90. Vì sao dùng nồi áp suất dễ nấu chín thức ăn?
Nồi áp suất, là loại nồi khi đun thì áp suất trong nồi rất cao. Vì sao trong điều kiện áp suất cao, thức ăn trong nồi dễ nấu chín nhỉ?
Trong điều kiện áp suất khí quyển tiêu chuẩn, điểm sôi của nước là 100°C. Dùng nồi thông thường nấu thức ăn, nhiệt độ trong nồi không thể cao hơn 100°C. Cho lửa to lên hoặc kéo dài thời gian đun nấu, kết quả của nó chỉ có thể làm cho nước từ thể lỏng biến thành thể khí, tức xảy ra bốc hơi. Nhiệt độ của nước không thể vượt quá 100°C. Đó là vì các phân tử nước ở 100°C đã có năng lượng đủ để đánh bật sự ngăn cản của phân tử không khí mà trở thành hơi nước. Nhưng nếu tăng cao áp suất của không khí xung quanh, thế thì phân tử nước phải có năng lượng lớn hơn mới có thể vượt qua được "rào cản" của phân tử không khí mà bay vào được trong không khí, biến thành hơi nước. Năng lượng của phân tử nước hoàn toàn phụ thuộc vào nhiệt độ của bản thân nước. Nhiệt độ càng cao, năng lượng của phân tử nước càng lớn. Vì vậy, muốn cho nước trong nồi sôi ở nhiệt độ điểm sôi cao hơn, nấu chín thức ăn nhanh hơn thì tất phải tăng cao khí áp trong nồi.
Trên mặt đất, vật thể chịu một áp suất khí quyển khoảng 101,3 kPa. Từ mặt đất đi sâu xuống lòng đất, độ sâu cứ tăng 1000 m, theo đà áp suất tăng lên, điểm sôi của nước liền cao lên 3°C. Trong hầm mỏ ở độ sâu 300 m, nước phải đạt tới 101°C mới có thể sôi. Nếu muốn cho nước tới 200°C mới sôi, thì áp suất trong nồi bắt buộc phải đạt đến 1418,2 kPa [14,18 at].
Lợi dụng nguyên lí kể trên, người ta đã làm ra nồi áp suất. Đặc điểm lớn nhất của nó là tính năng bịt kín tốt. Khi nước đạt tới 100°C và bắt đầu sôi, phân tử nước không làm sao chạy thoát ra khỏi nồi, làm cho khí áp trong nồi tăng dần lên. Mà sự tăng cao của khí áp lại dẫn tới việc tăng cao của điểm sôi. Thế là đồ nấu trong nồi có thể tiếp tục hấp thu nhiệt lượng. Vì vậy thức ăn dễ nấu chín. Nhiệt độ trong nồi áp suất nói chung có thể đạt tới 120°C trở lên. Ở một nhiệt độ như vậy, tinh bột dễ dàng trở thành hồ, nhờ đó gạo dễ dàng được nấu thành cơm chín. Để phòng ngừa áp suất trong nồi áp suất quá lớn dẫn tới nồi bị nổ tung, trên nắp nồi áp suất đều có lắp van an toàn. Khi áp suất trong nồi vượt quá giá trị quy định, một phần hơi nước áp suất cao liền chọc thủng van an toàn chạy thoát ra ngoài, qua đó làm cho trong nồi duy trì một áp suất nhất định.
Trong tình hình khí áp thấp, điểm sôi của nước cũng sẽ xuống thấp. Ví dụ khi đun nước trên đỉnh Everest, nước đạt tới 73,5°C thì bắt đầu sôi rồi. Ở nhiệt độ như vậy, thức ăn khó nấu chín. Vì vậy ở vùng khí áp thấp trên cao nguyên, lợi dụng nồi áp suất để nấu thức ăn là cách thức nấu nướng có hiệu quả nhất.
