Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ
I. Cuộc cách mạng Khoa học- công nghệ
1. Nguồn gốc và đặc điểm:
* Nguồn gốc:
- Do đòi hỏi của cuộc sống và của sản xuất, nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người.
- Do sự bùng nổ dân số, sự vơi cạn tài nguyên thiên nhiên, do nhu cầu của chiến tranh…
- Cuộc cách mạng khoa học- kỹ thuật lần thứ nhất là tiền đề thúc đẩy cách mạng khoa học - kỹ thuật lần II và cách mạng công nghệ bùng nổ.
* Đặc điểm:
- Khoa học - kỹ thuật trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, mọi phát minh kỹ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học.
- Khoa học gắn liền với kỹ thuật, đi trước mở đường cho kỹ thuật. Đến lượt mình, kỹ thuật lại đi trước mở đường cho sản xuất.
- Khoa học tham gia trực tiếp vào sản xuất, là nguồn gốc chính của những tiến bộ kỹ thuật và công nghệ.
* Hai giai đoạn cách mạng khoa học – kĩ thuật:
- Giai đoạn 1: từ những năm 40 đến nửa đầu những năm 70 của thế kỉ XX.
- Giai đoạn 2: từ sau cuộc khủng hoảng năng lượng năm 1973 đến nay. Cách mạng công nghệ trở thành cốt lõi của cách mạng khoa học – kĩ thuật nên giai đoạn này còn được gọi làcách mạng khoa học – công nghệ.
2. Những thành tựu tiêu biểu [giảm tải]
3. Tác động
* Tích cực:
- Tăng năng suất lao động, mức sống và chất lượng cuộc sống của con người. Từ đó dẫn đến những thay đổi lớn về cơ cấu dân cư, chất lượng nguồn nhân lực, những đòi hỏi mới về giáo dục và đào tạo nghề nghiệp, sự hình thành một thị trường thế giới và xu thế toàn cầu hóa.
* Hạn chế:
- Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ cũng gây nên những hậu quả tiêu cực [chủ yếu do chính con người tạo nên] như:
+ Ô nhiễm môi trường, hiện tượng Trái Đất nóng dần lên;
+ Tai nạn lao động và giao thông, các loại dịch bệnh mới,...
+ Nhất là việc chế tạo những loại vũ khí hiện đại có sức công phá và hủy diệt khủng khiếp, có thể tiêu diệt nhiều lần sức sống trên hành tinh.
4. Mở rộng: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam từ sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ:
- Sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học - công nghệ đã đưa con người bước sang một nền văn minh mới, văn minh thông tin.
- Hệ quả của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ là làm xuất hiện xu thế toàn cầu hóa, đó là một xu thế khách quan, một thực tế không thể đảo ngược.
=> Thông qua quá trình hội nhập, Việt Nam cần học hỏi trình độ quản lí, các thành tựu khoa học - kĩ thuật tiên tiến đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
ND chính
|
- Những nét chính về nguồn gốc, đặc điểm, những thành tựu tiêu biểu và tác động củacuộc cách mạng khoa học - công nghệ. - Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam từ sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ. |
Sơ đồ tư duyCuộc cách mạng khoa học - công nghệ
Loigiaihay.com
-
Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó
Tóm tắt mục II. Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó. Một hệ quả quan trọng của cách mạng khoa học- công nghệ.
-
Hãy nêu đặc điểm và những thành tựu chính của cuộc cách mạng khoa học – công nghệ trong nửa sau thế kỉ XX
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 69 SGK Lịch sử 12
-
Xu thế toàn cầu hóa được thể hiện trên những lĩnh vực nào?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 70 SGK Lịch sử 12
-
Hãy giải thích thế nào là khoa học đã trở thành một lực lượng sản xuất trực tiếp
Giải bài tập Bài 1 trang 70 SGK Lịch sử 12
-
Vì sao nói: Toàn cầu hóa vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các nước đang phát triển ?
Giải bài tập Bài 2 trang 70 SGK Lịch sử 12
-
Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám năm 1945 có những thuận lợi và khó khăn gì?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 122 SGK Lịch sử 12
-
Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 120 SGK Lịch sử 12
-
Những khó khăn của cách mạng nước ta sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã được Đảng và Chính phủ Cách mạng giải quyết như thế nào ? Nêu kết quả và ý nghĩa
Những khó khăn của cách mạng nước ta sau Cách mạng tháng Tám được Đảng và Chính phủ cách mạng giải quyết như thế nào? Nêu kết quả và ý nghĩa. 2
-
Lập bảng so sánh những điểm giống và khác nhau giữa hai chiến lược “Chiến tranh cục bộ” [1965-1968] và “Việt Nam hóa chiến tranh” [1969-1973] của Mĩ ở miền Nam Việt Nam.
