Chỉ còn hơn 10 ngày nữa, các thí sinh trên cả nước sẽ bắt làm thủ tục đăng ký dự thi tốt nghiệp và xét tuyển đại học, cao đẳng. Đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn nghề nghiệp, không ít thí sinh băn khoăn về việc nên học cao đẳng hay đại học khi học lực không thực sự khá. Cũng không ít thí sinh có suy nghĩ học trường nào ngành nào không quan trọng, miễn sao có thể vào đại học bằng mọi giá. TS Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội, người có nhiều năm trực tiếp tham gia tư vấn hướng nghiệp cho thí sinh đã có trao đổi với VOV.VN giải đáp những thắc mắc của thí sinh.
PV: Thưa ông, dù đã thực hiện nhiều công tác phân luồng, hướng nghiệp, song tâm lý “sính bằng đại học” vẫn còn rất phổ biến hiện nay, biểu hiện rõ nhất là nhiều thí sinh còn chưa mấy “mặn mà” với việc học nghề, cao đẳng. Ông suy nhĩ gì về vấn đề này?
TS Đồng Văn Ngọc: Tâm lý trọng bằng cấp ở Việt Nam hiện nay vẫn còn rất nặng nề, qua quá trình tư vấn tuyển sinh, có thể thấy hầu như phụ huynh nào cũng muốn con tốt nghiệp THPT rồi đỗ vào một trường đại học nào đó. Nhưng có thể nói, thời điểm này, ngoại trừ những trường top đầu, thì rất nhiều trường đại học top dưới đang mở cửa, nới lỏng mọi điều kiện để tuyển sinh. Như thông tin từ Bộ GD-ĐT, tính trung bình các trường đại học cũng chỉ tuyển được khoảng 70-80% chỉ tiêu. Như vậy chỉ cần tốt nghiệp THPT, thì cơ hội vào một trường đại học bất kỳ của các em là hoàn toàn có thể, không hề khó khăn.
Một đất nước có trình độ dân trí cao là hết sức cần thiết, do đó việc học đại học là rất tốt. Nhưng hiện tại, nền kinh tế của chúng ta đang ở mức thu nhập trung bình, phấn đấu đến năm 2030 trở thành nước có thu nhập trung bình cao và phát triển. Do đó, từ nay đến năm 2030, nhu cầu nhân lực chủ yếu vẫn tập trung hầu hết ở khu vực làm việc trực tiếp, đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp hỗ trợ, gia công, sản xuất, dịch vụ… Đây là những vị trí không cần trình độ đại học mà nằm ở khối giáo dục nghề nghiệp.
Nếu hiện tại em nào cũng cố gắng vào đại học bằng mọi giá, tương lai sẽ không thể có đủ vị trí việc làm, các em có thể phải ứng tuyển vào những vị trí việc làm yêu cầu trình độ thấp hơn bậc đại học, như vậy sẽ gây lãng phí cho cả gia đình và xã hội. Và thực tế hiện nay, cũng đã có không ít sinh viên đại học tốt nghiệp phải cất bằng đại học để đi làm công việc lao động trực tiếp, hoặc làm những việc chỉ yêu cầu bằng cao đẳng, nhưng thu nhập lại chưa chắc cao bằng các bạn học nghề, cao đẳng, bởi các em không có lợi thế về tay nghề.
Trong khi đó, như tại trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội, sinh viên ra trường đều có việc làm ngay, thu nhập trung bình ngay sau khi tốt nghiệp đã đạt khoảng 10 triệu đồng/tháng, mức lương thấp nhất là 8 triệu đồng/tháng. Nhiều em có trình độ ngoại ngữ, năng lực tốt có thể nhận mức lương 18-20 triệu ngay sau khi tốt nghiệp.
Tôi khuyên các em nên nhìn thẳng vào thực thế để có sự lựa chọn phù hợp.
PV: Vậy thầy có lời khuyên nào cho những thí sinh đang phân vân giữa bậc đại học và cao đẳng, các em nên đăng ký xét tuyển nguyện vọng ra sao để tăng tỷ lệ đỗ vào các trường mong muốn?
TS Đồng Văn Ngọc: Trong ngày hội tư vấn tuyển sinh diễn ra mới đây, cũng có rất nhiều em đặt câu hỏi rằng em đang băn khoăn không biết nên chọn học cao đẳng hay đại học.