Từ khoá: Nồi áp suất; Sôi; Điểm sôi; Áp suất.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: 10 vạn câu hỏi vì sao về vật lý
- Dịch giả: Nguyễn Văn Mậu
- Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
- Nguồn: tve-4u
Hiện nay, rất nhiều gia đình đã sử dụng nồi áp suất để nấu nướng thức ăn. Chúng ta đều biết rằng, thịt bò là loại khó nhừ, nếu dùng nồi thường phải mất từ 2 đến 3 tiếng, còn dùng nồi áp suất thì chỉ mất 30 đến 40 phút là thịt đã chín nhừ.
Nồi áp suất quả đúng như tên gọi mà chúng ta đặt cho nó. Do được đậy kín, dùng nhiệt độ để nấu, trong nồi sẽ sinh ra một áp suất rất lớn. Nó có khả năng nấu chín thức ăn rất nhanh.
Chúng ta biết rằng, ở nhiệt độ thường, sau khi nước sôi, nếu ta tiếp tục cung cấp nhiệt, nhiệt độ của nước cũng không thể tăng cao hơn được nữa, tức là không thể vượt quá ngưỡng 1000C. Nếu như có thế nghĩ ra được biện pháp để nâng cao nhiệt độ của nước lên hơn 1000C, thì liệu có thể giảm thời gian nấu xuống được không?
Trong môi trường áp suất không khí tiêu chuẩn, phân tử nước khi đạt đến 1000C, năng lượng của nó có thể đủ sức đẩy bung sự ngăn cản của phân tử nước và trở thành hơi nước. Nhưng nếu như nâng cao áp suất của không khí ở xung quanh, các phân tử nước này lại phải cần một năng lượng lớn hơn để có thể phá bung sự cản trở của các phân tử không khí. Năng lượng mà các phân tử nước phụ thuộc vào là nhiệt độ, nhiệt độ càng cao, nhiệt lượng trong phân tử nước càng cao. Nếu muốn làm cho nhiệt độ của nước vượt quá ngưỡng 1000C cần phải tạo một khí áp rất lớn trong nồi. Do nồi áp suất có kết cấu kín, khi nhiệt độ nước trong nồi đạt đến độ sôi là 1000C các phân tử hơi nước không thoát được ra ngoài không khí, thế khí này sẽ tích tụ trong nồi ngày càng nhiều, làm cho áp suất khôngí trong nồi dần tăng cao. Khi áp suất không khí tăng dẫn đến điềm sôi cũng tăng, nước không thể bị khí hóa, nó chỉ còn cách hấp thu nhiệt lượng tiếp tục tăng nhiệt độ, luôn giữ ở trạng thái sôi. Trong quá trình này, nhiệt lượng được thức ăn hấp thu ngày càng nhiều. Nhiệt độ trong nồi áp suất có thể đạt tới 1200C, ở nhiệt độ này, thức ăn rất dễ
chín. Khi nấu sẽ rút ngắn được rất nhiều thời gian.
Để tránh hiện tượng nổ nồi áp suất do áp lực trong nồi quá lớn người ta thường lắp cho nó một van an toàn. Khi áp lực trong nồi quá lớn một phần hơi sẽ thoát ra ngoài qua van an toàn. Từ đó, làm cho nồi luôn duy trì ở một mức áp suất nhất định. Để tránh những nguy hiểm do nổ nồi áp suất, cần chú ý không được để thức ăn trong nồi quá đầy, cũng không được dùng nồi áp suất để nấu cháo vì nấu cháo rất dễ làm tắc van an toàn, gây ra tích tụ quá nhiều hơi nước trong nồi, từ đó tạo áp lực lớn làm nổ nồi.
Sử dụng nồi áp suất để hầm xương đang là sự lựa chọn của rất nhiều các chị em nội trợ. Bởi, nồi áp suất giúp xương nhanh nhừ hơn. Nhưng, nhiều người không biết được tại sao nồi áp suất hầm xương nhanh nhừ? Vậy, chúng ta cùng đi tìm hiểu qua bài chia sẻ hữu ích dưới đây.
