Quan hệ có thai là một bước ngoặt của cuộc đời. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số kiến thức về quá trình thụ tinh, làm tổ và phát triển của phôi thai để từ đó giải đáp cho câu hỏi: “Sau quan hệ bao lâu thì thụ thai?”
Phôi chính là kết quả của quá trình thụ tinh thành công. Tức là sự kết hợp giữa hai giao tử đơn bội thể đực là tinh trùng và thể cái là noãn, tạo thành một hợp tử lưỡng bội là trứng đã thụ tinh. Hợp tử này sẽ là tế bào khởi nguồn cho tất cả các tết bào sau này của trứng thụ tinh.
Chính vì vậy không phải lúc nào quan hệ là cũng có thể mang thai. Điều này còn phụ thuộc rất lớn vào số lượng tinh trùng phóng ra ở mỗi lần xuất tinh, và quan trọng nhất là trứng có gặp được tinh trùng để quá trình thụ tinh diễn ra không.
Khả năng tinh trùng sống được trong đường sinh dục nữ là 2 đến 3 ngày. Còn noãn bào của nữ chỉ có thể giữ được khả năng thụ tinh trong khoảng 6 đến 24 giờ. Quá thời hạn này, noãn không thể nào thụ tinh được nữa. Như vậy quan hệ còn phụ thuộc vào ngày rụng trứng thì mới có thể có kết quả thụ thai như mong đợi.
Mỗi chu kình kinh nguyệt tương ứng với một trứng sẽ rụng và trứng đó có khả năng thụ thai, được gọi là noãn bào. Sau khi được phóng thích, noãn bào – lúc này đã sẵn sàng cho sự thụ tinh – được bao bọc xung quanh bởi một lớp chất nhầy, bị hút về vòi tử cung và dễ dàng bị bắt giữ bởi các tua vòi. Khi đến loa vòi noãi sẽ di chuyển dễ dàng đến vị trí thụ tinh – 1/3 ngoài của vòi tử cung – nhờ vào nhu động của cơ trơn tại vòi.
Quan hệ có thai cần phụ thuộc vào noãn bào của phụ nữ
Nếu như quan hệ vào đúng thời điểm trứng rụng thì tinh trùng phải trải qua các giai đoạn sau để kết hợp với trứng tạo thành hợp tử.
Khi giao hợp, tinh trùng sẽ hòa trộn với tinh tương tạo thành tinh dịch và được phóng vào âm đạo nữ nhờ sự xuất tinh. Từ vị trí của các túi cùng âm đạo, tinh trùng còn một khoảng cách khoảng 20 cm để đi đến nơi thích hợp và tiến hành quá trình thụ tinh. Với nhiệt độ cơ thể bình thường 37oC, tốc độ di chuyển của tinh trùng là 2 đến 3 cm mỗi phút. Vì vậy, thời gian cần thiết để tinh trùng đến được nơi thụ tinh là từ 90 phút đến 2 giờ.
Ngoài khả năng tự di chuyển, quá trình dịch chuyển của tinh trùng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng di chuyển.
Khi đến được cổ tử cung, tinh dịch đông đặc lại trong túi cùng và được giữ lại tại đây. Một khoảng thời gian sau, khoảng 1 giờ, các enzyme ly giải protein có trong tinh dịch, nhờ pH acid của âm đạo hoạt hóa, sẽ ly giải khối đông này và phóng thích các tinh trùng đang bị cầm giữ.
Các tinh trùng di động nhất sẽ vượt qua rào chắn niêm dịch cổ tử cung [CTC]. Số tinh trùng còn lại sẽ bị phân hủy trong môi trường pH acid của âm đạo. Các đặc điểm lý hóa và miễn nhiễm của rào chắn này ảnh hưởng quan trọng đến sự thụ tinh. Như vậy vai trò của nút nhầy cổ tử cung là ở giai đoạn trước khi phóng noãn là thích hợp nhất cho sự vượt qua kênh CTC của tinh trùng
- Sàng lọc các tinh trùng
- Bắt đầu thực hiện quá trình khả năng hóa tinh trùng, bằng cách giải phóng tinh trùng khỏi những ràng buộc với dịch tiết của tinh hoàn và tuyến tiền liệt – những chất có vai trò ức chế khả năng thụ tinh của tinh trùng.
