Trong bài số 3 của môn Công Nghệ lớp 10 có câu hỏi: Quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng có gì giống và khác nhau? Trước khi tìm hiểu ra câu trả lời, chúng ta hãy cùng học qua bài học số 3 này nhé.
Tìm hiểu lý thuyết
Lý thuyết tuy có phần khô cứng, nhưng dù sao thì chúng ta vẫn phải tìm hiểu thì mới có thể làm bài tập thực hành được. Hãy cùng bắt đầu thôi!
Mục tiêu chính của công tác sản xuất giống cây trồng
Công tác sản xuất giống cây trồng có ba mục tiêu chính, đó là:
- Mục tiêu đầu tiên: Công tác sản xuất giống cây trồng giúp duy trì độ thuần chủng. Cũng như củng cố sức sống và tình trạng điển hình của giống cây.
- Mục tiêu thứ hai: Mang tới số lượng giống cây trồng đủ và cần thiết để cung cấp cho công tác sản xuất đại trà
- Mục tiêu thứ ba: Góp phần đưa giống cây tốt vào sản xuất một cách nhanh nhất có thể.
Hệ thống sản xuất giống cây trồng có những giai đoạn nào?
Được biết rằng, hệ thống sản xuất giống cây trồng có 3 giai đoạn như sau:
- Giai đoạn thứ nhất: Sản xuất ra hạt giống siêu nguyên chủng [viết tắt là SNC]. Hạt giống SNC có độ thuần khiết rất cao. Giai đoạn này thường được tiến hành tại các trung tâm sản xuất giống chuyên trách hay tại các xí nghiệp lớn
- Giai đoạn thứ hai: Giai đoạn này chính là để sản xuất hạt giống nguyên chủng [viết tắt là NC] từ hạt giống siêu nguyên chủng. Tuy nhiên chất lượng của loại hạt giống này vẫn rất cao. Giai đoạn này sẽ được tiến hành tại các trung tâm cây trồng hoặc các công ty nhỏ hơn.
- Giai đoạn thứ ba: ở giai đoạn này ta có thể sản xuất hạt giống xác nhận [viết tắt là XN]. Loại hạt giống xác nhận này chính là được nhân ra từ hạt giống NC. Mục đích của chúng là đưa tới tay bà con để sản xuất đại trà. Với loại hạt giống này, ta dễ dàng nhân giống liên kết giữa các trung tâm, cơ sở sản xuất và các công ty.
Quy trình sản xuất giống cây trồng như thế nào?
Sang tới phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu quy trình sản xuất giống cây trồng theo sơ đồ duy trì và phục tráng ở cây trồng thụ phấn nhé!
Sơ đồ duy trì
Giống cây trồng được sản xuất trong 4 năm theo sơ đồ duy trì. Cụ thể như sau:
- Năm thứ nhất: Chúng ta gieo hạt giống siêu nguyên chủng [SNC]. Sau đó ta chọn ra những cây trồng có chất lượng cao nhất.
- Năm thứ hai: Tới năm thứ hai, những hạt giống ưu tú này sẽ được gieo thành từng dòng. Sau đó chọn ra các dòng giống giống. Khi đó ta thu hoạch hỗn hợp các hạt giống siêu nguyên chủng
- Năm thứ ba: Hạt giống nguyên chủng được nhân ra từ giống siêu nguyên chủng. Giai đoạn này chủ yếu là để phục vụ cho năm thứ 4.
- Năm thứ tư: Từ giống nguyên chủng chúng ta nhân ra hạt giống xác nhận để phục vụ cho nhu cầu sản xuất đại trà của người nông dân.
Sơ đồ phục tráng
Quy trình sản xuất giống theo sơ đồ phục tráng nhiều hơn quy trình theo sơ đồ duy trì một năm. Nó được chia thành 5 năm:
- Năm thứ nhất: Chúng ta gieo hạt những cây ưu tú, có chất lượng cao.
- Năm thứ hai: Ta bắt đầu thực hiện đánh giá lần một. Gieo hạt cây ưu tú thành dòng. Sau đó ta chọn ra hạt của những dòng tốt nhất để gieo ở năm thứ ba.
- Năm thứ ba: Tiếp tục đánh giá lần 2. Hạt của những dòng tốt được chia làm đôi để nhân sơ bộ. Sau đó ta so sánh nhược điểm và ưu điểm của giống. Như vậy chúng ta sẽ thu những hạt nguyên chủng đã phục tráng.
- Năm thứ tư: Thực hiện nhân giống nguyên chủng từ hạt siêu nguyên chủng.
- Năm thứ cuối cùng: Ở năm thứ năm này, chúng ta sẽ sản xuất hạt giống xác nhận từ hạt giống nguyên chủng. Như vậy đã có thể sản xuất cây trồng trên diện rộng.
Sự giống và khác nhau trong quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng
Từ những kiến thức lý thuyết trên, ta có thể rút ra được điểm giống và khác nhau như sau:
Giống nhau:
Cả 2 quy trình sản xuất giống trên đều nhân từ hạt siêu nguyên chủng. Hơn nữa, 2 quy trình này đều trải qua 3 giai đoạn sản xuất giống nhau.
Khác nhau:
Điểm khác nhau chính là ở vật liệu khởi đầu và quy trình chọn lọc quá trình nhân giống:
- Khác nhau ở vật liệu khởi đầu: Quy trình sản xuất giống theo phương thức duy trì có vật liệu khởi đầu là hạt tác giả. Tuy nhiên, sang tới quy trình sản xuất giống theo phương thức phục tráng, vật liệu ban đầu là hạt giống thoái hóa hoặc giống nhập nội.
- Ở quy trình phục tráng ta có thể thấy hình thức chọn lọc hỗn hợp qua thí nghiệm so sánh được thêm vào. Như vậy, thời gian chọn lọc giống sẽ dài hơn. Cụ thể là hơn một năm.
Mong rằng bài viết trên đây đã giúp bạn có lời giải đáp cho câu hỏi: Quy trình sản xuất giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng có gì giống và khác nhau. Chúc các bạn học tập thật tốt môn Công Nghệ lớp 10 nhé!