Sáng kiến kinh nghiệm 1 số biện pháp giáo dục dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân
|
Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là những hiểu biết của một người về những sự việc xung quanh mình cũng như cách để hành động đúng, an toàn đối với sự vật đó. Trẻ có kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ biết cách làm thế nào để tránh xa những mối nguy hiểm hoặc khám phá thế giới trong phạm vi an toàn. Dư luận đang hết sức lo lăng trước hàng loạt các xâm hại và mất an toàn đối với trẻ em trong điều kiện trẻ em gần như không biết cách tự vệ và đề phòng cũng như chưa có các kỹ năng tự bảo vệ bản thân trước những mối nguy hiểm xung quanh trẻ. Hiện nay cả nước có hơn 5,3 triệu trẻ em được chăm sóc giáo dục trong các cở giáo dục mầm non. Nhiệm vụ bảo vệ an toàn cả vệ thể chất và tinh thần cho trẻ nhỏ được coi là quan trọng hàng đầu, bên cạnh đó còn phải giáo dục trẻ biết cách bảo vệ bản thân trước những mối nguy hiểm ngoài xã hội. Ở độ tuổi mầm non trẻ xuất hiện trình trạng thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy cấp, không biết tự bảo vệ bản thân trước những nguy hiểm. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng này, trong đó việc thiếu kỹ năng tự bảo vệ bản thân là nguyên nhân sâu xa nhất. Do đó việc dạy kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ là rất cần thiết. Thực hiện nhiệm vụ năm học 2018 - 2019, căn cứ vào quá trình thực hiện và kết quả đạt được trên trẻ cho thấy việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở lớp 4 tuổi A trường mầm non Khôi Kỳ qua các hoạt động hàng ngày là không thể thiếu, nhằm góp phần quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho trẻ cả về đức – trí – thể - mỹ - tình cảm kỹ năng xã hội. Để giúp trẻ hình thành những kỹ năng tự bảo vệ bản thân tôi đã mạnh dạn áp dụng thử và thành công " Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở lớp 4 tuổi A trường mầm non Khôi Kỳ". Tôi đã đưa ra các biện pháp giáo dục trẻ tự bảo vệ bản thân như sau: Đầu tiên giáo viên lựa chọn các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ như: Kỹ năng không nhận quà và đi theo người lạ, kỹ năng an toàn khi chơi, kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể, kỹ năng ứng xử khi bị lạc và kỹ năng an toàn khi tham gia giao thông. Việc xác định được các kỹ năng cơ bản phù hợp với độ tuổi sẽ giúp bản thân tôi cũng như các giáo viên khác lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để dạy trẻ. Biện pháp giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân qua hoạt động đón - trả trẻ. Việc học tiếp nhận thông tin, kiến thức của trẻ diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hàng ngày của trẻ. Chính vì vậy, tôi có thể giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ trong giờ đón - trả trẻ. Biện pháp giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua các hoạt động học. Thông qua các hoạt động học, đây là một trong những hoạt động để tôi tích hợp có hiệu quả nội dung giáo dục kỹ năng cần thiết cho trẻ. Biện pháp giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua hoạt động chơi ngoài trời, khi lao động. Hoạt động chơi ngoài trời cũng là một trong những hoạt động mà ở đó chúng tôi có thể lồng ghép tích hợp giáo dục nhiều kỹ năng cần thiết cho trẻ như kỹ năng chơi an toàn, biết tránh những nơi nguy hiểm, biết đi giày dép khi lao động. Biện pháp giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua hoạt động chơi ở các góc. Phương pháp giáo dục mầm non chủ yếu là thông qua các