[PLO]- Chiều 18-2, tang thương vẫn bao trùm con hẻm nhỏ nơi xảy ra vụ thảm án năm người trong gia đình bị sát hại ở quận Bình Tân [TP.HCM].
Nguyễn Hữu Tình, nghi phạm trong vụ thảm sát Bình Tân.
Ngày hay tin Công an TP.HCM truy bắt Nguyễn Hữu Tình, nghi phạm trong vụ thảm sát gia đình ở Bình Tân, những người hàng xóm không khỏi xót xa, phẫn nộ.
“Nó mới làm có tầm hai tháng nay à, ông đưa về, từ đầu bả đã không ưa rồi. Nhưng cuối năm thiếu nhân công lại nghe thằng bé không có chỗ ở, làm thuê làm mướn khắp nơi, nhìn mặt nó cũng hiền hiền nên thuê chứ đâu biết...” -người hàng xóm lắc đầu.
Nhiều người dân bàng hoàng khi hay tin vụ thảm sát khiến năm người chết thảm. Ảnh: NGUYỄN TRÀ
Nhiều người hay tin tới thắp nhang chia buồn cùng gia đình. Ảnh: NGUYỄN TRÀ
Tình khai tại cơ quan điều tra lý do sát hại cả gia đình năm người là do tức giận thái độ và cách đối xử không công bằng của ông bà chủ, đặc biệt là bà chủ Mai Thị Hồng đối với Tình trong quá trình làm việc.
Cụ thể, ông Chinh là người Thanh Hóa, hai thợ khác cũng là người Thanh Hóa nên được ông bà đối xử thiên vị hơn Tình. Ngoài ra bà Hồng thường la mắng, đánh Tình dẫn tới hận thù.
Tuy nhiên, những người hàng xóm cho rằng lý do này không thỏa đáng. Theo lời kể của những người sống lâu năm với gia đình này, bà Hồng [vợ ông Chinh] là người "khẩu xà tâm Phật". Tiếng bà Hồng khá lớn vì làm việc trong môi trường ồn ào, nói gì cũng lớn, riết quen, sợ người khác không nghe rõ. “Miệng bả bô bô nhưng chẳng làm hại ai bao giờ. Sống đây bao nhiêu năm gia đình bả chưa bao giờ gây xích mích với ai”.
“Cứ cho là nó còn trẻ tuổi nó chưa hiểu tính bả, để bụng chuyện bả la mắng, không nghĩ bả la mắng cho nó tiến bộ. Nhưng không lẽ chỉ vì bị la mắng mà nó sát hại cả gia đình năm người?” - một người dân đặt câu hỏi.
Ngôi nhà hiện tại đang được niêm phong. Ảnh: NGUYỄN TRÀ
Chiều nay, chúng tôi ghé gia đình năm người bị sát hại dã man ở Bình Tân để thắp nén nhang tiễn đưa những người mệnh bạc. Một bàn thờ lập tạm đặt ngay trước cửa, năm bát cơm trắng, mấy cái chén, đũa, cái bánh tét ngày Tết, mấy lon nước ngọt, mấy cái bánh chocopie con bé út thích ăn, dĩa hoa quả…
Tiếng gõ mõ cầu kinh đều đều vang vọng trên con hẻm nhỏ.
Hôm nay là mùng 3 Tết!
NGUYỄN TRÀ
[PL]- Học sinh lận dao trong cặp đi học, có xích mích với bạn học là xử nhau bằng dao. Chạy xe trên đường, chỉ một va quẹt nhỏ người ta cũng sẵn sàng nhảy bổ vào đánh nhau. Có khi còn xảy ra án mạng vì những mâu thuẫn cỏn con.
Hiện nay mỗi ngày chúng ta vẫn đọc, nghe, nhìn thấy biết bao cái ác có mặt mọi lúc, mọi nơi: Cả từ trong gia đình đến trường học và ra ngoài xã hội. Trong thời gian gần đây liên tiếp những vụ án mạng hết sức đau lòng được đưa ra tòa hình sự: Nào là anh em giết nhau vì tranh chấp đất đai.
