Thuốc trừ sâu hóa học là gì, tên các loại thuốc trừ sâu hóa học phổ biến? Ảnh hưởng của thuốc trừ sâu đối với môi trường và sức khỏe con người như thế nào?
Mục lục
Thuốc trừ sâu hóa học là gì?
Thuốc trừ sâu hóa học trong nông nghiệp thường được gọi là hóa chất nông nghiệp bao gồm nhiều loại hợp chất bao gồm thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, thuốc diệt cỏ, thuốc diệt chuột, thuốc diệt tuyến trùng và các loại khác.
Tên các loại thuốc trừ sâu hóa học phổ biến
Thuốc trừ sâu hóa học bao gồm nhiều loại, chủ yếu 4 nhóm chính:
Nhóm Clo hữu cơ:
Đây là các dẫn xuất clo của một số hợp chất hữu cơ như diphenyletan, cyclodien, benzen, hexan.
Nhóm này bao gồm những hợp chất hữu cơ rất bền vững trong môi trường tự nhiên và thời gian bán phân hủy dài. Tên một số loại thuốc bảo vệ thực vật thuộc nhóm này là Aldrin, Dieldrin, DDT, Heptachlo, Lindan, Methoxychlor.
Nhóm lân hữu cơ [organophosphorus]:
Là các este, là các dẫn xuất hữu cơ của acid photphoric. Thời gian bán phân hủy ngắn hơn so với nhóm clo hữu cơ và được sử dụng rộng rãi hơn. Nhóm hóa chất này tác động vào thần kinh của côn trùng bằng cách ngăn cản sự tạo thành men Cholinestaza khiến thần kinh hoạt động kém, làm yếu cơ, gây choáng váng và chết. Một số hợp chất hóa học thuộc nhóm này gồm parathion, malathion, diclovos, clopyrifos…
Nhóm Carbamat:
Đây là các dẫn xuất hữu cơ của acid cacbamic, gồm những hóa chất ít bền vững hơn trong môi trường tự nhiên, nhưng nó cũng có độc tính cao đối với người và động vật. Các hóa chất này tác động trực tiếp vào men Cholinestraza của hệ thần kinh và có cơ chế gây độc giống như nhóm lân hữu cơ. Các hóa chất thuộc nhóm này gồm carbofuran, carbaryl, carbosulfan, isoprocarb, methomyl,…
Nhóm Pyrethroid:
Đây là nhóm có nguồn gốc từ tự nhiên, là hỗn hợp của các este khác nhau với cấu trúc phức tạp được tách ra từ hoa của những giống cúc nào đó. Đại diện thuốc bảo vệ thực vật của nhóm này gồm cypermethrin, permethrin, fenvalarate, deltamethrin,…
Ngoài ra còn một số nhóm thuốc trừ sâu hóa học khác như: các chất trừ sâu vô cơ [nhóm asen], nhóm các hợp chất vô cơ [hợp chất của đồng, thủy ngân, …], nhóm thuốc trừ sâu sinh học có nguồn gốc từ vi khuẩn, nấm, virus [thuốc trừ nấm, trừ vi khuẩn…],
Hiện nay các loại thuốc trừ sâu hóa học thuộc nhóm Clo hữu cơ đã bị cấm sử dụng, nhóm Pyrethroid vẫn đang được sử dụng nhưng độc tính thấp, ít có khả năng gây nhiễm độc cho người sử dụng. Hai nhóm còn lại là lân hữu cơ và Carbamat đang được sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp, độc tính cao và là nguyên nhân của phần lớn các vụ ngộ độc do ăn rau quả nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật.
Tác hại của thuốc trừ sâu hóa học
Đối với môi trường
Việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học khiến môi trường đất, nước, không khí ngày càng ô nhiễm. Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, khoảng 1% thuốc tác động vào mục tiêu, phần còn lại sẽ phát tán vào môi trường.
Các hóa chất có thể tồn tại trong môi trường một thời gian dài, sử dụng liên tục thuốc trừ sâu sẽ làm mất sự đa dạng sinh học và hệ thống sinh thái.
