Bài 11: Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự thế giới mới được xác lập do Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi cục. Sự phân chia thành hai phe tư bản chủ nghĩa vã xã hội chủ nghĩa đã được trở thành đặc trưng lớn nhất, chi phối tình hình chính trị thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai.
NỘI DUNG TRẮC NGHIỆM
A.Kiến thức trọng tâm
I.Sự hình thành trật tự thế giới mới.
1. Bối cảnh triệu tập hội nghị Ianta:
- Chiến tranh thế giới bước vào giai đoạn cuối. Từ 4 đến 11/2/1945, hội nghị cấp cao 3 nước Liên Xô, Mĩ, Anh được triệu tập ở Ianta.
- Thành phần: Tổng thống Mĩ [Rudoven], Thủ tướng Anh [Sơc-sin] và TBT Liên Xô [Xtalin].
2. Những quyết định của Hội nghị Ianta:
- Tiêu diệt tận gốc Chủ nghĩa phát xít.
- Phân chia khu vực ảnh hưởng của các nước chiến thắng.
- Thống nhất thành lập tổ chức Liên Hợp Quốc nhằm giữ gìn hòa bình và trật tự thế giới sau chiến tranh.
3. Hệ quả:Trật tự thế giới mới được thiết lập: Trật tự hai cực Ianta do Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi cực.
II. Sự thành lập liê hợp quốc.
- Thành lập LHQ :
- Sau một quá trình chuẩn bị, từ ngày 25/4 26/6/1945 một hội nghị quốc tế lớn đã họp tại San Francisco [Mĩ] với sự tham gia của đại biểu 50 nước để thông qua bản Hiến chương và tuyên bố thành lập LHQ.
- 24/10/1945, với sự phê chuẩn của Quốc hội các nước thành viên, bản Hiến chương chính thức có hiệu lực.
- Nhiệm vụ chính của Liên Hợp Quốc
- Duy trì hoà bình và an ninh thế giới.
- Phát triển mối quan hệ h?u ngh? gi?a cỏc dõn t?c
- Thực hiện sự hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, xã hội và nhân đạo.
- Nguyên tắc hoạt động của Liên Hợp Quốc
- Tôn trọng quyền bình đẳng giữa các quốc gia và quyền dân tộc tự quyết.
- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.
- Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào.
- Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hoà bình.
- Chung sống hoà bình và sự nhất trí giữa 5 nước lớn [Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc]
III.Chiến tranh lạnh.
- Hoàn cảnh ra đời: Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ và Liên Xô đối đầu. Tháng 3/1947 Mĩ phát động chiến tranh lạnh.
- Âm mưu của Mỹ: Thực hiện “chiến lược toàn cầu”, âm mưu thống trị thế giới.
- Biểu hiện của chiến tranh lạnh: Chạy đua vũ trang , thành lập các khối quân sự và căn cứ quân sự, đàn áp phong trào giải phóng dân tộc , tiến hành chiến tranh xâm lược.
- Hậu quả:
- Thế giới luôn ở trong tình trạng căng thẳng, đứng trước nguy cơ bùng nổ cuộc chiến tranh thế giới mới.
- Lãng phí tài sản, của cải vào chạy đua vũ trang.
- Rất nhiều người phải chung sống với dịch bệnh, đói nghèo, thiên tai, mù chữ…
IV. Thế giới sau chiến tranh lạnh
Tháng 12-1989 TT Bu sơ[cha] và Gooc -ba -chop tuyên bố chấm dứt “chiến tranh lạnh”
=>Quan hệ quốc tế chuyển sang thời kì mới
- Xu hướngsau:
- Hòa hoãn và hòa dịu giữa các nước.
- Hình thành trật tự thế giới mới đa cực , nhiều trung tâm.
- Các nước điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm .
- Nhiều khu vực xảy ra xung đột quân sự ,nội chiến,đe dọa hòa bình ở nhiều khu vực.
- Xu thế chung: hòa bình ổn định hợp tác phát triển kinh tế -> vừa là thời cơ vừa là thách thức của các dân tộc.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Trang 45 sgk Lịch sử 9
Hội nghị I –an –ta đã có những quyết định nào và hệ quả của các quyết định đó?
