Bệnh viện Chợ Rẫy là một bệnh viện đa khoa trung ương cấp quốc gia, phục vụ toàn miền Nam, nằm tại Thành phố Hồ Chí Minh. Thế mạnh của bệnh viện là chuyên điều trị các bệnh nặng, rất nặng liên quan đến nội khoa và ngoại khoa, những bệnh mà các bệnh viện tuyến tỉnh không xử lý được. Đây cũng là 1 trong những bệnh viện tuyến cuối lớn nhất tại Việt Nam.
Theo các chuyên gia y tế, so với chụp CT hay MRI, PET/CT là một phương pháp cung cấp đồng thời hình ảnh cấu trúc giải phẫu rõ nét của CT và hình ảnh tổn thương sớm ở mức độ tế bào, mức độ phân tử của PET. Do vậy PET/CT có độ nhạy, đặc hiệu, chính xác cao, có khả năng phát hiện tổn thương hoặc bệnh lý ở giai đoạn rất sớm.
Đặc biệt, đây được đánh giá là kỹ thuật chẩn đoán ung thư mới có thể:
- Tìm kiếm các vị trí ung thư di căn, phát hiện tổn thương nguyên phát của ung thư, thậm chí phát hiện ung thư ngay khi cơ thể chưa hình tổn thương về mặt cấu trúc - điều mà chụp CT, MRI... đều không thể phát hiện ra.
- Chụp PET-CT ngoài giúp theo dõi cơ quan có tổn thương, theo dõi nơi di căn tái phát còn phát hiện các bất thường, dấu hiệu tiền ung thư trong cơ thể.
- Việc áp dụng kỹ thuật hiện đại như chụp PET/CT là một giải pháp vô cùng quan trọng nhằm chẩn đoán, phát hiện và điều trị ung thư sớm.
Riêng tại Bệnh viện Chợ Rẫy, mỗi ngày đơn vị tiếp nhận chụp PET-CT cho 10-12 bệnh nhân, chưa kể đến từ các bệnh viện khác. Chụp PET-CT có giá thành khá cao [khoảng 26 triệu đồng/lần chụp], nhưng có nhiều ưu điểm trong chẩn đoán và theo điều trị các bệnh lý, đặc biệt trong lĩnh vực ung thư.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Địa chỉ: 201B Nguyễn Chí Thanh, phường 12, quận 5, TP.HCM
Điện thoại: 028 3855 4137
Email:
Thời gian khám: 07:00 - 16:00 Thứ Hai đến thứ Sáu
Website: //choray.vn/
Fanpage: //www.facebook.com/choray.vn/
Y học chẩn đoán đã có những bước tiến lớn trong việc đánh giá hình ảnh của bệnh nhân với nhiều bệnh khác nhau. Do đó PET/CT [Positron Emission Tomography - Computed Tomography] hiện nay được sử dụng nhiều trong lâm sàng, đặc biệt là trong chuyên ngành ung bướu.
Bằng cách kết hợp các thông tin về các chức năng chuyển hóa của của cơ thể và giải phẫu, chụp PET/CT cung cấp các hình ảnh rất chi tiết về các mô ung thư với độ chính xác cao.
1. GIỚI THIỆU VỀ PET/ CT
PET/CT hiện nay đang trở nên phổ biến như một phương pháp đánh giá tổng thể giai đoạn ung thư. Máy PET/CT là một hệ thống kết hợp giữa máy PET [Positron Emission Tomography] và máy chụp cắt lớp vi tính [CT-Scanner: Computed Tomography]. Đó không chỉ là sự kết hợp về nguyên tắc vật lý, nguyên tắc hoạt động, PET/CT cũng là sự kết hợp giữa hình ảnh chức năng, chuyển hoá ở mức độ tế bào, mức độ phân tử, giúp chẩn đoán sớm, đặc hiệu của PET với hình ảnh cấu trúc giải phẫu rõ nét của các cơ quan, định vị chính xác của CT. Do vậy PET/CT có khả năng phát hiện tổn thương và các biến đổi bất thường trong cơ thể ở những giai đoạn rất sớm - mức độ phân tử - đặc biệt là sự hình thành, phát triển và di căn của các khối u.
