Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa
Không có chức năng của lách
Suy giảm chức năng bẩm sinh là một rối loạn hiếm gặp.
Đau lá lách rất khó để xác định vì lách nằm ở vị trí gần với các cơ quan trong ổ bụng khác như dạ dày, thận trái, đại tràng trái và thành bụng. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới tình trạng này và người bệnh chỉ có thể biết chính xác khi thăm khám, thực hiện các xét nghiệm cần thiết theo chỉ định của bác sĩ.
Tìm hiểu về đau lá lách để có cách xử trí phù hợp khi gặp phải tình trạng này là rất cần thiết.
1. Đau lá lách là đau ở vị trí nào?
Lách nằm trong khoảng xương sườn thứ 9 và thứ 11 phía bên trái. Lách nằm dưới xương sườn nên không thể cảm nhận bằng tay khi sờ. Vì thế người bị đau lá lách sẽ cảm thấy đau ở vùng bụng trên phía bên xương sườn trái. Đau có thể lan tới vai, giữa lưng, rốn, ngực trái và bụng bên phải [ít gặp].
2. Nguyên nhân gây đau lá lách
Hai nguyên nhân phổ biến gây đau lá lách là nhồi máu lách và vỡ lá lách. Cả hai đều là tình trạng cấp cứu và có thể gây tử vong nếu không tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Lách to hiếm khi gây đau mà thường khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, đầy bụng.
2.1. Lách to
Thường thì lách to gây cảm giác căng đầy, khó chịu, nhất là khi bụng căng ra sau khi ăn. Lá lách được bao bọc bởi một lớp vỏ mềm chắc chắn có khả năng mở rộng gấp nhiều lần kích thước bình thường mà không bị vỡ. Do đó lách to ở mức độ nhẹ hoặc trung bình ít khi gây đau lá lách.
Khi bị đau lá lách, cần tới bệnh viện ngay để khám, xác định nguyên nhân và có cách điều trị phù hợp.
2.2. Nhồi máu lá lách
Nhồi máu lá lách xảy ra khi một hoặc nhiều khu vực nhỏ trong lá lách bị thiếu máu, thường do các cục máu đông di chuyển làm nghẽn mạch máu nhỏ trong lá lách. Do tắc nghẽn, máu giàu oxy không thể đi đến một số khu vực của lá lách và điều này dẫn đến thiếu máu cục bộ [tổn thương mô do tình trạng thiếu oxy] và cuối cùng là một cơn nhồi máu.
2.3. Vỡ lá lách
Chấn thương vùng bụng tên có thể gây vỡ lá lách. Hầu hết các bệnh nhân bị chấn thương gây vỡ lá lách đều bị đau lá lách [đau ở vùng bụng trên phía bên xương sườn trái]. Đau nhẹ vai bên trái cũng có thể xuất hiện như là kết quả của sự kích thích rễ thần kinh hoành do đau lan từ dưới lên.Lá lách có vai trò cực quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Khi cắt bỏ lá lách, sức đề kháng giảm đi rất nhiều, cơ thể dễ bị nhiễm bệnh và khi đã mắc bệnh thì thường nặng, tỷ lệ tử vong cao. Vì vậy, khi lá lách bị chấn thương, dù đã dập nát, bác sĩ vẫn luôn tìm đủ mọi cách để cứu nó. Tuy nhiên, trong một số bệnh về máu, nếu lá lách quá to, nguy cơ vỡ lách gây chảy máu cấp thì buộc phải cắt để phòng ngừa.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc với đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại sẽ giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân đau lá lách, điều trị hiệu quả.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc còn có đội ngũ bác sĩ quốc tế giàu kinh nghiệm, tiếp xúc với nhiều nền y tế hiện đại trên thế giới, luôn thăm khám – tư vấn điều trị nhiệt tình, giúp bạn san sẻ nỗi lo về sức khỏe.Tất cả các thông tin trong bài về nguyên nhân gây đau lá lách chỉ mang tính chất tham khảo ban đầu.
Bài này viết về một cơ quan ở động vật. Đối với các định nghĩa khác, xem Lách [định hướng]. Đừng nhầm lẫn với tụy. Lách, lá lách hay theo đông y gọi là tỳ [tiếng Anh: "spleen", từ tiếng Hy Lạp σπλήν—splḗn[2]] là một cơ quan có ở hầu như tất cả các động vật có xương sống. Có cấu trúc gần giống như một hạch bạch huyết lớn, nó hoạt động chủ yếu như là một bộ lọc máu.
