Ý nghĩa của thịt kho tàu

Vào những dịp Tết đến, những mái ấm gia đình Việt luôn nấu một nồi thịt kho tàu gồm thịt và trứng vịt bên trong để dâng hương và ăn vào ba ngày Tết. Giờ đây thịt kho tàu không chỉ dùng trong mâm cơm ngày Tết mà còn được dùng trong những bữa cơm thường ngày .

Thế nhưng khi nghe đến chữ ” kho tàu ” nhiều người lại nghĩ món thịt kho ngon miệng này lại bắt nguồn từ người Hoa. Điều này trọn vẹn không đúng và để lý giải cho nguồn gốc và ý nghĩa của thịt kho tàu, bài viết này sẽ san sẻ những thông tin để giúp bạn hiểu hơn .

Cũng giống như nhiều người, ngay từ nhỏ khi nghe đến chữ thịt kho tàu mình cũng nghĩ đến đây là món thịt kho của người Trung Quốc du nhập vào Việt Nam thời xa xưa. Thậm chí, ở Trung Quốc cũng có một món ăn gọi là thịt kho đông pha nhìn cũng tương tự món thịt kho tàu ở Việt Nam. Thế nhưng thực chất thì những câu chuyện giải thích cho nồi thịt kho tàu ngày Tết lại không phải như vậy.

Bạn đang đọc: Nguồn gốc và ý nghĩa thịt kho tàu ngày Tết

Thịt kho tàu được nhiều người truyền tai nhau kể lại rằng ngày xa xưa, khi các tàu thuyền ra khơi, người ta thường nấu một nồi thịt kho có thể ăn được nhiều ngày khi lênh đênh trên tàu nên người ta đặt tên cho món thịt này là thịt kho tàu.

Còn theo như giải thích của nhiều chuyên gia văn hóa trong đó có nhà văn Bình Nguyên Lộc, chữ tàu trong văn hóa miền Tây có nghĩa là “mặn ngọt lờ lợ”. Những dòng sông nước lờ lợ như sông Cái ở phía trên thì dân Nam Bộ gọi là sông Cái Tàu Thượng, sông Cái ở phía dưới gọi là sông Cái Tàu hạ.

Như vậy có thể nói món “thịt kho tàu” của người dân Nam Bộ chính xác là “thịt kho lạc” bởi tính chất lờ lợ của món thịt kho có thể ăn liên tục nhiều ngày vào các ngày Tết khi chợ truyền thống vẫn chưa mở trở lại.

Dù là với ý nghĩa được lý giải thế nào thì thịt kho tàu luôn được người Việt dùng trong ngày Tết với mong ước con cháu sum vầy và tưởng niệm đến công ơn của người đi trước .

2Ý nghĩa của thịt kho tàu ngày Tết

Nếu miền Bắc có thịt đông thì miền Nam lại có món thịt kho tàu. Ngày Tết, đến thăm nhà ai bạn cũng dễ dàng bắt gặp món thịt kho hột vịt. Đó là món ăn thân quen, gắn bó với các thành viên trong gia đình từ bé đến lớn, khiến mọi người dễ dàng cảm nhận không khí hòa thuận, sum vầy – dấu hiệu của một năm mới thuận lợi, thành công. Hột vịt trong món ăn này không xắt ra mà để nguyên cả quả, ngụ ý một năm mới trọn vẹn và đầy đủ cho gia chủ.

Xem thêm: Đối lưu bức xạ nhiệt là gì? Tìm hiểu giải đáp vật lý 8

Thịt kho tàu cũng như bao món kho khác, được nấu như món ăn để tàng trữ dài ngày vào dịp Tết. Nấu thịt kho tàu không khó, nhưng để nấu ngon, cũng không dễ chút nào. Thịt kho tàu hoàn toàn có thể được ăn với nhiều món, cơm trắng, dưa kiệu, dưa giá nhưng có lẽ rằng thông dụng nhất là ăn kèm với dưa cải chua. Có lẽ vị mặn, vị ngọt, vị bùi béo của thịt kho tàu tích hợp với vị chua xen lẫn cay cay của dưa cải muối xối, tạo nên mùi vị điệu đàng đến ngất ngây ngày Tết .