Cuối cùng, vài trăm tinh trùng “khỏe mạnh” nhất sẽ đến được vị trí thụ tinh – 1/3 ngoài của vòi tử cung và xảy ra hiện tượng thụ tinh. Và chỉ duy nhất một tinh trùng sẽ đi vào trong trứng để kết hợp với noãn bào tạo thành hợp tử.
Khoảng 10 giờ sau sự xâm nhập của tinh trùng, tiền nhân đực di chuyển về phía tiền nhân cái. Chúng hợp nhất với nhau khoản 10 giờ sau đó. Bộ nhiễm sắc thể [NST] lưỡng bội đặc trưng cho loài được tái tạo. Sau khi xâm nhập 35 giờ, hợp tử sẽ ở vào giai đoạn 2 tế bào [nguyên phôi bào].
Trứng đã được thụ tinh sẽ lưu lại khoảng 48 giờ trong đoạn bóng vòi tử cung. Cuối cùng 3 đến 4 ngày sau khi thụ tinh, trứng thụ tinh đã đến được buồng tử cung. Sau khi vào đến buồng tử cung, nó cần thêm 48 giờ nữa trước khi bám dính và làm tổ được trên bề mặt của nội mạc tử cung. Sự xâm nhập hoàn toàn của trứng vào bên trong lớp nội mạc kéo dài đến khoảng ngày thứ 11 – 12 sau khi thụ tinh. Kể từ giờ phút này, quá trình thụ thai và làm tổ của trứng đã thành công.
Như vậy, tính tổng cả thời gian thụ thai và hình thành phôi thai và phôi thai này đến làm tổ ở tử cung sẽ cần tổng thời gian khoảng 10 đến 15 ngày. Điều này có nghĩa là sau khi quan hệ tình dục khoảng 10 đến 15 ngày thì mới có thể biết bạn đã mang thai hay chưa.
Thời điểm tốt nhất để mang thai là quan hệ vào thời điểm có khả năng thụ thai cao nhất trong chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Người ta gọi thời gian này là gọi là “cửa sổ thụ thai”, kéo dài khoảng 6 ngày, bao gồm 5 ngày trước rụng trứng và ngày rụng trứng. Trong đó 2 ngày trước rụng trứng và ngày rụng trứng có xác suất thụ thai cao nhất. Cách tính thời điểm thụ thai là dựa vào khả năng sống được của tinh trùng và của trứng. Khả năng tinh trùng sống được trong đường sinh dục nữ là 2 đến 3 ngày. Còn noãn bào của nữ chỉ có thể giữ được khả năng thụ tinh trong khoảng 6 đến 24 giờ.
Để xác định chính xác ngày rụng trứng thì bạn cần có một lịch theo dõi chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Để bản thân có thể biết được chính xác nhất kinh nguyệt của mình:
- Thứ nhất: Chu kỳ kinh của bạn bao nhiêu ngày? [Một chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên bạn ra máu kinh - ngày đầu tiên hành kinh, là ngày 1 của chu kỳ kinh, kết thúc vào ngày trước ngày bạn ra máu kinh lần tiếp theo]. Hiện nay có nhiều ứng dụng rất tiện ích giúp bạn theo dõi chu kỳ kinh. Bạn chỉ cần nhập ngày ra máu kinh đầu tiên của tháng vào và phần mềm sẽ giúp bạn tính toán cũng như lưu trữ và đưa ra cho bạn số ngày quan hệ có khả năng cao sẽ thụ thai.
- Thứ hai: Chu kỳ kinh của bạn có đều hay không?
4.1 Với chu kỳ kinh đều
Thông thường, chu kỳ kinh của bạn có thể từ 21 đến 35 ngày. Trung bình là 28 ngày. Hãy xem chu kỳ của bạn là bao nhiêu ngày, vì trứng của bạn sẽ rụng vào thời điểm 14 ngày trước khi bạn có kinh kỳ tiếp theo [ngày đầu hành kinh].