Giải bài tập Bài 1 trang 188 SGK Lịch sử 12
1. Cách mạng khoa học công nghệ là gì? Các cuộc cách mạng khoa học công nghệ trong lịch sử:
Cách mạng khoa học và công nghệ đang làm thay đổi toàn bộ diện mạo của nền sản xuất xã hội cũng như điều kiện, tính chất và nội dung lao động, thành phần lực lượng sản xuất, phân công lao động xã hội và cơ cấu ngành nghề của xã hội. Nó cũng dẫn đến việc tăng nhanh năng suất lao động, tác động đến mọi mặt của xã hội [bao gồm cả văn hóa, đời sống hàng ngày, tâm lý con người và mối quan hệ giữa xã hội và tự nhiên] và dẫn đến sự tăng tốc mạnh mẽ của tiến bộ khoa học và công nghệ. .
Cách mạng khoa học và công nghệ là một giai đoạn tự nhiên trong lịch sử, có tính chất đặc trưng của thời đại chuyển từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa cộng sản. Nó là một hiện tượng toàn thế giới, nhưng các hình thức biểu hiện của nó, cũng như diễn biến và hậu quả của nó, về cơ bản là khác nhau ở các nước xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa.
Cách mạng khoa học và công nghệ là một quá trình kéo dài có hai điều kiện tiên quyết chính là khoa học – công nghệ và xã hội. Những tiến bộ của khoa học tự nhiên vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 đóng vai trò quan trọng nhất trong việc mở đường cho cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, dẫn đến một cuộc cách mạng cơ bản trong quan điểm về vật chất và hình thành một bức tranh mới về thế giới.
Nó bắt đầu với việc phát hiện ra electron và radium, sự chuyển đổi của các nguyên tố hóa học, nguồn gốc của thuyết tương đối và thuyết lượng tử, và nó đánh dấu một bước đột phá khoa học trong các lĩnh vực vi mô và vận tốc cao. Cơ sở lý thuyết của hóa học đã trải qua những thay đổi đáng kể trong những năm 1920 do những tiến bộ trong vật lý học. Thuyết lượng tử giải thích bản chất của liên kết hóa học; đến lượt nó, điều này đã mở ra cho khoa học và ngành công nghiệp những khả năng rộng lớn về sự biến đổi hóa học của vật chất. Có được hiểu biết sâu sắc về cơ chế di truyền, phát triển di truyền và lý thuyết nhiễm sắc thể hình thành.
Ngoài ra còn có một bước tiến mang tính cách mạng trong công nghệ, chủ yếu là kết quả của việc sử dụng điện trong công nghiệp và giao thông vận tải. Đài phát thanh được phát minh và trở nên phổ biến rộng rãi. Hàng không nổi lên.
Vào những năm 1940, khoa học đã giải quyết được vấn đề tách hạt nhân nguyên tử. Nhân loại làm chủ được năng lượng nguyên tử. Sự phát triển của điều khiển học có tầm quan trọng lớn. Nghiên cứu phát triển lò phản ứng nguyên tử và bom nguyên tử buộc các nước tư bản lần đầu tiên phải tổ chức phối hợp tương tác khoa học và công nghiệp trong khuôn khổ một kế hoạch khoa học kỹ thuật quy mô lớn của quốc gia. Điều này cung cấp kinh nghiệm cho việc triển khai các chương trình nghiên cứu khoa học kỹ thuật quốc gia tiếp theo.
Các cơ quan nhà nước về lập kế hoạch và quản lý hoạt động khoa học được thành lập ở hầu hết các quốc gia vào cuối những năm 1950 dưới ảnh hưởng của những tiến bộ của Liên Xô trong nghiên cứu về không gian vũ trụ, cũng như kinh nghiệm của Liên Xô trong việc tổ chức và lập kế hoạch khoa học. Tăng cường liên hệ trực tiếp giữa các dự án phát triển khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh việc sử dụng các thành tựu khoa học trong công nghiệp. Máy tính điện tử, đã trở thành biểu tượng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, được phát triển vào những năm 1950 và được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu và công nghiệp, sau đó là quản lý.
Sự xuất hiện của máy tính báo trước sự khởi đầu của việc chuyển dần các chức năng logic của con người sang máy móc và về lâu dài, là sự chuyển đổi sang tự động hóa tích hợp trong sản xuất và quản lý. Máy tính điện tử là một loại công nghệ mới về cơ bản làm thay đổi vị trí và vai trò của con người trong quá trình sản xuất.
Trong những năm 1940 và 1950, có những thay đổi cơ bản trong cấu trúc của hầu hết các ngành khoa học và trong hoạt động khoa học do kết quả của những khám phá khoa học và kỹ thuật lớn. Sự tương tác của khoa học với công nghệ và sản xuất tăng lên. Vì vậy, trong những năm 1940 và 1950, nhân loại bước vào thời kỳ của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ.