Chi phí xây dựng cơ bản dở dang là gì?
- 1. Chi phí xây dựng cơ bản dở dang là gì?
- 2. Nguyên tắc kế toán tài khoản 241 - xây dựng cơ bản dở dang
- 3.Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 241 - Xây dựng cơ bản dở dang
- 4. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu
- 4.1. Kế toán chi phí đầu tư xây dựng cơ bản
- 4.2. Kế toán sửa chữa tài sản cố định
Nội dung được biên tập từ chuyên mụctư vấn luật Thuế của Công ty luật Minh Khuê
>>Luật sư tư vấn pháp luật Thuế, gọi: 1900.6162
Cơ sở pháp lý:
-Luật kế toán 2015
-Thông tư 200/2014/TT-BTChướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp
- Thông tư 177/2015/TT-BTC
1. Chi phí xây dựng cơ bản dở dang là gì?
Chi phí thực hiện các dự án đầu tư XDCB là toàn bộ chi phí cần thiết để xây dựng mới hoặc sửa chữa, cải tạo, mở rộng hay trang bị lại kỹ thuật công trình. Chi phí đầu tư XDCB được xác định trên cơ sở khối lượng công việc, hệ thống định mức, chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật và các chế độ chính sách của Nhà nước, đồng thời phải phù hợp những yếu tố khách quan của thị trường trong từng thời kỳ và được thực hiện theo quy chế về quản lý đầu tư XDCB. Chi phí đầu tư XDCB, bao gồm:
- Chi phí xây dựng;
- Chi phí thiết bị;
- Chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;
- Chi phí quản lý dự án;
- Chi phí tư vấn đầu tư xây dựng;
- Chi phí khác.
2. Nguyên tắc kế toán tài khoản 241 - xây dựng cơ bản dở dang
Tài khoản này chỉ sử dụng ở đơn vị không thành lập Ban quản lý dự án đểphản ánh chi phí thực hiện các dự án đầu tư XDCB [bao gồm chi phí mua sắm mới TSCĐ, xây dựng mới hoặc sửa chữa, cải tạo, mở rộng hay trang bị lại kỹ thuật công trình] và tình hình quyết toán dự án đầu tư XDCB ở các đơn vị có tiến hành công tác mua sắm TSCĐ, đầu tư XDCB, sửa chữa lớn TSCĐ.
Các đơn vị có thành lập Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng và tổ chức bộ máy kế toán riêng thì thực hiện theo quy định của Thông tư số195/2012/TT-BTChướng dẫn Chế độ kế toán đơn vị chủ đầu tư.
Tài khoản 241 được mở chi tiết theo từng công trình, hạng mục công trình và ở mỗi hạng mục công trình phải được hạch toán chi tiết từng nội dung chi phí đầu tư XDCB và được theo dõi lũy kế kể từ khi khởi công đến khi công trình, hạng mục công trình hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng.
Khi đầu tư XDCB các chi phí xây lắp, chi phí thiết bị thường tính trực tiếp cho từng công trình; Các chi phí quản lý dự án và chi phí khác thường được chi chung. Kế toánphải tiến hành tính toán, phân bổchi phí quản lý dự án và chi phí khác cho từng công trình theo nguyên tắc:
- Nếu xác định được riêng các chi phí quản lý dự án và chi phí khác liên quan trực tiếp đến từng công trình thì tính trực tiếp cho công trình đó;
- Các chi phí quản lý dự án và chi phí khác chi chung có liên quan đến nhiều công trình mà không tính trực tiếp được cho từng công trình thì đơn vị được quyền phân bổtheo những tiêu thức phù hợp nhất với từng công trình.
Trường hợp dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng nhưng quyết toán dự án chưa được duyệt thì đơn vị ghi tăng nguyên giá TSCĐ theo giá tạm tính [giá tạm tính phải căn cứ vào chi phí thực tế đã bỏ ra để có được TSCĐ] để trích khấu hao, nhưng sau đó phải điều chỉnh theo giá quyết toán được phê duyệt.
Chi phí sửa chữa, bảo dưỡng, duy trì cho TSCĐ hoạt động bình thường được hạch toán trực tiếp vào chi phí hoạt động trong kỳ. Đối với các TSCĐ theo yêu cầu kỹ thuật phải sửa chữa, bảo trì, duy tu định kỳ, kế toán được trích lập dự phòng phải trả và tính trước vào chi phí hoạt động đểcó nguồn trang trải khi việc sửa chữa, bảo trì phát sinh.
Tài khoản 241 - Xây dựng cơ bản dở dang, có 3 tài khoản cấp 2:
-Tài khoản 2411 - Mua sắm TSCĐ:Phản ánh chi phí mua sắm TSCĐ và tình hình quyết toán chi phí mua sắm TSCĐ trong trường hợp phải qua lắp đặt, chạy thử trước khi đưa vào sử dụng [kể cả mua TSCĐ mới hoặc đã qua sử dụng]. Nếu mua sắm TSCĐ về phải đầu tư, trang bị thêm mới sử dụng được thì mọi chi phí mua sắm, trang bị thêm cũng được phản ánh vào tài khoản này.
