Cách mạng tháng Mười Nga không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với lịch sử của nước Nga, đây còn là cuộc cách mạng có ý nghĩa trọng đại đối với các dân tộc đang trên con đường giành lại độc lập dân tộc.
Chính vì thế, trong bài viết hôm nay chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan đến vấn đề: Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 10 Nga.
Nguyên nhân dẫn tới cuộc cách mạng tháng 10 Nga
– Sau cách mạng tháng hai, tình hình nước Nga tồn tại song song hai chính quyền đó là chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và các xô viết đại biểu công nhận và binh lính. Sau khi nắm được chính quyền, chính phủ lâm thời đã không giải quyết những vấn đề đã hứa trước đó như vấn đề ruộng đất của nông dân, việc làm cho công nhân, tình trạng thiếu lương thực và nhất là quyết theo đuổi chiến tranh đế quốc đến cùng.
– Trái lại với kì vọng của người dân Nga, nhà lãnh đjao chính phủ lâm thời vẫn muốn nước Nga tiếp tục tham gia Thế chiến thứ nhất để tranh giành quyền lực với Đế quốc Đức và Đế quốc Áo – Hung, bất kể việc đất nước đã trở nên kiệt quệ và thương vong.
– Trong bối cảnh đó, lãnh tụ của Đảng Bolshevik từ Thụy Sĩ trở về nhà ga Phần Lan ngày 03/04/1917 đã nhận được sự ủng hộ lớn của nhân dân.
– Để bày tỏ sự ủng hộ Đảng Bolshevik, ngày Quốc tế Lao động ngày 18/04/1917, công nhân Nga biểu tình đòi hòa bình dân chủ. Trong khi đó, Bột trưởng Ngoại giao của Chính phủ lâm thời giữ công hàm cho các nước phe Hiệp ước cam kết theo đuổi chiến tranh đến cùng gây sự phẫn nộ trong dân chúng.
– Dưới sự lãnh đạo của Đảng bolshevik, ngày 10 – 21/04, hàng chục vạn người dân Nga xuống đường biểu tình hòa bình, giơ cao khẩu hiệu “Tất cả chính quyền về tay Xô Viết”. Những cuộc biểu tình này làm cho Chính phủ lâm thời khủng hoảng.
– Ngày 02/05, trước áp lực của quần chúng, Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Chính tranh phải từ chức. Ngày 05/05, chính phủ lâm thời tiến hành cải tổ và thành lập chính phủ liên hiệp tăng thêm số ghế cho các Đảng thỏa hiệp.
– Ngày 18/06, phái menshevik và Đảng Xã hội cách mạng đã âm mưu tổ chức một cuộc biểu tình quần chúng để biểu dương lực lượng nhưng phái Bolshevik đã tham gia cuộc biểu tình này và biến nó thành cuộc biểu tình ủng hộ đường lối Bolshevik với các khẩu hiệu “Đả đảo chiến tranh”.
Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 10 Nga
– Đối với Thế giới:
+ Cách mạng tháng Mười Nga đã tạo nên bước ngoặt vĩ đjai trong lịch sử nhân loại.
+ Ngày 07/11/1917, nước Nga dưới sự lãnh đạo thiên tài của lãnh tụ Lênin và Đảng Bolshevik với khẩu hiệu “Tất cả chính quyền về tay Xô-viết”. “ruộng đất, hòa bình và bánh mì”, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã giành thắng lợi trong cuộc cách mạng vĩ đại, lập nên Nhà nước công – nông đầu tiên trên Thế giới, mở ra thời đại mới trong lịch sử phát triển của nhân loại.
Cách mạng tháng Mười Nga đã làm rung chuyển cả Thế giới đầu thế kỉ XX, tác động, ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của cách mạng Việt Nam từ đó về sau.
– Đối với Việt Nam:
+ Cách mạng tháng Mười Nga và thời đại mới mà cuộc cách mạng ấy khởi dựng là cơ sở, điều kiện quyết định tạo nên bước chuyển biến về chất của phong trào cách mạng Việt Nam: thoát khỏi bế tắc về đường lối cứu nước.
+ Đặt cách mạng giải phóng dân tộc vào quỹ đạo của cách mạng vô sản, gắn giải phóng dân tộc với giải phóng giai cấp, giải phóng con người.