hoạt động vui chơi cho trẻ. Vui chơi là hoạt động chủ đạo trong các trường lớp mầm non, qua vui chơi trẻ được học hỏi, tiếp thu hiểu biết và các kĩ năng bảo vệ bản thân qua các trò chơi, giúp trẻ phát triển toàn diện. Biện pháp giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua giờ ăn - giờ ngủ, vệ sinh. Qua việc tổ chức bữa ăn cho trẻ, tôi tập cho trẻ làm một số công việc tự phục vụ qua đó hình thành ở trẻ một số kỹ năng sử dụng đồ dùng ăn, uống đúng cách và hành vi văn hoá văn minh Biện pháp giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua sử dụng các tình huống. Một trong những kỹ năng cần hình thành: kỹ năng giữ an toàn, tự bảo vệ bản thân là một trong những kỹ năng cần thiết, giúp trẻ có khả năng biết từ chối, xử lý những tình huống khi thấy không an toàn. Tôi đã tự đặt ra một số tình huống để trẻ tự giải quyết vấn đề, và những tình huống khác có liên quan cũng được áp dụng trong suốt quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. Biện pháp tuyên truyền đến các bậc phụ huynh cùng giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ. Song song với việc thực hiện các biện pháp giáo dục trên lớp, là giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của việc phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Trên thực tế nhiều phụ huynh chưa chú ý đến việc giáo dục các kỹ năng cần thiết cho trẻ. Sau khi áp dụng một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại lớp mình được phân công phụ trách tôi đã thu được kết quả mong đợi như sau: - 100% trẻ được giáo viên tạo mọi điều kiện khuyến khích khơi dậy tính tò mò, phát triển trí tưởng tượng, năng động, mạnh dạn, tự tin. - 93,3% trẻ có kỹ năng nhận biết người lạ, không nhận quà, không nghe, đi theo người lạ - 100% trẻ được rèn kỹ năng kiểm soát bản thân, phát triển óc sáng tạo, tính tự tin thông qua các hoạt động và kỹ năng an toàn khi chơi. - 83,3% trẻ biết bảo vệ bản thân, có các kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể khi gặp phải tình huống nguy hiểm. - 86,7% trẻ biết cách xử trí khi bị lạc, trẻ nói được địa chỉ nhà ở, tên bố mẹ. - 100% trẻ hiểu biết về các quy định khi tham gia giao thông - 100% trẻ được rèn luyện kỹ năng xã hội, kỹ năng về cảm xúc, giao tiếp, chung sống hòa bình và tuyệt đối không xảy ra bạo hành ở trường cũng như ở gia đình. Ngay từ đầu năm học tôi đã nghiên cứu và áp dụng sáng kiến trên, sau 8 tháng thực hiện thì tôi nhận thấy khả năng tự bảo vệ bản thân của trẻ ở lớp mình được phụ trách đã rất hiệu quả, trẻ biết tự bảo vệ bản thân khi gặp phải những tình huống nguy hiểm, biết tránh xa những nơi nguy hiểm, biết phân biệt người tốt, người xấu. Từ khi trẻ được tham gia các hoạt động giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân trẻ đã mạnh dạn tự tin hơn, đã có thể tự thể hiện những năng khiếu của bản thân trước đông người. Như vậy những biện pháp trên do tôi đề xuất mang tính khả thi, quan trọng hơn tất cả là vẫn là sự sáng tạo, nhiệt tình của giáo viên phụ trách lớp và đạt được những mục tiêu giáo dục phát triển tình cảm kỹ năng xã hội theo chương trình Giáo dục mầm non.
Một số hình ảnh:  Hình ảnh trò chuyện cùng trẻ trong giờ đón trả trẻ Hình ảnh hoạt động học kỹ năng: Không nhận quà và đi theo người lạ Hình ảnh bé học thể dục tại phòng thể chất Hình ảnh trẻ tập đội mũ bảo hiểm Hình ảnh trẻ chơi ngoài trời Hình ảnh cô và trẻ cùng lao động Hình ảnh chơi ở góc phân vai Hình ảnh trẻ chơi ở góc xây dựng Hình ảnh giờ ăn của trẻ Hình ảnh bé rửa tay hàng ngày Hình ảnh tuyên truyền đến phụ huynh |