-Tài khoản 2412 - Xây dựng cơ bản:Phản ánh chi phí đầu tư XDCB và tình hình quyết toán vốn đầu tư XDCB. Tài khoản này được mở chi tiết cho từng công trình, hạng mục công trình [theo từng đối tượng tài sản hình thành qua đầu tư] và ở mỗi đối tượng tài sản phải theo dõi chi tiết từng nội dung chi phí đầu tư XDCB.
-Tài khoản 2413 - Sửa chữa lớn TSCĐ:Phản ánh chi phí sửa chữa lớn TSCĐ và tình hình quyết toán chi phí sửa chữa lớn TSCĐ. Trường hợp sửa chữa thường xuyên TSCĐ thì không hạch toán vào tài khoản này mà tính thẳng vào chi phí hoạt động trong kỳ.
3.Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 241 - Xây dựng cơ bản dở dang
Bên Nợ:
- Chi phí đầu tư XDCB, mua sắm, sửa chữa lớn TSCĐ phát sinh [TSCĐ hữu hình và TSCĐ vô hình];
- Chi phí cải tạo, nâng cấp TSCĐ;
- Chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu TSCĐ.
Bên Có:
- Giá trị TSCĐ hình thành qua đầu tư XDCB, mua sắm đã hoàn thành đưa vào sử dụng;
- Giá trị công trình bị loại bỏ và các khoản chi phí duyệt bỏ khác kết chuyển khi quyết toán được duyệt;
- Giá trị công trình sửa chữa lớn TSCĐ hoàn thành, kết chuyển khi quyết toán được duyệt;
- Kết chuyển chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu TSCĐ vào các tài khoản có liên quan.
Số dư Nợ:
- Chi phí dự án đầu tư xây dựng và sửa chữa lớn TSCĐ dở dang;
- Giá trị công trình xây dựng và sửa chữa lớn TSCĐ đã hoàn thành nhưng chưa bàn giao đưa vào sử dụng hoặc quyết toán chưa được duyệt.
4. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu
4.1. Kế toán chi phí đầu tư xây dựng cơ bản
a1] Trường hợp ứng trước tiền cho nhà thầu, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán
Có TK 112 - Tiền gửi ngân hàng.
a2] Nhận khối lượng XDCB, khối lượng sửa chữa TSCĐ hoàn thành do bên nhận thầu bàn giao, căn cứ hợp đồng giao thầu, biên bản nghiệm thu khối lượng XDCB hoàn thành, hóa đơn bán hàng, ghi:
Nợ TK 241 - XDCB dở dang [2412, 2413] [tổng giá thanh toán]
Có TK 331 - Phải trả cho người bán [tổng giá thanh toán].
a3] Khi thanh toán số nợ còn phải trả nhà thầu, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán
Có TK 112 - Tiền gửi ngân hàng.
a4] Khi mua thiết bị đầu tư XDCB, căn cứ hóa đơn, phiếu nhập kho, ghi:
Nợ TK 152 - Nguyên liệu, vật liệu
Có TK 331- Phải trả cho người bán [tổng giá thanh toán].
Trường hợp chuyển thẳng thiết bị không cần lắp đến địa điểm thi công giao cho bên nhận thầu, ghi:
Nợ TK 241 - XDCB dở dang
Có TK 331 - Phải trả cho người bán.
a5] Trả tiền cho người nhận thầu, người cung cấp vật tư, hàng hóa, dịch vụ có liên quan đến đầu tư XDCB, ghi:
Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán
Có các TK 111, 112,...
a6] Xuất thiết bị đầu tư XDCB giao cho bên nhận thầu:
- Đối với thiết bị không cần lắp, ghi:
Nợ TK 241 - XDCB dở dang
Có TK 152 - Nguyên liệu, vật liệu.
- Đối với thiết bị cần lắp:
+ Khi xuất thiết bị giao cho bên nhận thầu, kế toán chỉ theo dõi chi tiết thiết bị đưa đi lắp.
+ Khi có khối lượng lắp đặt hoàn thành của bên B bàn giao, được nghiệm thu và chấp nhận thanh toán, thì giá trị thiết bị đưa đi lắp mới được tính vào chi phí đầu tư XDCB, ghi:
Nợ TK 241 - XDCB dở dang [2412]
Có TK 152 - Nguyên liệu, vật liệu.
a7] Khi phát sinh các chi phí khác, như chi phí lãi vay, chi phí đấu thầu [sau khi bù trừ với số tiền thu từ việc bán hồ sơ thầu], chi phí tháo dỡ hoàn trả mặt bằng [sau khi bù trừ với số phế liệu có thể thu hồi],... ghi:
Nợ TK 241 - XDCB dở dang [2412]
Có các TK 111, 112, 331, 335, 3411, 343...