=> Xem hướng dẫn giải
Trang 46 sgk Lịch sử 9
Nhiệm vụ chính của Liên Hợp Quốc là gì?Em hãy nêu những việc làm của Liên Hợp Quốcgiúp nhân dân Việt Nam mà em biết?
=> Xem hướng dẫn giải
Trang 46 sgk Lịch sử 9
Hãy nêu những biểu hiện của tình trạng “chiến tranh lạnh” và hậu quả của nó?
=> Xem hướng dẫn giải
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 47 sgk Lịch sử 9
Hãy nêu lên các xu thế phát triển của thế giới ngày nay?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 2: Trang 47 sgk Lịch sử 9
Nhiệm vụ to lớn nhất hiện nay của nhân dân ta là gì?
=> Xem hướng dẫn giải
=> Trắc nghiệm lịch sử 9 bài 11: Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai [P2]
Phương pháp: sgk 11 trang 59.
Cách giải: 6 Trật tự thế giới mới được thiết lập thông qua các văn kiện được kí ở Véc xai và Oa-sinh-tơn, thường được gọi là hệ thống Vécxai - Oasinhtơn.
Chọn: D
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Bài tập Sách giáo khoa
Trả lời câu hỏi Sử 9 Bài 11 trang 45
[trang 45 sgk Lịch Sử 9]: - Hội nghị I-an-ta đã có những quyết định nào và hệ quả của những quyết định đó?
Trả lời:
+ Hội nghị đã thông qua những quyết đinh quan trọng sau:
- Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật để nhanh chóng kết thúc chiến tranh.
- Thống nhất thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm giữ gìn hòa bình, an ninh và trật tự thế giới sau chiến tranh.
- Thỏa thuận việc đóng quân tại các nước phát xít chiến bại và phân chia phạm vị ảnh hưởng giữa các nước chiến thắng.
+ Hệ quả:
Những quyết định của hội nghị I-an-ta đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới từng bước được thiết lập sau chiến tranh, thường được gọi là “Trật tự hai cực I-an-ta” đứng đầu là Liên Xô và Mĩ.
[trang 46 sgk Lịch Sử 9]: - Những nhiệm vụ chính của Liên hợp quốc là gì?
Trả lời:
+ Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
+ Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền các dân tộc.
+ Hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, xã hội và nhân đạo.
[trang 46 sgk Lịch Sử 9]: - Em hãy nêu lên những việc làm của Liên hợp quốc giúp nhân dân Việt Nam mà em biết.
Trả lời:
- Từ khi Việt Nam tham gia tổ chức Liên hợp quốc [9-1977], quan hệ Việt Nam và Liên hợp quốc ngày càng phát triển.
- Liên hợp quốc đã có nhiều việc làm thiết thực để giúp đỡ nhân dân Việt Nam trên nhiều mặt: kinh tế, giáo dục, môi trường, nhân đạo... thông qua các tổ chức của Liên hợp quốc có mặt ở Việt Nam: FAO [Tổ chức nông — lương thực], UNICEF [Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc]...
[trang 46 sgk Lịch Sử 9]: - Hãy nêu những biểu hiện của tình hình “chiến tranh lạnh” và hậu quả của nó.
Trả lời:
- Một thời gian ngắn sau Chiến tranh thế giới thứ hai, hai cường quốc Liên Xô và Mĩ đã nhanh chóng chuyển từ đồng minh chống phát xít sang tình trạng mâu thuẫn, đối đầu nhau gay gắt. Đó là tình trạng "chiến tranh lạnh" giữa hai phe: tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa, kéo dài trên 40 năm [1945 - 1989].
- Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch về mọi mặt của Mĩ và các nước đế quốc trong quan hệ với Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa. Mĩ và các nước đế quốc ráo riết chạy đua vũ trang, tăng cường ngân sách quân sự, thành lập các khối quân sự, các căn cứ quân sự bao quanh Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ; đồng thời gây ra những cuộc chiến tranh đàn áp phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
- Chiến tranh lạnh đã gây ra những hậu quả hết sức nặng nề:
+ Thế giới luôn ở trong tình trạng căng thẳng, có lúc đứng trước nguy cơ bùng nổ chiến tranh thế giới mới.