Tham khảo gói gia vị nấu thịt kho tại Bách hóa XANH:

Kinh nghiệm hay Bách Hóa XANH

Thịt kho tàu hay thịt kho hột vịt là món ăn phổ biến tại miền Nam, và đặc biệt xuất hiện trên mâm cơm người dân Nam Bộ trong những ngày lễ Tết. Thịt kho tàu có hương vị đậm đà, màu sắc bắt mắt hấp dẫn, chứa đựng nhiều ý nghĩa cho một năm đầy đủ, vẹn tròn và gia đình hòa thuận. Tuy nhiên đã bao giờ bạn hỏi tại sao lại gọi là thịt kho tàu hay chưa? Chữ “tàu” trong tên món ăn có ý nghĩa gì và tại sao lại là thịt kho tàu mà không phải là tên khác?

Nguồn gốc và ý nghĩa thịt kho tàu

Thịt kho tàu là cách gọi khác của thịt kho trứng vịt, kèm với nước dừa sánh mịn, thơm ngon và béo ngậy. Nhiều người nghĩ rằng món ăn này bắt nguồn từ người Hoa do có chữ tàu, nhưng thực tế thì không phải vì đây là món ăn cổ truyền của người dân Việt Nam, bắt nguồn từ người dân Việt Nam từ xa xưa.

Thịt kho tàu có thể dùng trong nhiều ngày, phù hợp với khí hậu nóng ở miền Nam. Chính vì vậy nhiều người truyền tai rằng xưa kia khi tàu thuyền ra khơi, lênh đênh trên biển sẽ chuẩn bị một nồi thịt kho để có thể dùng được lâu, ăn trong nhiều ngày. Vì thế chữ tàu trong thịt kho được bắt nguồn từ đây.

Cũng theo nhiều chuyên gia văn hóa như nhà văn Bình Nguyên Lộc thì chữ tàu theo văn hóa miền Tây có nghĩa là mặn ngọt lờ lợdựa theo hương vị của món ăn, có vị ngọt của nước dừa và vị mặn của gia vị. Những dòng sông nước lợ như sông Cái ở phía trên thì dân Nam Bộ gọi là sông Cái Tàu Thượng, sông Cái ở phía dưới gọi là sông Cái Tàu hạ, sông Lòng ở Cần Giờ thì gọi là sông Lòng Tàu vì những sông này có nước lờ lợ.

Như vậy cái tên thịt kho tàu ra đời đều bắt nguồn từ văn hóa xa xưa của người dân Việt Nam ta, là món ăn đậm chất văn hóa, cổ truyền của ông cha.

Vào dịp Tết, nồi Thịt Kho Tàu lại mang sức nặng cảm xúc, tinh thần gắn kết mọi thành viên trong gia đình mỗi khi Xuân về. Món thịt kho tàu tuy giản dị nhưng bao năm qua luôn giữ vị trí không thể thiếu trên mâm cơm Tết.

Ở miền Nam khí hậu nóng hơn miền Bắc nên không thể nấu thịt đông, do đó người miền Nam chỉ cần làm một nồi thịt lớn là có khả năng dự trữ khá lâu trong các ngày tết khi chợ chưa mở cửa.

Thịt kho trứng

Đặc điểm vùng sông nước khiến cho miền Nam chỉ có thể nuôi gia súc cỡ vừa & nhỏ và gia cầm nên nguồn trứng vịt và thịt heo (lợn) khá dồi dào. Nước dừa là loại thực phẩm rất phổ biến ở miền Nam do khí hậu nơi đây phù hợp với cây dừa, sự giao lưu tiếp biến với các tộc người như Hoa, Khơme ở đây ảnh hưởng đến ẩm thực của người Việt, món ăn thường có vị ngọt thanh của nước dừa hoặc chút đường. Những yếu tố trên đã góp phần hình thành nên món ăn gọi là "thịt kho trứng" hay "thịt kho tàu" (chữ tàu không phải là món ăn của người Hoa mà có ý nghĩa là lạt hay nhạt)

Thấy thịt kho tàu là thấy Tết

Chỉ cần nghe hương thơm hấp dẫn, béo ngậy tỏa ra từ nồi thịt kho đặt cùng với chén cơm trắng nóng bốc hơi nghi ngút là thấy Tết kề bên. Đó là tâm sự chung của các bạn trẻ khi được hỏi món ăn ngày Tết nào khiến họ ấn tượng nhất.

Một bạn du học sinh tại Pháp cho biết: “Đi học xa, tụi mình nhớ những món ăn gợi nhớ đến quê nhà lắm. Những ngày giáp Tết không về Việt Nam, mình loay hoay tự mua thịt heo, mua hột vịt về kho theo công thức mẹ dạy. Có khi ngồi chờ xoong thịt liu riu chín mềm, nghe mùi nước dừa hòa quyện với mùi thịt cứ lan tỏa trong bếp mà nhớ mẹ, nhớ nhà kinh khủng. Những bữa cơm xa quê, dọn ra mâm thấy có dĩa thịt kho tàu vàng nâu sóng sánh, có cảm giác như Tết vẫn đang hiện hữu dù mình cách xa “vạn dặm”. Với mình, thịt kho tàu không chỉ là một món ăn thuần Việt. Đó còn là hương vị kỷ niệm, là cảm giác ấm áp quây quần, là tiếng cười khen thịt sao mà mềm, mà đậm đà đến vậy của một ngày đầu xuân.”

