Phương châm xây dựng lực lượng dân quân tự vệ hiện nay là

Dân quân tự vệ [DQTV] là lực lượng vũ trang [LLVT] quần chúng ở cơ sở, không thoát ly sản xuất, công tác; đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp; là một trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, của Nhà nước ở cơ sở. Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, lực lượng này càng trở nên quan trọng và cần thiết. Ngoài việc xây dựng, bảo vệ an ninh quốc phòng, DQTV còn là lực lượng bám sát cơ sở, đi đầu trong thực hiện những chủ trương, chính sách của Đảng, tham gia các hoạt động xã hội... Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của lực lượng DQTV. Trong những năm qua, thực hiện Nghị quyết chuyên đề về xây dựng lực lượng Dân quân tự vệ [DQTV] trong tình hình mới. Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã tích cực, chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy - HĐND - UBDND tỉnh tập trung xây dựng lực lượng DQTV theo hướng "vững mạnh, toàn diện, rộng khắp". Từ Bộ Chỉ huy đến các đơn vị cơ sở thường xuyên nâng cao chất lượng tổng hợp, tập trung xây dựng lực lượng cơ động tại chỗ và lực lượng rộng rãi với số lượng và tỉ lệ phù hợp, có cơ cấu tổ chức hợp lý, bảo đảm lực lượng DQTV có đủ các thành phần binh chủng, quy mô tổ chức biên chế phù hợp với từng địa phương, với tổ chức hành chính trên từng địa bàn dân cư và các loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh, như: xây dựng trung đội dân quân cơ động; trung đội binh chủng pháo binh, phòng không; trung đội dân quân biển… Các đơn vị binh chủng này đã từng bước hoạt động ổn định, vững chắc, nhất là từ khi thực hiện Luật DQTV [năm 2010]. Đến nay, toàn tỉnh tỷ lệ DQTV đạt 1,69% so với dân số. Lực lượng DQTV là lực lượng đi đầu trong các phong trào ở đơn vị, địa phương, cơ sở, góp phần bảo đảm an ninh - quốc phòng địa phương, xây dựng và phát triển kinh tế xã hội ngày càng phát triển.

Để xây dựng lực lượng DQTV đạt chất lượng tốt, công tác tuyển chọn đã thực hiện ở các cấp chặt chẽ, nghiêm túc đảm bảo phẩm chất đạo đức tốt, có văn hóa, sức khỏe, đủ độ tin cậy về chính trị. Công tác phát triển đảng viên trong lực lượng DQTV luôn được cấp ủy đảng các cấp quan tâm, chú trọng. Đây là một trong những tiêu chí để nâng cao chất lượng lực lượng DQTV nhằm xây dựng hệ thống chính trị ở xã, phường, thị trấn vững mạnh, góp phần giữ vững ổn định chính trị; từ thực tế đó đến nay số đảng viên trong lực lượng dân quân, tự vệ đã phát triển bảo đảm hợp lý và đạt chất lượng, tỷ lệ đảng viên chiếm 27,58%; 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã thành lập chi bộ quân sự. Công tác bảo đảm và thực hiện chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTV có nhiều đổi mới. Hoạt động của lực lượng DQTV đi vào nền nếp, có hiệu quả. Công tác đào tạo cho đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở luôn được quan tâm, đến nay đã có 100% cán bộ chỉ huy trưởng xã, phường, thị trấn được đào tạo cơ bản tại các trường trong quân đội. Thông qua quá trình học tập, bồi dưỡng, đội ngũ cán bộ, chỉ huy quân sự đã phát huy tốt phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và trình độ, năng lực chuyên môn, tích cực tham mưu có hiệu quả cho Đảng ủy, chính quyền cấp xã thực hiện tốt công tác quốc phòng, chiến đấu trị an, công tác DQTV và giáo dục quốc phòng - an ninh ở địa phương.

Hàng năm, công tác huấn luyện lực lượng DQTV được thực hiện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”, chú trọng đổi mới phương pháp huấn luyện, huấn luyện sát thực tế từng địa phương và từng đối tượng. Với việc triển khai Đề án “Nâng cao chất lượng DQTV trong tình hình mới giai đoạn 2012-2016 và những năm tiếp theo” của tỉnh Hà Tĩnh, hiện nay Bộ CHQS tỉnh đang tập trung chỉ đạo xây dựng quản lý điểm, mỗi huyện, thị, thành phố 1-2 trung đội dân quân cơ động. Công tác về xây dựng mô hình điểm tổ chức huấn luyện của Tiểu đội dân quân Thường trực xã Sơn kim I thực hiện làm điểm cho Bộ Quốc phòng, Đề án tổ chức tuyên truyền phổ biến Luật DQTV tại xã Tùng Ảnh huyện Đức Thọ... được Bộ CHQS tỉnh triển khai và thực hiện có hiệu quả. Xuất phát từ đối tượng huấn luyện đa dạng từ nhiều nguồn khác nhau, tuổi đời, nhận thức không đồng đều..., là những khó khăn trong xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ. Trong điều kiện như vậy, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và Ban Chỉ huy quân sự các cấp luôn coi trọng công tác giáo dục chính trị, động viên tư tưởng và quản lý chắc tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ. Nội dung giáo dục chính trị  tập trung vào giáo dục pháp luật, giáo dục truyền thống, nhiệm vụ của lực lượng dân quân, tự vệ và thông tin tình hình thời sự trong nước và thế giới. Qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình, chấp hành đúng Điều lệnh Quân đội. Kết quả huấn luyện dân quân, tự vệ hàng năm luôn đạt kết quả cao, quân số tham gia huấn luyện đạt hơn 95%; kiểm tra đánh giá kết quả huấn luyện 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 78% khá, giỏi; 100% xã, phường, thị trấn tổ chức tốt diễn tập chiến đấu trị an gắn diễn tập Cụm làng xã chiến đấu trong khu vực phòng thủ huyện, thị, thành phố, diễn tập phòng chống bão lụt, cháy nổ.