Để đưa ra quyết định, tôi cho rằng các em cần phân tích năng lực và nhu cầu của bản thân, không nên chạy theo đám đông. Các em không nên nghĩ cứ tốt nghiệp THPT thì phải vào đại học bằng mọi giá. Nếu các em có đủ năng lực, đủ đam mê để học đại học một cách tốt nhất, thì tôi khuyên các em nên học đại học, bởi khi đất nước phát triển, sẽ cần rất nhiều nhân lực chất lượng cao có trình độ đại học trở lên. Nhưng nếu không đủ năng lực, các em muốn vào đại học chỉ để oai, tôi khuyên nên dừng giấc cơ đó lại mà chọn ngay 1 trường nghề, trường cao đẳng theo đuổi ngành nghề mình đam mê, phù hợp.
Bên cạnh đó, các em cũng nên chọn ngành trước khi chọn trường. Khi biết được ngành mà mình đam mê, yêu thích, phù hợp với năng lực, sẽ tìm hiểu các trường có đào tạo ngành này. Khi chọn trường, các em cũng cần tìm hiểu kỹ năng lực, chất lượng đào tạo ngành đó ra sao. Với các trường nghề, trường cao đẳng cần xem chính sách hỗ trợ người học sau khi ra trường. Hiện nay các trường đều công khai phương án tuyển sinh, các điều kiện về cơ sở vật chất, chương trình học, thí sinh có thể tham khảo trên website để có thêm căn cứ lựa chọn.
PV: Nhiều thí sinh băn khoăn về việc có nên đăng ký theo ngành "hot" hay không, thầy có lời khuyên nào cho các em?
TS Đồng Văn Ngọc: Nhiều em có đặt câu hỏi cho các thầy cô khi tư vấn tuyển sinh rằng em muốn chọn ngành “hot” nhưng lại sợ không đủ năng lực, nếu chọn những ngành khác lại sợ mất cơ hội vào những ngành đang rất hấp dẫn kia.
Thực tế rằng một đất nước phát triển, bất cứ ngành nghề nào cũng cần thiết và có sự gắn bó, liên hệ chặt chẽ với nhau. Theo quan điểm của tôi, không có ngành gì là “hot” hẳn. Nếu như ngành du lịch phát triển, thì sẽ kéo theo sự phát triển của ngành hàng không, vận tải, các dịch vụ nhà hàng khách sạn phát triển… Hay ngành công nghệ ô tô phát triển, yêu cầu cần có các linh kiện ô tô, dây điện, ốc vít… để thành phẩm và đưa ra thị trường thì lại liên quan đến khâu marketing, thương mại, dịch vụ… Rõ ràng một ngành phát triển sẽ kéo theo nhiều ngành khác cùng phát triển. Hiện nay các em mới chỉ đang hiểu đơn thuần, ngành nào có lương cao là ngành "hot".
Bên cạnh đó, chúng ta đang bước vào cuộc CMCN 4.0, khi mà robot và trí tuệ nhân tạo có thể khiến một số ngành nghề ở hiện tại có nguy cơ giảm dần và biến mất. Do đó, không thể nói ngành nào “hot” hay không “hot”. Các em nên căn cứ vào những điều kiện thực tế như lực học, sở trường, sở thích của bản thân, nhu cầu của xã hội với các ngành nghề để đưa ra sự lựa chọn, tránh tâm lý chạy theo đám đông.
PV: Xin cảm ơn thầy./.
Học dốt có nên học đại học không là nỗi băn khoăn của nhiều bạn học sinh lẫn các bậc phụ huynh. Năng lực học tập của mỗi bạn mỗi khác nhau và không ai có thể thay đổi điều đó triệt để. Vậy, con đường nào tốt cho những bạn học kém? Hãy cùng Seoul Academy tìm hiểu về vấn đề này ngay trong bài viết sau.
Khả năng của mỗi người là khác nhau và cần rất nhiều thời gian và kiên trì để cải thiện. Trước khi tìm hiểu học dốt có nên học đại học không, hãy cố gắng cải thiện việc học của bạn trước.
Nhiều bạn nghĩ rằng, học tệ làm gì có cửa để vào đại học. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều trường đại học vẫn mở các ngành nghề với số điểm đầu vào cực kỳ thấp. Điều này nhằm tạo điều kiện cho những bạn học không giỏi nhưng vẫn có thể thi đậu vào ngôi trường mà mình yêu thích vì lí do nào đó.
Do đó, học tệ vẫn có thể học đại học bình thường. Tuy nhiên, đại học không đơn giản như học cấp 3, cánh cửa đại học tuy mở rộng chào đón bạn, nhưng đây lại là cánh cửa “chôn vùi thanh xuân” của rất nhiều người.