Ví dụ: Bạn có chu kỳ kinh là 27 ngày, vậy bạn sẽ có rụng trứng vào ngày thứ 13 [27 -14 = 13] của chu kỳ kinh. Bạn có chu kỳ kinh là 28 ngày, vậy bạn sẽ có rụng trứng vào ngày thứ 14 của chu kỳ kinh.
Một số phụ nữ có chu kỳ kinh dài ngắn khác nhau tới trên 7 ngày. Do đó ngày rụng trứng của mỗi chu kỳ kinh này cũng không giống nhau.
4.2. Với chu kỳ kinh không đều
Hãy chú ý hơn tới cơ thể của mình để có thể nhận ra một số dấu hiệu cho thấy bạn sắp rụng trứng. Những dấu hiệu này có thể xảy ra khoảng ba tuần trước khi bắt đầu có kinh của chu kỳ sau. Các dấu hiệu đó là: tăng tiết nhầy ở âm đạo, xuất hiện chất nhầy trắng như lòng trắng trứng, cảm giác hơi khó chịu và nặng một bên bụng, tăng ham muốn tình dục hơn, nhiệt độ cơ thể có thể tăng cao nhất vào ngày rụng trứng. Do đó theo dõi nhiệt độ cơ thể cũng là một phương pháp. Trong đó cách đơn giản nhất tìm ra thời điểm quan hệ là theo dõi và phát hiện ra bạn có chất nhầy như lòng trắng trứng.
Một số chị em sử dụng bộ “test rụng trứng” để xác định thời điểm quan hệ dễ có thai nhất. Hầu hết các “test rụng trứng” này để kiểm tra nồng độ cao nhất của hormone Luteinising hay LH, là tác nhân thực sự để giải phóng trứng. Bạn có thể sử dụng “test rụng trứng” này để tìm ra ngày nào bạn có khả năng thụ thai cao nhất trong chu kỳ của mình.
Dùng test rụng trứng giúp xác định thời gian quan hệ bao lâu thì thụ thai ở các cặp vợ chồng
Cách tốt nhất giúp bạn dễ có thai là bạn nên quan hệ đều đặn mỗi hai hoặc ba ngày trong suốt chu kỳ. Việc đó sẽ hiệu quả hơn là chủ tập trung cố gắng trong những ngày mà bạn nghĩ bạn có rụng trứng. Cách này sẽ phù hợp với cả các bạn có chu kỳ kinh đều và không đều. Quan hệ mỗi hai đến ba ngày cũng giúp cho chất lượng tinh trùng trong tinh dịch cũng sẽ tốt hơn.
Khi đạt cực khoái, người nam giới phóng vào âm đạo của nữ hàng trăm triệu tinh trùng. Nếu như quan hệ tình dục mà không có bất kỳ biện pháp tránh thai nào, đồng thời quan hệ quanh thời điểm rụng trứng đều có thể giúp bạn mang thai. Chỉ cần tinh trùng đi vào âm đạo là bạn đã có cơ hội có thai.
Không có tư thế nhất định nào trong khi quan hệ tình dục được chứng minh là làm tăng khả năng thụ thai. Tuy nhiên, có một số tư thế có thể tốt hơn những những tư thế khác để đảm bảo tinh trùng thuận tiện nhất và đến vị trí thụ tinh dễ dàng, đó là tư thế truyền thống hoặc tư thế người đàn ông ở phía sau cho phép thâm nhập sâu hơn – lúc này tinh trùng sẽ đến gần cổ tử cung hơn.
Việc đứng lên ngay sau khi quan hệ tình dục sẽ không làm giảm khả năng mang thai. Tinh trùng bơi khá giỏi. Sau khi lắng đọng trong âm đạo, chúng có thể đến cổ tử cung trong vòng 15 phút.
