Tại sao lại khó ngủ

Mất ngủ là bệnh gì?

Một người bình thường có thời gian ngủ trung bình khoảng 7-8 giờ mỗi đêm, hoặc có thể dao động từ 4-11 giờ. Một giấc ngủ có chất lượng là phải đáp ứng các yêu cầu cơ bản như: đủ giờ, đủ sâu và quan trọng là cảm thấy khoẻ khoắn, tỉnh táo khi thức dậy... Một số khảo sát cho thấy thời gian ngủ trung bình của con người giảm dần theo tuổi tác..

Mất ngủ có nhiều dạng bao gồm: Khó ngủ, ngủ không ngon giấc, thức dậy nhiều lần trong khi ngủ.

Những dấu hiệu của bệnh mất ngủ

• Khó ngủ.
• Khó duy trì giấc ngủ.
• Thức dậy sớm.
• Không thấy tỉnh táo hoặc thấy mệt sau khi thức dậy.
• Tỉnh giấc nhiều lần khi ngủ và khó ngủ lại.

Nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ
Bệnh mất ngủ do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó, nếu chỉ bị mất ngủ thoáng qua thì có thể là do một số nguyên nhân sau:

• Căng thẳng, stress.
• Bị rối loạn giờ thức và ngủ trong ngày vì thay đổi lịch làm việc hoặc do chênh lệch múi giờ.
• Sử dụng các chất gây nghiện và kích thích như: Cà phê, trà, thuốc lá, rượu,...
• Ăn quá no trước giờ đi ngủ, gây nặng bụng, khó tiêu, ợ hơi.
• Các yếu tố về môi trường ngủ xung quanh như: có quá nhiều ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ, độ ẩm ...

Mất ngủ là dấu hiệu của bệnh gì?
Nếu không phải do những nguyên nhân trên gây ra bệnh mất ngủ, đồng thời bị mất ngủ trong thời gian dài mà không chấm dứt thì có thể đó là mất ngủ mãn tính. Nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ mãn tính có thể là do người bệnh bị gặp vấn đề về sức khỏe hoặc bị mắc một số bệnh sau:

• Bệnh dị ứng: Trong không khí có các chất gây dị ứng làm viêm đường mũi và kích hoạt sản xuất các chất gây nghẹt mũi. Những triệu chứng này xảy ra vào cả ban ngày và ban đêm có thể làm gián đoạn giấc ngủ nghiêm trọng, gây ra bệnh mất ngủ.
• Bệnh viêm khớp: Những người bị viêm khớp gặp khó khăn khi ngủ. Viêm khớp và giấc ngủ tạo ra một vòng luẩn quẩn, bởi bệnh gây ra viêm và lo lắng, khiến người bệnh không ngủ được... Việc thiếu ngủ cũng có thể làm tăng triệu chứng viêm khớp và gây đau.
• Bệnh tim: Bệnh động mạch vành và các vấn đề khác liên quan đến tim và phổi khác cũng là những nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ.
• Các vấn đề về tuyến giáp: Tuyến giáp hoạt động quá mức làm các chức năng trao đổi chất khác của cơ thể tăng tốc, khiến người bệnh cảm thấy bồn chồn và tràn đầy năng lượng, gây cản trở khả năng thư giãn và chìm vào giấc ngủ.
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất ngủ đối với những người nằm trong độ tuổi từ 45 đến 64. Triệu chứng của bệnh dạ dày trào ngược là ợ nóng, ho và nghẹt thở khi nằm xuống. Một số triệu chứng khác như viêm nướu, đau họng, ợ hơi và hôi miệng. Chính những triệu chứng này gây ra bệnh mất ngủ.
• Thay đổi nội tiết tố: Độ tuổi trung bình ở phụ nữ mãn kinh là 50 tuổi. Ở giai đoạn này, sự thay đổi nội tiết tố có thể khiến phụ nữ ngủ không ngon giấc.
• Ngoài ra, bệnh mất ngủ mãn tính có thể liên quan đến một số bệnh lý tâm thần như: trầm cảm, hưng cảm, rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn stress sau chấn thương, nghiện [rượu và các chất dạng thuốc phiện] tâm thần phân liệt, sa sút trí tuệ.
• Các bệnh lý liên quan đến giấc ngủ khác như: ngưng thở khi ngủ, ác mộng, mộng du, chứng hoảng sợ trong giấc ngủ ... cũng gây ra bệnh mất ngủ.