Đối với những bạn có thành tích tệ hay không có đầu óc suy nghĩ, nhanh nhạy, việc lựa chọn trường đại học hay ngành học cực kỳ lưu ý. Hãy dựa vào năng lực của mình và biết bản thân của mình nằm ở đâu, thi được mức điểm nào để từ đó lựa chọn một trường đại học phù hợp nhất với bản thân mình.
Câu nói “cần cù bù thông minh” sinh ra là dành cho những bạn có năng lực học tập kém nhưng lại có khả năng học và tiếp thu. Đối với những đối tượng kém nhạy bén và thực chất không có khả năng tiếp thu kiến thức, sách vở. Dù may mắn đậu vào các ngành đại học cao điểm. Sau 1 thời gian, bạn cũng sẽ chán nản và không thể “nuốt” trôi những kiến thức phức tạp được. Do vậy, đừng chạy theo bạn bè mà bỏ qua năng lực của bản thân. Nếu biết việc học của mình không bằng bạn bằng bè, hãy lựa chọn những ngành nghề phù hợp với khả năng của mình để không “đứt gánh giữa đường”.
Mặt khác, có một số đối tượng học dốt chỉ trên thành tích. Nhưng thực chất, họ lại có điểm sáng riêng của mình trong một lĩnh vực nào đó và muốn học đại học để thỏa mãn niềm đam mê của mình. Trong trường hợp này, bạn nên cố gắng đầu tư vào quá trình ôn luyện đại học, và cố gắng đạt số điểm mà mình.
Ví dụ, bạn không có khả năng học nhưng lại có năng khiếu thể thao. Hãy cố gắng vào năng khiếu của mình và đầu tư một ít vào trình độ văn hóa. Trường Đại học Thể dục Thể thao luôn mở cửa chào đón những nhân tài thể thao như bạn.
Chung quy lại, trường đại học không ngăn cản bất cứ ai đến với môi trường học hành này. Quan trọng là ở bạn, hãy đưa ra cho mình một quyết định dựa trên năng lực, sở thích cũng như tình hình hiện tại của mình.
Nếu bạn vẫn cảm thấy năng lực học kém, bạn nên suy nghĩ kỹ về định hướng tương lai hơn. Hãy suy nghĩ kỹ về vấn đề học dốt có nên học đại học không. Đại học không phải là con đường duy nhất mà bạn có thể lựa chọn.
Để vượt qua kỳ thi đại học có tỉ lệ cạnh tranh cao, cần phải có trình độ học vấn nhất định. Nếu bạn học không giỏi, bạn cần phải chọn những trường và những ngành thấp điểm. Mặt trái của việc này chính là bạn có thể học sai ngành, làm sai công việc cả đời.
Vì thế, lời khuyên cho bạn là nếu năng lực học tập kém, nhưng bạn vẫn muốn thi vào đại học. Bạn có thể mất thời gian, công sức và tiền bạc bởi đi nhầm một con đường không phù hợp. Thay vào đó, hãy tìm hiểu một số con đường khác cho tương lai phù hợp với bạn hơn.
Đúng, không thể phủ nhận giá trị của một tấm bằng đại học của trường danh tiếng hiện nay. Bằng đại học như một tấm vé ưu tiên để giúp bạn có một công việc suôn sẻ. Tuy nhiên, để đạt được tấm bằng đại học, cuộc sống của bạn không hề màu hồng. Và đặc biệt đối với những bạn học tệ nhưng lại thích và cố gắng bon chen vào ngành nghề, môi trường quá sức của mình. Bạn sẽ nỗ lực mỗi ngày, phải chạy đua với kiến thức mỗi ngày để có thể kịp bạn bè và kịp nội dung bài học.
Không những vậy, nhiều bạn đã cảm thấy quá hối hận và từ bỏ khi biết dù cố gắng đến thế nào, “não” mình cũng không thích ứng được với lượng kiến thức khổng lồ trong chương trình học đại học.
Nhưng, có được tấm bằng đại học cũng không màu hồng như bạn nghĩ. Đã có rất nhiều bài báo thống kê việc các bạn trẻ không định hướng được nghề nghiệp của mình dù cầm tấm bằng đại học trên tay. Tỷ lệ cử nhân thất nghiệp ngày càng tăng. Nhiều công ty chỉ nhận năng lực, tay nghề, bằng đại học không có giá trị nhiều, tấm bằng chỉ làm đủ và đầy bộ hồ sơ xin việc mà thôi.
Thậm chí, 4 năm đại học còn thua của 1 người học nghề 1 năm và đã đi làm 3 năm. Do đó, cá nhân bạn không giỏi, hãy thật sự cần nhắc bản thân có nên học đại học hay không nhé!