Bạn không cần phải giơ chân lên cao hoặc nằm thẳng lưng sau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, bạn có thể đặt một chiếc gối dưới lưng, nhằm giúp cho tinh trùng bơi đúng hướng.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM:
Không có hình thức giao hợp nào đảm bảo chắc chắn sẽ xảy ra quá trình mang thai, ngay cả khi các đối tác có khả năng sinh sản, khỏe mạnh và không sử dụng biện pháp tránh thai nào.
“Tình dục” bao gồm nhiều hình thức khác nhau. Trong bài viết, chúng tôi sử dụng thuật ngữ này để chỉ quan hệ tình dục có xuất tinh vào âm đạo.
Dưới đây là các yếu tố ảnh hưởng đến việc quan hệ bao lâu thì có thai, thời điểm thử thai, dấu hiệu mang thai sớm, các biện pháp giúp tăng khả năng thụ thai và khi nào thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả.
Khả năng mang thai
Rất ít nghiên cứu đã điều tra xem các hành vi tình dục cụ thể có ảnh hưởng đến cơ hội mang thai hay không. Trong khi đó, một nghiên cứu từ năm 2000 đã tiến hành đánh giá khả năng thụ thai của các cặp vợ chồng trẻ quan hệ tình dục không dùng biện pháp tránh thai trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các cặp vợ chồng có khoảng 1/20 cơ hội thụ thai khi họ không cố ý chọn thời gian giao hợp để có khả năng thụ thai tối ưu.
Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ, một phụ nữ 30 tuổi khỏe mạnh có 20% khả năng mang thai mỗi tháng nếu quan hệ tình dục trong thời kỳ dễ thụ thai - ngay trước hoặc trong thời kỳ rụng trứng.
Các chuyên gia ước tính ở tuổi 40, khả năng thụ thai theo cách này giảm xuống còn 5%. Mặc dù khả năng sinh sản rất khác nhau ở mỗi phụ nữ nhưng tỉ lệ này sẽ giảm dần theo tuổi tác.
Quá trình thụ tinh diễn ra trong bao lâu?
Sự thụ tinh chỉ có thể xảy ra nếu trứng và tinh trùng gặp nhau. Thời gian phụ thuộc vào việc cơ thể phụ nữ đã rụng trứng chưa và thời gian tinh trùng gặp trứng.
Tinh trùng có thể sống trong đường sinh sản của nữ giới khoảng 5 ngày, vì vậy việc thụ thai sau khi quan hệ có thể diễn ra trước ngày rụng trứng 1 tuần.
Trứng tồn tại trong 12–24 giờ sau khi rụng trứng. Điều này có nghĩa là quá trình thụ tinh có thể xảy ra nếu quá trình giao hợp diễn ra từ vài ngày trước khi rụng trứng đến khoảng 1 ngày sau khi rụng trứng.
Sau khi tinh trùng thụ tinh với trứng, trứng bắt đầu phân chia nhanh chóng, di chuyển xuống ống dẫn trứng và vào tử cung.
Trong các chu kỳ tự nhiên [không liên quan đến kỹ thuật hỗ trợ sinh sản], khoảng một nửa số trứng đã thụ tinh không làm tổ. Trong những trường hợp này, thụ tinh không dẫn đến mang thai.
Trứng làm tổ ở tử cung trong bao lâu?
Cơ thể bắt đầu sản xuất nhiều hormone Human Chorionic Gonadotropin [HCG] sau khi trứng thụ tinh làm tổ trong niêm mạc tử cung xảy ra từ 6-12 ngày sau khi rụng trứng.
Quá trình làm tổ không thể diễn ra ngay sau khi thụ tinh vì trứng đã thụ tinh cần có thời gian để đến được tử cung.
Nghiên cứu cũ hơn từ năm 1999 cho thấy trứng thụ tinh làm tổ càng muộn thì khả năng sảy thai sớm càng cao. Nghiên cứu cho thấy rằng việc trứng làm tổ xảy ra vào ngày 8-10 sau khi rụng trứng đối với 84% người tham gia. Trong số những trứng làm tổ sau ngày thứ 11, 82% dẫn đến sẩy thai trước 6 tuần.