Cách hành xử dã man như thời trung cổ
Xem phóng sự về vụ những kẻ trộm chó bị những người dân ở một vùng quê đánh chết hoặc thương tích trầm trọng, phát trên kênh ANTV tôi rùng mình về sự tàn ác trong cách hành xử giữa người với người này. Thật kinh khiếp khi con chó đổi mạng người. Kẻ trộm chó dĩ nhiên là phạm tội, nếu bắt được đã có luật pháp trừng trị chúng; còn những người tham gia đánh kẻ trộm chó đến chết hoặc trọng thương thì càng phạm trọng tội. Không thể có một sự biện minh nào về cách hành xử dã man như thời trung cổ và coi thường luật pháp như vậy. Thật khó giải thích về cách hành xử dã man của những người nông dân xưa nay vốn hiền lành, nhân hậu. Không thể nói là do khó khăn kinh tế, bởi thời chiến tranh, thời bao cấp, đời sống còn khó khăn biết bao nhưng người ta lại rất tương trợ nhau, còn lý giải là do xót của lại không thể chấp nhận được [giá bán con chó, con mèo vốn không lớn] hoặc xót ruột vì mất con vật nuôi thân thiết cũng không ổn, bởi đám đông tham gia đánh kẻ trộm chỉ có một vài người bị trộm, số đông còn lại là do bị cái ác kích động.
Thế cái ác từ đâu ra? Cái ác thì ở đâu và thời nào cũng có nhưng nó “liên tục phát triển” và lộng hành như ở nước ta hiện nay thì rõ ràng là rất đáng báo động, nó báo hiệu một giai đoạn đạo đức suy đồi trầm trọng. Phải chăng vì suốt một thời gian dài người ta chỉ lo dạy cho học sinh một cách thực dụng, giỏi chuyên môn để ra trường, bằng mọi cách - kể cả lo lót, chạy chọt - để kiếm được việc làm tốt, có vị trí tốt, thu nhập cao… mà hầu như không dạy kỹ năng sống và đạo đức công dân. Hoặc có dạy thì cũng là kiểu dạy đối phó, dạy cho có dạy, vậy thôi. Rất dễ thấy hiện nay môn giáo dục công dân mỗi tuần có một tiết học nhưng bị lồng ghép đủ thứ vào đó: nào là văn hóa giao thông, sức khỏe sinh sản, phòng chống ma túy, an ninh quốc phòng… Thế thì còn thời giờ đâu mà dạy đạo đức, kỹ năng sống.
Ngoài ra, hiện nay một thực trạng khác cũng đáng báo động. Đó là ảnh hưởng phim ảnh bạo lực, trò chơi bạo lực giết người như ngóe cả trên băng đĩa lẫn trực tuyến. Lại còn ảnh hưởng văn hóa Hàn Quốc với kiểu cổ võ cho lối sống “thực dụng đến từng xăng ti mét”. Trên phim Hàn, các nhân vật chính luôn tìm mọi cách để đạt được mục đích tối thượng là tiền bạc và địa vị. Và theo một thống kê không chính thức thì trên 50% giới trẻ thành thị Việt Nam hiện nay tuổi từ 20 đến 30 chịu ảnh hưởng rất nặng văn hóa Hàn Quốc. Và họ cũng thực dụng không kém giới trẻ Hàn. Kể cả những bộ phim truyền hình Việt đề tài hiện đại cũng chạy theo xu thế thực dụng không kém phim Hàn.
Cái ác tiềm tàng trong ngõ ngách
Tội ác giống như con quỷ, chặt đầu này nó sẽ mọc đầu khác. Cái ác tiềm tàng trong những ngóc ngách đời sống. Phải diệt nó từ trong mầm mống. Phải “trường kỳ kháng chiến” đấu tranh với cái ác. Bằng một nền giáo dục nhân bản, dạy làm người từ những năm đầu đời cho đến khi trưởng thành.
Song song đó là phải trị tận gốc những tội ác bằng luật pháp nghiêm minh - mà hiện nay, có nơi, có lúc người dân đã mất niềm tin vào sự nghiêm minh của những người thi hành luật pháp. Vì vậy mới xảy ra chuyện người dân tự đứng ra “xử”, như những trường hợp đánh chết kẻ trộm chó kể trên, thay vì phải nhờ pháp luật can thiệp. Và còn hàng trăm, hàng ngàn vụ người dân tự đứng ra xử lý theo cách của họ mà khi cơ quan chức năng can thiệp thì đã muộn, đôi khi để lại những hậu quả nghiêm trọng khó lường.
PHẠM ĐÌNH THỐNG
|
|
Các cụ từ bao đời từng khuyên răn dạy bảo con cháu rằng mạng người là quý, nhưng có lẽ chỉ quý thời ngày xưa thôi, giờ dường như không quý nữa. Biết bao nhiêu tấn bi kịch bắt nguồn từ lối sống vô đạo vô nhân ấy.
