Chênh lệch giá bán và giá mua là gì năm 2024

Trong kinh tế và tài chính, kiếm lời chênh lệch giá là thực hành tận dụng sự chênh lệch giá ở 2 hay nhiều thị trường; kết hợp các giao dịch khớp lệnh để kiếm lời trên sự khác biệt, lợi nhuận sẽ là sự khác biệt giữa các giá thị trường mà đơn vị được giao dịch. Khi được sử dụng bởi các học giả, chênh lệch giá là một giao dịch không liên quan đến dòng tiền âm ở bất kỳ trạng thái xác suất hoặc thời gian nào và dòng tiền dương ở ít nhất một trạng thái; nói một cách dễ hiểu, đó là khả năng thu được lợi nhuận phi rủi ro sau chi phí giao dịch. Ví dụ: cơ hội kinh doanh chênh lệch giá xuất hiện khi có khả năng mua ngay thứ gì đó với giá thấp và bán nó với giá cao hơn.

Về nguyên tắc và sử dụng trong học thuật, kiếm lời chênh lệch giá là không có rủi ro, như trong cách sử dụng phổ biến, kinh doanh chênh lệch giá thống kê, nó đề cập tới lợi nhuận mong đợi, dù thua có lỗ có xảy ra và thực tế, nó luôn có rủi ro trong kiếm lời chênh lệch giá, nhỏ (biến động giá làm giảm tỷ suất lợi nhuận), lớn (sự giảm của giá trị tiền tệ hoặc phái sinh). Trong học thuật, kiếm lời chênh lệch giá liên quan đến tận dụng sự chênh lệch về giá của một tài sản nhất định hoặc dòng tiền giống hệt nhau, nó cũng được sử dụng để chỉ sự khác biệt giữa các tài sản tương tự (giá trị tương đối hoặc giao dịch hội tụ), như trong mua bán chênh lệch giá sáp nhập.

Thuật ngữ này chủ yếu áp dụng trong giao dịch công cụ tài chính, như là trái phiếu, cổ phiếu, công cụ phái sinh, hàng hóa và tiền tệ. Người tham gia trong kinh doanh chênh lệch giá gọi là chuyên gia kinh doanh chênh lệch giá.

Kinh doanh chênh lệch giá có hiệu ứng làm giá của tài sản giống nhau trong thị trường khác nhau hội tụ

Nguồn gốc từ[sửa | sửa mã nguồn]

“Kiếm lời chênh lệch giá" là một từ Pháp biểu thị từ quyết định của trọng tài và hội đồng trọng tài. Theo nghĩa sử dụng, nó được định nghĩa vào năm 1704 bởi Mathieu de la Porte trong chuyên luận “ La science des négociants et teneur de livre” để xem xét tỷ lệ hối đoái khác nhau để nhận ra nơi có thể kiếm lời nhất từ việc phát hành và thanh toán hóa đơn hối đoái.

Không tồn tại chênh lệch giá[sửa | sửa mã nguồn]

Nếu như thị trường không cho kiếm lời từ chênh lệch giá, giá cả gây nên trạng thái cân bằng chênh lệch giá, hay thị trường không chênh lệch giá. Trạng thái cân bằng chênh lệch giá là điều kiện tiên quyết cho trạng thái cân bằng kinh tế chung. Giả định “Không có chênh lệch giá" được sử dụng trong tài chính định lượng để tính toán rủi ro độc nhất trong giá trung lập cho sản phẩm phái sinh.

Định giá trái phiếu không chênh lệch giá[sửa | sửa mã nguồn]

Định giá trái phiếu không chênh lệch giá là phương pháp định giá công cụ tài chính có mã giảm giá bằng việc chiết khấu dòng tiền tương lai bằng nhiều mức chiết khấu. Bằng cách đó, một giá chính xác hơn có thể đạt được so với cách tính giá với giá trị hiện tại. Định giá không chênh lệch giá được sử dụng cho định giá trái phiếu và phát hiện cơ hội kiếm lời chênh lệch giá cho nhà đầu tư.