Đối với sức khỏe con người
Con người tiếp xúc trực tiếp với thuốc trừ sâu thông qua các hoạt động nghề nghiệp hoặc thông qua thực phẩm. Da, miệng, mắt, hô hấp là bốn con đường phổ biến mà thuốc trừ sâu hóa học có thể xâm nhập vào cơ thể con người.
Tiếp xúc với thuốc trừ sâu thường xuyên có thể dẫn đến nhiều bệnh tật khác nhau, bao gồm: khả năng gây ung thư, gây độc cho hệ thần kinh, khả năng sinh sản, trao đổi chất và phát triển của con người.
- Tiếp xúc với da: Nông dân phơi nhiễm thuốc trừ sâu trong suốt quá trình chuẩn bị và phun dung dịch thuốc. Các phương pháp xử lý như trộn, lắc, phun, và vệ sinh dụng cụ phun thuốc làm hấp thụ thuốc bảo vệ thực vật trên da. Tính độc hại của thuốc bảo vệ thực vật đối với da còn phụ thuộc vào thời gian phơi nhiễm, cấu trúc và nơi cơ thể bị nhiễm. Tay là phần dễ bị nhiễm thuốc bảo vệ thực vật nhất.
- Tiếp xúc bằng miệng: tiếp xúc với thuốc bảo vệ thực vật thông qua đường miệng có thể gây ra các bệnh, vết thương nguy hiểm, thậm chí là tử vong.
- Tiếp xúc qua đường hô hấp: Hít phải thuốc bảo vệ thực vật bằng mũi, họng có thể gây ra những vấn đề nghiệm trọng đối với sức khỏe con người thông qua mô phổi.
- Tiếp xúc qua mắt: thuốc bảo vệ thực vật tiếp xúc với mắt có thể gây ra mối nguy hiểm tiềm ẩn thông qua sự hấp thụ nhanh xuyên qua màng mắt. Khi người phun sử dụng thiết bị mạnh để phun, khuấy dung dịch thuốc bảo vệ thực vật, chúng có thể tung lên và gây nguy hại đối với mắt cũng như việc ngộ độc.
Phòng tránh tác hại của thuốc trừ sâu hóa học
Để thuốc bảo vệ thực vật phát huy tối đa hiệu quả kiểm soát sâu bệnh hại, nhà nông cần phải tuân thủ cách phun thuốc trừ sâu với nguyên tắc 4 đúng khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là: Đúng thuốc – Đúng liều – Đúng lúc – Đúng cách.
Ngoài ra, khi sử dụng thuốc cần thực hiện các biện pháp để đảm bảo an toàn như:
- Thuốc bảo vệ thực vật phải được cất giữ nơi cao có khóa cẩn thận xa tầm với của trẻ em.
- Đọc kỹ nhãn thuốc trước khi dùng, chỉ sử dụng những loại thuốc nằm trong danh mục được phép sử dụng.
- Mang dụng cụ bảo hộ lao động khi tiếp xúc với thuốc như khẩu trang, găng tay, kính bảo hộ.
- Cẩn thận khi pha trộn thuốc để tránh thuốc tiếp xúc vào da, mắt, …
- Kiểm tra bình phun trước khi sử dụng. Rửa sạch bình phun trước và sau khi sử dụng.
- Không ăn, uống trong khi tiếp xúc với thuốc.
- Không phun ngược chiều gió.
- Tắm rửa sạch sẽ sau khi tiếp xúc với thuốc.
- Thu gom bao bì đã qua sử dụng, không vứt bừa bãi, đặc biệt là những khu vực gần nguồn nước.
Sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu điều khiển từ xa là giải pháp ưu việt nhất hiện nay giúp con người tránh xa hóa chất độc hại, tiết kiệm thời gian, giảm lượng thuốc trừ sâu sử dụng, hạn chế ô nhiễm môi trường.
AgriDrone là đơn vị tiên phong tại Việt Nam cung cấp giải pháp máy bay phun thuốc trừ sâu với các dòng sản phẩm nổi tiếng trên thế giới như: DJI Agras T30, DJI Agras T20P, DJI Agras T40, DJI Agras T25, DJI Agras T50.
Với kinh nghiệm và uy tín trong nhiều năm hoạt động, đến nay hệ thống của AgriDrone hiện nay đã có mặt trên cả nước, đáp ứng nhu cầu dịch vụ phun thuốc trừ sâu của bà con.