Lách Ảnh chụp nội soi lá lách ngựa [phần có màu đỏ tía và trắng [Chỉnh sửa cơ sở dữ liệu Wikidata] Lá lách đóng vai trò quan trọng đối với các tế bào máu đỏ [còn gọi là hồng cầu] và hệ thống miễn dịch. Nó lọc bỏ các tế bào hồng cầu già và chứa máu dự trữ được dùng trong trường hợp khẩn cấp như sốc xuất huyết. Ngoài ra, nó còn tái chế sắt từ các tế bào hồng cầu đã lọc bỏ. Là một phần của hệ thống thực bào đơn nhân, nó tiêu hóa các hemoglobin [huyết cầu tố] lọc bỏ từ các tế bào hồng cầu già. Phân tử "globin" [các tiểu đơn vị protein] được phân hủy thành các amino acid, và nhóm heme được chuyển hóa thành sắc tố mật [bilirubin] để giúp gan tiết mật phục vụ tiêu hóa.
Lá lách tổng hợp kháng thể ở tủy trắng và lọc bỏ vi khuẩn và tế bào hồng cầu đã bị bao bọc bởi kháng thể qua quá trình lọc máu và tuần hoàn bạch huyết. Một nghiên cứu khoa học xuất bản năm 2009 trên chuột đã phát hiện ra rằng lá lách chứa một nửa tổng số bạch cầu đơn nhân của toàn cơ thể trong tủy đỏ. Những bạch cầu đơn nhân này, sau khi di chuyển đến các mô bị tổn thương [ví dụ như tim], sẽ chuyển biến thành tế bào đuôi gai và đại thực bào trong khi làm lành các mô này. Lá lách là trung tâm hoạt động của hệ thống thực bào bạch cầu đơn nhân và có thể coi như là một hạch bạch huyết lớn, vì khi không hoạt động, khả năng kháng thể với một số bệnh nhiễm trùng bị suy giảm đáng kể.
Ở người, lá lách có màu nâu và nằm trong ổ bụng ở góc phần tư phía trên bên trái. Lá lách, trong cơ thể người trưởng thành khỏe mạnh, có chiều dài từ khoảng 7 cm [2,8 inches] đến 14 cm [5,5 inches]. Nó thường nặng từ 150 gram [5,3 oz] đến 200 gram [7,1 oz]. Một cách đơn giản để ghi nhớ giải phẫu học của lá lách là quy tắc 1x3x5x7x9x11. Lá lách có kích thước 1 inches x 3 inches x 5 inches, nặng khoảng 7 oz, và nằm trong khoảng xương sườn thứ 9 và thứ 11 ở bên trái.
Tra spleen trong từ điển mở tiếng Việt Wiktionary
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Lách.
Bề mặt
Bề mặt nội tạng của lá lách
Các bề mặt hoành của lá lách [hoặc bề mặt cơ hoành] lồi, mịn, và hướng lên trên, hướng ngược, và hướng sang trái, trừ đoạn cuối phía trên, nơi nó hướng một chút vào giữa. Đó là trong mối quan hệ với các bề mặt dưới của cơ hoành, tách nó từ thứ chín, thứ mười, và xương sườn thứ mười một của phía bên trái, và can thiệp biên dưới của phổi trái và pleura.
1. Tham gia sản xuất tế bào lympho. Ở giai đoạn bào thai lách còn sản xuất hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu hạt.
2. Phá huỷ các tế bào máu già cỗi, giữ lại sắt, protein và các chất cần thiết để tạo tế bào mới.
3. Dự trữ máu cho cơ thể. Khi lách co vào hoặc dãn ra tham gia điều hoà khối lượng máu cũng như khối lượng tế bào máu trong tuần hoàn.
4. Lách còn tham gia chống nhiễm trùng cho cơ thể bằng cách thanh lọc các vi khuẩn và vật lạ ở máu.
- ^ σπλήν, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
- ^ σπλήν, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
- Hình giải phẫu: 38:03-01 tại Giải phẫu người trực tuyến, Trung tâm y tế ngoại ô SUNY—"The visceral surface of the spleen."
- Ảnh giải phẫu SUNY 7881
- "spleen" from Encyclopædia Britannica Online
- Spleen and Lymphatic System Lưu trữ 2009-03-13 tại Wayback Machine, Kidshealth.org [American Academy of Family Physicians]
- Spleen Diseases from MedlinePlus
- "Finally, the Spleen Gets Some Respect" New York Times piece on the spleen
Bản mẫu:Giải phẫu động vật Bản mẫu:Hệ bạch huyết
Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lách&oldid=65127761”