1. Tại sao nồi áp suất hầm xương nhanh nhừ?
Nồi áp suất là một trong những thiết bị gia dụng được dùng để nấu ăn ở áp suất cao hơn các nồi thông thường. Khi nấu nồi sẽ được vặn kín nắp để cho hơi nước không thể thoát ra ở một áp suất nhất định. Khi nồi được đậy nắp kín thì trong nồi sẽ đạt được hơi bão hòa và nước sôi ở nhiệt độ sẽ cao hơn điểm sôi tiêu chuẩn nghĩa là cao hơn 100 độ C.
Việc hơi bão hòa và nhiệt độ sôi cao hơn sẽ giúp nước thẩm thấu vào thức ăn nhanh hơn. Từ đó, thức ăn sẽ mềm nhanh hơn và tiết kiệm được nhiều điện năng. Cùng với đó, nồi áp suất làm nóng thức ăn một cách nhanh chóng bởi áp suất hơi bên trong từ việc đun sôi chất lỏng sẽ tác động trực tiếp khắp bề mặt thực phẩm. Chúng truyền nhiệt nhanh hơn, do đó nấu thức ăn cũng rất nhanh.
2. Những lợi ích khi sử dụng nồi áp suất điện
Có thể nói sự xuất hiện của những chiếc nồi áp suất điện đã giúp cho việc nấu nướng của các bà nội trợ trở nên nhanh chóng, đơn giản hơn rất nhiều. Không những vậy chiếc nồi áp suất điện còn mang đến nhiều lợi ích như:
2.1. Tiết kiệm thời gian nấu nướng
Trước hết khả năng nổi trội của chiếc nồi này là tiết kiệm được thời gian nấu nướng do nơi nước không thể thoát ra bên ngoài. Nhiệt độ tăng sẽ khiến cho những phần tử hơi nước chuyển động nhanh và hỗn loạn, áp suất tăng cao tác động vào sâu bên trong làm thức ăn chín nhanh hơn. Hiệu quả từ trong ra đến ngoài , giảm thời gian đun nấu xuống một nửa thậm chí là ⅓ .
2.2. Tiết kiệm năng lượng
Với áp suất hơi nước lớn sẽ làm cho thức ăn chính nhanh và đều khiến cho điện năn cần sử dụng sẽ được tiết kiệm. Lượng hơi nước và áp suất dư giữ trong nồi vẫn làm cho thức ăn thêm chín mềm mà không cần tiếp tục cung cấp điện.
2.3. Giữ nguyên dưỡng chất trong thực phẩm
Vì nồi áp suất hoạt động trong môi trường kín không khí, thời gian đun nấu lại nhanh nên dưỡng chất trong thức ăn ít bị biến đổi. Hơi nước vẫn được giữ nguyên trong nồi đảm bảo không mang theo dưỡng chất cùng bay ra ngoài trong quá trình nấu.
2.4. Chế độ nấu đa năng
Đa năng khi đun nấu được nhiều món khác nhau như: Hầm, ninh xương, kho thịt, nấu chè đỗ đen, nấu cơm… Hiệu quả nhất là nấu cháo, khi nấu cháo bằng nồi áp suất cháo sẽ chín rất nhanh và rất nhừ.
2.5. An toàn, dễ sử dụng
Ở nồi áp suất điện nhà sản xuất sẽ trang bị van hơi thiết kế chống bỏng giúp việc nấu nướng chở nên an toàn hơn. Ngoài ra, những chiếc nồi áp suất điện có bảng điều khiển thông minh dễ sử dụng. Do đó, khi nấu chúng ta sẽ không cần phải canh nồi như nấu nồi áp suất thông thường nên khá tiện lợi cho những gia đình bận rộn.
👉👉 Xem thêm: Tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý nồi áp suất hoạt động ra sao?
Tại sao nồi áp suất hầm xương nhanh nhừ? Với những chia sẻ nêu trên hy vọng giúp cho bạn có được câu trả lời hữu ích nhất. Nhờ có thiết bị này giúp cho mọi người có thể tiết kiệm được rất nhiều thời gian khi nấu nướng. Vì vậy, hãy nhanh tay chọn ngay một nồi áp suất tốt nhất để sử dụng trong gia đình của mình.