Tác hại của bệnh mất ngủ

• Dù là bị mất ngủ thoáng qua hay là mất ngủ mãn tính đều gây ra những tác hại như:
• Tinh thần không tươi tỉnh, tỉnh táo, thường xuyên thấy buồn ngủ, kém linh hoạt.
• Cơ thể mệt mỏi, dễ cáu gắt, giảm khả năng tập trung chú ý, trầm cảm.
• Ảnh hưởng đến khả năng làm việc và học tập, tinh thần không tỉnh táo dễ gây ra tai nạn khi lái xe, vận hành máy móc ...

Chẩn đoán mất ngủ bằng cách nào?

Mất ngủ thường được chẩn đoán thông qua thăm khám lâm sàng [khai thác triệu chứng và tiền sử bệnh lý]. Sau đó, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện một số kỹ thuật chuyên sâu nhằm xác định nguyên nhân gây ra bệnh lý này như:

• Xét nghiệm máu giúp phát hiện các vấn đề về tuyến giáp, tiểu đường, bệnh gout,…
• Đối với những trường hợp phức tạp, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân ngủ lại tại bệnh viện để thu thập thêm dữ liệu phục vụ cho quá trình chẩn đoán. Trong khi ngủ, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ nhịp tim, hơi thở, chuyển động cơ thể, cử động mắt, sóng não,… để tìm ra nguyên nhân.

Trên thực tế, quy trình chẩn đoán mất ngủ phụ thuộc hoàn toàn vào tình trạng sức khỏe của từng trường hợp. Vì vậy, bác sĩ có thể chỉ định một số kỹ thuật chẩn đoán không được đề cập trong bài viết.

Các phương pháp điều trị bệnh mất ngủ

Mục tiêu chính của điều trị mất ngủ là cải thiện chất lượng và kéo dài thời gian ngủ. Điều trị ưu tiên đối với bệnh lý này là điều trị hành vi bao gồm các phương pháp như kiểm soát các yếu tố kích thích, vệ sinh giấc ngủ, điều trị hành vi nhận thức, giới hạn giấc ngủ,… Trong trường hợp chất lượng giấc ngủ vẫn không được cải thiện, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp với thuốc.

Trên thực tế, điều trị bệnh mất ngủ thường được cá nhân hóa tùy theo mức độ tác động của tình trạng mất ngủ, đặc điểm bệnh lý ở từng trường hợp, tác dụng phụ, chi phí, khả năng đáp ứng,…Vì vậy, cách tốt nhất là được Bác sĩ thăm khám và tư vấn trực tiếp chi tiết để cải thiện bệnh.

Hãy theo dõi và gửi câu hỏi thắc mắc tới HOTLINE 19009204 của chương trình truyền hình trực tiếp lúc 9h sáng ngày 04/09/2020 trên kênh truyền hình Quốc hội để BSCC Nguyễn Tiến Tính giải đáp và tư vấn trực tiếp về "Các giải pháp cải thiện chứng MẤT NGỦ" cho quý vị và các bạn. 

Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn không ngủ được. Yếu tố tuổi tác, não bộ nhận kích thích quá nhiều trước khi ngủ [như xem truyền hình, chơi trò chơi điện tử, tập thể dục quá mức…], hấp thụ quá nhiều caffeine, bị quấy nhiễu bởi tiếng ồn, không gian ngủ gây khó chịu… là những nguyên nhân thường gặp khiến bạn khó đi vào giấc ngủ.

Bên cạnh đó, tình trạng ngủ quá nhiều trong ngày, thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, mệt mỏi do lệch múi giờ sau khi bay và việc sử dụng một số loại thuốc kê toa cũng có thể dẫn đến tình trạng này.

Khó ngủ cũng có thể xảy ra khi bạn đang có một số các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, như rối loạn lo âu, trầm cảm, tiểu đường, tiểu đêm, đau mãn tính, hen suyễn, bệnh tim, ngưng thở khi ngủ…

Chứng mất ngủ cũng có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh có xu hướng thức dậy nhiều lần trong đêm. Tuy nhiên, hầu hết các bé sẽ chấm dứt tình trạng này sau khi đã được 6 tháng tuổi. Nếu con bạn qua độ tuổi này mà vẫn gặp tình trạng khó ngủ, đó có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang mọc răng, bị bệnh, đói bụng hoặc gặp phải các vấn đề đường ruột như đầy hơi hoặc khó tiêu.

Các phương pháp điều trị chứng khó ngủ

Phương pháp điều trị chứng khó ngủ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Trong một số trường hợp, các biện pháp điều trị tại nhà có thể giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn. Bạn có thể thử các cách sau: