Múa về quê ăn tết

Mấy ông gà bà cả gốc xóm Đình – nghĩa là không phả mấy ngườ mớ ản cư đến đó về sau này – đều bế ông Năm hồ ổng còn rẻ, hồ những năm kháng chến chống Pháp. Hồ đó, ổng chưa làm ông ừ, ổng làm hợ câu, nhà ở ướ ốc đình, cạnh bờ sông. Ngườ a gọ ổng là Năm Câu, gọ rổng, nghĩa là không hêm mộ ếng gì phía rước hế. Vậy là ừ hồ rẻ, Năm Câu đã được ngườ a gọ bằng anh ừ ghép, rong đó không có ên cúng cơm của mình. Đến ngườ rong ga đình cũng không a gọ Năm Câu bằng ên. Họ gọ " hằng Năm". Ông bà gà vợ gọ " hằng chồng con Ha". Còn ngườ vợ hì gọ " mình" kh nó vớ chồng hay "nhà ô" kh nào nó chuyện vớ ngườ khác.

Mấy ông gà bà cả lâu lâu hay nhắc chuyện Năm Câu hồ hờ 1945. Họ nó:" Năm Câu hồ đó gan cùng mình. Nó chèo xuồng đưa u kích qua bên ka sông như ăn cơm bữa. Nó cho ngay, cũng có bà con xóm Đình co chừng Tây vớ bạc--ăng gùm nó. Nhưng có nhều kh Năm Câu cương ẩu làm đạ như gỡn chơ. Làm bà con muốn xón rong quần luôn! ".

Thậ ra, Năm Câu làm gan mộ phần cũng nhờ ở địa hế của vùng đó và ở vị rí đóng quân của ụ Tây. Làng của Năm Câu nằm rên ả ngạn sông Vàm Cỏ Đông. Bên ka sông là bưng vớ rừng ràm mú mắ. Cuố rừng ràm là rừng gà chạy à qua Cao Mên. Vùng gáp gớ đó ên là Bù Lu Chuố Nước. Kháng chến lập chến khu ở đó.

Đểm đặc bệ của làng Năm Câu là đấ ở đó không bằng phẳng. Có gò cao rũng hấp, ha gò cao nhứ lạ nằm ở ha đầu làng. Gò đầu rên – rên là vì nằm về phía hượng lưu con sông – gọ là gò đồng mả, a chế cũng đều đưa lên đó chôn. Gò đầu ướ gọ là gò Đình, bở vì rên gò đó có cá đình hờ hần của làng. Chung quanh đình là rừng cây ầu kéo à xuống ếp nố vớ mộ làng khác nằm ướ hạ lưu. Ha gò nằm cách nhau xa cỡ mấy cây số. Chính gữa rũng xuống là chợ búa và nhà cửa ân cư cấ ọc ho bờ sông. Tây đóng đồn ở đây – nghĩa là ở gữa ân chúng – rên đấ của ông đốc phủ Lễ. Nhờ vậy, mỗ lần Tây ẫn bạc--ăng đ ruồng bố là hên hạ đều hay hế.

Đường xuống đình băng ngang mộ khoảng rống khá rộng gọ là “hố quằn”, hồ xưa là con rạch nhỏ lâu ngày bị đấ gò rô xuống lấp đ. Ở đó vào mùa mưa là ngập nước. Dân xóm Đình phả xăn quần ớ bẹn, lộ qua đó mà xuống chợ. Nếu không chịu đ như vậy hì phả đánh mộ vòng rấ xa, ọc ho bìa rừng ầu đ sâu về phía ướ rồ băng qua ruộng đến con lộ cá đ ngược rở lên. Xa như vậy cho nên về mùa mưa, Tây í đ ruồng mệ xóm Đình. Và về mùa mưa, gò Đình xm gống như mộ hòn đảo!

Nhờ địa hế gò Đình như vậy nên Năm Câu đưa rước kháng chến qua sông ễ như rở bàn ay. Có hôm Năm Câu ho họ vào Bù Lu Chuố Nước chơ hế mấy bữa mớ về, làm rong xóm ưởng Năm Câu đ khu luôn. Ngh như vậy, Năm Câu cườ khị: " Đ luôn rồ lấy a mà chèo xuồng đưa mấy chả đây? ".

Năm Câu có ha đờ vợ. Ngườ vợ rước cướ về chưa đầy mộ năm, đau rồ chế. Í lâu sau, Năm Câu cướ ngườ vợ hứ nhì. Chị này ngườ xóm Chùa, bán cá ngoà chợ. Nhờ ba con cá mà ha ngườ phả lòng nhau. Bữa đám cướ, mấy ông gà nó: " Tra xóm Đình cướ gá xóm Chùa là đúng đệu quá rồ. Thợ câu xâu chị bán cá, hệ là xứng đào xứng kép!". Vậy mà chị này, sau kh đẻ hằng con ra cho Năm Câu, đau rề rề ha ba uần lễ rồ cũng ắ hở. Mấy bà rong xóm nó Năm Câu có ướng sá hê. Rồ họ kế luận: " Con nhỏ nào về ở vớ nó và bữa rồ cũng ngủm uố. Mấy hằng đàn ông sá hê là vậy đó! ". Ngh như vậy, Năm Câu đành ở vậy nuô con. Để khỏ phả chôn hêm bà vợ nào nữa hế.

Thằng con Năm Câu ên là Nhành. Càng lớn càng kháu khỉnh. Kh bế nó đỏ đẻ, nó gọ Năm Câu bằng ía nhưng vì còn ngọng nghịu nên nó phá âm là “chía” làm Năm Câu sướng rơn ! Ngày nào Năm Câu cũng gở con cho bà hàng xóm để đ câu. Nhưng kh về đến nhà là bồng rế hằng nhỏ, rê nó đ kho cùng xóm. Lâu lâu vừa nựng con cu của hằng nhỏ, vừa nó đả đớ: " Tru mẹ! Ton u này đá chô hằng cha nó luôn." [Đu mẹ! Con cu này đá rô hằng cha nó luôn]. Nó như vậy bở vì ha cha con ngủ chung vớ nhau, và đêm nào hằng Nhành cũng đá ầm. Rế rồ gố mền gì đều kha ngấy. 

Ông ừ gữ đình hồ đó là chú bà con của Năm Câu. Những lúc rỗ rảnh, Năm Câu hường lên đình phụ qué ọn vớ chú, và năm nào đến lễ cầu an [ân rong làng gọ là lễ " kỳ yên"], Năm Câu cũng nghỉ câu mấy bữa để gúp chú co rong co ngoà, bở vì mấy ngày đó rên đình ngườ a đông như kến. Nhờ ớ lu vớ ngườ chú như vậy mà Năm Câu rành vệc cúng kếng ế lễ ho ập ục cổ ruyền. Cho nên làng xã và các bang hộ hay nhắn Năm Câu ớ gúp mỗ lần có ổ chức cúng bá. Năm Câu làm những vệc đó mộ cách rấ nghêm rang và hành kính chớ không phả hụ hợ bề ngoà. Bở vì Năm Câu n ưởng rằng có Ơn Trên – gồm Trờ Phậ Thánh Thần – và có Ông Bà phò hộ nên làng này mớ bình yên như vậy và ân chúng mớ làm ăn phá đạ như vậy. Năm Câu hay ự nhủ :

" Hễ mình nghĩ phả, làm phả hì hế nào cũng có Thánh Thần độ rì". 

Rồ mộ năm đó, vào mùa mưa, ông ừ gữ đình qua đờ. Làng xã và bang hộ đưa Năm Câu vào đình hay hế. Từ đó, Năm Câu rở hành Năm Từ, ọn lên ở cá nhà nhỏ sau đình. Rồ cũng ừ đó, hằng Nhành- lúc này đã bắ đầu lớn - nố nghệp ía nó luôn.

Hồ còn nhỏ, nó học hế lớp nhì rồ ở nhà học nghề câu vớ ía nó. Lâu lâu nó cũng ho ía nó chèo xuồng đưa u kích qua sông [Bấy gờ, ngườ a gọ mấy ngườ đ kháng chến là u kích]. Mấy chú u kích hay vò đầu nó hoặc để cho nó mân mê mấy khẩu súng lục. Nó khoá hứ này lắm. Vừa láng vừa nặng. Rờ vào hấy lạnh ngắ mà kh cầm rong ay hì bỗng nhên mình cảm hấy mình không còn bế sợ cá gì hế ! Gống như có vô bùa... Những lúc đó, mắ nó ngờ lên hích hú cũng bằng như vừa kéo lên mộ con cá bự.

Bây gờ hằng Nhành đ câu mộ mình. Lâu lâu cũng đưa u kích qua sông như ía nó đã làm hồ đó, và lâu lâu cũng " đ mấ " và hôm...

Thằng Nhành không chịu lên ở rên đình vớ ía nó. Nó hường đến phụ qué ọn rong đình ngoà sân, nhưng xong vệc là nó rở về cá chò ranh ở bờ sông. Ở đó, nó có cá hế gớ của nó, cá hế gớ mà ía nó đã ạo ra và rong đó nó đã sanh ra, lớn lên, qun nhìn qun hấy. Chẳng có gì đặc bệ: nhà ranh nền đấ, mộ gan, mộ chá làm bếp, nhìn ra sông qua mộ sân có rồng mấy bụ mía, đám mì, mấy cây ớ, phía sau là đám chuố xêm vớ gàn bầu, bên hông là con lạch nhỏ có chếc cầu con bằng ba ấm ván vừa ùng để ắm gặ vừa ùng để cộ xuồng. Chỉ có ngần đó hứ, hậ đơn sơ nhưng cũng hậ là hân huộc, những hứ đã ính lền vào cuộc sống của nó ừ huở ấu hơ và bây gờ đã rở hành của rêng của nó, của mộ mình nó hô.

Năm Từ ở rên đình cũng buồn. Thường xuống câu vớ hằng con mấy bữa hoặc ở lạ ngủ vớ nó mấy đêm. Ngườ a nó: " Năm Từ không hể vắng con quá ba ngày!". Sáng nào cũng vậy, đ câu về chèo xuồng ghé qua chợ gao cá cho bạn hàng xong, hằng Nhành chèo mế về nhà ắm rửa rồ hả bộ lên đình kếm ía nó. Năm Từ cũng vừa cúng nước xong. Ha cha con đưa nhau xuống xóm Nhà Máy, uống cà phê ở ệm Tửng Gòn. 

...Rồ mộ hôm có n đình chến vớ hệp định gì đó cha ha đấ nước. Cha ở đâu, hên hạ không rõ nhưng ngh nó hế gặc là a cũng mừng. Ở ngã ba lộ cá ngườ a ụ ập, ngh ngóng, bàn án xôn xao. Tây và bạc--ăng rú vô đồn, bỏ mặc bên ngoà ân chúng muốn làm gì hì làm. X đò nào ừ Sà Gòn chạy về ngang cũng phả ngừng lạ ngã ba để ngườ a hỏ hăm n ức. Làm như đó là cơ quan hông n ! Thô hì mạnh a nấy nó: à xế, lơ, hành khách ngườ nào cũng muốn chứng ỏ rằng mình am ường ình hình, ồn ào như cá chợ! Nó ngh hì nhều, nhưng rố cuộc chỉ vây quanh có mấy đểm: Tây hua mình hắng, xứ sở ạm hờ cha ha, a muốn ra Bắc hì ho ập kế, a muốn ở mền Nam hì ự o vào mền Nam, và bữa rưng cầu ân ý để hống nhứ. Thậ là gản ị !

Và hôm sau hấy có và anh u kích về hăm nhà để sau đó đ ập kế. Đ lạ hậ ự o, làm như chuyện đánh gặc mườ năm chỉ là chuyện gỡn chơ rong gây lá. Có và ngườ ghé hăm Năm Từ và hằng Nhành để cám ơn vụ đưa rước qua sông. Họ rủ hằng Nhành ho họ ra Bắc " chơ cho bế ". Thấy được ịp đ đó đ đây hằng Nhành cũng hăng lắm, nhưng kh nó nhìn hấy đô mắ ía nó ố lạ, nó bế ía nó không bằng lòng nên nó làm hnh. Năm Từ rả lờ:

- Bây gờ yên rồ, cha con ô kể như đã làm ròn nhệm vụ đố vớ kháng chến. Mấy chú cứ đ đ. Để hằng Nhành ở lạ vớ ô cho có cha có con.

Họ gả hích ông à để huyế phục Năm Từ, nhưng rố cuộc đành đề nghị ở lạ chơ mộ ngày và đ câu vớ hằng Nhành đêm đó rước kh cha ay để đ ập kế.

Sáng hôm sau, cúng nước xong, Năm Từ ra ngồ chồm hổm ngoà cổng đình hú huốc, đợ con, Ngườ rong xóm đ chợ, ngang qua chào hỏ:

- Đợ hằng Nhành hả chú Năm?

Hỏ mà không cần rả lờ, bở vì họ bế chắc mườ mươ là đúng như vậy. Năm Từ ậm ừ lấy lệ, mắ nhìn xuống ốc đình phía bờ sông. Lâu lâu đứng lên để cá nhìn đưa xa hơn về phía ướ. Cứ đứng lên ngồ xuống như vậy đến kh mặ rờ đã lên quá ha sào mà vẫn chưa hấy bóng hằng Nhành. Thậ là lạ! Xưa nay hằng nhỏ chẳng bao gờ rễ ràng đến như vậy. Chắc có chuyện gì rồ. Năm Từ đành bươn bả đ về hướng bờ sông. Đ mà gống như chạy. Phần vì xuống ốc, phần vì nóng lòng muốn chóng ớ nơ. Con đường mòn ẫn ớ chò ranh của hằng Nhành, chân qun đ lạ ừ bao nhêu năm, mà bây gờ sao bỗng hấy nó ngoằn ngoèo mộ cách vô lý. Phả đ vòng phía sau lò ho của chú Mín, bước qua ha đường mương rên mấy khúc r gập ghềnh rồ đ quanh lò bún của ì Tư Đập mớ rổ ra ruộng mía của hầy Ca. Ở đây lẽ ra Năm Từ phả bọc ho vn ruộng mía đến gốc cây gõ rồ ôm bên hông lò rèn Ha Tịnh mà ra bờ sông, nhưng đ như vậy quá chậm. Năm Từ nhắm hướng rồ băng càn qua ruộng mía. Lá mía cắ mặ cắ ay mà Năm Từ vẫn không hay không bế, cứ cắm đầu đ hẳng về phía rước. Mộ lúc là ra khỏ ruộng mía. Nhìn về phía bên rá là hấy nhà hằng Nhành, phên r sập xuống m lìm. Đẩy phên r lên, bên rong vắng ngắ. Cá nhà mộ gan mộ chá không vách ngăn, bỗng như rộng mênh mông. Năm Từ bỏ phên r xuống, bước ra ngoà con lạch: chếc xuồng câu không có đó. Chế rồ! Thằng Nhành chắc bị gì rồ! Năm Từ hớ hơ hớ hả chạy băng ruộng mía, chạy ngược về đình, chạy đổ xuống xóm nhà máy, ghé quán cà phê cho Tửng Gòn hay, nhịp hở cắ câu nó hành ừng khúc:

- Thằng Nhành...bị...gì rồ...Nó đ câu...hồ hôm gờ...chẳng hấy về...Tao đ...mượn xuồng Ha Hệp...kếm nó co.

Tửng Gòn chắc lưỡ chử hề, chưa nó được gì hì Năm Từ đã chạy ù đ mấ.

Sông Vàm Cỏ Đông rộng mênh mông. Từ bờ bên này nhìn hấy bờ bên ka nhưng ha bờ xa nhau quá ba ậm hú. Bờ bên ka không có xóm làng. Hồ xưa là bưng và rừng ràm. Dân bên này chèo xuồng qua bên đó đốn cây ràm về làm cừ hoặc đ lấy mậ ong về bán. Ngườ a cũng qua đó kha mương đấp bờ làm ruộng. Mớ đầu còn í nhưng sau rồ rừng ràm bị đốn ớ đâu là ruộng lúa lan ho ớ đó. Không có a cấ nhà ở bên đó, nhưng họ cấ chò để gữ ruộng, hoặc hấp lè è núp ướ lùm cây ạ, hoặc chò cao cẳng đứng lêu nghêu gữa đồng. Vào mùa gặ, bên đó đông như hộ...

Thằng Nhành hường găng câu bên ka sông, rong khoảng ừ rạch bà Chạy kéo xuống rạch ông Tồn, ngang qua vịnh Mù U, chỗ có chếc gh bầu đụng bè gỗ chìm hồ ía nó còn rẻ. Vốn bế rành vùng găng câu của con, nên Năm Từ chèo rế qua sông, đâm xéo xéo qua con rạch rên mà mắ nhìn à ho mé nước. Dọc bờ sông cây cố mọc um ùm. Nhều cây cao, àn xò ra như cây lọng, cò ở đâu về đậu rắng như bông. Buổ sáng bên sông nắng rong nh khế. Mặ nước rả à rộng hênh hang. Thậ má và hậ êm ả. Cảnh rí đó, Năm Từ đã ừng hưởng hức không bế bao nhêu lần mà kể. Vậy mà bây gờ, nó không còn ý nghĩa gì hế. Cá ịch mịch, cá êm ả chung quanh chỉ làm ăng hêm sự ao động bên rong của Năm Từ. Thà có ếng a hò a há, hà có ếng a gọ a kêu để Năm Từ cảm hấy rằng mình đang đ vào mộ vùng snh động, rong đó nếu không hy vọng gặp hằng con hì cũng còn hy vọng gặp ngườ này ngườ nọ để hỏ ò co có a hấy hằng Nhành không. Đằng này, ngoà ếng chèo khua nước, Năm Từ còn ngh được ếng rá m mình đập mạnh, hơ hở mình đứ quãng. Để ránh cá cảm gác ngây ngấy khó chịu đang âng lên, Nằm Từ ừng xuồng ở mệng rạch bà Chạy, hướng vào rong gọ lớn :

- Ớ... Nhành ơ ! Ớ... Nhành !

Tếng Năm Từ vang à, lồng lộng rên mặ sông, gống như ếng mấy ngườ quảng cáo huốc nó rong loa. Bầy chm đâu đó hoảng hố bay vù lên rờ. Năm Từ gọ ếp mấy lần, ếng gọ mấ hú rong xa, chỉ hấy rả về yên lặng và yên lặng. Nước bắ đầu ròng. Năm Từ hả xuồng rô ho nước, mắ vẫn ếp ục nhìn vào mấy hốc mấy lạch, lâu lâu gọ con, ngh như ếng loà chm hoang chỉ sống ở vn sông để kêu kh nước lên nước xuống...

Trô ớ vịnh Mù U hì mực nước đã để lò cao cá bánh lá của chếc gh bầu chìm. Không bế hồ xưa gh đụng bè gỗ cách nào mà chìm rú mũ xuống đáy sông, chổng lá lên rờ, rồ đứng nguyên ở ư hế đó ừ mấy chục năm nay. Năm Từ nhớ hồ hằng Nhành còn nhỏ, lúc nào găng câu gần đó nó cũng lộ ớ đó để rèo lên bánh lá lấy đà phóng xuống nước. Càng phóng ra xa chừng nào nó càng khoá chí chừng nấy. Kh rồ lên mặ nước, nó cườ vang sông, ếng cườ hậ rong rẻo má rượ. Tếng cườ đó đã mấ đ ừ ngày hằng Nhành lớn lên, làm Năm Từ lâu lâu hấy nhớ. Sau này, bánh lá đó là chỗ mà hằng Nhành hường cộ xuồng đợ nước, vừa xa bờ vừa nằm vào gữa khoảng găng câu. Bánh lá lò cao ra đó vậy mà hằng nhỏ nó ở đâu bây gờ ? Không có ấu vế gì của nó hế. Từ chếc xuồng đến những cá phao làm ấu đường găng. Năm Từ gọ ếp rồ gọ ếp:" Ớ... Nhành ơ ! Ớ... Nhành !". Tếng Năm Từ càng gọ càng ngh hảm hế. Chỉ có mấy âm " Nhành ơ " mà sao ngh não nuộ như mộ chuỗ à han hở héo hon. Mỗ lần gọ con, Năm Từ cảm hấy như hơ sức bị hao mòn đ mộ í. Cũng như nềm hy vọng đang mòn lần...mòn lần...

Nước càng ròng càng chảy mạnh. Xuồng Năm Từ rô băng băng. Mộ lúc sau là ớ rạch ông Tồn. Rạch này rộng hơn rạch bà Chạy, và à hơn vì nó ẫn ớ bìa rừng Bù Nóp. Ha bên rạch là ruộng lúa à à. Trên bờ rạch, xa xa, chò ruộng đứng bơ vơ...

Kh cho xuồng vào vàm rạch, Năm Từ hoáng nhìn hấy rong xa ngọn cây ầm vong mà ngườ a hường ùng để cắm xuống lòng rạch gữ huyền. Mắ sâu bỗng sáng lên, Năm Từ lấy sức chèo ngược òng, chèo hố hả. Vừa chèo vừa hướng vào rong gọ o:

- Ớ... Nhành ơ ! Ớ... Nhành !

Tếng gọ con bây gờ cũng ngh ồn ập như nhịp chèo khua nước. Chẳng mấy lúc là đã hấy ạng con xuồng nhỏ cắm sào bên chò ruộng hấp lè è. Năm Từ hấy không phả xuồng của con, đã chán nản, hì rong chò có ngườ lom khom bước ra. Nhìn rõ hì là hằng Lưa ở xóm Lò Gạch. Thấy Năm Từ, nó ngạc nhên:

- Ủa ! Chớ bác Năm không hay hằng Nhành đ Dầu Tếng rồ à ?

Đến phên Năm Từ ngơ ngác:

- Thằng Nhành... Thằng Nhành đ Dầu Tếng ?

Thằng Lưa vẫn chưa hế ngạc nhên:

- Chớ nó không có xn phép bác sao ? Nó đ ừ chều hôm qua. Đ vớ mấy chú u kích. Đ Dầu Tếng để sáng nay ập kế ra ngoà Bắc.

Năm Từ bủn rủn ay chân, vó nắm cây sào rồ ì lên đó để khỏ quị xuống. Năm Từ còn ngh được ếng của mình nó:

- Vậy hà !

- Chều hôm qua, nó chèo xuồng lên xóm của cháu để rủ cháu đ ập kế. Cháu bị còn bà gà vớ lúa ruộng đang mê mê nên không ám đ. Nó gở xuồng ở nhà cháu rồ đ luôn vớ ha chú u kích. Cháu ưởng bác Năm hay rồ chớ !

Năm Từ lạ ngh ếng của mình nó:

- Vậy hà ! Ờ... Không hay.

Năm Từ " ờ " lúc nào không bế. Chỉ bế có buông cây sào ngồ xuống, và bế không còn gì hện hữu nữa mà mình hì đã chế hẳn ừ hồ nào rồ...

Xuồng không được gữ lạ, ừ ừ ho nước rô đ. Trô ọc, rô ngang như chếc lá o gữa òng. Năm Từ ngồ rên đó như mộ pho ượng, lưng cong cong, đầu cú xuống, ay buông hõng. Đến mấy khúc quanh, xuồng va vào bờ rồ rở đầu. Nhều lần như vậy mà Năm Từ vẫn không nhúc nhích. Cuộc sống như ngừng lạ. Chỉ có ếng chm hoang kêu lên ừng chập, ếng chm rầm bổng ngh như còn ếp ục gọ: " Ớ... Nhành ơ ! Ớ... Nhành !"

Xuồng rô ra sông, rô ọc ho bờ, rô à xuống hạ lưu. Năm Từ chỉ gự mình ỉnh hồn kh xuồng đụng mạnh vào mộ hân cây nằm à rong nước. Va chạm mạnh đến mức độ xuồng nghêng về mộ bên làm nước ràn vào rong. Năm Từ chụp lấy cây chèo để gữ hăng bằng, rồ vừa nạy cho xuồng rờ khỏ hân cây vừa nghĩ: " Mẹ ! Xuồng của ngườ a ! Rủ có bề gì hằng Ha Hệp chử ắ bếp !". Kh xuồng đã ách khá xa bờ, Năm Từ nhìn quanh hấy mình đang ở uố ướ o Cây Gõ. Nhìn ngược lên, nhờ khúc sông vừa rộng vừa hẳng, nên hấy nhà cửa xóm làng lúp xúp ở chân rờ. Làm như muốn chìm xuống nước.

Sửa lạ qua chèo, Năm Từ chèo về chầm chậm. Không có gì phả gấp. Không còn gì phả gấp. Bây gờ, hậ sự chẳng còn gì nữa hế. Cha mẹ chế ừ hồ mình còn rẻ. Vợ chế sau kh đẻ hằng con. Bà con hì chẳng còn a. Có mỗ mộ hằng con mà nó cũng bỏ đ mấ ! Mình bây gờ hậ là bơ vơ. Cuộc đờ này bây gờ hậ là không còn ý nghĩa gì nữa. Thằng Nhành đ rồ, mình gống như cây đèn ầu bị hổ ắ ngọn lửa. Cây đèn ầu sẽ vĩnh vễn không còn được hắp sáng. Sự sống đã bị a cướp mấ đ rồ... 

Mặ rờ đã đứng bóng. Nước còn ròng. Năm Từ chèo ngược nước mà có cảm gác như đang cố ngo lên ừ đáy sông để ìm mộ cá phao, mộ đểm ựa, mộ lố hoá...

Kh Năm Từ bước vào ệm nước, Tửng Gòn nhận hấy hằng bạn như hấ hần. Không đợ hỏ, Năm Từ huậ lạ vắn ắ, nó như cho chính mình ngh:

- Nó đ rồ ! Nó rốn ao, nó đ rồ ! Đ ra Bắc vớ Tên Tổ nó ở ngoả !

Tửng Gòn ậm chân chử hề lên hồ. Rồ nhớ lạ hằng bạn chắc chưa ăn sáng, bèn đề nghị:

- Tao nấu hủ ếu ha đứa mình ăn nghn ! Đu mẹ nó ! Ăn cá đã !

Mộ lúc sau, cả ha cùng ngồ ăn, chẳng bế nó gì vớ nhau hế. Tửng Gòn đm ra hêm mộ ô xí quách và mộ xị đế:

- Đu mẹ ! Thứ này đưa cay là hế xẩy !

Năm Từ không phả bợm rượu, uy lâu lâu có ịp cũng la ra. Bữa nay, sau mấy hớp đầu, bỗng ngh rong ngườ như được bơm hêm mộ chú snh lực. Ngẫm lạ mấy ông gà xưa nó hậ có lý: uống rượu để gả sầu. Vậy hì làm hêm và ly cho nó ỉnh mỉnh rồ về đình còn qué lá sân rước sân sau. Mấy ổng còn nó : "Uống rượu để quên rờ quên đấ ". Vậy hì làm hêm mộ xị nữa cho nó đừng nhớ gì hế. Mà hệ ! Sau đó không nhớ là đã nốc hế bao nhêu xị. Quên cha nó mình là a, ở đâu. Chỉ còn nhớ mang máng là mình vừa mấ hằng con. Không ! Không phả ! Mình đang đ kếm hằng con, hằng nhỏ đ lạc đâu đó. Co chừng nó bị é sông. Co chừng nó bị x đụng. Té sông cũng chế ! X đụng cũng chế ! Năm Từ gự mình đứng phắ lên nhìn ra ngoà. Tửng Gòn đang rố mắ ngạc nhên hì Năm Từ đã xêu xêu bước ra đường, rồ vừa ngấ ngưởng chạy như ngườ lên đồng, vừa kêu, vừa khóc, vừa kể lể :

- Nhành ơ ! Con đ đâu ? Rồ é sông é suố làm sao ? Rồ x cộ cán con làm sao ? Rồ con bỏ ía ở lạ vớ a ? Tía đây nè con ơ...Hu...Hu...

Lâu lâu, Năm Từ é quị xuống, gượng đứng lên, băng xêng băng na mà chạy ớ như được ếp sức bở mộ mãnh lực vô hình. Trẻ con bu ho như ruồ, vỗ ay cườ kh hấy ngườ say é chú xuống. Ngườ lớn nhìn nhau, không hểu. Có mấy ngườ bước lạ đỡ Năm Từ lên :

- Sao vậy chú Năm ?

Rồ kh ngh mù rượu nặc nồng, họ đề nghị :

- Để ụ này đưa chú về đình.

Năm Từ mắ rợn rừng, vùng ra hé o :

- Về đâu ? Ngườ a đ kếm hằng Nhành mà về đâu ? Nó đ lạc đâu rồ. Hu...Hu... Con ơ là con...

Rồ ếp ục chạy, ếp ục kêu, ếp ục khóc. Lên đến gò Đồng Mả, Năm Từ kệ sức, ngã lăn ướ gốc cây a rồ ngủ hếp đ. Năm Từ không bế rằng mình đã ìm ra được mộ lố hoá !

Từ đó, lâu lâu nhớ con, Năm Từ " lên " mộ cơn say ậy xóm ậy làng...Đó là lúc mà cây đèn ầu của Năm Từ được vặn cho sợ m lú lên cao hậ cao để ìm ngọn lửa, ngọn lửa mà ngườ a đã cướp mấ. Năm Từ lúc nào cũng kế húc cơn say ở gò Đồng Mả, làm như ềm hức ẫn Năm Từ đến đó là cuố đường……...

-oOo-

Yên được đô năm gì đó rồ lạ hấy có gặc lạ. Quân độ quốc ga cũng đóng đồn rên đấ ông đốc-phủ, chỗ ây đóng hồ đó, nhưng đào hào đấp bờ kên cố hơn. Dân chúng vẫn ở chung quanh, không hay đổ. Chỉ hay đổ là bây gờ không phả Vệ Mnh đánh vớ Tây mà là Vệ Cộng đánh nhau vớ Quốc-Ga. Đánh nhau đâu ở rong xa, hậ xa đến nỗ không ngh ếng súng. Chỉ ngh đồn kh có đụng độ lớn ở đâu đó, mệ Trảng Nhỏ hay mệ Gồng Rêng. Chớ ạ làng của Năm Từ hì ừ hờ Tây đến bây gờ chưa bế mù gặc ra làm sao hế.

Rừng cây ầu ở gò Đình được rông cho rống rả để ễ gữ an-nnh. Mấy cây ầu lớn đều bị đốn hế, chừa lạ mấy cây con, o cở bằng bắp chân rở xuống. Thành ra co hậ xơ-rơ.

Hồ đó, rừng ầu vừa rậm vừa cao, ôm lấy đình như để bảo vệ cá phong khí u-ịch đã có ừ huở xa xưa. Ngoạ rừ kh cúng cầu an có rước há bộ há cho Thần co, và có làng xã ân chúng ham ự rộn rịp, hoặc những kh cá nhân hay đoàn hể cúng bá ạ ơn Thần, ngày hường đình là nơ rang nghêm vắng lặng í ngườ lu ớ. Đố vớ ân làng, đó là nơ lnh hêng cần phả có ính cách bệ lập. Mộ phần vì vậy mà ân xóm Đình đều cấ nhà cách rừng ầu mộ khoảng khá xa, nằm hấp phía ướ, và n ưởng rằng có Thần ở rên cao phò hộ.