+ Thắng lợi to lớn của Cách mạng tháng Mười Nga đã cung cấp những bài học lịch sử vô giá cho các cuộc cách mạng vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Nhiều bài học kinh nghiệm có giá trị từ Cách mạng tháng Mười Nga đã được vận dụng sáng tạo trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
+ Cách mạng tháng Mười Nga đã để lại những bài học mẫu mực về chiến lược, sách lược và phương pháp cách mang. Những bài học kinh nghiệm về xây dựng Đảng và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, bài học kinh nghiệm về xây dựng, củng cố khối liên minh công – nông, bào học về vận động và tập hợp quần chúng đã được Bác và Đảng ta vận dụng ngay từ khi vạch ra Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
+ Những bài học kinh nghiệm về “Cách mạng phải biết tự bảo vệ” về xây dựng kiểu Nhà nước mới của nhân dân lao động, đấu tranh chống thù trong giặc ngoài, kết hợp đấu tranh hòa bình, ngoại giao với chiến tranh cách mạng cũng được Hồ Chí Minh vận dụng rất sáng tạo trong thời kỳ 1945 – 1946.
+ Lý tưởng và giá trị tốt đẹp của Cách mạng tháng Mười Nga đem lại đang tiếp tục cổ vũ, dẫn đường cho chúng ta đi đến tương lai, xây dựng một xã hội: Dân giàu, nước mạnh – dân chủ – công bằng – văn minh.
Đại hội XIII của Đảng khẳng định: Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội và coi đó là một vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta là nền tảng tư tưởng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động.
Như vậy, Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 10 Nga đã được chúng tôi phân tích chi tiết trong bài viết phía trên. Bên cạnh đó, bối cảnh lịch sử của cuộc cách mạng đã được chúng tôi trình bày nhằm giúp quý bạn đọc có cái nhìn cơ bản nhất về cách mạng tháng Mười Nga. Chúng tôi mong rằng nội dung trong bài viết sẽ giúp ích được quý bạn đọc.
Tóm tắt mục 3. Ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tháng Mười Nga
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lịch sử lớp 8 - Xem ngay
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 52 SGK Lịch sử 11
Nêu ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga?
Phương pháp giải - Xem chi tiết
dựa vào sgk Lịch sử 11 trang 52 để trả lời.
- Làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận của hàng triệu con người ở Nga.
- Mở ra một kỉ nguyên mới trong lịch sử nước Nga: giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng khỏi mọi ách áp bức, bóc lột đứng lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình.
- Làm thay đổi cục diện thế giới.
- Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.
1. Hoàn cảnh và diễn biếnĐầu năm 1917, nước Nga lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Quần chúng nhân dân tin rằng lúc này chỉ có một lối thoát là lật đổ chế độ Nga hoàng phản động.Tình thế cách mạng đã chín muồi, ngày 26-2-1917, theo lịch cũ nước Nga [tức ngày 11-3-1917], dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik, công nhân tiến hành khởi nghĩa vũ trang. Cuộc khởi nghĩa do Xô viết đại biểu công nhân và binh lính Petrograd [nay là thành phố Saint Petersburg] lãnh đạo giành thắng lợi, chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng hoàn toàn sụp đổ.Sau cách mạng dân chủ tư sản tháng 2-1917, ở Nga tồn tại tình trạng hai chính quyền song song, một bên là Chính phủ lâm thời tư sản và một bên là Xô viết các đại biểu công nhân và binh sĩ, đứng đầu là Xô viết Petrograd. Trước tình hình đó, V.I.Lenin và Đảng Bolshevik đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.Tối ngày 3-4-1917, theo lịch cũ nước Nga [tức 16-4-1917], Lenin về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Nga. Đêm 24-10-1917 [tức đêm 6-11-1917], khởi nghĩa vũ trang nổ ra ở thủ đô Petrograd. Ngày 25-10-1917 [tức ngày 7-11-1917], các lực lượng khởi nghĩa đã làm chủ tình hình ở Petrograd, trừ Cung điện Mùa Đông và một vài nơi. Tới 2 giờ 10 phút, rạng sáng 26-10-1917, Cung điện Mùa Đông được giải phóng, các bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời bị bắt giữ. Cuộc khởi nghĩa vũ trang tại Petrograd kết thúc thắng lợi.Ngày 25-10-1917, theo lịch cũ nước Nga [tức ngày 7-11-1917] đã được ghi vào lịch sử là ngày thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại.2. Ý nghĩa lịch sử và thời đạiCách mạng tháng Mười Nga là một trong những sự kiện vĩ đại nhất của thế kỷ XX, đánh dấu một mốc mới trong lịch sử phát triển của nhân loại. Nó đã xóa bỏ các giai cấp bóc lột, tư sản, địa chủ và chế độ người bóc lột người, đưa giai cấp vô sản bị áp bức, bóc lột nặng nề thành giai cấp đứng đầu và làm chủ xã hội; giải phóng nhân dân lao động, đưa người lao động từ thân phận nô lệ trở thành chủ nhân của đất nước; ra đời nhà nước xã hội chủ nghĩa - nhà nước chuyên chính vô sản đầu tiên trong lịch sử loài người và làm cho chủ nghĩa xã hội từ lý luận trở thành hiện thực trong đời sống chính trị thế giới. Cách mạng tháng Mười Nga đã mở ra một bước ngoặt căn bản trong lịch sử loài người, từ thế giới tư bản chủ nghĩa sang thế giới xã hội chủ nghĩa, mở ra một thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới.Cách