Những người học dốt, sau khi tốt nghiệp 12 không phải không còn con đường nào để đi. Ngoài đại học, bạn vẫn còn rất nhiều lựa chọn khác dành cho mình. Thậm chí, nếu lựa chọn và định hướng đúng ngay từ sớm, con đường thành công sau này của bạn thậm chí còn nhanh và rạng ngời hơn những người đã học đại học trước đó.
>>> Xem thêm: Con gái nên học nghề gì khi không học đại học?
Cao đẳng là hình thức đào tạo sau THPT nhưng đầu vào của các ngành trong cao đẳng thấp điểm hơn so với đại học và chương trình học cũng có phần khác. Sinh viên cao đẳng thường được học song song lý thuyết và thực hành. Thời gian học cũng ngắn hơn, từ 2.5 đến 3 năm đào tạo.
Nếu khả năng học của bạn không quá kém, bạn có thể xem xét học cao đẳng. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể dễ dàng liên thông lên đại học sau khi kết thúc chương trình cao đẳng nếu muốn.
Có thể nói, Cao đẳng là hướng đi khá tốt đối với các bạn muốn tiếp tục sự nghiệp học vấn của mình nhưng khả năng học bị hạn chế. Cao đẳng có nhiều trường và nhiều ngành nghề giống với Đại học, do đó, việc lựa chọn học cao đẳng đối với các bạn học tệ là một lựa chọn sáng suốt.
Nếu cảm thấy bản thân không phù hợp với việc học, bạn có thể lựa chọn con đường đi làm từ sớm. Tuy nhiên, điều này chỉ phù hợp với những bạn nhà đã có sẵn nghề. Và bạn phải biết rằng, nếu không được trang bị đủ kiến thức, bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi đi làm.
Còn một cách khác để vừa trang bị đủ kiến thức và đi làm sớm đó là lựa chọn khóa học nghề. Thay vì suy nghĩ học dốt có nên học đại học không thì bạn nên lựa chọn học nghề.
>>> Xem thêm: So sánh về học nghề và học đại học
Học nghề bao gồm có sơ cấp nghề và trung cấp nghề. Bạn không tự tin thi đậu đại học hay cao đẳng, học nghề chính là lựa chọn hoàn hảo. Quy trình xét tuyển cũng rất đơn giản, chỉ cần hoàn thành THCS và nộp hồ sơ là được. Vì vậy, học nghề phù hợp với tất cả mọi người, nhất là các bạn có năng lực học kém.
Bên cạnh đó, có nhiều ngành nghề có cả bậc đào tạo từ sơ cấp nghề lên tới đại học. Bạn có thể từ từ nâng cao trình độ, tay nghề mà không cần trải qua những kỳ thi cam go.
Học nghề vốn dĩ là sự lựa chọn của rất nhiều bạn học sinh và phụ huynh ở nước ngoài. Tuy nhiên, ở Việt Nam, học nghề vẫn đang còn là một vấn đề khá nhiều sự định kiến từ xã hội và hầu hết, nhiều bậc phụ huynh, người lớn không hiểu đúng hết về học nghề. Điều này khiến nhu cầu học nghề bị hạn chế và không phổ biến ở nước ta.
Tuy nhiên, hiện nay, việc học nghề đang dần trở nên phổ biến ở các bạn trẻ. Nguyên nhân là do tỷ lệ học viên học nghề ra trường thành công với nghề rất nhiều. Không những vậy, nhiều bạn có việc làm ngay chỉ sau 3 – 4 tháng học, đồng thời có mức lương khởi điểm hơn cả một sinh viên đại học mới ra trường.
Bên cạnh đó, việc học nghề còn có một số đặc điểm sau:
>>> Xem thêm: Lợi ích của việc học nghề ít ai biết
- Thời gian đào tạo nhanh chóng, chỉ từ 2 tháng trở lên.
- Không cần phải thi, chỉ cần tốt nghiệp THCS là được.
- Học không giỏi cũng có thể đăng ký học.
- Chương trình học bám sát thực tế, học thực hành nhiều hơn lý thuyết, dễ hiểu và dễ tiếp thu.
- Được trường tạo điều kiện để thực hành và làm việc thực tế.
- Đội ngũ giảng viên dạy nghề thường dạy theo phương pháp “cầm tay chỉ việc”. Không cần khả năng học tập tốt cũng có thể học và làm tốt được.
- Ra trường nhanh, chỉ cần 1 khóa ngắn hạn là đã có thể làm việc. Vì thế, có nhiều cơ hội việc làm hơn.
- Không mất nhiều thời gian để học lý thuyết hay đại cương. Để học viên tiếp xúc nhanh chóng với chuyên ngành. Bạn có thể nhanh chóng xác định được có chọn sai ngành hay không để tiếp tục theo đuổi.