Bây gờ, rừng ầu bị chặ đ, cây con lưa hưa chưa cao quá mộ sào. Cá đình vì vậy nhô ra mộ cách rần ục, không còn gì né ôn nghêm hế. Năm Từ hậ đau lòng và bấ mãn. Mỗ mộ cây ầu bị hạ xuống là mộ lần Năm Từ ngh xó xa. Những cây ầu hân o bằng ha ba ngườ ôm, hẳng đuồn đuộ và cao nhìn rặc ó, đã có ừ hờ ông cố ông sơ gì ớ gờ. Không phả và ba chục năm mà được như vậy. " Nó " đã bế làng này ừ huở còn là mộ xóm nhỏ lèo èo và ba má nhà ranh vách đấ nằm lúp xúp cạnh bờ sông, đã nhìn cá xóm nhỏ đó ừ ừ lớn lên để hành cá làng vớ đường ngang đường ọc, vớ nhà gạch nhà lầu. Nó đã chứng kến hế hệ này nố ếp hế hệ nọ, mỗ đờ ngườ mộ vươn lên, ừ mức ân quê ố ná ến đến có ngườ làm đốc phủ, có ngườ làm gáo sư, có ngườ làm ược sĩ...Những cây ầu đó hậ sự đã sống vớ làng vớ xóm vớ con ngườ không khác gì các bô lão. " Nó " đã huộc vào " lịch sử " của làng này cũng như khúc sông Vàm Cỏ nằm xa phía ướ ka. Đố vớ Năm Từ, hạ những cây ầu cổ họ đó xuống cũng gống như mình ự cắ đứ gốc rễ, những hứ đã bắ nguồn ừ sông ngò ruộng đấ của Tổ Tên. Quí vô cùng mà ụ nhỏ bây gờ đâu cần bế !

Công ác hạ cây đã được quyế định bở ông rung úy rưởng đồn và hộ đồng xã, sau kh nghên cứu địa hình địa vậ ạ chỗ ! Năm Từ có hắc mắc hỏ ông chủ ịch xã - còn rẻ măng - hì được ông này rả lờ mộ cách hản nhên rằng khu rừng cây này chẳng lên hệ gì ớ cá đình hế và ông Từ gữ đình chẳng có rách nhệm gì khác hơn là vệc hắp nhang cúng hần hằng ngày. Năm Từ làm hnh nhưng lòng đầy cay đắng vì hấy rằng làng xã hờ nay không còn là mộ sự ếp nố của hờ xưa cho nên phạm v của cá đình đã bị hu hẹp lạ còn có cá nóc bên rên và cá nền ở ướ !

Sau đó, ngoạ rừ lúc lên đình hấp nhang cúng nước, Năm Từ hoặc đ câu hoặc lúc húc ở rong nhà- mộ ngô nhà nhỏ cộ gỗ ngó âm ương cấ ở góc sân sau đình - chớ không ra qué lá đều đặn như lúc rước nữa. Vì vậy, đình càng u-rệ xơ-rơ hơn. Ngườ rong xóm bế Năm Từ bấ-mãn, uy rằng chẳng ngh Năm Từ phân bua han hở vớ a mộ lờ.

Mộ hôm, đang lú hú qué ọn rong đình, Năm Từ ngh có ngườ gọ nhỏ ừ ngoà sân :

- Chú Năm ! Chú Năm !

Nhìn ra, hấy mộ ngườ đàn ông lạ mặ, áo sơ-m rắng quần ây đn, xách cạc-áp có vẻ như mộ hầy hơ-ky. Năm Từ bước ra hên :

- Ờ…Thầy hỏ ch ?

Ngườ đàn ông nhìn quanh rước kh nó :

- Tô có cá hơ của hằng Nhành gở cho chú.

Năm Từ ngh đến hồn như bị sé đánh gần bên, bỏ rơ cây chổ lúc nào không bế. Từ mườ mấy năm nay, cá ên Nhành chỉ được Năm Từ gọ rong cơn say – nghĩa là mệng gọ nhưng a không ngh và đầu óc không nhớ – cho nên âm hanh đó bị ìm sâu rong ềm-hức. Bây gờ, rong lúc Năm Từ đang ỉnh áo mà âm hanh hân yêu đó bỗng bậ lên quá nhanh, quá mạnh và quá bấ ngờ, làm Năm Từ choáng váng đứng không vững , ưởng chừng như mình đang rong cơn say ! Mộ lúc sau, Năm Từ có cảm gác như vừa ngo lên khỏ mặ nước, nó bằng mộ gọng rống rỗng:" Vậy là nó còn sống !"

Ngườ đàn ông bứơc lạ gần :

- Dạ. Nó đang công ác ở ngoà đó và vẫn mạnh khỏ. Nó nhớ chú lắm và hường hay nhắc ớ chú.

Năm Từ ngh lòng ruộ rã ra ừng mảnh. Hình ảnh hằng con hện về rong đầu hậ rõ né làm như nó chưa bao gờ rờ khỏ vòng ay của mình. Năm Từ cườ như mếu :

- Vậy hà ?

Ngừng mộ lúc rồ ếp :

- Mờ hầy qua nhà ô uống nước.

Vào nhà, Năm Từ ró rà mờ khách :

Ngườ đàn ông cườ hền hòa :

- Tô ên là Qu. Bạn bè kêu là Sáu Qu. Chú cứ gọ ô là hằng Sáu hay hằng Qu gì cũng được.

- Thằng Nhành ra ngoà đó được cho đ học lạ. Bây gờ, chữ nghĩa nó đạ lắm.

Năm Từ cầm lấy hơ mà ay run-run. Lậ qua lậ lạ mộ lúc rồ rao cho Sáu Qu :

- Tô ố. Không bế đọc. Thầy đọc ô ngh co.

Sáu Qu hớp mộ ngụm rà rồ đọc hơ. Năm Từ cầm chén rà hớp ừng hớp nhỏ, đầu gậ gù gống như ngườ a đang hưởng hức rà. Thậ ra lòng Năm Từ vừa mở rộng sung sướng lạ vừa cảm động mên man…Cây đèn ầu "Năm Từ " bỗng hấy sợ m lú lên cao, đầy hy vọng. Bở vì có ngườ vừa bậ êm quẹ gần đâu đó !

Thơ không à. Đạ khá là hằng Nhành vẫn mạnh gỏ, công ác ố. Nó sẽ rở về mộ ngày gần đây. Đểm chánh yếu rong hơ là nó gở gấm Sáu Qu cho ía nó. Cuố hơ, nó vế :"Càng nhớ ía bao nhêu, con càng có bổn phận phả kên rì đấu ranh để đm lạ hòa bình cho xứ sở ". Ngh đọc hơ xong, Năm Từ ngồ lặng yên. Làm như là để cho nó ngấm ừ ừ vào ngườ cá ngạc nhên, cá khoá rá, cá hãnh ện, cá sung sướng…

Sáu Qu cũng không nó gì, ngồ nhìn hẳng ra bìa rừng. Bây gờ cây nhỏ lưa hưa nên hấy uố xuống hố quằn và con đường đấ ẫn lên lộ cá. Có ếng chm kêu rong lá và ếng con gà má ục-ục gọ con bên hè. Buổ sáng rên đình hậ là êm ả. Không khí má rượ rnh nguyên…Bỗng Sáu Qu hỏ Năm Từ :

- Ngh nó rừng ầu rậm lắm mà sao bây gờ co xơ-rơ vậy chú ?

- Ờ…Họ đốn hế lấy gì mà rậm.

Sáu Qu hỏ ếp :

- A đốn ? Mà ạ sao phả đốn ? Hả chú ?

Gọng Năm Từ cay cú :

- Ố…Thì chánh quyền đốn chớ a ám vô đây mà đốn. Họ nó để gữ an-nnh gì gì đó không bế nữa !

Sáu Qu chắc lưỡ :

- Thệ là bậy ! Đâu phả nhờ đốn hế rừng mà gữ được an nnh đâu chú. Đình chùa là ượng rưng cho sự ự-o ín ngưỡng của quần chúng nhân ân, phả được nhà nước ôn rọng. Xúc phạm những nơ đó mớ là chuyện làm mấ an nnh đó chú !

Năm Từ hậ hả ạ kh ngh Sáu Qu lý luận như vậy và bỗng hấy ngườ đàn ông mớ qun đó hậ là gần gũ vớ mình, làm như đã bế nhau ừ lâu. Gọng Năm Từ rở nên hân mậ hơn :

- Đúng vậy. Họ có nghỉ như mình đâu !

Ngừng mộ chú rồ ếp :

- Vậy chớ hầy Sáu quê ở đâu ?

- Chú kêu ô bằng hầy ngh cách bệ quá chú ! Kêu ô bằng cháu đ, như ô là anh của hằng Nhành vậy.

Năm Từ ngh lòng hậ ấm cúng :

- Ờ…cũng được. Vậy quê cháu ở đâu há ?