mạng tháng Mười Nga đánh đổ chủ nghĩa đế quốc ở ngay “chính quốc”, đồng thời đánh vào hậu phương của nó là các nước thuộc địa của Nga hoàng; cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của những nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latin. Cách mạng tháng Mười Nga có ý nghĩa lịch sử và tính chất quốc tế vô cùng sâu rộng; không một cuộc cách mạng nào trong thờiđại ngày nay lại không chịu ảnh hưởng sâu xa của Cách mạng tháng Mười. Nó cho thấy: trong thời đại ngày nay, sự kết hợp tất yếu và tự nhiên giữa cuộc đấu tranh vì dân chủ và cuộc đấu tranh vì chủ nghĩa xã hội, giữa dân chủ và chủ nghĩa xã hội chẳng những là mục tiêu mà còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy tiến bộ xã hội, đưa xã hội loài người vươn tới tự do, công bằng, bình đẳng và văn minh.3. Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga và cách mạng Việt NamCách mạng tháng Mười Nga đã chỉ ra con đường giải phóng dân tộc Việt NamĐầu thế kỷ XX, các phong trào yêu nước cách mạng Việt Nam đều bị thất bại vì không có đường lối cứu nước đúng đắn. Giữa lúc đó, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, sau gần 10 năm bôn ba tìm con đường cứu nước đã tiếp thu được ánh sáng của Cách mạng tháng Mười. Tháng 7-1920, khi đọc Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lenin, Nguyễn Ái Quốc sớm nắm bắt được cốt lõi trong tư tưởng của Lênin: vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại. Người khẳng định rằng, muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản. Đó là con đường gắn mục tiêu độc lập dân tộc với mục tiêu chủ nghĩa xã hội, gắn cách mạng Việt Nam với xu thế thời đại.Ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời [1930], Đảng đã khẳng định đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, coi đó là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam. Dưới ánh sáng soi đường của Cách mạng tháng Mười Nga, với đường lối đúng đắn, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những thắng lợi vĩ đại: Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945, đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên độc lập, tự do; thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống xâm lược mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; thắng lợi trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc của Tổ quốc; làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả; tiến hành công cuộc đổi mới đất nước đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử.Cách mạng tháng Mười Nga khởi đầu sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn và toàn diện của Đảng, Nhà nước và nhân dân Liên Xô đối với cách mạng Việt NamCách mạng tháng Mười Nga đã cổ vũ nhân dân ta đứng lên đấu tranh giải phóng dân tộc, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa [nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam]. Cũng từ đó, tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Liên Xô không ngừng củng cố và phát triển.Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, nhân dân Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ, ủng hộ to lớn, hiệu quả về nhiều mặt, nhất là trong lĩnh vực củng cố quốc phòng - an ninh của Đảng, Chính phủ và nhân dân Liên Xô, đó là một nhân tố quốc tế không thể thiếu trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất và xây dựng đất nước.Những bài học kinh nghiệm chủ yếu của Cách mạng tháng Mười Nga về vai trò lãnh đạo của giai cấp vô sản; về xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp công nhân; về thiết lập và củng cố khối liên minh công nông; về phương pháp bạo lực cách mạng; về xây dựng Nhà nước chuyên chính vô sản…đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng một cách sáng tạo trong thực tiễn cách mạng Việt Nam, đưa lại những thành công lớn trong quá trình bảo vệ, xây dựng đất nước.4. Cách mạng Việt Nam kế thừa và phát huy những giá trị của Cách mạng tháng Mười NgaTrong giai đoạn hiện nay, cuộc đấu tranh giai cấp và dân tộc của nhân dân các nước vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội diễn ra rất phức tạp. Chủ nghĩa xã hội đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Nhận thức sâu sắc những nguyên nhân và bài học sau các sự kiện chính trị xảy ra ở Liên Xô và các nước Đông Âu, Đảng Cộng sản Việt Nam đã kiên quyết khắc phục những sai lầm, thiếu sót trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.Đi theo con đường Cách mạng tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và lãnh tụ Hồ Chí Minh, sự nghiệp cách mạng Việt Nam gần 90 năm qua đã giành được những thắng lợi to lớn mang tính bước ngoặt lịch sử. Nhân dân ta kiên định sự nghiệp đổi mới, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, tiếp tục con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; Xã hội xã hội chủ nghĩa mà chúng ta xây dựng và hướng tới là một xã hội: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
[Nguồn: Trính từ Thông tin tuyên truyền tháng 10/2017 của Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh]
Lượt xem: 240278