- Đi làm sớm giúp tích lũy nhiều kinh nghiệm và thâm niên làm việc. Tự tạo lợi thế, tăng sức cạnh tranh với các sinh viên mới tốt nghiệp đại học.
- Có thể học liên thông lên các bậc đào tạo cao hơn bằng cách xét tuyển, không cần thi cử.
- Các trường đào tạo nghề thường hỗ trợ việc làm cho học viên của mình. Bạn có thể dễ dàng xin việc trong hệ thống công ty của trường.
>>> Xem thêm:Những nghề nghiệp cho người học dốt tiếng anh nhưng lương cao ngất ngưởng
- Hạn chế về bằng cấp, chỉ có chứng chỉ hành nghề.
Hãy lựa chọn một con đường phù hợp hơn thay vì suy nghĩ học dốt có nên học đại học không. Năng lực học lý thuyết giỏi không quyết định bạn có làm việc tốt hay không. Và đại học cũng không phải là con đường duy nhất để đến với thành công.
Những lưu ý khi lựa chọn nghề học
Mặc dù học nghề không yêu cầu trình độ văn hóa, là lựa chọn lý tưởng của các bạn học dốt nhưng vẫn hi vọng có thể ổn định được tương lai. Tuy nhiên, học nghề không hề đơn giản như bạn nghĩ.
Việc học nghề cũng như bạn đang quyết định lựa trường đại học để học. Không phải nghề nào cũng dễ học, cũng có thể thành công. Với bản thân mình, bạn cần cân nhắc và xem xét và đưa ra lựa chọn nghề nào phù hợp với mình nhất.
- Đam mê của bạn là gì? Bạn thích gì, thích làm nghề gì?
- Liệu nghề đó có thật sự hợp với bạn hay không?
- Kiến thức của nghề đó có quá nhiều đối với khả năng của bạn hay không?
- Hãy tính đến đường lui của mình để không tốn thời gian và tiền bạc. Bởi lẽ đã có rất nhiều bạn lựa chọn ngành nghề theo bạn bè, theo thị trường. Khi học lại cảm thấy nghề nào quá nặng, không thích hợp và bỏ ngang.
- Điều kiện kinh tế gia đình và điều kiện học vấn bản thân hợp với lĩnh vực nào.
Một vấn đề khác cần phải quan tâm khi đã hết phân vân học dốt có nên học đại học không là chọn trường. Trường dạy nghề ngày càng xuất hiện nhiều hơn, khiến các bạn trẻ vô cùng đắn đo khi lựa chọn. Chúng tôi sẽ cùng đưa ra một số lưu ý khi chọn trường cho các bạn như sau:
- Tìm hiểu về chương trình đào tạo có chuyên nghiệp hay không. Học nghề rất chú trọng đến kiến thức thực tế và kỹ năng, tay nghề. Hãy lựa chọn trường có chương trình đào tạo bám sát thực tế và thực hành nhiều hơn lý thuyết.
- Tìm hiểu về đội ngũ giáo viên. Bạn cần xem xét đội ngũ giáo viên có giàu kinh nghiệm, tận tâm với học viên không.
- Phương pháp giảng dạy như thế nào, có hướng dẫn rõ ràng và cụ thể hay không cũng rất quan trọng.
- Cơ sở vật chất hiện đại và trang thiết bị dạy học đầy đủ, tiên tiến sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc học.
- Mức học phí phù hợp với bản thân. Tuy nhiên, không nên chọn những nơi quá rẻ, để tránh tiền mất tật mang nhé!
- Những trường tốt đều có chương trình hỗ trợ tìm việc làm cho học viên. Vì vậy, bạn nên tìm hiểu cả phản hồi của những học viên cũ để hiểu rõ hơn về trường.
- Tỉ lệ có việc làm của học viên của trường sau khóa học.
Bạn có thể tìm hiểu những thông tin này ở trên website chính thức của trường hoặc nhờ tư vấn hỗ trợ. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thu thập thông tin ở nhiều nguồn khác nhau: website học tập, tin tức báo, phản hồi của học viên. Những điều này sẽ giúp bạn tìm được nơi đào tạo chất lượng để theo đuổi tương lai.
Hy vọng bài viết được chia sẻ bởi Trường Đào Tạo Thẩm Mỹ Quốc Tế Seoul Academy đã giúp bạn giải quyết phân vân học dốt có nên học đại học không. Đại học không phải con đường duy nhất. Hãy lựa chọn con đường phù hợp với bản thân để có tương lai sáng lạn hơn bạn nhé!