Món ngon ngày Tết thắt chặt tình cảm gia đình

Trong các món ăn ngày Tết, thịt kho tàu là món luôn gợi nhắc nhiều kỉ niệm. Món ăn tuy đơn giản, tưởng dể làm mà làm thì không dễ, nhất là cách chọn thịt, cách ướp gia vị được pha trộn công phu, để món thịt kho thật đậm đà, đúng vị ngon như mong muốn cần có vài mẹo nhỏ để món thịt kho mềm và có màu nâu vàng sóng sánh.

Thịt kho tàu là món ăn hiếm hoi xuất hiện trong cả thực đơn hàng ngày lẫn mâm cỗ Tết. Với thịt, trứng, vị đậm đà, màu sắc bắt mát, món ăn này mang đến sự ấm cúng, sum vầy. Sự hoà hợp các nguyên liệu thể hiện tình cảm gia đình hòa thuận, yên vui. Hương vị và ý nghĩa đã khiến thịt kho tàu trở nên quen thuộc và trường tồn cùng Tết Việt.

Về quê đón Tết

Bí quyết làm món thịt kho tàu:

- Ướp thịt ít nhất từ 30 phút đến 1 tiếng với nước mắm ngon, đường, ít muối, hạt tiêu, hành, tỏi cùng với một ít nước màu dừa cho thịt thật thấm gia vị.

- Đảo thịt cho thật săn lại rồi mới đổ nước dừa vào ngập thịt. Ban đầu vặn lửa lớn cho sôi và vớt bỏ bọt. Sau đó, vặn lửa liu riu để thịt mềm dần và nước dừa chuyển thành màu vàng cánh gián. Để nước thịt trong và đẹp, không nên đậy nắp trong khi nấu.

- Khi thịt hơi mềm cho trứng cút (trứng gà hoặc trứng vịt) luộc chín, đã bóc vỏ vào kho chung. Trứng không nên bỏ vào sớm kho lâu sẽ bị chai cứng, đổi màu nâu không ngon.

- Nêm nếm lại cho vừa ăn, thường nước thịt đã có vị ngọt tự nhiên của nước dừa nên chỉ thêm một tí nước mắm là nồi thịt đã đậm đà.

Lưu ý khi nấu món thịt kho tàu:

- Nên chọn thịt chân giò, miếng có cả nạc lẫn mỡ và da thì kho xong thịt sẽ mềm, trông đẹp mắt hơn. Tốt nhất là tỷ lệ mỡ và thịt bằng nhau nhưng nếu sợ ăn béo có thể mua miếng nhiều nạc hơn.

- Ướp thịt ít nhất từ 30 phút đến 1 tiếng với nước mắm ngon, đường, ít muối, hạt nêm cùng một ít nước màu dừa cho thịt thật thấm gia vị.

- Hành, tỏi giã nát giúp thịt thơm ngon hơn nhưng kho để dành ăn lâu thì đừng nên bỏ thêm hai nguyên liệu này.

- Tao thịt cho thật săn lại rồi mới đổ nước dừa vào ngập thịt. Ban đầu vặn lửa lớn cho sôi và vớt bỏ bọt. Sau đó, vặn lửa liu riu để thịt mềm dần và nước dừa chuyển thành màu vàng cánh gián. Để nước thịt trong và đẹp, không nên đậy nắp trong khi nấu.

- Nếu nước dừa cạn thì châm thêm nước sôi vào. Đừng ham kho nhiều nước dừa, nồi thịt sẽ có màu quá sậm không đẹp.

- Khi thịt hơi mềm cho trứng vịt luộc chín, lột vỏ vào kho chung. Trứng không nên bỏ vào sớm kho lâu sẽ bị chai cứng, đổi màu nâu không ngon.

- Để món thịt kho tàu ăn trong nhiều ngày mà vẫn ngon như mới thì bạn nên chia nồi thịt kho thành nhiều phần và cho vào ngăn đá. Hôm nào muốn ăn thì lấy từng hộp ra hâm nóng. Như vậy, thịt và trứng không bị cứng do hâm đi hâm lại quá nhiều lần.