Với mục đích định giá trái phiếu, dòng tiền của nó được coi là các gói dòng tiền tăng dần với gói lớn khi đáo hạn, là nguyên tắc. Vì dòng tiền được phân tán qua các thời kỳ tương lai, nó phải được chiết khấu về hiện tại. Nếu giá hiện tại tiếp cận, dòng tiền được chiết khấu với 1 tỷ lệ chiết khấu để tìm giá trái phiếu. Trong định giá không chênh lệch giá, nhiều tỷ lệ chiết khấu được sử dụng.

Cách tiếp cận giá hiện tại giả định rằng lợi tức trái phiếu sẽ giữ nguyên cho đến khi đáo hạn. Đây là mô hình đơn giản vì lãi suất có thể dao động trong tương lai, làm ảnh hưởng lợi tức trái phiếu. Vì lý do này, tỷ lệ chiết khấu có thể khác với nhiều dòng tiền. Mỗi dòng tiền có thể coi là công cụ không lãi suất sẽ thanh toán một lần khi đáo hạn. Tỷ lệ chiết khấu nên là tỷ lệ của trái phiếu không lãi suất với thời hạn đáo hạn giống với dòng tiền và rủi ro mà công cụ được định giá. Bằng việc sử dụng nhiều tỷ lệ chiết khấu, giá không có chênh lệch là tổng của nhiều dòng tiền chiết khấu. Giá không có chênh lệch giá đề cập đến mức giá mà tại đó không có chênh lệch giá nào có thể thực hiện được.

Ý tưởng của việc sử dụng nhiều giá chiết khấu nhận được từ trái phiếu không lợi tức và chiết khấu một dòng tiền của trái phiếu tương tự để tìm giá của nó suy ra từ đường cong lợi suất, là đường cong của lợi suất cùng trái phiếu với đáo hạn khác nhau. Đường cong này dùng để tìm xu hướng trong thị trường tương lai mà lãi suất sẽ thay đổi. Trong định giá chênh lệch giá với trái phiếu, đường cong lãi suất của trái phiếu không lãi suất với thời gian đáo hạn khác nhau được tạo ra. Nếu đường cong được tạo ra bởi trái phiếu kho bạc với đáo hạn khác nhau, họ sẽ tước bỏ khoản thanh toán phiếu thưởng qua bootstrapping. Mục đích để biến trái phiếu thành trái phiếu không lãi suất. Lợi tức của trái phiếu không lãi suất sẽ được vẽ trên biểu đồ với thời gian trên trục x và lợi tức trên trục y.

Vì đường cong lãi suất thể hiện mong đợi thị trường về lợi tức và lãi suất sẽ di chuyển như nào, phương pháp định giá không chênh lệch giá sẽ thực tế hơn việc sử dụng một tỷ lệ chiết khấu. Nhà đầu tư có thể sử dụng phương pháp này để định giá trái phiếu và tìm sự không phù hợp về giá, tạo cơ hội kiếm lời chênh lệch giá. Nếu như trái phiếu định giá với phương pháp định giá không chênh lệch là cao hơn với thị trường, nhà đầu tư có cơ hội:

  1. Nhà đầu tư bán khống trái phiếu với giá ở thời điểm t1
  2. Nhà đầu tư giữ trái phiếu không lợi suất tạo nên đường cong lợi tức và tách ra và bán bất kỳ khoản thanh toán phiếu giảm giá ở t1
  3. Nếu t>t1 chênh lệch giá giữa mức giá sẽ giảm.
  4. Khi đáo hạn, giá sẽ hội tụ và bằng nhau. Nhà đầu tư ở cả vị thế bán khống hay giữ, đều nhận ra lợi nhuận

Nếu như kết quả của định giá là tình huống đảo ngược, vị thế ngược lại sẽ được áp dụng trong trái phiếu. Cơ hội kiếm lời chênh lệch giá từ giả định là giá của trái phiếu với tính chất giống nhau sẽ hội tụ khi đáo hạn. Nó thể có giải thích bằng hiệu quả thị trường, rằng cơ hội kiếm lời chênh lệch giá sẽ được phát hiện và sửa chữa. Giá của trái phiếu ở t1 đến gần nhau hơn và trở thành 1 khi ở t1

Điều kiện cho kiếm lời chênh lệch giá[sửa | sửa mã nguồn]

