Hãy giải thích câu nói trên. Tại sao thoát hơi nước lại là ″tai họa″ và tại sao thoát hơi nước lại là ″ tất yếu″?
Đề bài
Hãy giải thích câu nói trên. Tại sao thoát hơi nước lại là ″tai họa″ và tại sao thoát hơi nước lại là ″ tất yếu″?
Lời giải chi tiết
- ″Tai họa″ tức là trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển của mình, thực vật phải mất đi một lượng nước lớn → nó phải hấp thụ một lượng nước lớn hơn lượng nước mất đi. Đó là điều không dễ dàng gì trong điều kiện môi trường luôn thay đổi.
- ″ Tất yếu″ là muốn nói thực vật cần phải thoát một lượng nước lớn như thế,vì có thoát nước mới lấy được nước. Sự thoát hơi nước đã tạo ra một sức hút nước, tạo sự chênh lệch về thế nước theo chiều giảm dần từ rễ lên lá, nước có thể dễ dàng di chuyển từ rễ lên lá. Đồng thời, thoát hơi nước giúp bề mặt lá được điều hòa. Mặt khác, thoát hơi nước thì khí khổng mở dòng CO2 sẽ đi từ ngoài vào lá, cung cấp nguyên liệu cho quang hợp.
Loigiaihay.com
-
Câu 1 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
Giải bài tập Câu 1 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
-
Câu 2 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
Giải bài tập Câu 2 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
-
Câu 3 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
Giải bài tập Câu 3 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
-
Câu 4 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
Giải bài tập Câu 4 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
-
Câu 5 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
Giải bài tập Câu 5 trang 16 SGK Sinh học 11 Nâng cao
Answers [ ]
– Là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ.Làm khí khổng mở ra, CO2 khuếch tán đi vào, cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp. làm giảm nhiệt độ ở lá, tránh cho lá bị đốt nóng, đảm bảo quá trình sinh lí diễn ra bình thường.do đó cây phải hút nc nhiều hơn trong đk mt ko thay đổi
THN là tai họa vì lượng nước cây thoát ra quá lớn [98 – 99% lượng nước hút vào] do đó đòi hỏi cây phải hút nước nhiều hơn và gặp khó khăn trong điều kiện môi trường luôn thay đổi.
THN là tất yếu [cần thiết, tất nhiên phải có] vì THN có vai trò quan trọng [Xem SGK nhé] do đó nếu ko THN thì cây sẽ chết.
Đáp án:
Giải thích các bước giải
– Là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ.Làm khí khổng mở ra, CO2 khuếch tán đi vào, cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp. làm giảm nhiệt độ ở lá, tránh cho lá bị đốt nóng, đảm bảo quá trình sinh lí diễn ra bình thường.do đó cây phải hút nc nhiều hơn trong đk mt ko thay đổi
THN là tai họa vì lượng nước cây thoát ra quá lớn [98 – 99% lượng nước hút vào] do đó đòi hỏi cây phải hút nước nhiều hơn và gặp khó khăn trong điều kiện môi trường luôn thay đổi.
PHẦN I. KIẾN THỨC
- Nước là thành phần rất quan trọng trong cây. Có thể hình dung nhu cầu nước của cây một cách như sau:
-Khái niệm: Thoát hơi nước là sự mất nước từ bề mặt lá qua hệ thống khí khổng là chủ yếu và một phần từ thân, cành.
I.Vai trò của quá trình thoát hơi nước
- Nhờ có thoát hơi nước ở lá, nước được cung cấp tới từng tế bào của cây.
-Thoát hơi nước là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ có vai trò giúp vận chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá và đến các bộ phận khác ở trên mặt đất của cây. tạo môi trường liên kết các bộ phận của cây; tạo độ cứng cho thực vật thân thảo.
-Thoát hơi nước có tác dụng hạ nhiệt độ của lá vào những ngày nắng nóng đảm bảo cho các quá trình sinh lý xảy ra bình thường.
-Thoát hơi nước giúp cho khí CO2khuếch tán vào bên trong lá cần cho quang hợp.
=> Mối liên quan giữa quá trình thoát hơi nước và quá trình quang hợp: Lá cây thoát hơi nước qua khí khổng tạo lực hút nước và tạo điều kiển để CO2 khuếch tán vào nước. Nước và CO2 được lấy vào lá là nguyên liệu để cây quang hợp.
II.Thoát hơi nước qua lá
1.Lá là cơ quan thoát hơi nước
- Lá có cấu tạo thích nghi với chức năng thoát hơi nước:
- Khí khổng gồm:
- 2 tế bào hình hạt đậu nằm cạnh nhau tạo thành lỗ khí, trong các tế bào này chứa hạt lục lạp, nhân và ti thể.
- Thành bên trong của tế bào dày hơn thành bên ngoài của tế bào.