Tôi chả muốn vơ đã cả nắm bởi cuộc sống xung quanh vẫn có bao người, bao điều tốt đẹp. Khi nhận xét như ở trên, dễ bị thiên hạ quy cho cái nhìn u ám, tiêu cực, thiếu trách nhiệm với xã hội. Nhưng khổ nỗi, hằng ngày đọc báo nghe đài coi tivi cứ nhan nhản những vụ xung đột, hiềm khích, đâm chém, giết nhau, ngẫm mình có tự điều chỉnh thế giới quan mấy đi chăng nữa cũng khó tránh khỏi nhìn vào cái vùng tối chết chóc ấy.
|
Đủ thứ lý do để con người ta thoắt biến thành ác thú: cãi nhau trong cuộc nhậu dù đang là bạn bè; giành micro để được hát trước trong đám cưới, người yêu từ chối nối lại cuộc tình; ai đó “nhìn đểu”; xe trước không nhường đường; đứa em say rượu cãi cha mẹ; nghe con mách bị bạn nó ăn hiếp, bắt được kẻ trộm chó… không thể nào kể cho xiết. Đáng lẽ “một điều nhịn, chín điều lành”, “lấy nhân nghĩa thay cường bạo”, cho nhau nụ cười, sự tha thứ, sự cảm thông thì mọi điều sẽ lại đơn giản, tốt đẹp, nhân nghĩa vô cùng. Nhưng người ta không thế, cứ lấy ngay sự hung hăng, đố kỵ, tàn bạo, ác độc, luật rừng; lấy dao lấy súng để “nói chuyện”, để cư xử với nhau.
Cứ thử đặt trường hợp vụ tai nạn giao thông trên cầu vượt Thái Hà [Hà Nội] đêm 8.11 vừa rồi, tôi chả dám quy kết ai có lỗi, chỉ thấy sự hung hăng, bạo lực mà dẫn đến thiệt mạng và bị thương bao nhiêu người lương thiện. Đặt vào trường hợp người tài xế taxi bị hai thanh niên to con chặn lại giữa cầu vắng, đêm khuya, có thể hiểu một phần nguyên nhân sự bỏ chạy điên cuồng khiến những người khác bị vạ lây. Dừng cũng chết, không dừng cũng chết. Ít có cửa sinh, đường sống khi xung quanh ta có quá nhiều bạo lực, thói hung hăng, sự tàn ác.
|
Nhiều lúc tôi cứ ngẫm nghĩ, trong cái ba lô căng phồng mấy ký lô mà tụi trẻ cấp 1, cấp 2 đeo oằn lưng kia, đầy những sách là sách, sao không có cuốn hữu dụng, thiết thực như cuốn Luân lý giáo khoa thư nhỉ. Đành rằng môn nào cũng cần, tin học, ngoại ngữ, toán pháp, lịch sử… nhưng cuốn luân lý mà không có thì con người sẽ trống hụt phẩm chất thế nào. Nhà xuất bản Thời Đại vừa rồi làm được cái việc đáng khích lệ, là in lại, phát hành rộng rãi bộ sách xưa 2 cuốn Quốc văn giáo khoa thư và Luân lý giáo khoa thư. Đương nhiên chúng chỉ được coi như thứ sách tham khảo, nhưng tôi cho rằng trong nền giáo dục của chúng ta, nhất là giáo dục đạo đức, nhân cách con người cả trăm năm nay, khó có cuốn nào qua mặt được bộ sách xưa ấy.
Mà có phải những tín điều, rao giảng gì ghê gớm đâu. Những bài học mà thế hệ bố tôi đã thuộc làu, sau đến thế hệ chúng tôi dù không được học trong nhà trường nhưng vẫn được bố mẹ nhắc nhở, truyền lại. Tôi tỉ mẩn giở ra coi xem các cụ soạn giả Trần Trọng Kim, Nguyễn Văn Ngọc, Đỗ Thận, Đặng Đình Phúc viết gì. Những bài thật ngắn, cụ thể, dễ hiểu, chân thật, xúc động; những mảnh đời thường, những lát cắt cuộc sống xã hội quanh ta. Tất cả đều tự nhiên, giản dị, như lời mẹ cha thủ thỉ với con cái hằng ngày. Đủ cả để tạo nên nhân cách hoàn thiện: Biết ơn cha mẹ, Thờ phụng tổ tiên, Tình nghĩa anh chị em, Phải tôn kính thầy, Lòng tốt với bạn, Giúp đỡ lẫn nhau, Đừng nói dối, Đừng độc ác, Phải chăm học chăm làm… Chợt nghĩ, bất cứ ai đã học những bài học này và để nó thấm vào tâm hồn mình, sẽ khó biến thành người xấu người ác được.
Những nhà lãnh đạo quốc gia lo về quốc kế dân sinh hay nói đến những món nợ xấu có thể làm sụp đổ nền kinh tế. Còn người dân thường như tôi lại nghĩ rằng món nợ xấu phi đạo đức kia sẽ làm sụp đổ con người. Phải xóa sớm, càng để lâu sẽ càng tai hại.
Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, một nhà báo sống tại TP.HCM.