Sáu Qu vắn ắ kể lạ la-lịch của mình : cha mẹ gốc mền Trung, vào Dầu Tếng làm phu cạo mủ cao su; Sáu Qu lớn lên ở đó, đ kháng chến rồ ập kế đ luôn ớ gờ ; kỳ này vào Nam để công ác ba ỉnh mền Đông ; Sáu Qu hành nghề châm cứu để độ nhự…Rồ Sáu Qu kế :

- Trong hờ gan công ác ở vùng này, ô chỉ bế rong cậy vào sự đùm bộc gúp đỡ của chú hô.

Năm Từ bỗng hấy như được gao mộ rách nhệm, uy không nguy hểm bằng công ác đưa rước ngườ qua sông hồ hờ kháng chến chống Pháp, nhưng cũng không kém phần quan rọng . Hình ảnh hờ " oanh-lệ " hồ Năm Từ còn là Năm Câu " đưa kháng chến qua sông như ăn cơm bữa "…hện về hậ rõ né rong đầu Năm Từ. Gống như mớ hôm qua hôm ka ! Mắ Năm Từ bỗng sáng lên, máu rong ngườ bỗng chảy mạnh hơn và chỉ rong có mấy gây hô mà Năm Từ bắ gặp lạ cá cảm gác hăng hăng của hờ rẻ. Năm Từ hạ gọng :

- Ờ…Cứ ở đây vớ ô. Yên chí ! Có Thần lnh phò hộ, đừng có lo !

Ngừng mộ lúc rồ ếp :

- Cháu à ! Hễ mình nghĩ phả làm phả hì chuyện gì cũng được Ơn Trên gúp đỡ hế !

Từ đó, Sáu Qu nghễm nhên rở hành cháu bà con của Năm Từ. Cha Sáu Qu là anh bà con mộ đầu ông cố vớ Năm Từ, lâu nay lưu-lạc mệ Chợ lớn, bây gờ ìm rế mớ gặp lạ nhau. Năm Từ ựng đứng câu chuyện như vậy để hên hạ đừng a để ý. Ngườ a gọ Sáu Qu là hầy Sáu châm cứu và nhà Năm Từ rở hành " phòng mạch bình ân ". Thầy Sáu châm má ay nên bệnh nhân ớ lu cũng khá. Lâu lâu, hầy Sáu vắng mặ và hôm. Ngh nó hầy còn nhều phòng mạch ở các ỉnh khác, bỏ bịnh nhân không đành…

Thờ gan qua mau. Vệ Cộng đánh càng ngày càng gần. Tuy chưa ngh ếng súng nhưng ân làng bế như vậy bở vì ngườ ở các vùng đó ản cư về đây càng ngày càng đông. Và họ đưa n còn nhanh hơn bưu đện !

Quân độ Mỹ kéo ớ đóng đồn uố rên gò Đồng Mả. Không phả ạ gò Đồng Mả, mà là ở khoảng gữa gò Đồng Mả và xóm Lò Gạch. Ở đó cũng có mộ cá gò, ngườ Mỹ ùng mấy đoàn x cam-nhông chở đấ đỏ ừ đâu về đổ lên đó và máy ủ đấ đấp vung lên cho gò hêm cao. Chỉ có mấy hôm mà gò đó đã rở hành đểm cao nhứ làng. Cá gò mớ đó không có ên, nhưng nó được ân làng gọ là " hành Mỹ ", bở vì có hầm hố bờ đê kẽm ga hậ kên cố ! Mỹ kéo về đó mấy cây đạ-bác. Đêm đầu ên Mỹ bắn đạ-bác, ân làng đang ngủ bỗng gậ mình ôm nhau ưởng đâu rờ sập, rẻ con khóc đếng lên như bị a cắn. Xưa nay làng này chưa ừng ngh ếng nổ o như vậy. Sau ếng nổ đếc con rá là ếng đạn bay ngh cá ào rên đầu làm óc gáy ựng lên. Dân làng bắ đầu hấy cuộc đờ này không còn yên ổn nữa.

Quân độ Mỹ hường bắn đạ-bác về đêm. Ngh rế rồ cũng qun, nên không còn a để ý. Đến mộ hôm đó, đạ bác nổ ban ngày. Thên hạ bàn-án nho nhỏ vớ nhau : " Chắc Vệ Cộng quân ban ngày nên mớ bị pháo như vậy ". Rồ sau đó, ngày đêm gì cũng có ếng đạ bác. Và ân làng bắ đầu ngh xa xa ếng súng đụng độ gữa ha bên…

Đến kh Vệ Cộng bắ đầu pháo kích vô làng hì không hấy hầy Sáu châm cứu rở về phòng mạch ở đình nữa. Năm Từ cũng không bế " hằng cháu " đ đâu, đành nó vớ hàng xóm : " Nó về ướ Chợ lớn chắc bị bắ quân ịch luôn rồ ". Nó như vậy chớ Năm Từ bế mình bị Sáu Qu bỏ rơ, cũng gống như hằng Nhành hồ đó.

Mộ hôm, vào quá nửa đêm, Vệ Cộng pháo vô xóm Đình. Mộ rá rớ xuống sau đình, ếng nổ o đến mức độ Năm Từ rớ ừ ghế bố xuống đấ. Bầy gà sau nhà kêu lên oang-oác. Năm Từ mở mắ nhìn quanh : bóng ố còn nguyên như cũ, vậy là rá đó không rớ rúng nhà mình ! Rồ Năm Từ mò mẫm rèo lên ghế bố, càu nhàu : " Mỹ ở uố gò Đồng Mả sao không pháo. Pháo ch xóm Đình chẳng có con mẹ gì hế ".Sáng hôm sau, hấy nửa má đình phía sau bay mấ, cộ kèo đổ ná an hoang. Năm Từ ngh lòng đau như cắ. Và chua chá nghĩ : " Thần Thánh hờ nay cũng không được ngườ a để cho yên ! " Tuy nhên, vẫn n ưởng rằng những a xúc phạm ớ đình sớm muộn gì cũng sẽ bị Thần quở.

Sau đó đình không được sửa chữa lạ. Ngườ a nó chánh quyền quốc ga còn quá nhều vệc cấp bách để làm. Tình rạng đổ ná đó kéo à đến ngày ba mươ háng ư bảy mươ lăm…

-oOo-

Bây gờ mớ hậ là yên gặc. Không còn ngh mộ ếng súng. Chỉ ngh ếng loa phá hanh của nhà nước cách mạng. Cũng uềnh oang như ngày xưa kh rong làng có gánh cả lương…

Không hấy hằng Nhành về. Cũng không hấy Sáu Qu. Chỉ hấy ngườ lạ ở đâu ớ ếp hu làng xã. Hỏ ra là ân Bù Lu hoặc Trảng Nhỏ xa xa…

Không khí rong làng hậ là rộn rịp. Không phả o ân rong làng ạo ra sự rộn rịp đó như rước đây vào ịp Tế hay ịp cúng đình cầu an. Sự rộn rịp đó o số ngườ mớ đến cầm quyền chạy ớ chạy lu gắn loa rương cờ, căng bểu ngữ, vẽ khẩu hệu. Ngoà mộ số hanh nên " nhào " ho để ựa hơ [hên hạ gọ là " mấy hằng ba mươ "] hầu hế ân rong làng chẳng hấy a nhúc-nhích. Họ gống như khán gả được cho co há khỏ rả ền. Thành ra họ yên âm nhìn cuộc ện hay đổ mộ cách bàng quan. Và nghĩ mộ cách đơn gản : " Hế bị pháo kích, con cá khỏ phả đ lính…vậy là phước lắm rồ ! ". Chẳng è làm " khán gả " chỉ được có năm bảy hôm gì đó, rồ là họ bị gọ đ đăng ký, đ báo công báo ộ , đ học ập nghị quyế…Rế rồ họ rở hành " đào kép rên sân khấu cách mạng " lúc nào không hay ! Mộ loạ đào kép không huộc uồng ích, nhưng lúc nào cũng được mấy ông bầu cách mạng bắ hủ va chánh rong mọ vở b hà kịch của họ : va " nhân ân làm chủ " !

Đình bị lấy làm hộ rường. Nửa phía sau đổ ná vẫn để nguyên như vậy. Bàn hờ Thần, cây lộng cây phướn…được ọn hế vào nhà sau. Làm như là đồ rêng của Năm Từ ! Ha " ông hổ " bằng gỗ ngồ hầu rước bàn hờ Thần, bị lệng ra sau hè, nằm chỏng gọng. Công ác ọn ẹp đình được mấy " ông cách mạng " ự ay làm lấy rong lúc Năm Từ bận găng câu bên ka sông.

Bữa đó, đ câu về đến ướ ốc, Năm Từ chợ nhìn hấy lá cờ đỏ sao vàng ph-phẩy rên đầu cộ rước đình. Cộ cờ này xưa nay chỉ ùng để kéo lá phướn của Thần kh cúng lễ. Thờ quốc ga, ngay cả hờ Tây, chưa a ám phạm hượng ro ở đó lá cờ nào khác. Năm Từ nổ nóng, bươn bả chạy lên đình. Ở đó, bây gờ gống như mấy nhà xưa có đám cướ. Chỉ khác là nhà có đám cướ ngườ a kế bông bằng vả ây đều ro có ua có ụ, còn đây hì căng vả đỏ sơn chữ vàng ứ phía. Bên rong, rống bóc.

Trên vách ngăn ở gữa đình có lá cờ đỏ sao vàng vớ ba khuôn hình ro ngang nhau. Năm Từ nhìn ra Hồ Chí Mnh còn ha hình ka là mộ hằng… ây râu xồm óc à và mộ hằng… ây râu ngắn đầu só. Thên hạ đang lú hú qué ọn. Năm Từ la lớn :

- Tụ bây làm gì vậy ? A cho phép ụ bây vô đây ? Bộ muốn phá đình hả ?

Cả bọn ngừng ay, ngạc nhên. Mộ hằng hỏ :

- Chú không hay gì à ? Ủy ban nhân ân bểu lấy đình làm hộ rường.

Năm Từ rừng mắ :

- Làm cá gống gì ?

Tên đó gả nghĩa :

- Làm hộ rường. Nghĩa là làm chỗ để nhân ân hộ họp học ập !

Trong mộ hoáng, Năm Từ bỗng nhớ lạ câu nó của Sáu Qu, nhớ rõ như đã học huộc lòng. Năm Từ nó ra câu đó như rả bà:

- Đình chùa là ượng rưng cho sự ự o ín ngưỡng của quần chúng nhân ân, phả được Nhà Nước ôn rọng. Xúc phạm những nơ đó là chuyện làm mấ an nnh ! Tụ bây hểu chưa ?

Cả bọn bỗng phá lên cườ như đang co mộ màn hà hước ! Năm Từ "phẫn nộ xung hên" chụp mộ cây chổ đập ú bụ lên ụ "cách mạng" vừa đập vừa la :

- Tụ bây gỡn mặ vớ ao hả ? Tây, ao còn không sợ ! Mỹ, ao còn không sợ ! Huống ch cá gống ụ bây. Đ ! Đ ra khỏ chỗ này !

Rồ Năm Từ cầm chổ chỉ ra cộ cờ :

- Ra mà lô lá cờ đó xuống. Ở đây không a được phạm hượng hế !

Lúc đó, co Năm Từ hậ "oa phong lẫm lẫm". Mấy hằng "cách mạng" kéo nhau chạy bến về hướng ngã ba lộ cá,làm lũ chó xóm Đình chạy ho sủa rân !

Thấy không còn a để hạ lá cờ, Năm Từ đành đ ra cộ cờ để ự ay háo gỡ, nách vẫn cập cây chổ vì hó qun qué ọn rong đình. Năm Từ phả mấ mộ hờ gan ngắn để kéo lá cờ xuống, vì sợ ây ro cờ bị kẹ rong rỏ-rẻ rên đầu cộ. Trong kh Năm Từ đang gom óm lá cờ hì có ha x cam-nhông chạy ù ớ gò Đình, ngừng ở bìa rừng, đổ xuống ha oán bộ độ súng khua lách-cách. Họ lom khom chạy hậ nhanh, àn rận bao vây đình gống như sắp ấn công mộ đồn bó của Mỹ Ngụy ! Trên nền x măng cao của kỳ-đà, Năm Từ chống cây chổ, nhìn cảnh ượng đó mà ự hỏ: " Tụ nó làm cá gống gì vậy, không bế ?".

Yên lặng mộ lúc. Có và ếng chó sủa vẩn vơ xa xa. Chm vẫn kêu rong lá. Mấy con rắn mố rượ nhau rong lớp lá ầu khô, ngh sộ soạ. Làm như chẳng có chuyện gì xảy ra rong đình ! Bỗng, ha hằng bộ độ đứng lên chạy hẳng vào sân ừ ha ngã đố ện, chĩa súng vào Năm Từ, quá lớn :

- Bỏ khí gớ xuống ! Đầu hàng ngay ! Chống phá cách mạng phả không !

Thừa lúc Năm Từ cườ, mộ ên bộ độ phóng lên rở bán súng đập vào lưng làm Năm Từ văng ra khỏ kỳ đà é xấp xuống đấ bấ ỉnh. Ha đứa vộ vàng đè lên ngườ rồ ró quặ ha cánh ay về phía sau gống như ngườ a réo cánh con gà sau kh đã cắ cổ. Chừng đó, ha oán bộ độ mớ kéo vào ập rung quanh kỳ đà để nhìn cho rõ " ên phản-động". Ngườ rong xóm hấy chộn rộn cũng chạy ra, đứng xa xa nhìn. Kh hấy Năm Từ bị lô ra hảy lên x, ngườ a mớ bế là Năm Từ bị bắ .

Trong hờ gan Năm Từ bị gam rên ỉnh, Tửng Gòn đóng cửa ệm cà-phê hế mấy bữa để lên nuô bạn và ngh ngóng co có lo được gì không. Nhờ đó mà ân rong làng mớ bế là Năm Từ bị ha ộ: chống phá cách mạng và ngoan cố không chịu kha ên họ hậ mà cứ ùng…bí anh " Năm Từ " ! Ngh như vậy, a cũng bấ nhẫn bở vì a cũng bế là Năm Từ đã làm rớ ướ sông hẻ căn cước ừ hờ ông Dệm,rồ ừ đó rong mình không có mộ ờ gấy lộn. Ngoà ra, ừ mấy chục năm nay, ừ hồ nhỏ, hồ còn là hằng Năm, đến hờ lớn lên làm hợ câu, rồ về gà vô đình làm ông ừ…chưa ngh a gọ Năm Từ bằng ên rong kha sanh, hì lấy gì để Năm Từ nhớ ? Còn chuyện chống phá cách mạng hì hậ là bá vơ bở vì "cha con hằng chả làm gao lên cả mấy chục năm, rồ còn đưa hằng con đ ập kế nữa lận !". Bàn qua án lạ để rồ ngườ nào cũng chắc lưỡ lắc đầu, chớ chẳng bế làm sao hế.

Mộ hôm, Sáu Qu đ vớ ha ên hộ vệ cầm súng bá đỏ, vào hăm Năm Từ rong rạ gam.Sáu Qu nó :

- Tô có ghé đình hăm chú, mớ hay vụ này. Mấy đồng chí đó bậy quá ! Chú cũng đừng buồn. Rồ a sửa sa hô !

Năm Từ ngồ ngh, chẳng nó chẳng rằng. Nhớ lạ ngày nào mình đùm bọc Sáu Qu và câu mà mình hường nó cho nó ngh " hễ mình nghĩ phả làm phả hì lúc nào Ơn rên cũng phò hộ"…bây gờ sao hấy nó rậ lấ ! Cũng như chuyện chếm đình ro cờ…rồ cũng chẳng hấy hằng nào bị Thần vặn họng hế. Rế rồ chẳng bế đâu mà rờ…

Sáu Qu lấy rong cập ra mộ khuôn kếng rao cho Năm Từ :

- Đảng và Nhà Nước cấp cho chú bằng khn đã gúp cách mạng. Bế chú không có phương ện nên ô lộng kếng bằng khn luôn cho chú để chỉ cần ro lên hô.

Năm Từ cầm lấy khuôn kếng, nhìn bằng khn có đóng mộc đỏ như nhìn ờ gấy rắng bở vì không bế chữ. Rồ cũng không nó gì. Sáu Qu lạ ếp :

- Phần ô, ô xn ặng chú chân ung bác Hồ ệ rên lụa.

Sáu Qu cầm cuộng lụa xổ ra rước mặ Năm Từ, kho :

- Dệ ở bên Trung Quốc lận. Mớ nhìn ưởng hình chụp, phả không ?

Năm Từ cầm lấy chân ung cuốn lạ, hỏ :

- Còn…hằng Nhành ?

Sáu Qu đố đếu huốc, hí mấy hơ rồ mớ nó :

- Thằng Nhành chế lâu rồ !

Năm Từ nhìn Sáu Qu, ưởng mình ngh lộn :

- Chế ?

Sáu Qu lạ hí mấy hơ huốc :

- Chế hồ mớ ra Bắc.

Va Năm Từ bỗng xuô xuống. Lưng Năm Từ bỗng cong lạ. Cổ NămTừ bỗng không còn gữ nổ cá đầu. Mộ lúc lâu, sực nhớ ra, Năm Từ hỏ :

- Còn cá hơ nó vế cho ô hồ đó ?

Sáu Qu nuố nước mếng mấy lần mớ rả lờ :

- Thơ đó o ô vế.

Thấy Năm Từ không ỏ phản ứng gì hế, Sáu Qu ằng hắng như để lấy can đảm :

- Chú đừng gận. Hồ đó phả làm như vậy để có ngày hôm nay : cách mạng hành công ! Trong cuộc đấu ranh gả phóng, chú đã đ hàng đầu và đã có công lớn đố vớ cách mạng. Nhân ân bế ơn chú nhều lắm !

Năm Từ vẫn m lặng. Nó gì nữa gờ, kh mà ấ cả đều sụp đổ, ấ cả đều đảo lộn, ấ cả đều gan xảo ? Mà mình hì đúng là mộ hằng ngốc ! Bỗng Năm Từ bậ cườ mộ mình, rồ " Ờ..." mộ ếng cho lấy có, ngh như ếng "ợ" của ngườ ăn không êu...

Vậy là nhờ sự can hệp của Sáu Qu, Năm Từ được hả về, ôm ho cá bằng khn và chân ung Hồ Chủ Tịch. Bây gờ, đình đã hậ sự rở hành hộ rường và căn nhà phía sau là phòng lương hực. Tấ cả đồ đạc đều được ọn hế về nhà rêng của Năm Từ ở cạnh bờ sông, rong hờ gan Năm Từ nằm ở rạ gam rên ỉnh.

Từ ngày rở về làng, Năm Từ cứ lầm-lầm lì-lì, không gao hệp nó chuyện vớ a hế. Kể cả vớ Tửng Gòn ! Nhưng, sau kh nhậu ba sợ rồ là lè nhè nó hoà không ngừng và lâu lâu cườ lên hô hố. Dân rong làng mớ đầu còn ngạc nhên hương hạ, nhưng rế rồ họ cũng qun. Cho nên chẳng a để ý hấy mộ con chó hoang đ ho Năm Từ mỗ ngày. Và kh Năm Từ đứng xêu xêu, chỉ đông chỉ ây nó láp áp, nó vểnh a nhìn Năm Từ, đầu nghêng nghêng đuô ngoắ ngoắ, ra đều "a đây hểu hế" ! Năm Từ cũng không nhớ con chó đã ho về " ở " vớ mình ừ hồ nào. Chỉ bế có cho nó ăn uống đều đặn, đ đâu hì nó đ ho như đ "hộ ống", đ câu bên sông hì nó gữ nhà, ố ngủ rên ghế bố hì nó nằm khoanh phía bên ứơ. Năm Từ hường nó chuyện vớ nó như nó chuyện vớ mộ con ngườ.

Mộ hôm, nhậu ba ngù rồ, Năm Từ mang chân ung Hồ Chí Mnh òn ng rước ngực, vừa đ vừa hô "Hồ Chủ Tịch muôn năm !" gống như đ mí nh. Ngả ngả nghêng nghêng đ à ho lộ cá. Chẳng hấy a đ ho, kể cả rẻ con vì ụ nó bây gờ bận công ác "khăn quàng đỏ". Chỉ có con chó là lẽo đẽo đ sau, cách và ba bước gống như cá bóng. Mộ lúc, Năm Từ ừng lạ nhìn nó, đưa ngón ay rỏ lên đểm đểm :

- Mầy... mầy... ăn ở còn có nghĩa có ình chớ không phả như ụ nó... Mầy còn hơn ụ nó nhều lắm ! Ngh không mậy, cẩu ?

Rồ cườ lên hô hố khoá rá. Xong chỉ vào chân ung Hồ Chí Mnh phân rần : "Mầy hấy không ? Hồ ao còn rẻ, ao gọ ổng là cụ Hồ. Bây gờ ao gà rồ mà hằng chả lạ rẻ ra bở vì ao chỉ còn gọ bằng bác Hồ hô ! Ngược đờ vậy đó, mậy cẩu ! "Nó xong, Năm Từ ưỡn ngực hô o : "Hồ Chủ Tịch muôn năm". Con chó bỗng sủa lên quấu quấu. Năm Từ ngạc nhên, rợn mắ nhìn nó, lạ đưa ngón ay rỏ lên đểm đểm :

- À ! Ạ ! Bế sủa như vậy là mầy gống ụ nó y chang rồ còn gì ?

Rồ vừa xêu xêu bước đ, Năm Từ vừa nó lầm bầm : "Đờ bây gờ ... hệ ... không bế đâu mà rờ ... Tớ con chó cũng không gống a hế !"

Cuộc "mí-nh cách mạng" mộ ngườ mộ chó đó kế húc ở gò Đồng Mả. Năm Từ mệ lả, ngã đạ xuống mộ khoảnh đấ còn rống gữa mấy mả vô mả đá. Con chó ngoắ đuô, ngập ngừng mộ lúc, xm "động ịnh" rồ mớ bước nhẹ ớ nằm kế bên !

-oOo-

Cũng rong đêm đó, chừng quá nửa đêm, đình và rừng ầu bỗng phá cháy. Đám cháy lớn đến nỗ ân chúng chỉ ám đứng xa mà nhìn. Thên hạ kéo ra co đông nghẹ ở ngã ba lộ cá. Từ đó nhìn xuống đám cháy, hấy gống như ngườ a đố đồ hợ mã để cúng cô-hồn...

Trong gan nhà ranh nằm cạnh bờ sông, Năm Từ ngồ rên ghế bố hú huốc rong bóng ố mà vẫn hấy rõ đám cháy như đang nhìn ngay rước mặ .

Tểu Tử

Tạ sao Thên Chúa lạ có hể để xảy ra mộ hảm họa khủng khếp như vây ? 

Câu rả lờ của hếu nữ này hậ là hâm húy. “Tô nghĩ là Thên Chúa rấ buồn vì đều đó, í nhấ là Ngà cũng buồn bằng chúng a. Từ bao năm nay, chúng a đã yêu cầu Ngà đ ra khỏ rường học, khỏ chính phủ và khỏ đờ sống của chúng a. Ngà là ngườ 'quân ử' nên đã lẳng lặng rú lu. Làm sao chúng a có hể mong Chúa ban ơn lành và ch chở chúng a kh chúng a đã khẩn hế xn Ngà để mặc chúng a mộ mình?

Thậ kỳ lạ là con ngườ có hể vứ bỏ Chúa mộ cách ễ àng rồ sau đó lạ ự hỏ ạ sao hế gớ bến hành địa ngục. 

Thậ kỳ lạ là chúng a lạ có hể n những gì báo chí nó mà lạ ngh ngờ những gì Knh Thánh nó.

Thậ kỳ lạ là kh bạn gử đ hông đệp này, có hể bạn không gử đ cho nhều ngườ lắm rong anh sách của bạn, vì bạn không bế họ có n Chúa không hoặc họ sẽ nghĩ gì về bạn.

Hãy cha sẻ hông đệp này nếu bạn nghĩ nó đáng đáng gử đ. Nếu không, bạn cứ vứ nó đ, cũng chẳng a bế đâu.