Máy PET/CT là một trong những thiết bị chẩn đoán hình ảnh sử dụng kỹ thuật Y học hạt nhân hiện đại. Bệnh nhân được uống hoặc tiêm một liều dược chất phóng xạ [DCPX] tập trung đặc hiệu vào tổ chức cần ghi hình. Sau khi nhận liều một thời gian nhất định đủ để cho DCPX tập trung và phân bố vào tổ chức bệnh lý, bệnh nhân được đưa vào máy để chụp đồng thời xạ hình PET và chụp cắt lớp CT.
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy PET/CT đã làm thay đổi quyết định điều trị trên 30% - 40% ở bệnh nhân ung thư. Dựa vào hình ảnh PET/CT, độ nhạy và độ đặc hiệu chẩn đoán giai đoạn ung thư trước hoặc sau điều trị được cải thiện rõ rệt so với sử dụng CT đơn thuần. PET/CT chính xác hơn từ 10-15% so với sử dụng PET riêng rẽ trong xác định giai đoạn ung thư. Tăng độ chính xác gắn liền với sự thuận tiện và mức độ tin tưởng của bác sỹ khi các thông tin về chuyển hóa được kết hợp với biến đổi cấu trúc, khu trú tổn thương trên hình ảnh PET/CT.
Các tiến bộ trong xạ trị ung thư với sự ra đời với nhiều kỹ thuật mới đòi hỏi xác định chính xác hơn thể tích của tổn thương đích để hạn chế gây ảnh hưởng xạ trị tới tổ chức bình thường xung quanh. Bên cạnh đó, người ta đã thấy CT có độ nhạy và đặc hiệu tương đối thấp trong phân định ranh giới tổ chức khối u. Sử dụng PET/CT sẽ góp phần tạo điều kiện thuận lợi hơn so với CT để giải quyết vấn đề này. PET/CT có độ nhạy và đặc hiệu cao hơn của PET hoặc của CT riêng biệt trong lập kế hoạch xạ trị.
2. ỨNG DỤNG CỦA PET/ CT
Chụp PET/CT là phép ghi nhận hình ảnh chức năng bằng kỹ thuật y học hạt nhân [PET] kết hợp với chụp hình cấu trúc bằng CT. PET/CT cung cấp các thông tin chẩn đoán mà các phương pháp chụp hình khác [CT, MRI…] không thể có được. Thông tin chẩn đoán bệnh ở mức độ phân tử sử dụng để đánh giá quá trình sống bao gồm chuyển hoá tế bào, lưu thông tuần hoàn, tưới máu, mức độ gắn kết các thụ thể [receptor-ligand] nhờ vậy có thể phân biệt được tình trạng bình thường hay bất thường trong cơ thể người bệnh. Hình ảnh PET cho phép đánh giá các thay đổi sinh lý, hoá học liên quan đến chuyển hóa xảy ra sớm hơn rất nhiều trước khi có những thay đổi về cấu trúc đến mức có thể phát hiện được bằng các kỹ thuật chụp hình khác như CT, MRI…Với những ưu thế vượt trội trên, PET/CT được chỉ định rộng rãi trong chẩn đoán các bệnh về ung bướu:
· Trong chuyên ngành ung bướu, PET/CT giúp phát hiện tế bào ung thư ở những giai đoạn rất sớm ngay khi mới chỉ có sự rối loạn nhỏ nhất của tế bào, tầm soát phát hiện sớm ung thư, đánh giá giai đoạn bệnh, đánh giá đáp ứng của một hoặc nhiều phương pháp điều trị và phát hiện di căn, mức độ lan tràn của ung thư.
· Phân biệt mô sẹo xơ sau điều trị hay tổn thương ung thư còn sót, mô tái phát sau điều trị phẫu thuật, tia xạ, hoá chất.
· Đánh giá chính xác tổn thương giúp lập kế hoạch điều trị xạ trị đạt kết quả tối ưu.
· Chụp PET/CT đặc biệt hiệu quả trong đánh giá kết quả điều trị, sau một vài đợt điều trị hóa chất, điều trị đích hoặc tia xạ, bệnh nhân được chỉ định chụp PET/CT để kiểm tra tình trạng khối u và diễn biến trên toàn cơ thể. Căn cứ vào kết quả này, thầy thuốc có thể tiên lượng và điều chỉnh hoặc thay đổi phương pháp điều trị để đạt được kết quả tốt nhất. Không những tránh mất thời gian hữu ích và kinh tế do điều trị thuốc hay phương pháp điều trị không hiệu quả mà còn tránh tác dụng phụ đôi khi nguy hiểm đến tính mạng do điều trị chưa đúng mang lại.