+ Các cường quốc đã chi một khối lượng khủng về tiền, của, sức người để sản xuất vũ khí hủy diệt, xây dựng căn cứ quân sự.
+ Loài người phải chịu khó khăn do nghèo đói, ô nhiễm môi trường, bệnh tật gây ra...
Câu 1 [trang 47 sgk Sử 9]: Hãy nêu lên những xu thế phát triển của thế giới ngày nay.
Lời giải:
* Tháng 12/1989, Mĩ và Liên Xô tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh, mở ra một thời kì mới trong quan hệ quốc tế:
+ Xuất hiện xu thế hòa hoãn, hòa dịu trong quan hệ quốc tế.
+ Đang xác lập một Trật tự thế giới mới đa cực, nhiều trung tâm.
+ Các nước ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm.
+ Đầu những năm 90 của thế kỉ XX, ở nhiều khu vực lại xảy ra những vụ xung đột quân sự hoặc nội chiến giữa các phe phái.
* Xu thế chung của thế giới ngày nay là hòa bình ổn định và hợp tác phát triển kinh tế.
Câu 2 [trang 47 sgk Sử 9]: Nhiệm vụ to lớn nhất hiện nay của nhân dân ta là gì?
Lời giải:
Nhiệm vụ của nhân dân ta hiện nay: Dốc sức vào sản xuất, làm ra nhiều của cải để chiến thắng nghèo nàn lạc hậu, đem lại ấm no hạnh phúc cho nhân dân.
Bài tập Sách bài tập
Bài tập 1 trang 35 VBT Lịch Sử 9: Hội nghị I-an-ta là nới gặp gỡ của nguyên thủ các nước nào? Hãy khoanh tròn trước chữ cái trước ý trả lời đúng.
A. Anh, Pháp, Mĩ.
B. Anh, Đức, Liên Xô
C. Liên Xô, Mĩ, Anh
D. Mĩ, Nhật Bản, Liên Xô
E. Pháp, Đức, Mĩ.
Lời giải:
C. Liên Xô, Mĩ, Anh
Bài tập 2 trang 35-36 VBT Lịch Sử 9: Hội nghị I-an-ta được tổ chức nhằm mục đích gì? Đánh dấu X vào ô trống trước ý trả lời đúng.
Lời giải:
| x | Chia nhau quyền lợi giữa các nước thắng trận sau chiến tranh thế giới thứ hai. |
| x | Phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa các cường quốc. |
| x | Bàn các biện pháp để chấm dứt chiến tranh |
Bài tập 3 trang 36 VBT Lịch Sử 9: Theo em, Liên Hợp Quốc đã có vai trò gì kể từ khi thành lập đến nay?
Lời giải:
Từ khi thành lập cho đến nay, Liên Hợp Quốc đã có nhiều cố gắng trong việc:
- Giải quyết các vụ tranh chấp và xung đột ở nhiều khu vực trên thế giới.
- Thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế.
- Hạn chế chạy đua vũ trang.
- Đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.
- Giúp đỡ các dân tộc phát triển kinh tế - văn hóa, nhất là các nước kém phát triển và đang phát triển ở châu Á, châu Phi và Mĩ La-tinh.
Bài tập 4 trang 36 VBT Lịch Sử 9:
Lời giải:
a. Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng chỉ thời gian diễn ra “chiến tranh lạnh”
C. Nửa sau thế kỉ XX
b. Chiến tranh lạnh đã dấn đến hậu quả gì cho nhân loại?
Hậu quả của chiến tranh lạnh:
- Sự đối đầu căng thẳng giữa hai phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa khiến cho nhân loại luôn bị đặt trong tình thế “đung đưa bên miệng hố chiến tranh”.
- Các cường quốc tiêu tốn một khối lượng khổng lồ về tiền của và sức người cho việc chạy đua vũ trang.
Bài tập 5 trang 37 VBT Lịch Sử 9: Hãy nối các ô để hoàn thiện sơ đồ thể hiện xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh.
Lời giải: