộ đồ quá chật, bó sát đặc biệt sau khi vừa ăn xong.
Nghe thấy bụng kêu ọc ọc là hiện tượng khá phổ biến, nhiều người gặp phải. Tuy nhiên, với mỗi người, âm thanh ọc ọc đó sẽ xuất phát từ nguyên nhân khác nhau và có trường hợp là tín hiệu cảnh báo bệnh lý đường tiêu hóa. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu về hiện tượng này và cách xử trí hiệu quả để bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe.
1. Vì sao bụng kêu ọc ọc?
Bụng phát ra tiếng kêu ọc ọc liên tục là sự xuất hiện với tần suất liên tục của những âm thanh được tạo nên bởi nhu động của ống tiêu hóa, dịch tiêu hóa và thức ăn. Hiện tượng này hầu như ai cũng sẽ gặp ít nhất vài lần, nguyên nhân do:
- Bị đói bụng
Do dạ dày không có thức ăn để tiêu hóa nên các hormone trong não sẽ kích thích ham muốn ăn và gửi tín hiệu đến dạ dày. Kết quả là các cơ quan trong đường ruột co bóp liên tục và sinh ra tiếng ọc ọc.
- Ăn thực phẩm khó tiêu
Có một số thực phẩm giàu carbohydrate và chất xơ nên dễ gây khó tiêu như: khoai tây, tỏi, hành, súp lơ,... Bên cạnh đó, các món ăn nhiều dầu mỡ cũng dễ làm khí bị tích trong đường ruột. Những tác nhân này sẽ khiến bụng bị sôi và phát ra âm thanh ọc ọc.
- Bị stress, căng thẳng
Một thời gian dài bị căng thẳng, stress cũng làm ảnh hưởng đến khả năng co thắt của nhu động ruột, gây kích thích thành ruột khiến cho ruột co bóp mạnh hơn và kết quả là bụng sôi ọc ọc.
- Ăn uống không lành mạnh
Những người có thói quen xấu trong việc ăn uống rất dễ bị sôi bụng ọc ọc. Thói quen này gồm: nhai không kỹ, vừa ăn vừa uống, vừa ăn vừa nói, nằm ngay sau khi ăn, uống nhiều đồ uống có ga,... khiến cho khí tích tụ trong dạ dày, gây khó tiêu dẫn đến tình trạng bụng kêu ọc ọc, ợ hơi.
- Không dung nạp gluten, fructose, lactose
Những người mắc chứng không dung nạp với các chất này khi ăn thực phẩm chứa fructose, lactose và gluten sẽ có biểu hiện bụng sôi ọc ọc, bị tiêu chảy vì không tiêu hóa được chúng.
- Mắc bệnh đường tiêu hóa
Hội chứng ruột kích thích, đau dạ dày, viêm loét đại tràng, viêm túi thừa,... có thể khiến bụng kêu ọc ọc.
Bên cạnh những nguyên nhân chính trên thì hiện tượng bụng phát ra âm thanh ọc ọc còn có thể do dùng thắt lưng quá chặt, mặc quần quá chật, dị ứng thực phẩm, giảm cân không khoa học,...
2. Cách xử trí khi bụng kêu ọc ọc
2.1. Nhận diện bụng kêu ọc ọc bình thường với kêu ọc ọc do bệnh lý
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên hiện tượng sôi bụng ọc ọc như đã nói đến ở trên. Trong đó, có những nguyên nhân sinh lý nhưng cũng có trường hợp xuất phát từ bệnh lý không thể chủ quan. Cần phân biệt được những tác động này để kịp thời can thiệp, tránh gây ra hệ lụy không tốt cho sức khỏe:
Bụng sôi ọc ọc kèm cảm giác đau, khó chịu có thể do bệnh lý đường tiêu hóa
- Trường hợp bụng kêu ọc ọc sinh lý: bụng chỉ phát ra âm thanh ọc ọc khi đói và không kèm theo triệu chứng nào khác, không gây mệt mỏi hay chán ăn.
- Trường hợp bụng kêu ọc ọc vì nguyên nhân bệnh lý: bất cứ thời điểm nào bụng cũng có thể sôi ọc ọc và kèm theo các triệu chứng bất thường như: ợ hơi, ợ nóng, đau bụng, xì hơi, tiêu chảy, mệt mỏi, chán ăn,...
2.2. Xử trí khi bụng kêu ọc ọc
Muốn giải quyết dứt điểm bụng kêu ọc ọc cần phải tìm ra nguyên nhân gây nên hiện tượng này và dựa vào đó để đưa ra cách khắc phục phù hợp, ví dụ như:
- Do thói quen ăn uống: ăn chậm, nhai kỹ, tập trung trong khi ăn, không nằm ngay sau khi ăn, không nói chuyện hay làm việc trong khi ăn để tránh nuốt quá nhiều không khí,...
- Không dung nạp lactose: dừng uống sữa và các sản phẩm được làm từ sữa.