Khi nào nên thử thai
Các xét nghiệm mang thai kiểm tra nồng độ hormone HCG. Chúng ta không thể can thiệp cho đến khi xảy ra hai trường hợp:
Trứng đã làm tổ trong tử cung.
Khi này, nồng độ HCG đã tăng lên đủ cao để có thể phát hiện được. Điều này có nghĩa là hầu hết mọi người không thể có kết quả thử thai dương tính cho đến ít nhất 10 ngày sau khi rụng trứng. Đối với một số người, kết quả dương tính chỉ có thể đạt được vào ngày có kinh hoặc muộn hơn một chút.
Các xét nghiệm nhạy hơn có nhiều khả năng cho kết quả âm tính giả sớm hơn.
Dấu hiệu mang thai sớm
Một số phụ nữ không có thay đổi sớm trong thai kỳ, trong khi những người khác nhận thấy sự khác biệt ngay lập tức. Có thể gặp những thay đổi ban đầu như:
- Sưng, đau núm vú;
- Buồn nôn;
- Mệt mỏi;
- Nôn mửa;
- Đau đầu;
- Chảy máu âm đạo dạng vết;
- Thèm ăn, thay đổi sở thích ăn uống;
- Thay đổi tâm trạng hoặc cảm xúc;
- Đi tiểu thường xuyên hơn.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý không phải ai có các triệu chứng trên cũng đều mang thai. Cách kiểm tra thai chính xác nhất là dùng que thử thai.
Có thể cải thiện tỉ lệ đậu thai không?
Các lưu truyền trong dân gian về những cách cải thiện tỷ lệ mang thai có rất nhiều. Một số nói rằng áp dụng một số biện pháp tăng cường hoặc nằm xuống sau khi quan hệ tình dục làm tăng khả năng mang thai. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học hỗ trợ những tuyên bố này hoặc những tuyên bố tương tự.
Một đánh giá có hệ thống và phân tích tổng hợp năm 2017 đã đánh giá liệu việc nằm xuống sau khi thụ tinh trong tử cung [IUI] có làm tăng khả năng mang thai hay không. IUI là một thủ thuật bao gồm đưa tinh trùng vào âm đạo. Các nhà nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc nằm nghiêng giúp cải thiện cơ hội mang thai sau IUI.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ [CDC] khuyến khích tất cả phụ nữ đang muốn mang thai nên bổ sung ít nhất 400 microgam axit folic mỗi ngày. Việc này không phải để cải thiện khả năng mang thai - mục đích là để giảm nguy cơ bất thường ống thần kinh ở thai nhi nếu có thai.
Ngừa thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc thuốc tránh thai buổi sáng, sử dụng hormone để ngăn rụng trứng. Nếu sự rụng trứng xảy ra, thuốc tránh thai khẩn cấp làm giảm khả năng làm tổ thành công.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không gây phá thai - không gây sẩy thai ở người đã mang thai.
Người uống thuốc tránh thai khẩn cấp càng sớm thì hiệu quả càng cao. Thuốc hoạt động tốt nhất khi sử dụng trong vòng 12 giờ sau khi quan hệ tình dục không dùng biện pháp tránh thai, thuốc có thể có tác dụng lên đến 72 giờ sau khi quan hệ tình dục.
Tìm hiểu thêm: Chuỗi bài viết về các phương pháp tránh thai
Tóm lược
Có một khoảng thời gian tương đối rộng để có thể thụ tinh, đồng thời một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến quá trình này.
Mọi người có thể xác định khoảng thời gian sinh sản bằng cách sử dụng các xét nghiệm sinh sản và các biện pháp theo dõi khác. Bác sĩ sản khoa có thể tư vấn thêm về các cách tránh thai hoặc các biện pháp giúp tăng cường khả năng sinh sản.
Thử tìm hiểu: Đau vùng kín sau khi quan hệ- 20 nguyên nhân có thể gặp
Có thể bạn quan tâm: đau dương vật sau khi quan hệ
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh