Ngân hàng nhích nhẹ lãi suất tiết kiệm
Sau thời gian dài duy trì lãi suất huy động ở mức rất thấp, hiện nay với tiền gửi kỳ hạn từ 6 tháng trở lên đã có sự tăng ở các ngân hàng nhỏ. Theo bảng lãi suất đang niêm yết tại MSB, lãi suất tiền gửi tại quầy cao nhất đang là 5,6%/năm dành cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên; từ 5-5,3%/năm cho kỳ hạn từ 6 đến dưới 12 tháng. Như vậy nếu gửi tiền tiết kiệm trên ứng dụng MSB mBank dịp này, khách hàng có thể được hưởng lãi suất cao nhất là 6,4%/năm.
Còn tại Ngân hàng BIDV, từ ngày 31/1/2022, khách hàng khi thực hiện các giao dịch trên kênh Ngân hàng số BIDV SmartBanking và dịch vụ Thẻ sẽ được tích điểm B-point trong chương trình BIDV Membership Rewards. Từ những điểm B-point tích lũy thành công, khách hàng có thể dùng để đổi thành các phần quà như thẻ nạp điện thoại/mua sắm/ăn uống/du lịch…
Trên thực tế tại các ngân hàng quy mô nhỏ và vừa, lãi suất tiền gửi tăng ở cả kỳ hạn ngắn và dài. Mức cao nhất cho kỳ hạn 1-6 tháng hiện là 3-3,95%/năm và 5-6,8%/năm cho kỳ hạn trên 12 tháng.
Áp lực lạm phát gia tăng khi cung tiền đưa ra thị trường ngày một nhiều hơn, trong khi thị trường cổ phiếu, bất động sản vẫn hấp dẫn... cũng sẽ là lý do để các ngân hàng phải điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, gửi tiết kiệm đang trở thành kênh đầu tư được nhiều người chú ý do thị trường chứng khoán chao đảo, bất động sản tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các ngân hàng cũng đang tranh thủ đồng loạt tăng lãi suất huy động để thu hút nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, đáp ứng nhu cầu cho vay dịp cao điểm sau Tết.
Lãi suất cho vay sẽ thế nào?
Xu hướng tăng lãi suất huy động đã xuất hiện ở nhiều ngân hàng ngay trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2022. Có thể thấy, trong bối cảnh dòng tiền đang chảy nhiều vào thị trường chứng khoán và bất động sản thì việc tăng lãi suất là điều dễ hiểu để thu hút dòng tiền nhàn rỗi trở lại ngân hàng. Đây là tín hiệu cho thấy lãi suất tiền gửi ngân hàng sắp tới sẽ hấp dẫn hơn.
Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng, trong bối cảnh lạm phát, tỷ giá đang chịu áp lực lớn, việc tăng lãi suất để bảo vệ giá trị VND là điều chấp nhận được và khó có thể tránh khỏi. Điều đó có nghĩa, kỳ vọng giảm lãi suất cho vay đã không còn. Trong khi niềm mong mỏi của không ít doanh nghiệp hiện nay là lãi suất sẽ giữ nguyên bởi đây là thời điểm các doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh sau thời gian dài đình trệ do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa thừa nhận, các quốc gia trên thế giới đang thực hiện chính sách hút tiền về [thu hẹp bảng cân đối tài sản] và Mỹ được cho là sẽ tăng lãi suất ít nhất 3 lần trong năm 2022. Điều này sẽ tạo nên áp lực tăng lãi suất ở Việt Nam.
Trong khi đó, Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội nêu rõ: Ngân hàng nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động để phấn đấu giảm lãi suất cho vay khoảng 0,5-1%/năm trong năm 2022 và 2023, nhất là với các lĩnh vực ưu tiên. Trong bối cảnh như vậy, ông Nghĩa cho rằng, ngoài biện pháp hành chính, Ngân hàng nhà nước vẫn còn dư địa để hạ lãi suất điều hành, hạ tỷ lệ dữ trữ bắt buộc để “kìm cương” lãi suất.
“Người gửi tiền quan tâm là lãi suất thực dương, tức là người ta gửi lãi suất 6%/năm, trừ đi lạm phát 3% họ sẽ còn dương 3%. Lạm phát năm vừa qua là 1,85%, lạm phát năm 2022 có nhiều áp lực nhưng theo dự báo sẽ không tăng mạnh. Do đó, mặt bằng lãi suất vẫn hoàn toàn có thể được giữ ổn định, thậm chí giảm thêm trong năm 2022”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
Trước đó, ngày 8/2, tại cuộc làm việc với Ngân hàng Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu ngành Ngân hàng tiếp tục điều hành chủ động, linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, nhất là triển khai hiệu quả các giải pháp hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế, hỗ trợ tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp được tiếp cận thuận lợi nguồn vốn ngân hàng để duy trì và phát triển sản xuất-kinh doanh; Khuyến khích, vận động tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí để phấn đấu giảm lãi suất cho vay; Hướng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất-kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên; Kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.
Theo dự báo của chuyên gia, "cơn sốt" lãi suất tiết kiệm sẽ còn kéo dài từ nay cho đến hết năm 2022 và kéo dài đến cuối năm 2023. Mặt bằng lãi suất cho vay có thể tăng khoảng 1-1,5% từ nay đến cuối năm 2022.
Lãi suất tăng "nóng"
Lãi suất huy động tiếp tục tăng trong thời gian tới là dự báo chung của nhiều công ty chứng khoán. Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng mặt bằng lãi suất tiền gửi tiết kiệm có thể tăng thêm 0,3-0,5 điểm phần trăm trong nửa cuối năm nay. Còn Công ty Chứng khoán Vietcombank dự báo cả năm lãi suất sẽ tăng thêm 1-1,5% điểm phần trăm.
Còn theo số liệu công bố của Ngân hàng Nhà nước [NHNN], đến cuối tháng 6, lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tại các ngân hàng thương mại ở mức 3,3-3,6%/năm, tăng 0,1 điểm % so với cuối năm 2021. Tương tự, lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 6 tháng đến 12 tháng đạt 5,1-5,9%/năm, tăng 0,2 điểm %; kỳ hạn trên 12 tháng đến 24 tháng phổ biến ở mức 5,4-6,6%/năm, tăng 0,1 điểm % và tiền gửi kỳ hạn trên 24 tháng là 6,3-6,7%/năm, tăng 0,2 điểm %.
Báo cáo tại buổi làm việc với đoàn công tác của Quốc hội, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong thời gian qua Ngân hàng Nhà nước đã điều hành chủ động, linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ đảm bảo thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định, thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng được đảm bảo.
Trong bối cảnh chịu áp lực lớn từ việc tăng mạnh lãi suất của các nước trên thế giới, mặt bằng lãi suất cho vay trong nước chỉ tăng tương đối nhẹ do nhu cầu tín dụng tăng cao nhằm đáp ứng quá trình phục hồi.
Dù vậy, trong thời gian tới, những khó khăn đối với việc điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có chính sách lãi suất đã hiện rõ.
"Với vấn đề lãi suất, nếu giảm lãi suất hoặc giữ mặt bằng lãi suất ổn định trong khi lãi suất thế giới cao thì nhà đầu tư có xu hướng chuyển dịch về nơi lãi suất cao, khi đó sẽ áp lực đến tỷ giá, đồng VND sẽ mất giá...", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay.
Chuẩn bị cho việc nới room
Trao đổi với VnBusiness, giám đốc khối khách hàng cá nhân một ngân hàng cổ phần lớn tại Hà Nội cho rằng, lãi suất huy động có xu hướng tăng trong thời gian qua chủ yếu là do 2 yếu tố: Sự phục hồi của nền kinh tế hậu đại dịch và những tác động của lạm phát.
Mặc dù, thị trường đang phát đi những tín hiệu tích cực hơn đối với lãi suất như áp lực lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt khi giá xăng dầu đang giảm nhanh trở lại, tăng trưởng kinh tế năm 2022 vẫn tích cực… Nhưng yếu tố tạo áp lực tăng vẫn nhiều hơn.
Thị trường dự báo tới đây hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn, vì thế nhu cầu vốn sẽ nhiều lên. Do vậy các ngân hàng liên tục chạy đua lãi suất huy động, để thu hút được dòng vốn nhàn rỗi trên thị trường. Chưa kể cuối năm hoặc đầu năm sau có khả năng kênh bất động sản ấm lại, khi đó ngân hàng phải cạnh tranh thu hút vốn với kênh này và kênh chứng khoán.
Vấn đề nữa là chênh lệch huy động vốn - tín dụng đang xu hướng mở rộng nên không dễ được cải thiện trong ngắn hạn. Câu hỏi đặt ra là liệu đây có phải là dấu hiệu cho một cuộc đua tăng lãi suất trong thời gian tới?
Lãnh đạo một số ngân hàng cùng cho rằng xu hướng tăng lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, nhưng sẽ khó tăng cao do còn liên quan đến hạn mức tăng tín dụng được cấp cũng như tỉ lệ lạm phát.
“Hiện room tín dụng với bất động sản, chứng khoán được Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chẽ nên khó có khả năng lãi suất sẽ "bùng" lên mạnh”, lãnh đạo một ngân hàng nói. Đồng thời cho biết, tại ngân hàng này ngay từ đầu tháng 8 tiếp tục điều chỉnh lãi suất huy động ở một số kỳ hạn dài để chuẩn bị nguồn vốn cho vay ngay trong trường hợp Ngân hàng Nhà nước nới room tín dụng vào cuối năm. Đồng thời, từ đầu năm đến nay, tăng trưởng tín dụng khoảng 9,4% nhưng tăng trưởng huy động vốn chỉ khoảng 4,51% - tốc độ huy động vốn khá thấp nên lãi suất huy động đẩy lên để kích thích người gửi tiền, bảo đảm thanh khoản dồi dào.
Cho rằng lãi suất "tăng nóng" tại các ngân hàng thương mại có thể diễn ra mạnh từ nay cho tới cuối năm và kéo dài sang năm 2023, song theo TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, Ngân hàng Nhà nước nên giữ nguyên chính sách điều hành như hiện tại ít nhất đến hết quý III/2022.
Phải sau 9 tháng, khi bức tranh về tỷ giá, lạm phát, động thái của Cục dự trữ liên bang Mỹ [Fed] rõ ràng hơn, Ngân hàng Nhà nước có thể đưa ra quyết sách mới về chính sách tiền tệ nói chung và lãi suất nói riêng, trong quý IV/2022.