Kiếm lời chênh lệch giá được thực hiện khi:

- Tài sản giống nhau không được giao dịch cùng một giá trên mọi thị trường

- 2 tài sản với cùng dòng tiền không được giao dịch cùng 1 giá

- Một tài sản với giá đã biết trước trong tuong lai không giao dịch hôm nay với giá tương lai chiết khấu với lợi suất không rủi ro

Kiếm lời chênh lệch giá không chỉ là mua một sản phẩm ở một thị trường và bán nó ở thị trường khác với giá cao hơn ở thời điểm khác. Giao dịch phải thực hiện ngay lập tức để tránh tiếp xúc rủi ro thị trường, hoặc rủi ro là giá sẽ thay đổi ở một thị trường khi cả 2 giao dịch đã thực hiện. Trong khái niệm thực tế, điều này thường khả thi với chứng khoán hoặc sản phẩm tài chính mà có thể giao dịch qua giao dịch điện tử, dù vậy, giá vẫn có thể di chuyển khi giao dịch.

Ví dụ đơn giản nhất, mọi hàng hóa được bán ở một thị trường nên bán với cùng giá với thị trường khác. Nhà giao dịch có thể, ví dụ, tìm thấy giá lúa gạo ở vùng nông nghiệp rẻ hơn thành phố, mua sản phẩm, và chuyển nó đến vùng khác để kiếm lợi nhuận. Đây là thể loại kiếm lời chênh lệch giá thông dụng nhất, những ví dụ đơn giản này bỏ qua giá của vận chuyển, kho bãi, rủi ro và nhiều yếu tố khác. Kiếm lời chênh lệch giá thực sự đòi hỏi không có rủi ro thị trường. Khi mà chứng khoán được giao dịch hơn 1 giao dịch, kiếm lời chênh lệch giá xảy ra bởi sự đồng thời mua 1 và bán 1.

Xem giá hợp lý, đặc biệt phần cơ chế chênh lệch giá để bàn luận sâu hơn.

Theo toán học , định nghĩa như sau:

P(Vt0)= 1 và P(Vt 0 ) > 0

Khi V0= 0 và Vt thể hiện danh mục đầu tư ở thời gian t.

Giá hội tụ[sửa | sửa mã nguồn]

Kiếm lời chênh lệch giá làm cho giá thị trường khác nhau hội tụ. Bởi vì kiếm lời chênh lệch giá, tỷ giá hối đoái tiền tệ, giá của hàng hóa, và giá chứng khoán ở nhiều thị trường có xu hướng hội tụ. Tốc độ nó hội tụ là thước đo của sự hiệu quả thị trường. Kiếm lời chênh lệch giá có xu hướng giảm sự phân biệt giá bởi khích lệ người mua mua một vật phẩm khi mà giá thấp và bán lại khi giá cao (với điều kiện người mua không bị cấm bán lại và chi phí giao dịch, giữ và bán lại là nhỏ)

Kiếm lời chênh lệch giá dịch chuyển nhiều giá trị tiền tệ đến với sức mua tương đương. Giả định rằng một chiếc ô tô mua ở Mỹ là rẻ hơn ở Canada. Người Canada sẽ mua ô tô qua biên giới để khai thác điều kiện kiếm lời chênh lệch giá. Cùng lúc, người Mỹ sẽ mua ô tô Mỹ, vận chuyển qua biên giới, và bán ở Canada. Người Canada sẽ phải mua đô la Mỹ để mua ô tô và Mỹ sẽ phải bán đô la Canada họ nhận. Cả 2 việc sẽ tăng lượng cầu cho đồng đô la Mỹ và cung của đô la Canada. Kết quả, đồng đô la Mỹ sẽ tăng giá. Điều này làm giá xe ô tô Mỹ tăng và giá ô tô Canada rẻ hơn đến khi giá tương đồng. Ở quy mô lớn hơn, cơ hội kiếm lời chênh lệch giá quốc tế với hàng hóa, nguồn gốc hàng hóa, chứng khoán và tiền tệ có xu hướng đổi tỷ giá đến khi sức mua là bằng nhau.