- Số lượng khí khổng ở mạt dưới của lá thường nhiều hơn ở mặt trên của lá
- Lớp cutin [không đáng kể]
- Có nguồn gốc từ lớp tế bào biểu bì của lá tiết ra, bao phủ bề mặt là trừ khí khổng
- Độ dày của lớp cutin phụ thuộc vào từng loại cây và độ tuổi sinh lý của lá cây [lá non có lớp cutin mỏng hơn lá già]
2.Hai con đường thoát hơi nước:qua khí khổng và qua lớp cutin
a. Thoát hơi nước qua khí khổng [chủ yếu]
- Đặc điểm:
- Vận tốc lớn
- Được điều chỉnh bằng việc đóng mở khí khổng
- Cơ chế điều chỉnh thoát hơi nước: Nướcthoát ra khỏi lá chủ yếu qua khí khổng vì vậy cơ chế điều chỉnh quá trình thoát hơi nước chính là cơ chế điều chỉnh sự đóng- mở khí khổng:
- Khi no nước, thành mỏng của tế bào khí khổng căng ra làm cho thành dày cong theo → khí khổng mở. [Hình a]
- Khi mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng → khí khổng đóng lại. Khí khổng không bao giờ đóng hoàn toàn. [Hình b]
b. Thoát hơi nước qua lớp cutin
- Đặc điểm:
- Vận tốc nhỏ
- Không được điều chỉnh
-Cơ chế thoát hơi nước qua cutin:
- Hơi nước khuếch tán từ khoảng gian bào của thịt lá qua lớp cutin để ra ngoài.
- Trợ lực khuếch tán qua cutin rất lớn vfa phụ thuộc vào độ dày và đọ chặt của lớp cutin
- Lớp cutin càng dày thì sự khuếch tán qua cutin càng nhỏ và ngược lại.
III.Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước
- Các tác nhân từ môi trường ảnh hưởng đến độ mở khí khổng sẽ ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước: Nước, ánh sáng, nhiệt độ, gió và các ion…
- Nước: điều kiện cung cấp nước và độ ẩm không khí ảnh hưởng nhiều đến sự thoát hơi nước thông qua việc điều tiết độ mở của khí khổng.
- Điều kiện cung cấp nước càng cao sự hấp thụ nước càng mạnh, thoát hơi nước càng thuận lợi
- Độ ẩm không khí thấp dẫn tới thoát hơi nước càng mạnh
- Ánh sáng: khí khổng mở khi cây được chiếu sáng. Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối. ban đêm khí khổng vẫn hé mở.
- Ánh sáng làm tăng nhiệt độ của lá → khí khổng mở [điều chỉnh nhiệt độ] → tăng tốc độ thoát hơi nước
- Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối, ban đêm khí khổng vẫn hé mở.
- Nhiệt độ: ảnh hưởng đến hoạt động hô hấp của rễ → rễ hấp thụ nhiều nước → thoát hơi nước nhiều
- Ion khoáng: Các ion khoáng ảnh hưởng đến hàm lượng nước trong tế bào khí khổng → gây điều tiết độ mở của khí khổng [Ví dụ: ion K+ làm tăng lường nước trong tế bào khí khổng, tăng độ mở của khí khổng dẫn đến thoát hơi nước.]
IV.Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng
- Khái niệm: Cân bằng nước là sự tương quan giữa lượng nước do rễ hút vào và lượng nước thoát ra qua lá → được tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào [A] và lượng nước thoát ra [B]
- Khi A = B: mô của cây đủ nướcvàcây phát triển bình thường.
- Khi A > B: mô của cây thừa nướcvàcây phát triển bình thường.
- Khi A < B: mất cân bằng nước, lá héo, lâu ngày cây sẽ bị hư hại và cây chết
- Hiện tượng héo của cây: Khi tế bào mất nước làm giảm sức căng bề mặt, kéo theo nguyên sinh chất và vách tế bào co lại làm lá rũ xuống gây hiện tượng héo. Có 2 mức độ héo là héo lâu dài và héo tạm thời:
- Héo tạm thời xảy ra khi trong những ngày nắng mạnh, vào buổi trưa khi cây hút nước không kịp so với thoát hơi nước làm cây bị hép, nhưng sau đó đến chiều mát cây hút nước no đủ thì cây sẽ phục hồi lại
- Héo lâu dài xảy ra vào những ngày nắng hạn hoặc ngập úng hoặc đất bị nhiễm mặn, cây thiếu nước trầm trọng và dễ làm cho cây bị chết
Chú ý: Hạn sinh lý là hiện tượng cây sống trong môi trườngngập úng, bị ngập mặn có thừa nước nhưng cây không hút được
- Cần tưới tiêu hợp lý cho cây:
- Cơ sở khoa học:
- Dựa vào đặc điểm di truyền pha sinh trưởng, phát triển của giống, loại cây
- Dựa vào đặc điêmt cảu đất và điều kiện thời tiết
- Nhu cầu nước của cây được chẩn đoán theo 1 số tiêu chí sinh lý: áp suất thẩm thấu, hàm lượng nước và sức hút nước của lá cây.