Bên trong lò sản xuất thuốc phóng xạ 18F-FDG nhằm sử dụng cho hệ thống máy chụp PET/CT ở các bệnh viện tại TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN
Thông tin này vừa được ông Phạm Xuân Dũng - giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho biết tại hội thảo phòng chống ung thư lần thứ 22 tổ chức ngày 5-12.
PET/CT được đánh giá là một trong những kỹ thuật hiện đại nhất hiện nay mở ra hi vọng cho hàng ngàn người có thể phát hiện, điều trị ung thư giai đoạn sớm.
Như vậy, sau Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện Chợ Rẫy, hiện nay TP.HCM có thêm Bệnh viện Ung bướu đưa vào hoạt động đơn vị PET/CT phục vụ trong việc chẩn đoán điều trị ung thư.
Theo ông Dũng, hiện nay trong chẩn đoán không chỉ còn chẩn đoán bằng hình thái học mà còn cho biết về đặc điểm sinh học của bướu, các xét nghiệm mới về miễn dịch, giải trình tự gen cũng đã được thực hiện tại Việt Nam.
Bệnh nhân được chụp PET/CT tại Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai [Hà Nội] - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Hình ảnh học với PET/CT giúp chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh, từ đó hỗ trợ ra quyết định trong việc chẩn đoán, điều trị bệnh ung thư được cá thể hóa, chính xác hơn và làm tăng kết quả điều trị.
Ngoài ra, các kỹ thuật hiện đại như phẫu thuật nội soi bằng robot, vi phẫu, tái tạo…hay các phương pháp xạ trị hiện đại như SBRT, IMRT, IGRT đã được áp dụng rộng rãi cho bệnh nhân.
Bệnh nhân đã có thể tiếp cận với thuốc hóa trị, thuốc nhắm trúng đích mới, ghép tủy cho các bệnh lý huyết học… được áp dụng ngay tại Việt Nam. Đặc biệt, liệu pháp miễn dịch - một phương pháp điều trị ung thư mới nhất - đã được áp dụng.
"Hiện nay các phương pháp điều trị không chỉ hướng đến tăng hiệu quả, còn hướng đến giảm độc tính, giảm di chứng, tăng chất lượng cuộc sống, giữ được chức năng sinh học và yếu tố thẩm mỹ của người bệnh", ông Dũng nhấn mạnh.
PET/CT khác gì CT, MRI?
Theo các chuyên gia y tế, so với chụp CT hay MRI, PET/CT là một phương pháp cung cấp đồng thời hình ảnh cấu trúc giải phẫu rõ nét của CT và hình ảnh tổn thương sớm ở mức độ tế bào, mức độ phân tử của PET.
Do vậy PET/CT có độ nhạy, đặc hiệu, chính xác cao, có khả năng phát hiện tổn thương hoặc bệnh lý ở giai đoạn rất sớm.
Đặc biệt, đây được đánh giá là kỹ thuật chẩn đoán ung thư mới có thể tìm kiếm các vị trí ung thư di căn, phát hiện tổn thương nguyên phát của ung thư, thậm chí phát hiện ung thư ngay khi cơ thể chưa hình thành tổn thương về mặt cấu trúc - điều mà chụp CT, MRI... đều không thể phát hiện ra.
Việc áp dụng kỹ thuật hiện đại như chụp PET/CT là một giải pháp vô cùng quan trọng nhằm chẩn đoán, phát hiện và điều trị ung thư sớm.
Tính cả Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, đến nay cả nước có 10 đơn vị ứng dụng hệ thống này gồm Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân y Trung ương 108, Bệnh viện Đà Nẵng, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, Bệnh viện Vinmec Times City, Bệnh viện K.
Tuy nhiên, theo thống kê chung thì nước ta đang rất thiếu máy PET/CT, thông thường thế giới cứ 1-2 triệu dân đầu tư 1 máy, như vậy nước ta cần ít nhất 45 máy PET/CT mới đủ sử dụng để chụp chiếu chẩn đoán cho bệnh nhân ung thư, trong khi nước ta mới có khoảng 1/4 số máy.
HOÀNG LỘC