Trong thực tế, đa số tài sản thể hiện một số khác biệt giữa các quốc gia. Chi phí giao dịch, thuế, và nhiều giá khác ngăn chặn loại kiếm lời chênh lệch giá này. Tương tự, kiếm lời chênh lệch giá ảnh hưởng đến sự khác nhau trong lãi suất trả cho trái phiếu chính phủ được phát hành bởi nhiều quốc gia, cho rằng sự giảm dự kiến của giá trị tiền tệ có mối quan hệ với nhau.

Rủi ro[sửa | sửa mã nguồn]

Giao dịch kiếm lời chênh lệch giá trong thị trường chứng khoán hiện đại liên quan đến rủi ro thấp trong ngày, nhưng có thể đối mặt với rủi ro cao trong các trường hợp hiếm, đặc biệt trong khủng hoảng tài chính, có thể dẫn đến phá sản. Một cách chính thức, giao dịch kiếm lời chênh lệch giá có sự bất đối xứng của phân phối xác suất âm. Rủi ro thường ngày thường là nhỏ bởi vì giao dịch liên quan đến sự khác nhau nhỏ trong giá, vì vậy thất bại trong thực hành thường là thất bại nhỏ( trừ khi giao dịch lớn hoặc giá dịch chuyển liên tục). Trường hợp rủi ro hiếm thường cao bởi vì giá khác nhau nhỏ được chuyển thành lợi nhuận lớn qua đòn bẩy ( tiền vay), và trong sự kiện khi giá lớn di chuyển, nó có thể mang lại thất bại lớn.

Rủi ro hằng ngày là một phần của thất bại giao dịch, nó gọi là rủi ro thực hành. Vấn đề chính, rủi ro hiếm là đối chiếu rủi ro, và rủi ro thanh khoản: Sự đối chiếu của giao dịch lớn hoặc nhiều giao dịch thất bại để trả, hoặc đòi hỏi cọc ký quỹ và không có đủ tiền để làm.

Trong văn học hàn lâm, ý tưởng giao dịch kiếm lời chênh lệch giá rủi ro thấp sẽ không được khai thác hoàn toàn bởi vì những yếu tố rủi ro trên và các sự xem xét khác thường được liên quan đến giới hạn của kiếm lời chênh lệch giá.

Rủi ro thực hành[sửa | sửa mã nguồn]

Nói chung, nó là bất khả thi để đóng 2 hoặc 3 giao dịch cùng 1 lúc; vì vậy, có khả năng là khi 1 bên của giao dịch đóng lại, một sự chuyển dịch giá làm nó bất khả thi để đóng giao dịch ở một giá có lời. Dẫu vậy, nhiều giao dịch và nhà môi giới liên đại lý cho phép giao dịch nhiều liên.

Sự cạnh tranh trong thị trường đều có thể tạo rủi ro trong giao dịch kiếm lời chênh lệch giá. Ví dụ, nếu ai đó đang cố gắng kiếm lời từ giá khác nhau giữa IBM trên sàn NYSE và IBM trên sàn London Stock Exchange, họ sẽ mua số lượng lớn cổ phần của NYSE và tìm thấy họ không thể cùng một lúc bán trên sàn LSE. Đó khiến nhà kinh doanh chênh lệch giá ở vị trí rủi ro không rào cản.

Vào những năm 1980, rủi ro kinh doanh chênh lệch giá đã phổ thông. Trong sự suy đoán, ai đó giao dịch một cổ phiếu mà chắc chắn bị định giá quá thấp hoặc quá cao, khi đó sự định giá sai sẽ được sửa. Ví dụ điển hình là cổ phiếu trong công ty, bị định giá thấp trong thị trường chứng khoán, sắp là đối tượng của đấu thầu tiếp quản; giá của việc tiếp quản sẽ phản ánh thật giá trị của công ty, sẽ mang lại lợi nhuận lớn cho người mua ở giá hiện tại, nếu như vụ sáp nhập thành công như mong đợi. Theo truyền thống, giao dịch kinh doanh chênh lệch giá trong thị trường chứng khoán liên quan đến tốc độ cao, số lượng nhiều và rủi ro thấp. Ở vài thời điểm sự chênh lệch giá có hiện hữu, và vấn đề là thực hiện 2-3 giao dịch cân bằng khi sự khác biệt vẫn tồn tại( đó là khi, trước khi nhà kinh doanh chênh lệch giá khác hành động). Khi giao dịch liên quan đến sự trì hoãn tuần hoặc tháng, nó sẽ kéo theo nhiều rủi ro nếu tiền mượn được sử dụng để phóng đại phần thưởng qua đòn bẩy. Một cách để giảm rủi ro là qua sử dụng bất hợp pháp thông tin nội bộ, và các rủi ro kinh doanh chênh lệch giá trong các khoản mua có đòn bẩy có liên quan đến các bê bối kinh tế của những năm 1980, bê bối bao gồm Michael Milken và Ivan Boesky.