Song song với công tác huấn luyện việc chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt quy chế phối hợp hoạt động với các ngành như Công an, Biên phòng và các lượng lực khác tăng cường công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, giải quyết các vụ việc phức tạp như: gây rối trật tự công cộng, tệ nạn xã hội, tội phạm hình sự, ngăn chặn tà đạo xâm nhập vào địa bàn, tuần tra, canh gác bảo vệ an ninh trật tự, phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, vận động quần chúng, hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới, phòng chống có hiệu quả âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch..., với hàng nghìn lượt người tham gia hàng chục nghìn ngày công. Từ những kết quả đạt được cho thấy, sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy, chính quyền địa phương, của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh. Lực lượng dân quân, tự vệ của tỉnh không ngừng được xây dựng vững mạnh, rộng khắp, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn tỉnh ngày càng vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.

Đại tá Trần Văn Sơn - UV BTV Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng BCH Quân sự tỉnh

DQTV là lực lượng nòng cốt tham gia bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước ở địa phương, cơ sở; tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân [QPTD], khu vực phòng thủ [KVPT], phòng thủ dân sự,bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở.

Nhận thức được vai trò quan trọng của lực lượng DQTV, những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và điều hành của cấp ủy đảng, chính quyền và cơ quan quân sự các cấp, lực lượng DQTV được xây dựng ngày càng vững mạnh, rộng khắp. Đồng thời, đã thực hiện tốt việc phối hợp các lực lượng giữ vữngan ninh chính trị,trật tự an toàn xã hội; bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Ðảng, chính quyền, tính mạng và tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước, mục tiêu và công trình quốc phòng trên địa bàn; xung kích trong lao động sản xuất, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, địch họa và các sự cố khác; vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tích cực thực hiện các chương trình phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương; thật sự xứng đáng là lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân ở địa phương, cơ sở.

Trước yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương, trong thời gian tới, để xây dựng lực lượng DQTV ngày càng vững mạnh, rộng khắp, thực sự là lực lượng nòng cốt thực hiện công tác quốc phòng, quân sự ở cơ sở; các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cần tập trung triển khai các biện pháp đồng bộ, hiệu quả. Trước hết, phải quán triệt sâu sắc nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước về công tác quân sự, quốc phòng, xây dựng LLVT nhân dân, xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân trong KVPT. Nâng cao trách nhiệm, phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi tổ chức và cá nhân trong xây dựng, huấn luyện, sử dụng lực lượng DQTV. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong xây dựng lực lượng DQTV. Đây là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu và phải được đặt trong các chương trình hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và người đứng đầu cơ quan, tổ chức. Các cấp ủy đảng, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, tổ chức cần có sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong nhận thức, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự địa phương và DQTV. Sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác DQTV không chỉ thể hiện ở các chỉ thị, nghị quyết mà còn được thể hiện ở các nội dung, chương trình hành động cụ thể, gắn với đặc điểm tình hình của từng địa phương, đơn vị, địa bàn, để tạo điều kiện cho DQTV hoạt động thuận lợi, hiệu quả. Chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương cần tăng cường công tác quản lý nhà nước và chỉ đạo xây dựng, huấn luyện DQTV, làm cho DQTV thực sự vững mạnh về mọi mặt. Các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội phải có trách nhiệm tham gia cùng cơ quan quân sự, thực hiện nhiệm vụ xây dựng DQTV đúng với chủ trương, đường lối, chính sáchcủa Đảng, Nhà nướcvề xây dựng LLVT nhân dân trong tình hình mới.

Trong xây dựng lực lượng DQTV phải thực hiện theo phương châm "vững mạnh, rộng khắp, vững chắc", có số lượng hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao, lấy xây dựng chất lượng chính trị là chính; tổ chức biên chế tinh, gọn, chặt chẽ; trang bị vũ khí phù hợp. Quy mô tổ chức cân đối giữa các thành phần lực lượng, giữa số lượng và chất lượng phù hợpyêu cầu nhiệm vụ của từng địa phương. Chú trọng xây dựng, nâng cao chất lượng DQTV ở các địa bàn trọng điểm về quốc phòng và những địa bàn phức tạp. Đồng thời, làm tốt công tác giáo dục chính trị, pháp luật cho các đối tượng DQTV nhằm giúp họ nâng cao nhận thức về chính trị, pháp luật để có đủ khả năng tham gia xử trí các tình huống và đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Coi trọng huấn luyện, diễn tập các phương án để phối hợp với các lực lượng xử trí kịp thời mọi tình huống, không để bị động, bất ngờ. DQTV phải thực sự gương mẫu, đi đầu, làm nòng cốt trong công tác xây dựng nền QPTD, xây dựng KVPT, phòng thủ dân sự, phòng, chống thiên tai, thảm họa ở địa phương, cơ sở; thực hiện tốt công tác dân vận; tích cực, gương mẫu trong tham gia “xóa đói, giảm nghèo”, “đền ơn đáp nghĩa”, “xây dựng nông thôn mới” góp phần xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh toàn diện.

Đại tá, TS NGUYỄN VĂN HỒNG, Chủ nhiệm Khoa Quân sự địa phương, Học viện Quốc phòng