- Ăn chất xơ quá ít: trường hợp này dễ bị táo bón, chướng bụng, đầy hơi,... vì các vi khuẩn ở trong ruột chỉ có khả năng tiêu hóa thức ăn đến mức độ nhất định mà thôi.
- Ăn nhiều đồ ăn chứa đường: các vi khuẩn trong ruột tiêu hóa đường rồi tạo ra khí. Vì thế khi ăn quá nhiều đường bụng có thể kêu ọc ọc và bị xì hơi nhiều. Trường hợp này chỉ cần hạn chế đồ ăn nhiều đường là dần dần hiện tượng bụng kêu ọc ọc sẽ biến mất.
Bụng kêu ọc ọc kèm dấu hiệu bất thường cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám
- Mắc hội chứng ruột kích thích: người bệnh thường bị chuột rút kèm theo tình trạng bụng dưới đau và kêu ọc ọc. Đây là hội chứng chủ yếu do căng thẳng hoặc tác động của một loại bệnh nhiễm trùng đường ruột. Muốn chấm dứt tình trạng bụng kêu ọc ọc tốt nhất nên chia nhỏ bữa ăn, tránh đồ uống có ga và có chứa cafein để không làm kích thích ruột.
- Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột: khi các vi khuẩn đường ruột không ngừng sinh sôi và phát triển sẽ gây đầy hơi và khiến cho đường tiêu hóa bị mất cân bằng vi khuẩn. Khi gặp tình trạng ấy, cách khắc phục tốt nhất là tránh dùng lúa mì, tỏi, bơ, mận, anh đào, đậu nành, đậu lăng,... vài ngày.
Nói tóm lại, số đông trường hợp bị bụng kêu ọc ọc là hiện tượng sinh lý bình thường và không đáng lo. Tuy nhiên, khi tình trạng này thường xuyên xảy ra và kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác thì cần đến cơ sở y tế thăm khám để sớm biết nguyên nhân và có biện pháp xử trí kịp thời.
Chuyên khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín trong lĩnh vực thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh lý đường tiêu hóa. Bệnh viện là nơi quỵ tụ của đội ngũ chuyên gia Y tế, bác sĩ đầu ngành giàu kinh nghiệm và trình độ chuyên môn vững vàng.
Không những thế, toàn bộ quá trình kiểm tra, xét nghiệm để chẩn đoán bệnh tại đây đều được thực hiện bởi Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh với hệ thống thiết bị y khoa hiện đại nhất cùng Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế với chứng chỉ CAP và ISO 15189:2012. Tất cả những điều này là căn cứ để quý khách hàng có thể yên tâm lựa chọn, thăm khám và điều trị bệnh lý tiêu hóa tại bệnh viện.
Quý khách hàng cần tìm ra nguyên nhân khiến bụng kêu ọc ọc có thể gọi điện đặt lịch khám qua tổng đài 1900 56 56 56 của bệnh viện để tiện chủ động sắp xếp thời gian thăm khám phù hợp với công việc của mình.
Bị sôi bụng là triệu chứng bệnh gì?
Sôi bụng là hiện tượng âm thanh được phát ra từ ruột, do quá trình co bóp và tiêu hóa thức ăn. Sôi bụng thường xảy ra khi bạn đói, ăn nhiều thức ăn khó tiêu, căng thẳng hoặc bị một số bệnh lý đường ruột. Tuy không nguy hiểm nhưng bụng bị sôi liên tục có thể khiến bạn ngại ngùng, khó chịu.
Bụng sôi là triệu chứng bệnh gì?
1. Bụng kêu ọc ọc là bệnh gì? Khi bụng sôi, phát ra tiếng kêu ọc ọc, ùng ục liên tục thường là do các nguyên nhân sinh lý như sau: Hơi ứ lâu trong dạ dày, phát tiếng ọc ọc, ùng ục lớn nguyên nhân là do thói quen ăn quá nhanh, nuốt nhiều hơi hơn so với những người ăn uống với tốc độ bình thường.
Tại sao khi ăn no bụng vẫn kêu?
Khi ruột của bạn xử lý thức ăn, bụng của bạn có thể kêu cồn cào hoặc gầm gừ. Khi bạn ăn, thành mạch co bóp để trộn và ép thức ăn qua ruột để có thể được tiêu hóa. Quá trình này được gọi là nhu động ruột . Nhu động ruột thường chịu trách nhiệm về âm thanh ầm ầm mà bạn nghe thấy sau khi ăn.
Tại sao khi đói bụng lại sôi ùng ục?
Nếu bạn để bụng đói trong thời gian dài, cơ của thành dạ dày sẽ tiếp tục co bóp mạnh khiến rất nhiều thức ăn và khí đã tiêu hóa được nén chặt xuống dạ dày rỗng, gây nên tiếng “kêu” rõ hơn. Hiện tượng bụng “kêu” thường kéo dài từ 10-20 phút hoặc có thể lặp lại sau vài giờ đến khi được bạn tiếp thức ăn.