Sự không phù hợp[sửa | sửa mã nguồn]

Với thông tin thêm : Giao dịch hội tụ

Rủi ro khác xảy ra nếu vật phẩm được mua và bán không giống hệt nhau và kinh doanh chênh lệch giá được thực hiện dưới giả định là giá của vật phẩm liên quan và có thể đoán trước; đều này thu hẹp lại liên quan đến giao dịch hội tụ. Trong trường hợp cùng cực kinh doanh chênh lệch giá hợp nhất, được miêu tả dưới đây. So sánh với giao dịch chênh lệch giá nhanh cổ điển, hoạt động đó có thể gây thiệt hại to lớn.

Rủi ro đối tác[sửa | sửa mã nguồn]

Vì kinh doanh chênh lệch liên quan đến sự chuyển động tương lai của dòng tiền, nó tùy thuộc vào rủi ro đối tác: Rủi ro mà đối tác thất bại để hoàn thành giao dịch phía bên họ. Đây là vấn đề nghiêm trọng nếu như một bên có giao dịch đơn hoặc nhiều giao dịch liên quan với 1 đối tác, thất bại của họ đặt ra mối đe dọa, hay trong khủng hoảng tài chính mà các bên đối tác thất bại. Sự nguy hiểm này là nghiêm trọng bởi phải giao dịch với số lượng lớn để kiếm lợi nhuận trên sự chênh lệch giá nhỏ.

Ví dụ, nếu bạn mua nhiều trái phiếu rủi ro cao, rồi phòng ngừa nó với CDSes, kiếm lời từ sự khác nhau giữa sự chênh lệch trái phiếu và CDS cao cấp, trong khủng hoảng tài chính, trái phiếu có thể vỡ nợ và người mua/viết CDS có thể thất bại, bởi sự căng thẳng của khủng hoảng, khiến cho nhà kinh doanh chênh lệch giá đối mặt với thất bại.

Rủi ro thanh khoản[sửa | sửa mã nguồn]

Giao dịch chênh lệch giá thường là giao dịch đòn bẩy tổng hợp, bởi nó liên quan đến vị thế bán khống. Nếu như tài sản sử dụng không giống hệt nhau ( sự phân kỳ giá làm giao dịch mất tiền tạm thời), hay xử lí ký quỹ không giống hệt nhau, và nhà giao dịch theo đó bị đòi hỏi ký quỹ, nhà giao dịch có thể hết vốn và phải bán tài sản dù những giao dịch có thể kiếm lời. Thực tế, nhà giao dịch kiếm lời chênh lệch giá tổng hợp công cụ phái sinh trên khả năng tự túc kinh tế.

Giá cả có thể thay đổi trong một cuộc khủng hoảng tài chính, thường được gọi là "chuyến bay đến chất lượng"; đây chính xác là những thời điểm mà các nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy khó huy động vốn nhất (do những hạn chế về vốn tổng thể), và do đó họ sẽ thiếu vốn ngay khi họ cần nhất.

Thị trường xám[sửa | sửa mã nguồn]

Kinh doanh chênh lệch giá trên thị trường xám là việc bán hàng hóa được mua thông qua các kênh không chính thức để kiếm chênh lệch về giá. Hoạt động chênh lệch giá trên thị trường xám quá mức sẽ dẫn đến các hành vi chênh lệch giá trong các kênh chính thức, điều này sẽ làm giảm lợi nhuận do các yếu tố như nhầm lẫn giá và thậm chí có thể khiến giá giảm mạnh trong những trường hợp nghiêm trọng.