Số tiền bán hồ sơ thầu sau khi bù trừ với chi phí đấu thầu, nếu còn thừa được kế toán giảm chi phí đầu tư xây dựng [ghi vào bên Có TK 241].
a8] Khoản tiền phạt nhà thầu thu được về bản chất làm giảm số phải thanh toán cho nhà thầu, ghi:
Nợ các TK 112, 331
Có TK 241 - XDCB dở dang.
a9] Khi công trình hoàn thành, việc nghiệm thu tổng thể đã được thực hiện xong, tài sản được bàn giao và đưa vào sử dụng: Nếu quyết toán được duyệt ngay thì căn cứ vào giá trị tài sản hình thành qua đầu tư được duyệt để ghi sổ. Nếu quyết toán chưa được phê duyệt thì ghi tăng giá trị của tài sản hình thành qua đầu tư theo giá tạm tính [giá tạm tính là chi phí thực tế đã bỏ ra để có được tài sản, căn cứ vào TK 241 để xác định giá tạm tính]. Cả 2 trường hợp đều ghi như sau:
Nợ các TK 211,213
Có TK 241 - XDCB dở dang [giá được duyệt hoặc giá tạm tính].
Trường hợp công trình đã hoàn thành, nhưng chưa làm thủ tục bàn giao tài sản để đưa vào sử dụng, đang chờ lập hoặc duyệt quyết toán thì kế toán phải mở sổ chi tiết tài khoản 241 - XDCB dở dang theo dõi riêng công trình hoàn thành chờ bàn giao và duyệt quyết toán.
a10] Khi quyết toán vốn đầu tư XDCB hoàn thành được duyệt thì kế toán điều chỉnh lại giá tạm tính theo giá trị tài sản được duyệt, ghi;
- Nếu giá trị tài sản hình thành qua đầu tư XDCB được duyệt có giá trị thấp hơn giá tạm tính:
Nợ TK 138 - Phải thu khác [chi phí duyệt bỏ phải thu hồi]
Có các TK 211,213.
- Nếu giá trị tài sản hình thành qua đầu tư XDCB được duyệt có giá trị caohơn giá tạm tính:
Nợ các TK 211,213
Có các TK liên quan.
- Nếu TSCĐ đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư XDCB và được cấp có thẩm quyền cho phép tăng nguồn vốn đầu tư của chủ sởhữu thì đồng thời ghi:
Nợ TK 441 - Nguồn vốn đầu tư XDCB
Có TK 241 - XDCB dở dang [các khoản thiệt hại được duyệt bỏ]
Có TK 411 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu [giá trị tài sản được duyệt].
a11] Trường hợp đơn vị là chủ đầu tư có thành lập Ban quản lý dự án để kế toán riêng quá trình đầu tư XDCB:
- Kế toán tại chủ đầu tư, khi nhận bàn giao công trình đã được quyết toán, chủ đầu tư ghi nhận giá trị công trình là giá đã được quyết toán, ghi:
Nợ các TK 211,213
Nợ các TK 111, 112, 152, 153
Có TK 136 - Phải thu nội bộ
Có các TK 331, 333, ... [nhận nợ phải trả nếu có].
- Kế toán tại Ban quản lý dự án: Thực hiện theo quy định tại Thông tư số195/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 của Bộ Tài chính hướng dẫn kế toán áp dụngcho đơn vị chủ đầu tư và các văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế [nếu có].
4.2. Kế toán sửa chữa tài sản cố định
Công tác sửa chữa TSCĐ của đơn vị cũng có thể tiến hành theo phương thức tự làm hoặc giao thầu.
- Khi chi phí sửa chữa TSCĐ phát sinh được tập hợp vào bên Nợ TK 241 - XDCB dở dang [2413] và được chi tiết cho từng công trình, công việc sửa chữa TSCĐ. Căn cứ chứng từ phát sinh chi phí để hạch toán:
Nợ TK 241 - XDCB dở dang [2413] [tổng giá thanh toán]
Có các 111, 112, 152, 214, 334,... [tổng giá thanh toán].
- Khi công trình sửa chữa hoàn thành, nếu không đủ điều kiện ghi tăng nguyên giá TSCĐ:
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp
Nợ TK 242 - Chi phí trả trước [nếu phát sinh lớn được phân bổ dần]
Nợ TK 352 - Dự phòng phải trả [nếu trích trước chi phí sửa chữa định kỳ]
Có TK 241 - XDCB dở dang [2413].
- Trường hợp sửa chữa cải tạo, nâng cấp thỏa mãn điều kiện ghi tăng nguyên giá TSCĐ, ghi:
Nợ các TK 211,213
Có TK 241 - XDCB dở dang [2413].
Trên đây là tư vấn của chúng tôi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗtrợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phậntư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoạisố:1900.6162để được giải đáp.
Rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp luật Thuế - Công ty luật Minh Khuê